Eğitimlerimizde kullandığımız, basit ancak gerçek yaşamdan çıkarılmış, yani yaşanmış ya da yaşanmakta olan küçük birkaç örnek… Bunlar her an her yerde ve işletmede yaşanıyor. Herkesin başına geliyor…

ÖRNEK 1 Bir kısa mesafe koşucusu, 400 metre koşma sürelerini (sn) kaydediyor. 10 hafta süre ile, her günün en iyi sonuçları aşağıdadır: HAFTA © a.çınar 2004

Histogram 64 – – – – – – – 84 + © a.çınar 2004

HAFTA X R X R = 73.5 = 7.6 ÜKSx = 77.9 AKSx = 69.1 ÜKS R = 16.1 Üst ve Alt Kontrol Sınırlarının Hesaplanması  = 4.31 © a.çınar 2004

SÜREÇ ORTALAMASI ÜST KONTROL SINIRI ALT KONTROL SINIRI Kontrol Grafikleri 16.1 ! © a.çınar 2004

Bir küp şeker üreticisi, alınan örnekleri tartarak nem miktarını izlemeye çalışmaktadır. Şartnameye göre küp şekerlerin ağırlıkları 2.70 ± 0.10 gramdır. Süreç devam ederken, süreçten alınan 5’li örnek grupları ile ilgili veriler aşağıdadır. - Sürecin histogramını çıkartın - Sürecin alt ve üst kontrol sınırlarını hesaplayın - Sürecin yeterliliğini belirleyin Grup 1 Grup 2 Grup 3 Grup 4 Grup 5 Grup 6 ÖRNEK 2 © a.çınar 2004

2.60 – – – – – – – – – – © a.çınar 2004

Sürecin alt ve üst kontrol sınırları? Grup 1 Grup 2 Grup 3 Grup 4 Grup 5 Grup 6 x-ort R x = 2.70 R = 0.10 ÜKSx = 2.76 AKSx = 2.64 ÜKS R = SÜREÇ ORTALAMASI ÜST KONTROL SINIRI ŞARTNAME ÜST SINIRI ALT KONTROL SINIRI ŞARTNAME ALT SINIRI © a.çınar 2004

Sürecin yeterliliği Toplam tolerans (T) = 0.20 Standart sapma (s) = 0.04 Süreç Yeterliliği (C p ) = T/6s = < 1 Süreç yetersiz.... Sonuç: - Süreç kontrol altında - Ancak yeterliliğinin geliştirilmesi gerekiyor © a.çınar 2004

Bir keresinde, içinde irili ufaklı ve değişik cinslerden 30’a yakın balığın yaşadığı büyükçe bir akvaryumun karşısında oturmuştum. Akvaryumun içerisindeki balıkların hepsi hareket halinde idi. Durmaksızın her bir tarafa genellikle hızla hareket ediyorlardı. Çoğu kez önceden kestirilmesi mümkün olmayan, sağa sola veya geriye ani hareketler yapıyorlardı. Bir balığın ne yapacağını, ne yöne hareket edeceğini kestirmenin bile çok zor olduğu bir ortamda birkaç saniye sonra hangi balığın nerede olabileceğini tahmin etmek neredeyse olanaksızdı. Kaos ortamları için kusursuz bir örnek olabilir. Kontrolsuz bir proses gibi. Zamanın hangi noktasında ne olacağı bilinmiyor. Ancak proses yeteri kadar zaman ayırarak izlendiğinde bir şeyin farkına varılıyor: Esasında her şey 150x80x60 cm.’nin içerisinde olup bitiyor. Prosesin sınırları belli idi ve bu sınırların dışına çıkılabilmesi olanaksız. Her bir balık da, dışarıdan bir müdahale olmadığı sürece, bu dar hacim içerisinde birbirini tekrarlayan hareketler yapıyorlar. Sinüs eğrisi gibi, her şey kendisini tekrar ediyor. Sonuç: Bir süreç ne kadar karmaşık ve kontrolsuz gözükürse gözüksün, yeteri kadar kaynağı ayırırsanız o sürecin nasıl işlemekte olduğunu ortaya çıkarabilirsiniz. © a.çınar 2004 “İstatistik belirsiz ve karmaşık süreçlerin dinamiklerini ve iç düzenlerini anlayabilmek için kullanılabilecek faydalı bir araçtır”

“Bankada Kuyruk Beklemek” Bir keresinde, banka işlemi için bankaya gittiğimde oldukça uzun bir kuyrukla karşılaştım. Hemen benim önümden, kuyruğa birlikte giren iki kişiden biri ‘bana sıranın gelmesi bir saat sürer, ben o kadar bekleyemem’ diyerek ayrıldı. Diğeri ise ‘o kadar sürmez, ben bekleyeceğim’ diyerek beklemeye karar verdi... Ben ne yaptım: Yapılacak işlem standarttı. Sıra nema alacaklar için oluşmuştu ve herkes tek ve aynı işlemle parasını alıyordu. İşlemler dört gişe memuru tarafından yürütülüyordu. Beş dakika beklemeye karar verdim. Beş dakika içerisinde sekiz kişinin işlemi tamamlanmıştı. Önümde ise 28 kişi vardı. Böylece sıranın bana gelmesinin yaklaşık 18 dakika süreceği hesapladım ve beklemeye karar verdim. Gerçekten sıram düşündüğüm sürede gelmişti. Örnek üzerinde çalışmak işime yaramıştı...

BAŞARI EĞRİSİ 4 yaşında başarı pantolonuna işememektir. 12 yaşında başarı arkadaş bulabilmektir. 16 yaşında başarı araba kullanabilmektir. 20 yaşında başarı seks yapabilmektir. 35 yaşında başarı para kazanabilmektir. 45 yaşında başarı para kazanabilmektir. 55 yaşında başarı para kazanabilmektir. 60 yaşında başarı seks yapabilmektir. 70 yaşında başarı araba kullanabilmektir. 75 yaşında başarı arkadaş bulabilmektir. 80 yaşında başarı pantolonuna işememektir. Biz buna ÇAN EGRİSİ diyoruz!!...