Cengiz BEKTAŞ Coşku Diren Sönmez 20946023

Cengiz Bektaş Denizli, 1934 Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Mimarlık ve İç Mimarlık bölümlerinde okudu. Münih Teknik Üniversitesi’nde Mimarlık bölümünü bitirdi. Güncel Ofisi, Bektaş Mimarlık İşliği. Mimar Sinan Güzel Sanatlar ve Marmara Üniversitesi’nde ders vermekte.

Tasarım Kuramı “Amacım doğanın kan dolaşımı içinde olan işler yapmak.” Yerel kültür – mimarlık ilişkisi. “Mimarlık insancıl oylumlar yaratmaktır bana göre.” Yapı ayrıntıları ve gereçlerinde doğaya, çevreye, tutumluluğa uygunluk: Kültür birikiminin bilincinde yapılar! Mekan anlayışı ve iç-dış uyuşumunda tutarlılık.

“ Yapı benim için bir kimlik, bir organizmadır “ Yapı benim için bir kimlik, bir organizmadır. Mesela Mihrimah, bir kadına duyulan yasak sevgidir. Şehzadebaşı bir hüzündür; karısı yüzünden ilk karısından olan çocuğunu öldürmüş bir adamın hüznüdür. Süleymaniye Süleyman’dır.” “Tasarım süreci; akışkanlığı ve değişimi birlikte gerektiren bir arayıştır.”

Yapılarından Örnekler Akdeniz Üniversitesi Olbia Kültür Merkezi, Antalya 1999

Akdeniz Üniversitesi Olbia Kültür Merkezi, Antalya 1999 -Yerin yükseltilerine göre kesintisiz akan bir oylum. -Birbiri içine akan alanlar. -Her işleve olanak veren yeşille gölgelendirilmiş bir çözüm. -Temellerin kazılmasıyla ortaya çıkan taşlarla (traverten), ahşapla, sıvasız yapım yöntemi. Yapı 2001 Ağa Han Mimarlık Ödülü’nü almıştır.

Türk Dil Kurumu, Ankara 1972-1973

Türk Dil Kurumu, Ankara 1972-1973 -Birbirini 15 cm aşan kat döşemelerinin çıkıntılarına yerleştirilen sürgülerle havalandırılmış dış cephe. -Tek gereçle (betonarme) bitirilmiş strüktür. -Ahşap Bölmeler, dolaplarla mobilya ve iç bölümleme. -Mimarlarca Cumhuriyet dönemi mimarlığına örnek gösterilen yirmi yapıdan biri. 1978 Ulusal Mimarlık Sergisi Ödülü almıştır.

Afrodisyas Ek Müzesi, Aydın 2006-2007

Afrodisyas Ek Müzesi, Aydın 2006-2007 -Çelik bir yapı olarak tasarlanan müze, kazıklar üzerine oturtulacak biçimde tasarlandı. -Kazıklar hiçbir tarihsel duvar kalıntısına denk gelmeyecek,hiçbir ağaca dokunmayacak biçimde yerleştirildi. -Cepheler ve çatı çift havalandırma katmanlı.

Uluslararası Endüstri ve Ticaret Bankası (Bakırköy Şubesi), İstanbul 1985-1986

Uluslararası Endüstri ve Ticaret Bankası (Bakırköy Şubesi), İstanbul 1985-1986 -Dar iki sokağın iki sokağın buluştuğu köşe başına içiyle açılan, çalışanlara iç-dış karışımı bir oylum sunan yapı, çıplak beton uygulama. -Kışa yaza göre ayarlanabilen, ısı toplayan ya da dıştan gelen ısıyı, soğuğu yalıtan cephe.

Gökdelen Çarşı, Mersin 1987-1992

Gökdelen Çarşı, Mersin 1987-1992 -Mersin’de sosyal bir merkez, çarşı. -Yapı, mimarın alışıldık tasarımlarından çok farklı ve şehrin dokusu dışında olan tek yapısı. -175 metre yüksekliğinde ve 52 katlı; Mersin’in tüm noktalarından rahatça görülebiliyor. -Otel ve ofis olarak kullanılıyor. -Yapıldığı dönemde Singapur ile Frankfurt arasındaki en yüksek betonarme bina olarak gösteriliyordu.

Türk Dil Kurumu, Ankara 1972-73 Projede çalışma yerleri U sofalı bir Antalya evi gibi büyük bir oylum etrafına yerleştirilmiştir. Bu U form Bektaş’ın akışkan formlarına uygun olarak tasarlanmıştır. Mevcut binaya geçiş bu oylumdan sağlanmaktadır. İnce modüler döşemelerin bu oylumla bütünleşmesi amaçlanmış, kolon ve kirişlerle birleşimin bölünmesi istenmediği için kaset döşeme tercih edilmiş.

Her kat döşemesi bir alttaki döşemeyi 15 cm taşacak şekilde yerleştirilmiştir. Bektaş, bu taşmaların eski Ankara evlerini anımsattığını söyler.

Cengiz Bektaş’ın tasarımlarında ilk kriterin doğaya saygı olduğu söylenebilir. Bu yüzden teknolojiyle hizmete sunulan yeni malzemelerin arasından doğaya en uyumlu olanı seçmeye ve yapılarında doğayla uyumlu sürdürülebilir çözümler üretmeye çalışır. Bu çabanın bir sonucu olarak da söz konusu taşmaların amacı, yazın temiz havayı içeri almaktır.

İç ile dış arasındaki ilişkiyi olabildiğince sıkı tutmaya çalışır İç ile dış arasındaki ilişkiyi olabildiğince sıkı tutmaya çalışır. Camın tercih edilmesi ve rasyonalist tavrı ile yapı cephesinde modern bir yaklaşım hakimdir. Cam aynı zamanda, içerde oluşturulmuş avlunun dışarı ile ilişkisini sağlamaktadır. Böylece iç-dış ilişkisi oluşturulmuştur. Bektaş, bulvara karşı tasarlanan bu yapıda “alçak gönüllü bir anıtsallığı” vurgulamaya çalıştığını belirtir. Cephedeki vurgu, her ne kadar belirli bir işlev yüklenmiş olsa da Bektaş bu tavrını biçimci olmasından ötürü eleştirmektedir.

Bektaş’ın çoğu projesinde tercih ettiği merkezi plan şeması, Frampton’un öz-bilinç ilkesine uymaktadir.Çünkü Bektaş’ın bu tavrı, gelenekten gelmektedir. Dolayısıyle aynı zamanda çağdaş bir olaydır.

Bununla beraber merkezin diğer mekanlarla bütünlüğünü sağlamak yolunda Bektaş, teknolojiden de yararlanmaktadır. Sonuç olarak bu mimarinin, ‘eleştirel bölgeselci’ tanımına uygun olduğunu söylemek mümkündür. Cengiz Bektaş bu yapısıyla 1978 Ulusal Mimarlık Sergisi Ödülü’nü almıştır.

Kaynakça Bayındırlık ve İskan Bakanlığı 2009 Kentleşme Şurası Yerel Kültür ve Mimarlık İlişkisi Cengiz Bektaş Örneği (Yüksek Lisans Tezi) Özlem Aksu Mimarlıkta Eleştiri/Tüm Yapıları 4, Cengiz Bektaş Mimarlığımızın Cumhuriyeti, Cengiz Bektaş http://www.buildingdecoration.net http://www.mimarizm.com