Olgularla Karbonmonoksit İntoksikasyonu Doç. Dr. Ayhan SARITAŞ Düzce Üniversitesi Acil Tıp AD

Olgu 1 44 y, E 32 y, E 28 y, E; diğer 2 arkadaşından haber alamayınca kurtarmak için kendisi de aynı su kuyusuna giriyor 17 y, E; aynı su kuyusuna arkadaşlarından yanıt alamaması üzerine giriyor, tüm arkadaşlarını baygın halde görüyor ve hemen kuyu dışına çıkıyor ve yardım çağırıyor Temizlemek amacıyla su kuyusuna giriyorlar

Hastalar acil servisimize getirildiklerinde; Vaka 1 GKS:10, COHb: 55% Vaka 2 GKS:11, COHb: 58% Vaka 3 GKS:11, COHb: 50% Vaka 4 GKS:15, COHb: 33% Tanı: Karbonmonoksit Zehirlenmesi

Tüm hastalara rezervuarlı maske ile %100 normobarik oksijen inhalasyonu, IV hidrasyon Birkaç saat içinde hastaların bilinci normale geldi 12 saatlik gözlem sonrasında taburcu edildiler. Tüm hastalar uzun dönem nöropsikiyatrik sekeller hakkında bilgilendirildi ve HBO tedavisi alabilecekleri bir merkeze başvurmaları önerildi

Aynı ortam!!! Güvenlik çemberi!!!

Olgu 2 24 y, E Bir kış gecesi şuur değişikliği nedeniyle acil servise getiriliyor Sabah garaj içerisinde aracının sürücü koltuğunda bilinci kapalı bir halde bulunmuş. Bu sırada arabanın motoru çalışır durumdaymış!!!

Komatöz bir halde en yakındaki hastaneye götürülmüş ve O2 başlanmış. Birkaç saatlik tedavi sonrasında hastada herhangi bir düzelme olmaması üzerine hastanemize sevk edilmiş.

Hasta kliniğimize geldiğinde maruziyetten yaklaşık 12 s geçmişti. GKS: 12/15 (E3, M5, V4) Vital bulguları N Diğer sistem muayenelerinde özellik yok Özgeçmiş ve aile hikayesinde özellik yok

BBT: Minimal ödem mevcut Tanı: Karbonmonoksit Zehirlenmesi Lab; WBC:17.200 pH:7.39 CK:786 PCO2:29.2 CK-MB:58 PO2:84.2 COHb: 10.5% Sat O2:97% BBT: Minimal ödem mevcut Tanı: Karbonmonoksit Zehirlenmesi

Rezervuarlı maske ile normal basınçlı 100% O2 Anti ödem tedavisi IV hidrasyon Maruziyetin 3. gününde şifa ile taburcu edildi.

Maruziyetten sonraki 10. günde tekrar acil servise getirildi. Agresif, huysuz ve disoryente idi. Diğer nörolojik muayeneleri N Kan tetkikleri N LP normal Post-interval sendrom, lökoensefalopatiden şüphelenildi.

MRI: posterior temporoparietal bölgede iskemik alan mevcuttu. NBO ve destek tedavisi uygulandı. 7. (17) günde klinik olarak tam iyileşme ile taburcu edildi.

Uzun süreli maruziyet Bilinç kaybı mevcut HBOT merkezi olmadığından dolayı verilemedi

Olgu 3 11 yaş, E Öyküsünde olgunun dedesi ile birlikte evde kaldığı son 12 saatte haber alınamaması üzerine eve girildiğinde dedenin ölü olduğu olgunun yaşaması üzerine acil servise getiriliyor.

Uykuya meyilli ve ajitasyonları mevcuttu. GKS: 11/15 (E3, M5, V3) Vital bulgular stabil. COHb 50 % Tanı: CO Zehirlenmesi

Rezervuarlı maske ile normal basınçlı 100% O2 IV hidrasyon Acil servise gelişinin 6. saatinde sözlü uyaranlara cevap vermeye başladı. Takiplerinde klinik ve laboratuvar olarak tam iyileşme sağlanan olgu poliklinik kontrolü önerilerek ve geç nöropsikiyatrik semptomlar hakkında bilgi verilerek 2. günün sonunda taburcu edildi.

Taburcu edilişinden 3 gün sonra bilinç bulanıklığı ve ajitasyon tablosu ile tekrar acil servimize getirildi.

Ajitasyon ve konfüzyon mevcuttu. GKS:10/15 (E2, M5, V3) TA:100/60 mmHg, Nb:105/dk WBC:14700, CK:103 U/L, CK-MB:13 U/L COHb: 12% pH:7.36, PCO2:46.4, PO2:95.8, Sat O2:98% BBT: Özellik yok

Normal basınçlı 100% O2 inhalasyonu ve destek tedavisi başlandı. Takip sırasında deliryum tablosu gelişti ve epileptik nöbet geçirdi. Tedaviye anti epileptik de eklendi.

EEG’de generalize yavaş dalga deşarjları gözlendi. MRI’da T2 aksiyel görüntüde bilateral globus pallidusta heterojen görünüm ve T1 kontrastlı aksiyel görüntülemede bilateral globus pallidusta kontrastlanma izlendi.

8. günde oryantasyon ve kooperasyon normaldi. NBOT ve destek tedavi ile şikâyetleri azalan olgu 10. gün taburcu edildi. Poliklinik kontrollerinde özellik tespit edilmedi.

Uzun süreli ve ciddi maruziyet Bilinç kaybı mevcut Tekrar maruziyet söz konusu HBOT merkezi olmadığından dolayı verilemedi

Olgu 4 20 y, E Banyoya girdikten yarım saat sonra bilinçsiz bir şekilde bulunuyor Kendi imkanları ile acil servisimize getiriliyor (1.5 s’lik mesafe) Yolda şuurunda hafif bir iyileşme görülüyor

Acil servisimize getirildiğinde; GD: kötü GKS: 11 TA: 90/60 mmHg COHb: 17% Diğer lab. ve sistem muayenelerinde özellik yok Tanı: CO Zehirlenmesi

NBO ve destek tedavisi başlandı HBOT planlandı 2 seans HBOT sonrasında GKS:14 oldu 48 s sonra şuurunda gerileme oldu Ajitasyon, ekstrapiramidal semptomlar ve spastisite görüldü

MRI: Bazal ganglionlarda ve subkortikal bölgelerde iskemik alanlar ile ödem mevcuttu Toplamda 38 seans HBOT aldı Nöropsikiyatrik sekel kalan hasta yatışının 48. gününde fizik tedavi ve rehabilitasyon alabileceği bir merkeze sevk edildi.

Olgu 5 25 y, K Banyoya girdikten 45 dk sonra ailesi içerden ses alamayınca kapıyı kırarak giriyor. Kızlarını yerde baygın bir şekilde buluyorlar ve hastanemiz acil servisine özel araç ile getiriliyor.

Şuuru kapalı, GKS:7 (E1, M4, V2) Hasta geldiğinde; GD: Kötü Şuuru kapalı, GKS:7 (E1, M4, V2) TA: 100/70 mmHg, Nb:135/dk, Sat O2:95% COHb: 45% Tanı: CO Zehirlenmesi

NBO ve destek tedavisi başlandı HBOT planlandı Yaklaşık yarım saat içerisinde ambulans ile sedyede HBOT merkezine gönderildi.

2 s sonra HBOT merkezinden hasta yürüyerek acil servise geldi. 12 saatlik gözlem sonrasında klinik ve laboratuvar açıdan problemi olmayan hasta geç dönem ortaya çıkabilecek nöropsikiyatrik semptomlar hakkında bilgilendirilerek taburcu edildi. 7 gün sonraki kontrolü normal olarak değerlendirildi.

Kısa süreli maruziyet COHb 45% Bilinç kaybı mevcut HBOT merkezi olduğundan hasta şanslı.

Karbonmonoksit Zehirlenmesi Renksiz, kokusuz, tatsız, irritan olmayan zehirli bir gaz (sistemik toksisite oluşturan kimyasal asfiksiyan) Doğal gazların tam yanmamasından ve karbon içeren yağ, propan, kömür, tahta gibi maddelerin yanması sonucunda ortaya çıkar

En sık zehirlenme nedenleri Yangın Soba Şofben Kapalı garaj Endüstriyel yanma olayları Maden kazaları, grizu patlamaları

Etki mekanizması Oksijen transportunu ve dokulara oksijen bırakılmasını engeller CO’in Hb’e afinitesi oksijenden 210-280 kat fazladır. CO oksijenle bağlanma bölgesi için yarışır. CO miyoglobin ile birleşerek kas dokusunda PaO2 de de azalmaya yol açar ve rabdomiyolize neden olur Hücresel düzeyde doku hipoksisi

Sekiz saatlik çalışma süresi için iş yeri havasında izin verilen CO düzeyi 25 ppm’dir. Yaşam ve sağlık için ani tehdit oluşturan miktarı ise 1200 ppm’dir. Maruz kalınan süre en az maruz kalınan miktar kadar önemlidir.

10. ULUSAL ACİL TIP KONRESİ Tanı COHb seviyesi spesifik bir kan gazı analizi ile spektrofotometrik olarak ölçülebilir. Kan gazında genelde PaO2, PCO2 genellikle normal seviyelerdedir.

10. ULUSAL ACİL TIP KONRESİ Pulse CO-Oksimetre

10. ULUSAL ACİL TIP KONRESİ Klinik Bulgu ve belirtiler gaza maruz kalma süresi, ortamdaki CO ve O2 konsantrasyonu ile ilişkilidir. Hafif olgularda COHb miktarı %20 civarındadır. Hastada baş ağrısı, kulakta çınlama, bulantı, kusma ve tansiyon yükselmesi görülür. Deri kırmızı renktedir. Ağır zehirlenmelerde COHb miktarı %60’ın üzerindedir. Çeşitli derecelerde bilinç bozukluğu ve koma görülebilir.

10. ULUSAL ACİL TIP KONRESİ Tedavi Maruziyet bölgesinden uzaklaştırma CO oksijenden hafif olduğu için etkilenen kişi maruziyet alanında yere yatırılmalıdır Hemodinamik stabilizasyon Oksijen Hipotansiyon, KİBA, konvülziyon gibi problemler özgül tedavi ile tedavi edilir Fiziksel egzersiz minimumda tutulmalıdır

10. ULUSAL ACİL TIP KONRESİ Tedavi Hafif vakalarda 4 saatlik periyotlarla %100 NBO Major semptomlar varsa (bilinç kaybı, amnezi, miyokard iskemisi gibi) HBOT başlanır.

10. ULUSAL ACİL TIP KONRESİ Tedavi COHb’nin yarılanma ömrü; Oda havasında 320 dk %100 NBO ile 60 dk HBO (2.8 Atm. Basınçta) 23 dk

SABRINIZ İÇİN TEŞEKKÜRLER