RUHSAL BELİRTİLER TARAMA LİSTESİ Hakan KIRBAŞ Psikolojik Danışman

YÖNERGE Aşağıda zaman zaman herkeste olabilecek yakınma ve sorunların bir listesi vardır. Lütfen her birini dikkatlice okuyunuz. Sonra bu durumun bugün de dahil olmak üzere son bir ay içinde sizi ne ölçüde huzursuz ve tedirgin ettiğini göz önüne alarak aşağıda belirtilen tanımlamalardan uygun olanının numarasını karşısındaki boşluğa yazınız. Düşüncenizi değiştirirseniz ilk yazdığınız numarayı tamamen siliniz. Lütfen başlangıç örneğini dikkatle okuyunuz ve anlamadığınız bir cümle ile karşılaştığınızda uygulayan kişiye danışınız.

Ölçtüğü davranış-nitelik: Psikolojik sıkıntı belirtileri Ölçek türü: Kağıt-kalem testi. Grup olarak da uygulanabilir. Kimlere uygulandığı:Yetişkinler Uygulama süresi: Zaman sınırlaması yoktur. 2

SCL-90 , 90 maddeden ve 10 alt testten oluşmaktadır. Kapsamı: Değişik hasta grupları ve normallerle yapılan çalışmalarda kendini tanıtma envanteri olarak kullanılan SCL-90 , 90 maddeden ve 10 alt testten oluşmaktadır. 3

UYGULAMASI: Bireyin kendi kendine yanıtlayabileceği uygulaması çok kolay bir ölçektir. Yönergesi: Soru formunun başında bir sayfalık açıklama ve örnek vardır.

1-SOMATİZASYON (SOM): 12 maddelik (1,4,12,27,40, 42,48,49, 52,53,56,58) bu test,vücudun kalp, damar, mide,bağırsak, solunum ve diğer sistemlerdeki fonksiyon bozukluklarıyla ilgili sıkıntıları yansıtır. Çözümlenemeyen engelleme veya çatışma sonucu ortaya çıkan işlevsel ve fiziksel bozuklukları da tespit eder.

2-OBSESİF-KOMPULSİF (O-C): 10 maddelik (3,9,10,28,38, 45,46, 51,55,65) bu alt test aynı adla anılan belirtileri yansıtır. Bunlar bireylere yaşanılması arzu edilmeyen,ancak sürekli ve karşı konulmaz bir biçimde yaşanan düşüncelerdir. Tekrar eden düşünceler ve suçlamayla karakterize edilen obsesif-kompulsif sendromların tespitinde yardımcı olur.

3-KİŞİLER ARASI DUYARILIK (INT): 9 maddelik (6,21,34,36,37,41,61,69,73) bu alt test bireyin kendini başkalarıyla karşılaştırdığında,kişisel yetersizlik ve küçüklük duygularına kapılarak,kişiler arası ilişkilerinde kendisini küçük görmesi,bu ilişkilerde zorluk çekmesi,rahatsızlık hissetmesi gibi olumsuz düşünce ve duyguları yansıtır.

4-DEPRESYON (DEP): 13 maddelik ( 5,14,15,20,22, 26, 29,30,31,32,54,71,79)bu alt test,genel karamsarlık,ümitsizlik, güdülenme eksikliği,intihar düşünceleri,bilişsel ve somatik belirtileri içeren yaşantı duyumsamalarını yansıtır.

5-KAYGI (ANX): 10 maddelik (2,17,23,33,39,57,72, 78,80,86) bu alt test, klinik kaygının içerdiği belirti ve davranışları (rahatsızlık,sinirlilik,gerginlik,yorgunluk) gösterir. Kaygı kişinin sürekli kötü bir haber alacakmış gibi hissetmesidir. Nesnesi ve nedeni belli değildir. Kişi adeta uyanıkken kabuslar görür.

6-ÖFKE-DÜŞMANLIK (HOS): 6 maddelik (11,24,63,67,74, 81) bu alt test ,kızma, huzursuz olma,karşı koyma,düşmanlık,saldırganlık,sinirlilik,öfke hali,küskünlük gibi özellikleri vurgular.

7-FOBİK ANKSİYETE (PHOB): 7 maddelik ( 13,25,47, 50,70, 75,82) bu alt test,bireyin belirli ir neneye,duruma karşı ısrarlı korku tepkisini yansıtır.

8-PARANOİD DÜŞÜNCE (PAR): 6 maddelik (8,18,43,68,76,83)bu alt test,yansıtıcı düşünceleri, düşmanlık, şüpheci,büyüklük ve merkeziyetçi düşünceleri, bağımsızlığı kaybetme korkusu ve sanrılar gibi düşünceleri yansıtır.

9-PSİKOTİZM (PSY): 10 maddelik ( 7,16,35,62,77,84,85,87,88, 90)bu alt test,içe kapanmayı, kendini yalnızlığa bırakmayı, tek başına sürdürülen hayat stilini yansıtır.

10-EK MADDELER: 7 maddelik ( 19, 44,59,60,64 , 66,89) bu alt test,uyku bozuklukları, iştah bozuklukları ve suçluluk ile ilgili belirtileri yansıtır.

PUANLAMASI: Hiçbiri yok ........... . 0 puan Biraz cevabına........1 puan Orta derecede...........2 puan Oldukça faza............3 puan Aşırı Düzeyde..........4 puan

Bireyin her alt test ile ilgili durumu,maddelere verilen sayısal yanıt değerleri toplamının o alt testteki madde sayısına bölünmesi ile belirlenir. Tüm alt testlerden alınan puanların toplanıp 90’a bölünmesi ile de “Genel Belirti Ortalaması” elde edilir.

Sempton Tarama Listesi (S C L –90) Kişisel Puanlama Tablosu Adı Soyadı : Kayıt No :................................... Baba Adı : Doğum Tarihi : ......./....../......... Uygulama Yeri:

PUANLARIN YORUMLANMASI   Her bir alt test puanı ve genel belirti puanının yorumlanmasında, 0,000’dan ------1,50 NORMAL 1,51 ‘den-------2,50 ARAZ DÜZEYİ YÜKSEK 2,51 ‘den-------4,00 ARAZ DÜZEYİ ÇOK YÜKSEK

Testi alan kişinin aldığı puanlara göre bir yol çizilir ve hangi psikolojik yaklaşımın uygulanacağına karar verilir. Psikolojik tedavilerde tek bir metot olmadığı için tedavi yöntemi bireyin konumuna göre seçilir. Danışandan öncelikle yaşam öyküsü alınır.Yaşam öyküsünün içinde o güne kadar yaşadığı ve kendisini etkileyen tüm olaylar yer almalıdır.

Kendi kimlik bilgilerinin dışında annesinin,babasının varsa eşinin ve çocuklarının da kısa kimlik bilgileri alınmalıdır. Kişinin yetiştiği kültürel-toplumsal-ekonomik ortamın genel bir tanımlaması yapılmalıdır. Anne-babanın kişilik özellikleri,çevrelerine göre sosyo-ekonomik-kültürel durumları,çocuk yetiştirme tutumları incelenmelidir.

Danışanla kurulan ilişkide ,danışanın beden diline dikkat edilmelidir Danışanla kurulan ilişkide ,danışanın beden diline dikkat edilmelidir. Normal özellikler,duygulanımda azalma-artma,uygunsuzluk,karşıt değerli duygulanım kavramlarına dikkat edilmelidir. Dışa vuran tüm davranışlar titizlikle incelenmelidir. Hiçbir psikolojik rahatsızlık bir-iki görüşmeyle neticelenmez.

Bireyden bireye göre farklılık olabileceği unutulmamalı ve en az dört görüşmeden sonra bazı adımların atılmaya başlandığı düşünülmelidir. Danışman-danışan arasında kurulacak ilişki kişinin kendisini tümüyle ortaya koymasında önemli olacağından bu konuya da ayrı bir özen gösterilmelidir.