FİZİK MUAYENEYE GİRİŞ Prof.Dr.Sadık Demirsoy

Muayene Odasının Özellikleri Ailenin oturabileceği genişlikte, temiz, gürültüden uzak, lavabolu, havalandırmalı olmalıdır Oda sıcaklığı 18-22ºC olmalıdır Odanın duvarları parlak ve açık renkte olmalı, ayrıca oda oyuncaklar, panolar ve resimlerle çekici hale getirilmelidir.

Fizik Muayene Araçları Steteskop Otoskop ve oftalmaskop Dil basacağı Mezür Tansiyon aleti Diyapazon (512 frekanslı) Refleks çekici Translüminasyon için fener Tartı ve boy ölçme aleti Pefmetre

Fizik Muayenede Aileye Yaklaşım Fizik muayene sırasında anne ve baba hastanın yanında olmalıdır. Muayenenin bir kısmı anne kucağında yapılabilir. Ağrı verecek muayeneler son olarak yapılır. Durumu ağır olan, trakeostomi ve ressusitasyon gibi ağır müdahaleler gereken hastanın ailesi kibar bir şekilde dışarı davet edilmelidir. Durumu ağır olan hastalarda öykü ve fizik muayeneden önce müdahaleler yapılarak hastanın durumu stabileştirilmelidir.

Fizik Muayenenin Dosyaya Yazılış Sırası Baş çevresi: ( ) Vücut ısısı: ºC Göğüs çevresi: ( ) Nabız: /dk Karın çevresi: Solunum: /dk Boy: ( ) Kan basıncı: / mmHg Vücut ağırlığı: ( ) AFN: / Genel görünüm ve durum Deri Baş Gözler Kulaklar, burun, ağız boşluğu ve boğaz Boyun Göğüs ve solunum sistemi Kardiyovasküler sistem Anüs, sakrokoksigiyal bölge ve genital organlar Kas ve iskelet sistemi Sinir sistemi Ön tanı Lab.tetkikleri :

Vücut Ölçüleri Baş çevresi Ölçüm mezür önde kaşların hemen üstünden, arkada protuberansiya oksipitalisten geçecek şekilde yapılır.Doğumda 34-35 cm, ilk üç ayın sonunda 40cm, 1 yaşında 46-47 cm, 2 yaşında 48-49 cm’dir. Göğüs çevresi Mezür meme uçlarından geçecek şekilde yapılır. Doğumda baş çevresinden 2 cm kısa iken, 2.5 aylıkken eşit hale gelir. Torasik indeks kronik akciğer hastalıklarının takibinde kullanılır. Karın çevresi Büyümede bir indeks olarak kullanılmaz. Sadece organomegalisi ve asiti olan hastaların takibinde kullanılır. Mezür umblikustan geçerek ölçüm yapılır

Vücut Ölçüleri (2) Boy Bir yaşına kadar çocuklar yatırılarak, büyükler ayakta ölçülür. Boy 10 persentilin altında ise baş-pubis/pubis-topuk oranına bakılır. Doğumda bu oran 1.6’dır. Boy kısa olup oran daha küçük yaşlara uyuyorsa hipotiroidizm, akondroplaziler, ve adölesanlıkta gecikme; oran yaşa uygun, boy kısa ize hipofizer veya kalıtsal cücelik; oran daha büyük yaşlara uyuyor boy kısa ise progeria, puberte prekoksite, mukopolisakkaridozlar tanıda düşünülmelidir. Yenidoğan 49-51cm, ilk 3 ayda 8-9 cm, ikinci 3 ayda 7-8 cm, 6 aydan sonra ayda 1.3 cm artış olur. Bir yaşında 75 cm, 2.yaşın sonunda 82 cm ulaşır. Sonra yaşx5+80 formülü ile hesaplanır.

Vücut Ölçüleri (3) Vücut Ağırlığı Doğumda ağırlık 3-3.5 kg’dır. Bebek doğumdan sonra ilk hafta içinde ağırlığının % 10’unu kaybeder. Prematürelerde bu oran % 15-20’dir. İlk 3 ayda aylık artış 600-1000 gm, ikinci 3 ayda aylık artış 500-700 gm, 3.ve 4. Üç aylarda aylık artış 200-300 gm’dır. Diğer bir deyişle 6.ayın sonunda bebek doğum ağırlığının 2 misline, 1 yaşında da 3 misline, 2 yaşında da 4 misline ulaşır. Vücut ağırlığı aşağıdaki formüllerle de hesaplanabilir: 3-12 aylık (kg): Yaş(ay)+9/12 1-6 yaş (kg): Yaş(yıl)x2+8 6-12 yaş (kg):Yaş (yıl)x7/2

Vücut ısısı Vücut ısısı oral, rektal ve koltuk altı ölçülebilir. Koltuk altı 36.5-37.2ºC arası normaldir.Oral 0.5ºC, rektal 1ºC fazladır.Günlük ısı farkı 0.5-1ºC arasıdadır. Eksersiz, mensturasyon ve sıcak hava artırabilir. Ateş tipleri: 1.Subfebril ateş 2.Devamlı ateş (febris kontinua) 3.Bacaklı ateş (febris remitans) 4Tekrarlayan ateş 5.Aralıklı ateş (febris intermitans) 6.Düzensiz ateş

Nabız Küçük çocuklarda apeks dinlenerek, büyük çocuklarda arteriyal palpasyonla sayılır. Radiyal nabız dolgun, AFN zayıfsa aort koarktasyonu, radiyal nabız zayıfsa servikal kosta ve skalenus antikus kasının subklavian artere basısı düşünülmelidir, Normalde 120-160/dk, 2 yaşında 110, 4 yaşında 100, 8 yaşında 90 ve puberteden sonra 80/dk’dır

Solunum Sayısı Bir dakikada solunum hareketleri izlenerek veya solunum sesleri dinlenerek sayılır. Yenidoğanda 35-40/dk civarında iken, 10-11 yaşlarında 20 ve 17-18 yaşlarında 16-17’ye iner

Kan Basıncı Uygun manşon kullanılmalıdır. Bir yaşına kadar kol ve bacaklarda eşit, daha sonra bacaklarda kola oranla 10-30 mmHg yüksektir. Hipertansiyon nedenleri arasında böbrek, KVS, endokrinal hastalıklar, familial disotonomia, spinal kord lezyonları, intrakranial basınç artımı, kollajen doku hastalıkları sayılabilir