CUMHURBAŞKANLIĞI ADAY ANKETİ Dr. Salih Akyürek Fatma Serap Koydemir Haziran 2014

2  İlk turu 10 Ağustos ve ikinci turu 24 Ağustos olarak planlanan Cumhurbaşkanlığı seçimi öncesi, siyasi partilerin henüz adaylarını ilan etmediği bir ortamda, toplumda hangi adayın ön plana çıktığını ortaya koymak bu araştırmanın temel amacıdır.  Cumhurbaşkanlığı seçimleri aday belirleme sürecinde en fazla tartışılan konulardan biri olan çatı aday meselesi araştırmanın analiz konuları içinde yer almakta ve halkın çatı aday olarak kabul ettiği isimler ile bu isimler üzerinde farklı parti seçmenlerinin mutabakat durumu da incelenmektedir.  Katılımcılara Cumhurbaşkanı adayları açık uçlu yerine, aday listesi verilerek sorulsaydı, adayların oy oranları ve sıralamaları büyük oranda farklılık gösterebilirdi. Bu sebeple, bu araştırma daha ziyade aday belirlemeye yönelik kamuoyu beklentilerini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Çalışmanın Amacı

3  Araştırmada demografik sorular yanında, iki temel soru sorularak katılımcıların Cumhurbaşkanlığı seçimleri hakkındaki görüşleri ortaya konulmuştur. Bu kısa soru formu, internet tabanlı olarak, tüm illerden katılım sağlanarak Mayıs 2014 ayı sonunda uygulanmaya başlanmış ve Haziran 2014 başında 5039 kişiye ulaşılmasıyla sonlandırılmıştır.  Veri temizliği ve rassal eliminasyon yöntemi ile uygulanan kotalama (etnisite ve oy verilen siyasi parti temelinde) neticesinde Türkiye profiline daha yakın 3615 kişilik bir örneklem oluşturulmuş ve analizler bu örneklem üzerinden gerçekleştirilmiştir. Analize esas 3615 kişilik örneklem içinden 3037 kişi kendi cumhurbaşkanı adayını yazarken, 483 kişi herhangi bir aday veya geçerli aday belirtmemiştir. Yöntem ve Örneklem

4 Yeni Cumhurba ş kanının Kayna ğ ı ve Kimli ğ i Yeni Cumhurba ş kanıSayıYüzde (%) Parlamento içinden siyasi kimli ğ i olan birisi olmalı141239,1 Parlamento dı ş ından uzla ş tırıcı bir isim olmalı220360,9 Toplam ,0

5 S.Nu.Aday İsmiOy SayısıYüzde (%) 1 Recep Tayyip Erdoğan73724,3 2 Abdullah Gül42213,9 3 İlker Başbuğ2157,1 4 Meral Akşener2066,8 5 Haşim Kılıç1153,8 6 Ahmet Necdet Sezer1133,7 7 Yılmaz Büyükerşen983,2 8 Metin Feyzioğlu933,1 9 Bülent Arınç882,9 10 Emine Ülker Tarhan772,5 11 Mansur Yavaş722,4 12 Ahmet Davutoğlu521,7 13 İlber Ortaylı481,6 14 Osman Pamukoğlu461,5 15 Abdullatif Şener331,1 16 Sırrı Süreyya Önder301,0 17 Muharrem İnce301,0 18 Numan Kurtulmuş25,8

6 S.Nu.Aday İsmiOy SayısıYüzde (%) 19 Ali Babacan24,8 20 Devlet Bahçeli23,8 21 Şafak Pavey22,7 22 Deniz Baykal15,5 23 Kemal Derviş15,5 24 Kemal Kılıçdaroğlu14,5 25 Uğur Dündar13,4 26 Taha Akyol12,4 27 Kamer Genç11,4 28 Zülfü Livaneli11,4 29 Cemil Çiçek10,3 30 Ertuğrul Günay10,3 31 Hikmet Çetin10,3 32 Sami Selçuk10,3 33 Taner Yıldız8,3 34 Ahmet Türk7,2 35 Ufuk Uras7,2 36 Selahattin Demirtaş6,2 37 Binali Yıldırım6,2

7 S.Nu.Aday İsmiOy SayısıYüzde (%) 38 Cem Yılmaz6,2 39 Engin Alan5,2 40 Sabih Kanadoğlu5,2 41 Yılmaz Özdil5,2 42 Aziz Yıldırım5,2 43 İlhan Kesici5,2 44 Oktay Vural4,1 45 Mustafa Sarıgül4,1 46 Deniz Ülke Arıboğan4,1 47 Fatih Terim4,1 48 Tuğrul Türkeş4,1 49 Ümit Boyner4,1 50 Abdullah Öcalan4,1 51 Ümit Özdağ3,1 52 Mehmet Haberal3,1 53 Mehmet Bekaroğlu3,1 Diğer Adaylar2357,7 Toplam

8

9

10 AKP Seçmeni Aday Listesi Oy Yüzde (%) Recep Tayyip Erdoğan52,3% Abdullah Gül23,4% Bülent Arınç5,3% Ahmet Davutoğlu3,6% Meral Akşener1,5% Numan Kurtulmuş1,3% Ali Babacan1,2% Haşim Kılıç1,0% İlker Başbuğ0,7% Cemil Çiçek0,6% Abdullatif Şener0,6% Diğer Adaylar8,4% Toplam100% CHP Seçmeni Aday Listesi Oy Yüzde (%) İlker Başbuğ16,8% Metin Feyzioğlu8,8% Ahmet Necdet Sezer8,5% Yılmaz Büyükerşen8,4% Emine Ülker Tarhan7,4% Haşim Kılıç4,9% Mansur Yavaş4,7% Meral Akşener4,5% İlber Ortaylı2,6% Abdullatif Şener2,3% Muharrem İnce2,2% Osman Pamukoğlu2,1% Şafak Pavey2,1% Deniz Baykal1,5% Kemal Kılıçdaroğlu1,4% Kemal Derviş1,1% Diğer Adaylar20,7% Toplam100%

11 MHP Seçmeni Aday Listesi Oy Yüzde (%) Meral Akşener25,1% İlker Başbuğ11,9% Abdullah Gül7,6% Haşim Kılıç6,1% Ahmet Necdet Sezer5,4% Mansur Yavaş4,3% Osman Pamukoğlu3,0% Devlet Bahçeli3,0% İlber Ortaylı2,8% Metin Feyzioğlu2,2% Yılmaz Büyükerşen1,7% Muharrem İnce1,5% Ertuğrul Günay1,1% Diğer Adaylar24,2% Toplam100% BDP/HDP Seçmeni Aday Listesi Oy Yüzde (%) Sırrı Süreyya Önder26,5% Haşim Kılıç8,4% Ahmet Türk8,4% Abdullah Gül7,2% Selahattin Demirtaş4,8% Yılmaz Büyükerşen3,6% Ufuk Uras3,6% Mansur Yavaş2,4% Kemal Derviş2,4% Abdullah Öcalan2,4% Meral Akşener1,2% İlber Ortaylı1,2% Hikmet Çetin1,2% Diğer Adaylar26,5% Toplam100%

12  Açık uçlu olarak uygulanan ankette, Cumhurbaşkanlığı için en çok oyu alan ilk beş aday; R. Tayyip Erdoğan (%24,3), Abdullah Gül (%13,9), İlker Başbuğ (%7,1), Meral Akşener (%6,8) ve Haşim Kılıç (%3,8) şeklinde sıralanmaktadır. Anketin bir aday listesi üzerinden uygulanması durumunda, hiç şüphesiz oranlar ve sıralamalar değişebilecektir.  Ankette en yüksek oyu alan iki aday R. Tayyip Erdoğan ve Abdullah Gül olmasına rağmen, bu iki adaydan R. Tayyip Erdoğan’ın oyunun %95’i, Abdullah Gül’ün oyunun ise %82’si tek parti (AKP) seçmeninden gelmektedir.  Yukarıdaki bulgular, AKP seçmeninde aday yelpazesinin daha dar olduğunu ve oyların belirli adaylarda toplandığını göstermektedir. Bunun da sebebi, diğer partilerden farklı olarak, resmi olmamakla birlikte AKP'de bir ya da iki ismin aday olarak lanse edilmesidir. Anket Genel Sonuçlar

13  Çalışma sonuçlarına göre, katılımcıların %60,5’i parlamento içinden çıkacak bir Cumhurbaşkanı yerine, parlamento dışından uzlaştırıcı bir ismi daha çok tercih etmektedir. Bunun birinci nedeni, siyasi kutuplaşmanın giderek arttığı ülkede, insanların uzlaşmacı bir adaya yönelmesidir. İkinci nedeni ise, AKP'nin Cumhurbaşkanı adayının karşısına bu göreve seçilme şansı olan bir başka aday (çatı aday) çıkarabilme isteğidir.  Kişilerin üçte ikisinin parlamento dışı adaylar üzerinde mutabakat ortaya koyması, ortak adaya halkın sıcak baktığını göstermektedir. Bu noktada, çalışmada en az iki parti seçmeninden önemli bir destek alan 10’un üzerinde adayın olması, Türkiye’de partiler üstü bir çatı aday modelinin işleyebileceği şeklinde de yorumlanabilir. Anket Genel Sonuçlar

CUMHURBAŞKANLIĞI ADAY ANKETİ Dr. Salih Akyürek Fatma Serap Koydemir Haziran 2014