MESLEKİ VE TEKNİK OKULLAR ARASI PROJE YARIŞMASI 2008 TÜRKİYE BİRİNCİSİ

BİLGİSAYAR KONTROLLÜ VE ANİMASYONLU SOĞUTMA EĞİTİM SETİ BİKASES-300 ci BİLGİSAYAR KONTROLLÜ VE ANİMASYONLU SOĞUTMA EĞİTİM SETİ

Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

Bikases-300 Sunum İçeriği Giriş Bikases-300 nedir? Gereği ve önemi Çalışma prensibi Kullanım alanları ve hedefleri Soğutma sisteminin özellikleri Bilgisayar sisteminin özellikleri Elektrik-Elektronik sisteminin özellikleri Yapım ve montaj aşamaları Üretim aşamasından görüntüler Kaynakça Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

Samandıra Endüstri Meslek Lisesi Giriş Soğutma sistemleri küresel iklim değişikliğinin de etkisiyle dünyada ve ülkemizde hızla değişmekte ve gelişmektedir.Enerji kaynaklarının azalması ve pahalı olması ,az enerji harcayan yüksek verimle çalışan cihazların tasarlanmasını kaçınılmaz hale getirmiştir. Bikases-300’ün tasarımında bu etkenler düşünülerek cihazın enerji tüketim miktarı,çalışma verimi gibi ayrıntılar göz önüne alınmıştır. Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

Samandıra Endüstri Meslek Lisesi Bikases-300 nedir? Bikases -300 yüksek hacimli soğutma depolarında değişik sıcaklıklardaki kabinlerin soğutulması ve oluşturabilecek yapay arızalarla mesleki teknik eğitimde bir eğitim seti olarak kullanılmasını hedeflemektedir. Üç ayrı hacimde “-10 °C”, “0 °C” ve “+5 °C” sıcaklıklarının elde edilmesi ve bu sıcaklıkların sabit tutulması için gerekli çalışmalar yapılmıştır. Sistem manuel, bilgisayarla,internetten ve cep telefonuyla sms kontrollü olarak çalıştırılabilmektedir. BİKASES-300 Tesisat Teknolojisi ve İklimlendirme, Elektrik/Elektronik,Bilişim Teknolojisi alanları ortak çalışma ürünüdür.Bütün alanlar sistemde kendilerine ait bölümün projelendirilmesi, üretimi ve montajını gerçekleştirmiştir. Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

Samandıra Endüstri Meslek Lisesi Gereği ve önemi Büyük ölçekli marketlerin yıllık arıza ve onarım maliyetleri çok yüksek olmaktadır. Tüm bu etkenler düşünülerek kurulum maliyeti düşük ve az enerji harcayan bir cihaz tasarlanmıştır. BİKASES-300 farklı hacimlerde tek bir kompresör kullanarak ilk önce kurulum maliyetlerini,daha sonraki süreçte de bakım onarım maliyetlerini minimize etmektedir. Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

BİKASES-300 Çalışma prensibi Kompresörler başlangıçta 10 sn. gecikmeli olarak devreye girecek, birlikte çalışan kompresörlerden yedek kompresör sistem istenilen sıcaklıklara ulaştığında devreden çıkacak ve tekrar ihtiyaç olduğunda devreye girmek üzere yedekleme görevi yapacaktır. Sistemin sıcaklıkları, solenoid valflerle kapasite kontrolü yapılarak ayarlanmaktadır.İlgili kabinde istenilen sıcaklık elde edildiğinde o kabine ait solenoid devreden çıkartılarak sıcaklık kontrolü sağlanmaktadır.Solenoid valflerin veya kompresörün tekrar devreye girmesi bilgisayar programındaki diferansiyel sıcaklık değerlerinin ayarlanması suretiyle sağlanmaktadır. Sistemin güvenliğini sağlamak amacıyla;Basınç 1 bar’ın altına düşerse veya basınç 12 bar’ı geçtiğinde bilgisayar kontrolünde de herhangi bir arıza oluşursa mekanik bir alçak-yüksek basınç otomatiği sistemi durdurmak üzere konulmuştur. Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

Samandıra Endüstri Meslek Lisesi BİKASES-300 Kullanım Alanları BİKASES-300; Türkiye genelindeki Meslek Liselerinin Tesisat Teknolojisi ve İklimlendirme Alanı /Soğutma Sistemleri dalı için eğitim seti olarak tasarlanmakla birlikte; Büyük ölçekli marketlerin soğutma sistemlerinin otomatik kontrolünün bilgisayar üzerinden yönetildiği bir program yazılımı hazırlanarak uygulanmış küçük kapasiteli bir prototiptir. BİKASES-300; bünyesinde bulunan bilgisayar desteği ve kontrol programı ile mevcut sistemlere yeni özellikler katmıştır. Projenin bundan sonraki hedefleri; mesleki ve teknik eğitim kurumlarında eğitim seti olarak kullanımı ve endüstriyel bir cihaza dönüştürülmesi. Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

BİKASES-300 Teknik Özellikleri BİKASES-300; birbiri ile irtibatlandırılmış 3 ayrı sistemden meydana gelmiştir. Soğutma Sistemi Bilgisayar Sistemi Elektrik- Elektronik Sistemi Bilgisayar,internet ve cep telefonu kontrollü Bikases-300 soğutma deney setinde istenilen fonksiyonların performans verileri yapılan deneysel çalışmalarla desteklenmiş ve istenilen veriler elde edilmiştir. Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

SOĞUTMA SİSTEMİ R-22 soğutucu gazı ile çalışan iki adet 1/3 hp gücünde kompresör Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

1/3 hp kapasitesinde iki adet kondenser Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

0,42 m² kapasitesinde Evaporatörler Derin dondurucu kısmında 0,84 m² ve şarküteri ile sebzelik kısmında da birer adet 0,42 m² kapasitesinde Evaporatörler Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

Samandıra Endüstri Meslek Lisesi Sistemin kapasite kontrolünü sağlamak üzere her kabini kontrol eden birer adet solenoid valf Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

ELEKTRİK VE ELEKTRONİK SİSTEMİ Bikases-300’de bilgi alış verişi ve güvenlik kontrolü tamamen elektronik kartlar ve devre elemanları ile sağlanmaktadır. Genel olarak , elektrik ve elektronik sistemi 9 modülde inceleyebiliriz. Bilgisayarlı Kontrol Modülü Manuel Kontrol Modülü Ara Kontrol Modülü Isı sensör Modülü Kabin İçi Aydınlatma Modülü Alarm Modulü Elektriksel Büyüklükleri Ölçme Modülü Aşırı Akım ve Yüksek Basınç Kontrol Modülü Led’li Animasyon Modülü Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

Samandıra Endüstri Meslek Lisesi 1) Bilgisayarlı Kontrol Modülü Bilgisayar ile soğutma elemanları arasında bilgi alış verişini, optik yalıtımı sağlayan sağlayan ve bu bilgileri yorumlayan modüldür.Bu modül üzerindeki mikro kontrol sayesinde dış ortamdan alınan sıcaklıklar değerlendirilerek bilgisayara aktarılır ve bilgisayar tarafından alınan bilgiler ile ilgili soğutma elemanlarının çalışması kontrol edilir. Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

2) Manuel Kontrol Modülü Bilgisayarın olmadığı durumlarda el ile kontrolü sağlayan modüldür.Bu modül üzerindeki butonlar,ana kontrolü modülü üzerindeki elemanları kontrol ederek sistemin çalışması sağlanmaktadır Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

Samandıra Endüstri Meslek Lisesi 3) Ara Kontrol Modülü Manuel veya bilgisayar kontrolünde soğutma cihazlarının yönetildiği ve güç beslemesinin yapıldığı modüldür.Bu modül üzerindeki röle ve transistör entegreleri yardımı ile kompresör,fan ve gaz akış solenoidlerinin kontrolü gerçekleştirilmektedir. Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

Samandıra Endüstri Meslek Lisesi 4) Isı Sensör Modülü Kabin içi sıcaklıklarının ve kompresör basınçlarının ölçüldüğü modüldür.Bu hacimlerdeki ısı sensörleri yardımı ile kabin ısıları “-10 °C”, “0 °C” ve “+5 °C” değerlerinde sabit tutulmaktadır Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

Samandıra Endüstri Meslek Lisesi 6) Alarm Modulü Sistemdeki anormal herhangi bir ısı veya basınç değerinde sistemi durduran, sesli ve ışıklı ikaz veren modüldür. Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

7) Elektriksel Büyüklükleri Ölçme Modülü Sistemin çalışma gerilimi,her bir elemanın çektiği akımı ve devre gücünü ölçen modüldür.Bu işlem için 1 fazlı enerji analizörü kullanılmıştır Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

Samandıra Endüstri Meslek Lisesi 9) Led’li Animasyon Modülü Bikases-300 üzerinde devreye giren veya devreden çıkan cihazların çalışma durumlarının ledler ile gösterildiği modüldür.Bu işlem için mikrokontrollü elektronik bir devre hazırlanmıştır. Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

Montaj işleminin yapılması ve kartın çalıştırılması Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

BİKASES 300 Yazılım Uygulaması Bikases yazılım uygulaması Delphi v6 dilinde kodlanmıştır ve genel olarak 4 bölümden meydana gelmektedir. Bu bölümler; Komuta kontrol cihazı ile haberleşme rutinleri Denetleme ve yorumlama rutinleri Web sitesi veri alışverişi rutinleri Animasyon ve seslendirme rutinleri şeklindedir. Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

İnternet ve Cep Telefonu Üzerinden Kontrol Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

Samandıra Endüstri Meslek Lisesi Yazılım Özellikleri Bilgisayar yazılımı, kullanıcının belirlediği parametre değerleri doğrultusunda soğutma sistemini yönetir. Yazılım elle ve otomatik olmak üzere iki tür kontrol yöntemi kullanılmasına olanak sağlar. Ayarlar bölümünde girilen parametre değerleri derhal sisteme yansıtılır ve windows registry de saklanır. Program her açıldığında kayıtlı verilerle çalışır. Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

Samandıra Endüstri Meslek Lisesi Programın İşleyişi Hazırlanan program NTC sensörlerinden alınan gerilim değerlerini Komuta Kontrol Merkezi vasıtasıyla hexadesimal sayısal veriler halinde USB port üzerinden okur, durumu değerlendirir, kullanıcının girdiği parametre değerlerine göre hangi cihazların açık hangilerinin kapalı olması gerektiğine karar vererek kontrol sinyallerini üretir. Sistemin çalışma durumunu animasyonlar ve seslendirme metoduyla görüntüler. Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

Kullanılan Dosya Türleri Yazılım içerisinde yer alan tüm grafik animasyonlar Flash, seslendirme dosyaları MP3 dosya tipindedir. Ses kayıtları açık kaynak kodlu Audacity programıyla yapılmış ve düzenlenmiştir. Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

Samandıra Endüstri Meslek Lisesi Kontrol Modları Elle çalışma konumun da kontrol bilgisayar kullanıcısındadır ve ölçüm komutları da dahil olmak üzere tüm işlemler ayrı ayrı gerçekleştirilebilir. Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

Samandıra Endüstri Meslek Lisesi Otomatik Kontrol Otomatik kontrol seçilmişse girilen parametreler doğrultusunda soğutma işlemine başlanır ve tüm denetim bilgisayar tarafından yapılır. Otomatik kontrol modunda her saniye ölçüm yapar ve ölçüm sonuçlarına göre sistemin işleyişi yönlendirilir (ilgili selenoid,kompresör,fan vb. açılır veya kapanır). Sistemin çalışması sırasında oluşabilecek kritik durumlarda (aşırı ısınma vb.) sistem otomatik olarak durdurulur ve alarm durumuna geçilir. Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

İnternet Üzerinden Kontrol Yazılım üzerinde çalıştığı bilgisayarın internet bağlantısı olup olmadığını her saniye kontrol eder eğer bağlantı varsa derin dondurucu, şarküteri, sebzelik sıcaklıklarını web sitesine gönderir. Ayarlar bölümünden “internetten kontrol” seçeneği işaretli ise cep telefonu yada internet üzerinden gönderilmiş açma/kapama komutuna göre sistem açılır veya kapatılır. Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

Cep Telefonu Üzerinden Kontrol Sistemin çalışma durumunu, bölmelerdeki sıcaklıkları cep telefonundan takip ve kontrol edebilmek için web sitesine bağlanılır. Ayarlar bölümünden “internetten kontrol” seçeneği işaretli ise cep telefonu yada internet üzerinden gönderilmiş açma/kapama komutuna göre sistem açılır veya kapatılır. Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

Samandıra Endüstri Meslek Lisesi Sms uyarı sistemi Sistem internet üzerinden açıldığında, kapatıldığında ya da alarm durumunda daha önceden belirlenmiş cep telefonlarına sistemin durumunu belirten raporu sms olarak gönderir. Raporda sistemin sıcaklık değerleri ve açık-kapalı olma durumu yer alır.Bu şekilde olası tüm aksaklıklar anında uzaktaki yetkililere bildirir. Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

Üretim aşamasından görüntüler Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

Samandıra Endüstri Meslek Lisesi

Samandıra Endüstri Meslek Lisesi Kaynakça Megep Soğutma Sistemleri Dalı Modül kitapları, Uygulamalı Soğutma Tekniği, Nuri ÖZKOL. PIC Programlama Teknikleri Hikmet Şahin-Ayhan DAYANIK-Caner ALTINBAŞAK. Delphi 6.0 Programlama Mehmet ÇÖMLEKÇİ http://www.wikipedia.com http://www.kirbas.com Samandıra Endüstri Meslek Lisesi