DALAMAN HAVALİMANI’NIN HİTAP ETTİĞİ BÖLGENİN TURİSTİK ANALİZİ (KAŞ / KALKAN – MARMARİS / DATÇA ARASI)

ANTALYA – DALAMAN KARŞILAŞTIRMASI

ATM DALAMAN AIRPORT INTERNATIONAL TERMINAL ATM DALAMAN DIŞ HATLAR TERMİNALİ Antalya – Dalaman Havalimanları Ekim 2007 İtibariyle Gelen Yolcu Milliyetler TURİZM İL MÜD. ANTALYADALAMAN GELEN YOLCU Ekim 06Ekim 07FARKFARK %Ekim 06Ekim 07FARKFARK % INGILTERE % % RUSYA % % UKRAYNA % % BELÇİKA % % HOLLANDA % % ALMANYA % % % %

ATM DALAMAN AIRPORT INTERNATIONAL TERMINAL ATM DALAMAN DIŞ HATLAR TERMİNALİ Fark Fark % English % Russian % Dutch % German % Other % Total % Milliyetler Yarı Karşılaştırma

ATM DALAMAN AIRPORT INTERNATIONAL TERMINAL ATM DALAMAN DIŞ HATLAR TERMİNALİ Fark Fark % English % Russian % Dutch % German % Other % Total % Milliyetler Karşılaştırma Yolcu Sayısı Artışı %20

ATM DALAMAN AIRPORT INTERNATIONAL TERMINAL ATM DALAMAN DIŞ HATLAR TERMİNALİ CIS Ülkeleri Ekim Sonu İtibariyle Gelen Yolcu Sayıları TURİZM İL MÜD. ANTALYAMİLAS/BODRUMDALAMAN GELEN YOLCU FARK FARK % FARK FARK % FARK FARK % RUSYA FED % % % UKRAYNA % % % KAZAKİSTAN % % % BELARUS % % % % % %

ATM DALAMAN AIRPORT INTERNATIONAL TERMINAL ATM DALAMAN DIŞ HATLAR TERMİNALİ Rusya ve Ukrayna’nın Toplam Yolcu İçindeki Payı %2,5 artarsa 2007 Yolcu Sayıları Toplam Yolcu İçindeki Pay Pay Artışı Yolcu Sayısı Toplam Yolcu İçindeki Pay İlave Yolcu Sayısı Artış Oranı Russian ,7%2,5% ,2% % Ukraine ,0%2,5% ,5% % Diğer ,3% ,3% Total ,0% ,0%64.216

ATM DALAMAN AIRPORT INTERNATIONAL TERMINAL ATM DALAMAN DIŞ HATLAR TERMİNALİ Rusya ve Ukrayna’nın Toplam Yolcu İçindeki Payındaki %2,5’luk Artış Temmuz ve Ağustos Dışındaki Aylara Dağılırsa MonthsRussianUkraine İlave %2, Dağ.Toplam Dağ.Toplam January February March April May June July August September October November December Total

ATM DALAMAN AIRPORT INTERNATIONAL TERMINAL ATM DALAMAN DIŞ HATLAR TERMİNALİ Rusya ve Ukrayna’nın Toplam Yolcu İçindeki %2,5’luk pay artışı için gerekli olan uçak sayısı ve aylara dağılımı RussiaUkraine MonthsUçak Başına Yolcu2007 Dağ. İlave YolcuUçak Sayısı Uçak Sefer Sayısı January February March April May June July August September October November December Total

ATM DALAMAN AIRPORT INTERNATIONAL TERMINAL ATM DALAMAN DIŞ HATLAR TERMİNALİ Rusya ve Ukrayna’nın Toplam Yolcu İçindeki Payında %2,5’luk Artış İçin Sefer Sayısını Artırması Gereken Havayolu Şirketleri 2007 AIRLINES %2,5Artış % RUSYAAEROFLOT-DON % RUSYAAIR BASHKRIAN % RUSYAAIR TATARISTAN % RUSYAATLANT SOYUZ % RUSYAAVIA PRAD % RUSYACENTRE AVIA % RUSYAKUBAN AIR % RUSYARUSSIAN AIR % RUSYASIBERIA AIR % RUSYAURAL AIR % RUSYAVIM AIR % RUSYACONTINENTAL % RUSYAUNITARY AVIA (ORENBURG) % RUSYA TOPLAM % UKRAYNAAEROSVIT % UKRAYNADONBASS AERO % UKRAYNALVIV AIR % UKRAYNAUKRAINE INT.AIR % UKRAYNASOUTH AIR % UKRAYNA TOPLAM %

ATM DALAMAN AIRPORT INTERNATIONAL TERMINAL ATM DALAMAN DIŞ HATLAR TERMİNALİ ŞEHİRÜLKETOPLAM% EKATERİNBURGRUSYA ,9% KAZANRUSYA ,0% KRASNODARRUSYA 7400,7% LVIVRUSYA 3370,3% MINSKRUSYA 6150,6% MOSKOVARUSYA ,0% NOVOSIBIRSKRUSYA ,7% PETERSBURGRUSYA ,3% ROSTOVRUSYA ,1% SAMARARUSYA ,6% S.PETERSBURGRUSYA ,4% UFARUSYA ,4% TOPLAM ,0% Dalaman Dış Hatlar Rusya Destinasyonları Ekim 2007 İtibariyle

ATM DALAMAN AIRPORT INTERNATIONAL TERMINAL ATM DALAMAN DIŞ HATLAR TERMİNALİ Rusya Destinasyonları Tem-Ağu-Eyl-Ekim Karşılaştırma CITYEyl.06Eyl.07FARK (+/-)% (+/-) RUSSIA EKATERINBURG ,74% MOSKOW ,64% NOVASIBIRSK ,95% ROSTOV ,78% SAMARA ,81% ST.PETERSBURG ,19% KAZAN #SAYI/0! KRASNODAR 0672 #SAYI/0! VNUKOVA ,00% SOCHI 044#SAYI/0! UFA ,16% TOTAL ,90%

ATM DALAMAN AIRPORT INTERNATIONAL TERMINAL ATM DALAMAN DIŞ HATLAR TERMİNALİ ŞEHİRÜLKETOPLAM% KIEVUKRAYNA ,9% DONETKSUKRAYNA ,9% ODESSAUKRAYNA 1291,1% SİMFEROPOLUKRAYNA 80,1% TOPLAM ,0% Dalaman Dış Hatlar Ukrayna Destinasyonları Ekim 2007 İtibariyle

ATM DALAMAN AIRPORT INTERNATIONAL TERMINAL ATM DALAMAN DIŞ HATLAR TERMİNALİ Ukrayna Destinasyonları Tem-Ağu-Eyl-Ekim Karşılaştırması ÜLKE / ŞEHİRYOLCU FARK (+/-)% (+/-) SAYISI ( ) UKRAYNA KIEV ,38% LVIV 0462 #SAYI/0! ODESSA 012 #SAYI/0! DONETSK ,20% DNEPROPETROV ,00% SIMFEROPOL 011 #SAYI/0! TOPLAM ,58%

ATM DALAMAN AIRPORT INTERNATIONAL TERMINAL ATM DALAMAN DIŞ HATLAR TERMİNALİ Dalaman Dış Hatlar İngiltere Destinasyonları Ekim 2007 İtibariyle toplam% BELFASTİNGİLTERE ,5% BIRMINGHAMİNGİLTERE ,9% BRISTOLİNGİLTERE ,1% CARDİFFİNGİLTERE ,6% EDINBURGHİNGİLTERE ,9% GLASGOWİNGİLTERE ,1% HUMBERSIDEİNGİLTERE ,7% LEEDSİNGİLTERE ,8% LIVERPOOLİNGİLTERE ,4% LONDRAİNGİLTERE ,3% MANCHESTERİNGİLTERE ,9% NEWCASTLEİNGİLTERE ,3% NOTTINGHAMİNGİLTERE ,0% TEESSIDEİNGİLTERE ,5% Toplam ,0%

ATM DALAMAN AIRPORT INTERNATIONAL TERMINAL ATM DALAMAN DIŞ HATLAR TERMİNALİ İngiltere Destinasyonları Tem-Ağus-Eyl- Ekim Karşılaştırma CITYToplam FARK (+/-)% (+/-) ENGLAND BELFAST ,03% BIRMINGHAM ,80% BRISTOL ,52% CARDIFF ,12% DARLINGTON ,00% DONCHESTER ,10% EDINBURG ,14% GLASKOW ,96% HUMBERSIDE ,90% LEEDS ,56% LIVERPOOL ,57% LONDRA ,96% MANCHESTER ,81% NEWCASTLE ,51% NORWICH ,11% NOTTHINGHAM ,09% TEESSIDE ,19% EXETER ,18% TOTAL ,60%

ATM DALAMAN AIRPORT INTERNATIONAL TERMINAL ATM DALAMAN DIŞ HATLAR TERMİNALİ Sezonda toplam yolcu sayısı içerisindeki İngilizlerin payı %60'dır. Bölgede yaklaşık İngiliz yaz-kış yaşamaktadır. Dolayısıyla Havalimanımızın hitap ettiği Kaş/Kalkan'dan Marmaris/Datça'ya kadar uzanan bölge hedef pazarımız olan İngiltere'de iyi bilinen turizm yöresidir. Bu bilinirliğin kış aylarında da harekete geçirilmesi için, maliyetlerin, son derece önemli olduğu uçak şirketlerine cazip hale getirilmesi gerekmektedir.

ATM DALAMAN AIRPORT INTERNATIONAL TERMINAL ATM DALAMAN DIŞ HATLAR TERMİNALİ UÇUŞLARI ARTTIRMAK İÇİN YAPILMASI GEREKENLER OTELLER UÇAK HAVALİMANI TUR OPERATÖRLERİ

 İHTİYAÇLARI KARŞILAMAK İÇİN, YILLIK 10 MİLYON YOLCU KAPASİTELİ DIŞ HATLAR TERMİNALİ İNŞAA EDİLMİŞTİR. (ŞU ANDA FAALİYETTE) ATM DALAMAN DIŞ HATLAR TERMİNALİ

UÇAK LCC UCUZ MALİYETLİ HAVAYOLU (E.G EASYJET) (ÖRNEK:EASYJET )  LCC MALİYETLERİ İÇİNDE HAVALİMANI ÜCRETLERİ %30’DUR. DHMI’NİN HAVALİMANI ÜCRETLERİNDE YAPACAĞI İNDİRİM ÖNEMLİ BİR ROL OYNAYACAKTIR.  BAŞLANGIÇTA UÇAKLARDAKİ BOŞ KOLTUKLARIN KAMU VEYA ÖZEL SEKTÖR FONLARI TARAFINDAN DESTEKLENMESİ ATM DALAMAN DIŞ HATLAR TERMİNALİ

OTELLER & TESİSLER  KIŞ SEZONU BOYUNCA OTELLERİ AÇIK TUTMAK VE GEREKEN DÜZENLEMELERİ YAPMAK ATM DALAMAN AIRPORT INTERNATIONAL TERMINAL ATM DALAMAN DIŞ HATLAR TERMİNALİ

ATM DALAMAN AIRPORT INTERNATIONAL TERMINAL ATM DALAMAN DIŞ HATLAR TERMİNALİ Bilindiği üzere LCC (Low Cost Carrier)'lerin maliyetlerinin içerisinde airport ücretleri %30 oranında yer kaplamaktadır. Bu rakamı %29 ile yakıt %12 ile ekip giderleri izlemektedir. Bölgeye ölü sezon olarak tabir edilen kış sezonunda uçuşların cazip hale getirilmesi için maliyetlerin düşürülmesi ve dolulukların artırılması gerekmektedir. Bu hususta İspanya, Yunanistan, Mısır ve Tunus örnek teşkil etmektedir. Ayrıca turizmde atağa geçen Tayland gelecek sene için Airport masraflarında %95 indirim yapmış ve İngiltere’den turist çekmeye çalışmaktadır. Türkiye’nin rakipleri artık sadece Akdeniz ülkeleri değil gelişen havacılık sektörü nedeniyle dünyadaki her ülkedir.

ATM DALAMAN AIRPORT INTERNATIONAL TERMINAL ATM DALAMAN DIŞ HATLAR TERMİNALİ LCC’lerin bölgeye uçuş yapmaları ölü sezondaki yatak kapasitesinin kullanılmasını sağlayacaktır. Bilindiği üzere, önce ucuz uçak arayışında olan tatilciler, bu sitelere girmekte, hatta, otel seçimlerini dahi bu sitelerden yapmaktadırlar. Bu vesile ile LCC’lerin web sitelerinde yer alınmasıyla, çok büyük miktarda harcamalar yapılarak gerçekleştirilecek bölgesel tanıtımlardan daha etkili olacaktır. Yukarıda değinildiği üzere, mevcut yolcu sayısı kabul gören oranlar üzerinden değerlendirildiğinde, yaklaşık kişinin erişim yaptığı anlaşılmaktadır. Bu da, LCC’lerin web sitelerinde yer alınmasının, alternatif tanıtım araçlarına olan üstünlüğü (billboard, otobüs giydirme vb) açıkça ortaya çıkmaktadır.

ATM DALAMAN AIRPORT INTERNATIONAL TERMINAL ATM DALAMAN DIŞ HATLAR TERMİNALİ LCC’LERİN KIŞ SEZONU İÇİN BOŞ KOLTUK GARANTİ ANALİZİ

ATM DALAMAN AIRPORT INTERNATIONAL TERMINAL ATM DALAMAN DIŞ HATLAR TERMİNALİ  Dalaman Havalimanı’nda düşük sezon: Kasım - Mart  Bu dönemde uçuşların doluluk oranı: Ortalama %52,99 Bu varsayımlarla uçacağı beklenen LCC’lerin analizi aşağıda yapılmıştır: Uçak Koltuk Sayısı: 150 kişi Mevcut doluluk oranı: 150 X %52,99 = 79,48 (yaklaşık 79 kabul edilmiştir) Başa baş noktası: %75 doluluk oranında yaklaşık 112 koltuk Desteklenmesi gereken koltuk sayısı: 33 koltuk İngiliz ASM uzmanlarının ifadesine göre, sezonda koltuk başına 120 £ ile uçan söz konusu uçaklar, sezon dışında 70 £ ila 80 £’a uçmaktadırlar. Desteklenecek koltuk sayısı : 33 koltuk Koltuk satış fiyatı: 80 £ Desteklenmesi gereken tutar: 33 koltuk X 80 £ = £ Haftada 3 sefer yapmaları halinde : £ X 3 = £ Kasım-Mart arası hafta sayısı: 20 hafta Kasım-Mart arası desteklenmesi gereken toplam tutar: £ = USD

ATM DALAMAN AIRPORT INTERNATIONAL TERMINAL ATM DALAMAN DIŞ HATLAR TERMİNALİ Bu tutarın kamu ve özel sektör kuruluşlarınca kolaylıkla desteklenebileceği kanaatindeyiz. Bir kısmı kamudaki turizm fonlarından, bir kısmı da sektörel kuruluşlar, yani oteller tarafından desteklenebilir. Örneğin, sadece 100 otel tarafından desteklenmesi halinde otel başına USD isabet etmektedir. Diğer bir ifade ile otel başına kış aylarında 665 USD/ay düşmektedir. Kaldı ki, başlangıçta yapılacak ve tutundurma masrafları diyebileceğimiz bu destekleme faaliyetine, uçak dolduktan sonra gerek de kalmayacaktır. Ayrıca bu tür uçakların uçması pazarı da büyütecek, sezonu uzatacak ve atıl yatak kapasitesini harekete geçirecektir.

ATM DALAMAN AIRPORT INTERNATIONAL TERMINAL ATM DALAMAN DIŞ HATLAR TERMİNALİ HEDEFLERİMİZ : 1- SEZONU UZATMAK 2- UÇUŞ VE YOLCU SAYISINI ARTTIRMAK

ATM DALAMAN AIRPORT INTERNATIONAL TERMINAL ATM DALAMAN DIŞ HATLAR TERMİNALİ İLGİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER