29 EKİM CUMHURİYET BAYRAMI

CUMHURİYET BAYRAMI 29 Ekim 1923'te Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)'nin Cumhuriyeti ilan etmesinin kutlandığı, Türkiye'nin resmî bayramlarından biridir. Osmanlı İmparatorluğu'nun dağılması ve Ulusal Kurtuluş Savaşı sonrası, M. K. Atatürk'ün önderliğinde Türkiye Devleti'nin bir cumhuriyet olduğu 29 Ekim 1923'te ilan edilmiştir. Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

KURTULUŞ SAVAŞI NİÇİN BAŞLADI? 1914 yılında başlayıp dört yıl süren I. Dünya savaşında Osmanlı Devleti Almanya’nın yanında yer aldı. Almanya yenildiği için Osmanlı Devleti de yenik sayıldı. Düşman devletlerle Mondros Ateşkes Antlaşması imzalandı. Yurdumuz İngilizler, Fransızlar, İtalyanlar ve Yunanlılar tarafından işgal edildi. Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASINDAN SONRA İŞGAL EDİLEN YERLER Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

MUSTAFA KEMAL’İN SAMSUN’A ÇIKIŞI (19 MAYIS 1919) Mustafa Kemal Paşa’nın Anadolu’ya geçmek için bir fırsat aradığı sırada Rumlar Samsun’da karışıklık çıkardı. M. Kemal Paşa 9. Ordu Müfettişliğine atandı. Güvendiği arkadaşlarını yanına alan Mustafa Kemal Paşa, 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıktı. Bu tarih aynı zamanda Kurtuluş Savaşı’nın fiilen başladığı tarihtir. Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

Atatürk’ün Samsun’a Çıkışı ile İlgili Haberler Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

MUSTAFA KEMAL’İN KALEMİNDEN, SAMSUN’A ÇIKIŞI 1919 yılı Mayıs'ının 19'uncu günü Samsun'a çıktım. Osmanlı Devleti Dünya Savaşı'nda yenilmiş, şartları ağır bir ateşkes Antlaşması imzalamış, Büyük Harbin uzun yılları boyunca, millet yorgun ve fakir bir halde. Birer vesileyle itilaf donanmaları ve askerleri İstanbul'da. Her tarafta yabancı subay, memurlar ve ajanlar faaliyette... “NUTUK” Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

AMASYA GENELGESİ (22 HAZİRAN 1919) Havza'daki çalışmalarını tamamladıktan sonra Mustafa Kemal ve arkadaşları, 12 Haziran 1919'da Amasya'ya geçtiler. Milli Mücadele çalışmalarını sürdüren Mustafa Kemal, arkadaşlarıyla birlikte Amasya Genelgesi'ni hazırladılar. 15. Kolordu Komutanı Kazım Karabekir‘in de onayının alınmasından sonra, bildiri, 22 Haziran 1919'da tüm mülki amir ve askeri komutanlara telgrafla ulaştırıldı. Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

AMASYA GENELGESİNDE ALINAN KARARLARDAN BAZILARI ŞUNLARDIR: Vatanın bütünlüğü ve milletin istiklali tehlikededir. (Kurtuluş Savaşı’nın gerekçesidir) İstanbul hükümeti üzerine aldığı vazifenin gereğini yerine getirmemekte, bu da milletimizi yok göstermektedir. Milletin istiklalini yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır. (Kurtuluş Savaşı’nın amaç ve yöntemi) Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

AMASYA GENELGESİNDE ALINAN KARARLARDAN BAZILARI ŞUNLARDIR. Milletin haklarını tüm dünyaya duyuracak bir kurul toplanmalıdır. Her bakımdan güvenli bir bölge olan Sivas’ta milli bir kongre toplanmalıdır. Doğu illeri için, 10 Temmuz'da Erzurum'da bir kongre toplanacaktır. Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

AMASYA GENELGESİ’NİN ÖNEMİ Bu genelge ulusal egemenliğe dayalı yeni Türk devletinin kurulması yolunda atılan ilk adımdır. Ulusun teşkilatlandırma ve mücadele yöntemleri belirginleşmiştir. Ulusal egemenlik ve ulusal bağımsızlık fikri ilk kez ortaya atılmıştır. Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

HAVZA MİTİNGİ (30 MAYIS 1919) Mustafa Kemal askeri örgütlenmeyi sağlamak için Havza’dan Anadolu’daki tüm komutanlarla temasa geçmiştir. Komutanlara ve Valilere yayınladığı genelgelerle (Havza Genelgesi) halka felaketin büyüklüğünün anlatılmasını ve işgallere karşı da mitinglerin yapılmasını istemiştir. İlk miting 30 Mayıs 1919’da Havza’da yapılmıştır. Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

ERZURUM KONGRESİ (23 TEMMUZ – 7 AĞUSTOS 1919) 3 Temmuz’da Erzurum’a gelen Mustafa Kemal, 8 Temmuz’da İstanbul’a görevinden ve askerlikten ayrıldığını bildirerek, Osmanlı Hükümeti ile tüm ilişkilerini sona erdirmiştir. Mustafa Kemal ertesi gün Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Erzurum Şubesi’nin başkanlığına seçildi. Erzurum, Sivas, Bitlis, Van ve Trabzon’u temsil etmek üzere 56 delegenin katıldığı Erzurum kongresi 23 Temmuz 1919’da Mustafa Kemal’in başkanlığında toplandı. Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

ERZURUM KONGRESİ KARARLARI Ulusal sınırlar içinde vatan bir bütündür, bölünemez. Yabancıların baskısı altındaki Osmanlı Hükümeti’nin dağılması karşısında ulus tümden direniş ve savunmaya geçecektir. Vatanı kurtarma yolunda İstanbul Hükümet’i başarısız kalırsa geçici bir hükümet kurulacaktır. Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

ERZURUM KONGRESİ KARARLARI Ulusal kuvvetleri ve ulusal iradeyi egemen kılmak esastır. Hıristiyanlara egemenlik ve ayrıcalık tanınamaz. Manda ve himaye kabul edilemez. Mebusan Meclisi açılmalı, hükümetin çalışmalarını denetlemelidir. Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

SİVAS KONGRESİ (4-11 Eylül 1919) Ulusal direnişi oluşturmada ikinci büyük adım Sivas’ta atılmıştır. Bu kongre, Heyet-i Temsiliye’nin yanı sıra bazı vilayetlerden seçilmiş temsilcilerle birlikte 38 delegenin katılımı ile 04-11 Eylül 1919’da yapılmıştır. Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

SİVAS KONGRESİ KARARLARI Erzurum Kongresinde alınan kararlar kabul edildi. Anadolu ve Rumeli’de kurulmuş olan Müdafaa-i Hukuk dernekleri, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Derneği adı altında birleştirildi. Erzurum Kongresi’nde seçilen 9 kişilik Heyet-i Temsiliye, 6 kişi daha ilave edilerek tüm yurdu temsil etme yetkisiyle genişletildi. Başkanlığına Mustafa Kemal getirilmiştir. Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

SİVAS KONGRESİNİN ÖNEMİ Erzurum kongresinde alınan kararlar bir bölge halkının kararları olmaktan çıkarılıp tüm ulusa mal edilmiştir. Ulusun geleceğine ulusun kendisinin karar vereceği ilkesi gerçekleştirilmiştir. Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

SİVAS KONGRESİNİN ÖNEMİ M.Kemal kongrede Temsil Heyeti’nin başkanı olarak seçilmekle Ulusal Kurtuluş Savaşı’nın yetkili lideri haline gelmiştir. TBMM bu kongrede seçilen Temsil Heyeti tarafından açılacaktır. Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

HEYET-İ TEMSİLİYE’NİN ANKARA’ YA GELİŞİ (27 ARALIK 1919) 27 Aralık 1919’da Ankara’ya gelen Mustafa Kemal burasını Anadolu’daki direniş hareketinin merkezi olarak seçmişti. Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

ATATÜRK’ÜN KURTULUŞ SAVAŞI YOLCULUĞU Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

MECLİS-İ MEBUSAN’IN SON TOPLANTISI VE MİSAK-I MİLLİ’NİN KABUL EDİLMESİ (28 Ocak 1920) 12 Ocak 1920’de Osmanlı Meclis-i Mebusan son kez toplandı. Bu meclisin verdiği en önemli karar, taslakları Mustafa Kemal tarafından hazırlanan ve sonraları Misak-i Milli olarak adlandırılacak olan Ahd-ı Milliye’nin(Ulusal And) 28 Ocak 1920’de kabul edilmesidir. Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NİN AÇILMASI (23 Nisan 1920) 23 Nisan 1920’de 338 milletvekilinin katılımı ile TBMM açıldı. Meclisin açılmasıyla Heyet-i Temsiliye’nin görevi sona erdi. Meclis Mustafa Kemal’i başkanlığa getirdi. Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

SEVR ANTLAŞMASI (10 Ağustos 1920) 1. Dünya Savaşı’nın galipleri ile Osmanlı Devleti arasında 10 Ağustos 1920’de Sevr Antlaşması imzalanmıştır. Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

SEVR ANTLAŞMASI’NDA ALINAN KARARLAR Osmanlı Devleti İstanbul ve Orta Anadolu’da küçük bir bölgeyle sınırlandırılacak. Boğazlar Türklerin dahil olmadığı bir komisyon tarafından idare edilecek. Kapitülasyonlar en geniş şekli ile bütün devletlere tanınacak. Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

SEVR ANTLAŞMASI’NDA ALINAN KARARLAR Azınlıklar vergi vermeyecek, askerlik yapmayacak. Yunanlılara İzmir dahil Batı Anadolu ve Midye – Büyük Çekmece hattının batısında kalan bütün Doğu Trakya bırakılacak. İngilizlere, Musul, Kerkük, Irak, Filistin ve Arabistan bırakılacak. Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

SALTANATIN KALDIRILMASI (1 Kasım 1922) İçte birliği sağlamak amacıyla 1 Kasım 1922’de saltanat hilafetten ayrılarak kaldırılmıştır. Böylece Osmanlı Devleti resmen sona ermiştir. Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI (24 TEMMUZ 1923) Kurtuluş Savaşından zaferle ayrılan Türk Devleti ve diğer imzacı ülkeler arasında 24 Temmuz 1923 tarihinde Lozan Barış Antlaşması imzalandı. Bu antlaşma ile Türkiye tam bağımsızlığını bütün dünyaya kabul ettirmiş oldu. Türkiye’nin bugünkü sınırları Lozan Barış Antlaşmasına göre belirlendi. Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

Ankara'nın Başkent Oluşu (13 Ekim 1923) Lozan Barış Antlaşması`nın TBMM tarafından onaylanmasından sonra, İstanbul yabancı işgal kuvvetleri tarafından boşaltıldı. Yabancı işgal kuvvetlerinin İstanbul`dan ayrılması, gündeme hükümet merkezi sorununu getirdi. 13 Ekim 1923`te TBMM`de kabul edilen yasa ile Ankara, yeni devletin başkenti olmuş ve Cumhuriyetin ilanı için de bir adım atılmıştır. Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

ANKARA’NIN BAŞKENT OLUŞU (13 EKİM 1923) Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti İstanbul idi. 13 Ekim 1923’te TBMM’de kabul edilen tek maddelik bir yasa ile Ankara, yeni devletin başkenti olmuş ve Cumhuriyetin ilanı için de bir adım atılmıştır. Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

CUMHURİYETİN İLANI (29 EKİM 1923) Atatürk; egemenliğin ulusa dayandığı bir sistem olan cumhuriyet yönetiminin ilanı için hazırlıklar yapmaya başladı. 28 Ekim 1923 akşamı yakın arkadaşlarını Çankaya'da yemeğe çağırdı. Onlara, "Yarın Cumhuriyeti ilan edeceğiz." dedi. Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

CUMHURİYETİN İLANI (29 EKİM 1923) 29 Ekim 1923 günü Atatürk, milletvekilleri ile görüştükten sonra taslağı hazırlanan "Cumhuriyet" önergesini Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne verdi. Meclis önergeyi kabul etti. Böylece, Türkiye devletinin yönetim biçimi “Cumhuriyet”, devletin adı "Türkiye Cumhuriyeti" olarak belirlendi. Atatürk, kurulan Türkiye Cumhuriyeti'nin, ilk "Cumhurbaşkanı" oldu Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

CUMHURİYETİN İLANI (29 EKİM 1923) Atatürk'ün de söylediği üzere, Cumhuriyette "Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.” Halk, kendini yönetme yetkisini, kendilerini temsil eden milletvekilleri aracılığı ile kullanır. Cumhuriyet yönetiminde, yurttaşın seçme ve seçilme hakkı vardır. Seçilen temsilciler, yasaları tasarlar ve yöneticileri ulus adına denetler. Halk, seçimle yöneticileri seçebilir. Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

CUMHURİYET NEDİR? Cumhuriyet, yurttaşların seçme ve seçilme hakkının olduğu bir yönetimdir. Milletin temsilcilerinin kabul ettiği yasalarla ülkenin yönetilmesidir. Cumhuriyet yönetiminde söz milletindir. Cumhuriyeti korumak, kollamak, yaşatmak her Türk vatandaşının ödevidir. Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

29 EKİM’İN BAYRAM KABUL EDİLMESİ 29 Ekim 1923'te TBMM, Teşkilât-ı Esasiye Kanunu'nda (1921 Anayasası) yaptığı değişiklikle, devletin yönetim biçimini "cumhuriyet" olarak ilan etti. Bu ilan, aynı gece atılan 101 pare top atışı ile kutlandı. 1924 yılında, "cumhuriyetin ilanı" şenliklerle kutlandı. 2 Şubat 1925'de, Hariciye Vekaleti'nce (Dışişleri Bakanlığı) düzenlenen bir kanun teklifinde 29 Ekim'in bayram olması önerildi. Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

29 EKİM’İN BAYRAM KABUL EDİLMESİ Bu öneri metninde; "Medeni ülkelerden her biri kendisi için millî bayram olmak üzere tek bir gün kabul etmiştir. Her millet bu şekilde belirlediği günü, resmî “özel gün” sayarak yalnız o günü gerek ülke içinde, gerek dış temsilciliklerinde millî törenle kutlar. O gün ise cumhuriyetin ilanı günü olan 29 Ekim'den başkası olmamalıdır.” denilmiştir. Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

29 EKİM’İN BAYRAM KABUL EDİLMESİ Bu teklif, Meclis Anayasa Komisyonu tarafından incelendi ve 18 Nisan 1925'te karara bağlandı. 19 Nisan'da bu teklif TBMM tarafından kabul edildi. 628 sayılı bu kanun ile 29 Ekim 1925'ten itibaren ülke içinde ve dış temsilciliklerde Cumhuriyet Bayramı kutlanmaya başlandı. Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

CUMHURİYET BAYRAMI KUTLAMALARI 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı günü, bütün resmî daireler, özel işyerleri ve eğitim kurumları resmî tatildir. Tatil, her yıl 28 Ekim günü, saat 13:00'te başlar. Ulusal bir bayram olan 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı, günümüzde de her yıl resmî törenlerle kutlanır. Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

CUMHURİYET BAYRAMI KUTLAMALARI 29 Ekim günü tüm okullar, meydanlar süslenir, çeşitli etkinlikler yapılır. Okullarda şiirler okunur, marşlar söylenir. Cumhuriyetle ilgili oyunlar, sergiler, paneller halka açık olarak düzenlenir. Çoğu yurttaş, kutlama amacıyla evlerine Türk Bayrağı'nı asar. Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

HAZIRLAYANLAR YAVUZ SELİM ÇAĞLAR ATAHAN TAMYÜKSEL BATIKENT İLKÖĞRETİM OKULU 4/C SINIFI Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL

Yararlanılan Kaynaklar www.turanbek.com www.e-tarih.org www.rtuk.gov.tr www.sanalda1numara.net www.turkeyforum.com www.hurriyet.com.tr Y. S. ÇAĞLAR - A. TAMYÜKSEL