Aile Rehberliği

Neden Aile Rehberliği? Her aile bir bebek beklerken o bebeğe ilişkin hayaller kurar ve engelli bir çocuğun dünyaya gelmesi ihtimali hiç düşünülmez.Yapılan tüm hazırlıklar normal bir bebek içindir. Ana-baba dışında ailenin tüm fertlerinin de beklentisi aynı şekildedir.

“Kız erkek farketmez eli ayağı düzgün olsun” Doğumdan önce bir çok ailenin engellilik ile ilgili bilgileri oldukça azdır. Doğum öncesi dönem boyunca bir çok ailenin en büyük korkusu engelli bir çocuk dünyaya getirme ihtimalidir. Engelli bir çocuğun doğumu ise öncelikle anne baba olmak üzere ailenin diğer üyelerini de etkileyen beklenmedik bir durumdur.

Ailelerin Yaşadığı Duygular; ŞOK; Bir çok ailede engelli çocuk teşhisi konulmasından sonraki ilk tepkidir ve nedeni normal çocuğa sahip olma beklentileridir. İNKAR; Aileler bu aşamada konulan teşhise inanmama ve gerçeklerden kaçmayı denemektedirler.

ÜZÜNTÜ, KIZGINLIK, KAYGI; Çok genel bir tepki olarak inkar aşamasından sonra veya inkar etme ile birlikte görülebilir. ADAPTASYON; Sonuçta şiddetli duyguların yatışması ve ailelerin çocuklarına bakım verebilmeleridir. YENİDEN ÖRGÜTLENME; Uzun dönemde gerçekleşebilir. Engelli çocuğun olumlu kabulünün gerçekleşmiş olması gerekir. Suçluluğun zamanla azalması durumudur.

Aile Tepkilerini Etkileyen Değişkenler; - Sosyo-ekonomik düzey - Aldıkları destek hizmetler - Diğer çocukların ve eşlerin evdeki davranışları - Doktorların davranışları - Alınan ilk danışmanlık, ilk bilgiler - Toplumdaki bireylerin tepkileri - Engelli olmayan sağlıklı çocuklar, - Ailenin genel duygusal olgunluk düzeyi - Kültürel davranışlar, - Anne babanın eğitim düzeyi - Anne babanın yaşı - Doğum sırası - Çocuğun cinsiyeti.

Aile Rehberliğinin Hedefi; Aile danışmanlığı ve aile rehberliği sonucunda eğitimciler olarak ulaşmak istediğimiz nokta, ailenin çocuğunu bütün özellikleriyle kabul etmiş olması, eğitimsel ve sosyal açıdan çocuğuna nasıl yardımcı olabileceği ile ilgili olması ve  okul ile işbirliği içinde çalışmayı kabul etmesi şeklinde tanımlanabilir.

Amaç; Profesyonel yardımda dört temel amaçtan söz edilebilir, bunlar - Anne babanın çocukla yapılan eğitim çalışmalarına katılımını sağlamak - Duygusal olarak desteklemek, - Bilgi alışverişinde bulunmak - Anne-baba- çocuk ilişkisini artırmak.

Süreç; Aile Rehberliği 6 temel aşamadan oluşur Amacın kabul edilmesi; Sürecin belirlenmesi Yardım edilecek kişinin ihtiyaçlarının anlaşılması Programın yararlarını açıklama Çalışmaların planlanması Uygulamaların değerlendirilmesi

Dikkat Edilmesi Gerekenler; Eğitimci; - Yardımlaşma ile ilgili sorumluluklarını iyi bilmelidir; - Kendini ispatlamak çabası içine girilmemelidir. - Kendini yeterli yada yetersiz olarak düşünmemelidir. - Güven ortamı sağlanmalıdır. - Gerektiğinden fazla sorumluluk almamalı, - Aileye çok fazla sorumluluk yüklememelidir. - Umutsuzluğa kapılmamalıdır.  

Aile Rehberinin Özellikleri; Samimiyet Kabul etme Empati Anlayışlı olma Güven duyma Etkin ilişki kurma Önyargısız olma

Yardımlaşmayı engelleyen nedenler; Söz verme Yorum yapmak Zorlamak Moral vermek Alay etmek küçümsemek Azarlamak

Örnekler “Çocuğunuzu okula düzenli olarak getirmelisiniz”

Örnekler “Çocuğunuzu okula düzenli olarak getirmelisiniz” YÖNLENDİRME

Örnekler “Evde çalıştırmazsanız çocuğunuzun gelişimi daha yavaş olabilir”

Örnekler “Evde çalıştırmazsanız çocuğunuzun gelişimi daha yavaş olabilir” ÖĞÜT VERME

“Bu şekilde davranmamalısınız” Örnekler “Bu şekilde davranmamalısınız”

“Bu şekilde davranmamalısınız” Örnekler “Bu şekilde davranmamalısınız” UYARI

Örnekler “Gereksinimlerini karşılamak sizin göreviniz ve bunu da çok iyi başarıyorsunuz”

Örnekler “Gereksinimlerini karşılamak sizin göreviniz ve bunu da çok iyi başarıyorsunuz” MORAL VERMEK

“Çocuğunuzla birlikte evde oyunlar oynayın” Örnekler “Çocuğunuzla birlikte evde oyunlar oynayın”

“Çocuğunuzla birlikte evde oyunlar oynayın” Örnekler “Çocuğunuzla birlikte evde oyunlar oynayın” ÖNERİDE BULUNMAK

Örnekler “Herşeyi abartıyorsunuz, gereksiz yere çocuğunuzu  ve kendinizi yoruyorsunuz”

Örnekler “Herşeyi abartıyorsunuz, gereksiz yere çocuğunuzu  ve kendinizi yoruyorsunuz” AZARLAMAK

Örnekler “Eğitimci gibi davranıyorsunuz, siz öğretmen değilsiniz”

Örnekler “Eğitimci gibi davranıyorsunuz, siz öğretmen değilsiniz” ALAY ETMEK

Aile Eğitimi; Çocuğun doğduğu andan itibaren ilk sosyal çevresi ailesidir. Çocuğu en iyi tanıyan ve çocukla en çok beraber olan ve gelişimsel süreci boyunca çocuğu en çok destekleyen yine ailesidir. Aile eğitimi çalışmalarının odak noktası, çocuk ve çocukla olan ilişkilerdir.

Aile Eğitiminin Amacı; Aile Eğitiminin Temel Hedefleri; Ebeveynlerin çocuklarına beceri öğretebilmeleri, Olumsuz davranışlarla başa çıkabilmeleri, Çocuğu daha iyi kontrol edebilmeleri, Çocukla ilişkilerini olumlu yönde geliştirebilmeleridir

Etkili bir okul aile işbirliği, anlamlı bir aile eğitim programının planlanması ve uygulanması için gereklidir. Okul aile arasındaki iletişimin geliştirilmesi için, aile ve ailenin eğitimdeki rolü hakkında üç temel noktadan hareket edilir;

Neden Aile? Aileler, çocuklarına okulun yapabilece-ğinden çok daha fazla özen gösterirler. Çocuğun eğitim programlarını bilmek ve bu programlara dahil olmak ailelerin hakkıdır. Aileler etkili eğitimciler olabilirler.

Aile Eğitimi Programının Yararları Ailenin çocuk için hedefleri, Çocuğun okul dışındaki yaşantısı, Okul programının amaçları ve okuldan beklenenler hakkında genel bilgi sağlar.

Dikkat Edilmesi Gerekenler; Ailenin eğitim düzeyi, işi, sosyo-ekonomik durumu, evdeki diğer çocuklar gibi pek çok etkene aile eğitimi programı hazırlarken özen gösterilmelidir. Başarılı aile eğitim programları ailenin aktif katılımı ile gerçekleşir. Ailenin, eğitimde  uygulaması gereken davranışları mümkümse gözlemlemesi, uygulaması ve denemesi sağlanmalıdır.

Her çocuk için bireysel bir program olmalıdır. Benzer davranışları öğretmek için örn. El yüz yıkama, kaşık kullanma gibi özbakım becerileri gibi bilgiler, tüm ailelere verilebilecek  şekilde yazılı materyaller olarak  hazırlanabilir. Her ailenin çocuğu için uygulayabileceği etkinlikler farklıdır. Aile eğitimi süreklilik gerektirir. Aile eğitimi için  hazırlanan programların planlı ve düzenli olması gerekir.

Aile katılımını sağlamak için eğitim programını mümkünse aile ile birlikte hazırlayın ve ailenin öneri ve fikirlerine yer verin. Uygulanacak eğitim programlarında uygulamaların tekrar sayısı ve süresi hakkında bilgi verin. Ailelere yapabileceklerinden fazla görev ve sorumluluk yüklemeyin. Hem eğitimci olarak kendiniz için hem de  aileler için kısa vadede çok fazla beklenti oluşturmayın.

Aile Eğitimi İçin Kullanılabilecek Yöntemler Bireysel aile görüşmeleri, Aile ile telefonda görüşme, Mektuplaşma veya çocuk ile pusulalar gönderme, Küçük gruplarda aile toplantıları, Büyük gruplarda aile toplantıları, Ev ziyaretleri,

Eğitimcilere Öneriler; Tartışmaların olabileceğini bilin. Fikir birliğinin yapılanması sırasında antlaşmazlıklar çıkabilir. Görüşmelerde sıklıkla ailenin görüşlerini saygıyla karşılayın ve dinleyin. Bütün sorulara cevap veremeyeceğinizi bilin. Görüşmeye tamamlanmış planlarla değil, fikirlerle başlayın.

Eğitimcilere Öneriler; Anlaşılmaz dil ve sözler kullanmaktan kaçının. Ailelerin çalışmalarınıza ilişkin olumsuz fikir ve kızgınlık eğilimi karşısında sakin olun. Görüşme zamanı konusunda esnek davranın. Eğer mümkünse aileye evdeki durumları ile ilgili olarak da yardımcı olun. Programın sonucunda mutlaka geri dönüt niteliğinde DEĞERLENDİRME yapın ve rapor halinde dosyalayın.

UNUTULMAMALIDIR Kİ; Her Çocuk Bir Hazinedir, Bu Hazinenin Anahtarı da Sevgi Güven ve Eğitimdir…

TEŞEKKÜR EDERİM…