H. Reşat KÖYMEN, İnş.Yük.Müh. TÜRKİYE’nin ELEKTRİK ÜRETİM STRATEJİSİ H. Reşat KÖYMEN, İnş.Yük.Müh. rkoymen@ere.com.tr http://www.ere.com.tr

SUÇATI HES , İLK SSB (RCC) GÖVDELİ BARAJ ERE HOLDİNG A.Ş. http://www.ere.com.tr

BİRKAPILI HES, 1010 m DÜŞÜ ERE HOLDİNG A.Ş. http://www.ere.com.tr

GAZİPAŞA PROJESİ, ŞAHMALLAR HES ve KIZILDÜZ HES                                                                ERE HOLDİNG A.Ş. http://www.ere.com.tr

ERE MUT/DAĞPAZARI İLKÖĞRETİM OKULU ERE HOLDİNG A.Ş. http://www.ere.com.tr

ERE MUT/YAPINTI İLKÖĞRETİM OKULU EK BİNASI ve ÇOK AMAÇLI SALONU ERE HOLDİNG A.Ş. http://www.ere.com.tr

BİRİNCİL KAYNAKLARA GÖRE YILLIK ELEKTRİK ÜRETİMİ MEVCUT DURUM - ÜRETİM BİRİNCİL KAYNAKLARA GÖRE YILLIK ELEKTRİK ÜRETİMİ 2004 2005 TWh % TWh %_ DOĞALGAZ 62.3 %41.3 70.7 %43.8 DİĞER TERMİK 19.8 %13.2 18.5 %11.5 İTHAL YKT. TOPLAM 82.1 %54.5 89.2 %55.3 LİNYİT 22.5 %14.9 32.7 %20.2 HİDROLİK 46.1 %30.6 39.6 %24.5 TOPLAM 150.7 %100 161.5 %100 ERE HOLDİNG A.Ş. http://www.ere.com.tr

ERE HOLDİNG A.Ş. http://www.ere.com.tr

ELEKTRİK ÜRETİMİNDE PAYLAR (2004) MEVCUT DURUM - ÜRETİM ELEKTRİK ÜRETİMİNDE PAYLAR (2004) ÜRETİCİ TWh % ÜRETİCİ TWh % __ EÜAŞ 58.51 %38.8 Otoprodüktör 23.76 %15.8 Bağlı Ortk. 4.12 % 2.7 Serb.Ürt.Şrkl. 2.67 % 1.8_ Özellş.Kaps. 5.38 %3.6 Toplam 150.7 %100 YID 14.38 %9.5 YI 36.65 %24.3 Kamu Knt. 124.27 %82.4 İşletm.H.Dvr. 3.94 %2.6 Reel Sekt. 26.43 %17.6 Mobil Santr. 1.29 %0.9 ERE HOLDİNG A.Ş. http://www.ere.com.tr

ELEKTRİK TÜKETİMİ DAĞILIMI (2004) MEVCUT DURUM-TÜKETİM ELEKTRİK TÜKETİMİ DAĞILIMI (2004) TÜKETİCİ TWh %_ Sanayi 59.57 % 49.2 Mesken 27.62 % 22.8 Ticaret 15.66 % 12.9 Resmi Kr. 4.53 % 3.7 Aydınlatma 4.43 % 3.7 T. Sulama 3.15 % 2.6 Diğerleri 6.19 % 5.1_ Toplam 121.14 %100 Sanayi %49.2 Mesk.&Tic. %35.7 Diğerleri %15.1 ERE HOLDİNG A.Ş. http://www.ere.com.tr

(Elektrik Arzının %82.4’ü) MEVCUT DURUM - FİYAT Trakya 10.41 Fiyatlar : Ykr/kWh Körfez 10.07 BEDAŞ 9.59 EÜAŞ TETAŞ TEDAŞ 8.27 (Elektrik Arzının %82.4’ü) Kayseri 8.18 Meram 9.91 Boğaziçi 9.06 ERE HOLDİNG A.Ş. http://www.ere.com.tr

MEVCUT DURUM - FİYAT Mesken 12.78 Ykr/kWh 9.60 cents Dağıtım TEK TERİMLİ NORMAL TARİFE’ye GÖRE NİHAİ TÜKETİCİ FİYATLARI Mesken 12.78 Ykr/kWh 9.60 cents Dağıtım Şirketleri İLETİM HATTINA DİREK BAĞLI Sanayi 11.98 Ykr/kWh 9.00 cents Sanayi 10.56 Ykr/kWh 7.94 cents ERE HOLDİNG A.Ş. http://www.ere.com.tr

ERE HOLDİNG A.Ş. http://www.ere.com.tr

ERE HOLDİNG A.Ş. http://www.ere.com.tr

ERE HOLDİNG A.Ş. http://www.ere.com.tr

MEVCUT DURUM - KAÇAKLAR TÜRKİYE GENELİ Kentlerde Kayıp - Kaçak Yüzdesi (2004) Bursa %5.0 Bilecik %5.7 İzmir %7.0 Diyarbakır %61.7 Hakkari %67.1 Şırnak %71.1 Mardin %71.6 YIL KAYIP-KAÇAK 2002 %23.2 2004 %19.6 2005 %17.4 (?) Kentlerde En Yüksek Kayıp - Kaçak Miktarları (2004) Boğaziçi 3.165 TWh %19.3 Şanlıurfa 2.007 TWh %58.3 Diyarbakır 1.810 TWh %61.7 Mardin 1.447 TWh %71.6 ERE HOLDİNG A.Ş. http://www.ere.com.tr

ERE HOLDİNG A.Ş. http://www.ere.com.tr

DAHA UCUZ ve KALİTELİ ELEKTRİK ARZI İÇİN ATILMASI GEREKEN ADIMLAR NE YAPMALI ? DAHA UCUZ ve KALİTELİ ELEKTRİK ARZI İÇİN ATILMASI GEREKEN ADIMLAR ATILACAK ADIM NE SAĞLAYACAK 1 DAĞITIM ÖZELLEŞ. Kayıp-Kaçak oranları OECD Ülkelerindeki seviyelere indirilerek %12 - %15 Ucuzluk 2 FİYATLARIN RASYONALİZ. Mesken ve Sanayiye verilecek elektriğin fiyatları ayarlanarak, sanayinin daha ucuz elektrik alması sağlanacak 3 ARZ FAZLASI VE YERLİ KAYNAKLARA YATIRIM HEDEFLENMELİ Nükleer ile Hidrolik, Rüzgar ve Linyit santralları yatırımları da hızlandırılırsa, hem arz fazlası ve hem de ucuz yakıt maliyeti ile elektrik fiyatları düşürülür ERE HOLDİNG A.Ş. http://www.ere.com.tr

TEK TERİMLİ NORMAL TARİFE’ye GÖRE NİHAİ TÜKETİCİ FİYATLARI NE YAPMALI; 1. ADIM TEK TERİMLİ NORMAL TARİFE’ye GÖRE NİHAİ TÜKETİCİ FİYATLARI ŒDağt. Özel. Halihazırda Mesken 10.86 Ykr/kWh 8.16 cents Mesken 12.78 Ykr/kWh 9.60 cents Dağıtım Şirketleri Sanayi 11.98 Ykr/kWh 9.00 cents Sanayi 10.18 Ykr/kWh 7.65 cents ERE HOLDİNG A.Ş. http://www.ere.com.tr

TEK TERİMLİ NORMAL TARİFE’ye GÖRE NİHAİ TÜKETİCİ FİYATLARI NE YAPMALI; 2. ADIM TEK TERİMLİ NORMAL TARİFE’ye GÖRE NİHAİ TÜKETİCİ FİYATLARI ŒDağt. Özel. Fiyat Ras. Halihazırda Mesken 12.78 Ykr/kWh 9.60 cents Mesken 10.86 Ykr/kWh 8.16 cents Mesken 14.76 Ykr/kWh 11.10 cents Dağıtım Şirketleri Sanayi 11.98 Ykr/kWh 9.00 cents Sanayi 10.18 Ykr/kWh 7.65 cents Sanayi 7.45 Ykr/kWh 5.60 cents ERE HOLDİNG A.Ş. http://www.ere.com.tr

TEK TERİMLİ NORMAL TARİFE’ye GÖRE NİHAİ TÜKETİCİ FİYATLARI NE YAPMALI; 3. ADIM TEK TERİMLİ NORMAL TARİFE’ye GÖRE NİHAİ TÜKETİCİ FİYATLARI Halihazırda ŒDağt. Özel. Fiyat Ras. ŽArz Fazl. Yerli Kaynak Mesken 12.78 Ykr/kWh 9.60 cents Mesken 10.86 Ykr/kWh 8.16 cents Mesken 14.76 Ykr/kWh 11.10 cents Mesken 13.28 Ykr/kWh 9.98 cents Sanayi 11.98 Ykr/kWh 9.00 cents Sanayi 10.18 Ykr/kWh 7.65 cents Sanayi 7.45 Ykr/kWh 5.60 cents Sanayi 6.33 Ykr/kWh 4.76 cents ERE HOLDİNG A.Ş. http://www.ere.com.tr

TÜRKİYE’DE HİDROELEKTRİK 1993’te Kurulu Güç : 9,682 MW 2003’de Kurulu Güç : 12,579 MW Bu Hızla; DSİ’ce Hesaplanan Kapasiteyi ancak 80 Yılda Bizim Hesapladığımız Kapasiteyi ise 150 Yılda Geliştirebiliriz. TEAŞ Verileri ve Elektrik Üretim Planlama Çalışmasına Göre: 1997’de 2010’da 2020’de Yerli Yakıtla Üretim % 33.2 % 24.4 % 18.4 İthal Yakıtla Üretim % 28.3 % 51.0 % 65.0 Hidroelektrik Üretim % 38.5 % 24.6 % 16.6 AB’de Toplam Yeşil Enerji % 13.9 % 22.0 % 22.0 ERE HOLDİNG A.Ş. http://www.ere.com.tr

4 MAYIS 2006 İTİBARIYLA SU KULLANIM HAKKI ANLAŞMASI ve LİSANS İÇİN HES MÜRACAATLARI   ERE HOLDİNG A.Ş. http://www.ere.com.tr

AVRUPA ile BAĞLANTI ve YEŞİL ENERJİ DENGESİ Mevcut Bulgaristan Bağlantısı : 1,250 MW (400kV) Planlanan Yunanistan Bağlantısı : 750 MW Bu Bağlantılarla 10-15 TWh/Yıl Elektrik İhracatı Yapılabilir. AB ÜLKELERİNİN 2010 YILI YEŞİL ENERJİ AÇIĞI : 200 TWh/Yıl (2020’de 300 TWh/Yıl) TÜRKİYE’NİN HENÜZ GELİŞTİREMEDİĞİ HİDROELEKTRİK (YEŞİL) KAPASİTESİ : 150 TWh/Yıl (Ekonomik Değeri 9.0 Milyar Dolar) ERE HOLDİNG A.Ş. http://www.ere.com.tr

YEŞİL ENERJİ YATIRIM DENGESİ ERE HOLDİNG A.Ş. http://www.ere.com.tr

SONUÇ ve ÖNERİLER Türkiye’nin Elektrik Üretim Stratejisinde Birinci Öncelik Dağıtım Özelleştirmelerinin Acilen Gerçekleştirilmesi Olmalıdır. Mesken, Ticarethane ve Sanayi Elektrik Fiyatları arasındaki oran, OECD Ülkelerindeki Oranlara Uyarlanmalıdır. Elektrik Üretiminde Öncelik Genel Olarak Yerli Kaynakların, Özellikle de Hidroelektrik Potansiyelin Geliştirilmesi Olmalıdır Türkiye’de Hiçbir Teşvik Olmadan da Yapılabilecek Ekonomik Verimlilikte Birçok Hidroelektrik Tesis Vardır. Hidroelektrik Tesislere Yatırım Yapmayı Arzu Eden Özel Teşebbüsün Önündeki İdari ve Bürokratik Engeller Kaldırılmalı, Yatırım İçin Güven Ortamı Yaratılmalıdır. Hidroelektrik Başta Olmak Üzere Yeşil Enerjide Arz Fazlası ve AB Ülkelerine Elektrik İhracatı (Özellikle Puant Saatlerde) Hedeflenmelidir ERE HOLDİNG A.Ş. http://www.ere.com.tr

SONUÇ ve ÖNERİLER AB Ülkelerine Yeşil Enerji İhracatı için İletim ve Dağıtım AB Standartlarına Getirilmeli (UCTE), Avrupa Bağlantılarının Kapasite ve Kalitesi Artırılmalıdır BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesinin Uygulanmasına İlişkin Hazırlanacak “Ulusal Bildirim”de, Kyoto Protokolu Mekanizmalarından Yararlanabilmek ve Bu Yolla Türkiye’nin Hidroelektrik Kapasitesinin Geliştirilmesine Daha Fazla Dış Kaynak ve Dış Finansman Sağlamak En Önemli Hedeflerden Biri Olmalıdır (Bunun İçin Kyoto Protokoluna Taraf Olmak Gerekecektir). ERE HOLDİNG A.Ş. http://www.ere.com.tr