T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ İç Denetim Birimi Başkanlığı İç Kontrol Sistemi
Sunum Planı İç Kontrol Tanım, amaç, unsurlar Kapsam, yapı ve işleyiş Kamu İç Kontrol Sistemi
İç Kontrol Nedir? İç kontrol, idarenin amaçlarına ulaşmasını sağlamak üzere oluşturulan; organizasyon, yöntem, süreç, iç denetim, kontroller, bütünüdür.
İç Kontrolün Öğeleri İç kontrol bir süreçtir. İdareyi hedeflerine ulaştırma amacını taşıyan bir yönetim aracıdır. Kişiler tarafından uygulanır. Form, belge, el kitabı ve prosedürlerin yanı sıra, organizasyonu, personeli ve yönetim tarzını da kapsayan bir sistemdir.
İç Kontrolün Amaçları Kaynakların etkili, ekonomik, verimli bir şekilde ve idarenin amaçlarına uygun olarak kullanımını sağlamak. Faaliyetlerin mevzuata uygunluğunu sağlamak. Faaliyetler hakkında düzenli, zamanında ve güvenilir bilgi sağlamak. İdarenin varlıklarını korumak, yolsuzluk ve usulsüzlüğü önlemek.
İç Kontrol = Hakimiyet Hakim olamadığınız şeyi yönetemezsiniz.
İç Kontrolün Temel İlkeleri-1 İç kontrol, idarenin sorumluluğu çerçevesinde yürütülür. İç kontrol faaliyet ve düzenlemelerinde öncelikle riskli alanlar dikkate alınır. İç kontrole ilişkin sorumluluk, işlem sürecinde yer alan bütün görevlileri kapsar. İç kontrol mali olan ve olmayan tüm işlemleri kapsar.
İç Kontrolün Temel İlkeleri-2 İç kontrol sistemi yılda en az bir kez değerlendirilir ve alınması gereken önlemler belirlenir. İç kontrol düzenleme ve uygulamalarında mevzuata uygunluk, saydamlık, hesap verebilirlik ve ekonomiklik, etkinlik, etkililik gibi iyi mali yönetim ilkeleri esas alınır.
Kamu İç Kontrol Standartları Kamu İç kontrol standartları Maliye Bakanlığı tarafından belirlenir ve yayımlanır. İdareler mali ve mali olmayan tüm işlemlerinde bu standartlara uymakla yükümlüdür. İdarelerce görev alanları çerçevesinde standartlar belirlenebilir.
Kamu İç Kontrol Standartları 26 Aralık 2007 gün ve 26738 sayılı resmi gazetede yayımlanan Kamu İç Kontrol Standartları Tebliği, dünyaca kabul gören bir iç kontrol modeli olan COSO İç Kontrol Modelinden faydalanılarak oluşturulmuştur. Tebliğde bahsedilen iç kontrol standartları, beş ana bileşenden oluşmaktadır. Kamu İç Kontrol rehberi ise hazırlık aşamasındadır. (Taslak)
İç Kontrolün Bileşenleri Kontrol Ortamı Risk Değerleme Kontrol Faaliyetleri Bilgi İletişim İzleme
Kamu İç Kontrol Sistemi COSO PİRAMİDİ Kontrol Faaliyetleri İzleme Risk Değerlendirme Kontrol Ortamı Bilgi ve iletişim
Kamu İç Kontrol Sistemi ORTAMI RİSK DEĞERLEMESİ KONTROL FAALİYETLERİ BİLGİ VE İLETİŞİM iZLEME Etik Değerler ve Dürüstlük Bilgi İletişim Planlama Programlama Kontrol Stratejileri Değerlendirme Raporlama Misyon,Organizasyon Yapısı ve Gör.Dağılımı Risklerin Belirlenmesi, Değerlendirilmesi Prosedürlerin Belirlenmesi İç denetim Personelin Yeterliliği ve Performansı Kayıt ve Dosyalama Görevler Ayrılığı, Hiyerarşik Kont. Yetki Devri Hata Bildirimi Süreklilik, Bilgi Sis.Kont.
Kontrol Ortamı Standartları Kontrol ortamı; iç kontrolün diğer parçaları için bir temel oluşturur. Kontrol ortamını oluşturan unsurlar şunlardır. - Etik Değerler ve Dürüstlük - Misyon, Organizasyon Yapısı ve Görevler - Personel Yeterliliği ve Performansı - Yetki ve Yetki Devrinin sınırlarının yazılı olarak belirlenmesi.
Risk Değerlemesi Aşamaları; Plan ve programlar ile kurum amaç ve hedeflerinin belirlenmesi, Risklerin tanımlanması, Risklerin değerlendirilmesi.
Kontrol Faaliyetleri Kontrol Faaliyetleri; tanımlanan ve değerlendirilen risklerin yönetilmesi amacıyla oluşturulan tüm prosedür, uygulama, kararlardır. Her seviyede ve her faaliyet alanında bulunmalıdır.
Kontrol Faaliyetleri Standartları Kontrol stratejilerinin belirlenmesi Prosedürlerin belirlenerek belgelendirilmesi Görevler ayrılığı ilkesinin uygulanması Hiyerarşik kontroller (işlemlerin prosedürlere uygunluğu) Faaliyetlerin sürekliliği Bilgi sistemleri kontrolleri
Bilgi ve İletişim Standartları Kurum içinde doğru, güvenilir ve tam bilgi üretilmeli, üretilen bilgiler ilgililerle paylaşılmalıdır. Kurum içi ve dışı yatay ve dikey bilgi akışı yeterli olmalıdır. Gerekli ve yeterli bilgiye zamanında ulaşılabilmeli. . Amaç, hedef, gösterge ve faaliyetler raporlanmalıdır. Her türlü evrak, iş ve işlemler kaydedilmesi, sınıflanması ve dosyalanmasına yönelik sistem oluşturulmalı. Hata usulsüzlük ve yolsuzlukların bildirimine ilişkin sistem kurulmalı
İzleme Bu izleme sonucunda; Bir kurumdaki iç kontrol sisteminin etkinliği ve yeterliliği yönetim kademeleri ve iç denetim aracılığı ile düzenli izlemeye tabi olmalıdır. Bu izleme sonucunda; Risklerin yeterince tanımlanıp tanımlanmadığı, Bu risklere yönelik kontrol faaliyetlerinin yeterince zamanında gerçekleştirilip gerçekleştirilmediği, Hala değerlendirilmesi gereken riskin olup olmadığı izlenmeli ve üst düzey yönetime raporlanmalıdır.
İç Kontrol Sorumluluğu Üst yöneticiler: Sistem kurma ve gözetim Harcama yetkilileri: Uygulama ve ön mali kontrol Gerçekleştirme görevlileri: Uygulama Personel: Uygulama
İç Kontrolün Sorumluluğu Yeterli ve etkili bir iç kontrol sisteminin oluşturulması için; Mesleki değerlere ve dürüst yönetim anlayışına sahip olunması, Yetki ve sorumlulukların, bilgili ve yeterli yöneticilerle personele verilmesi, Belirlenmiş standartlara uyulmasının sağlanması, Mevzuata aykırı faaliyetlerin önlenmesi, Kapsamlı bir yönetim anlayışının sağlanması, Uygun bir çalışma ortamının ve saydamlığın sağlanması, bakımından üst yöneticiler ile diğer yöneticiler tarafından görev, yetki ve sorumluluklar çerçevesinde gerekli önlemler alınır.
İç Kontrol Sistemi Amaç olarak algılanmamalı. Kurum içinde farkındalık sağlanarak kabul oluşturulmalı. (eğitimler verilmesi, motivasyon sağlanması) Hizmet kalitesini artırmak suretiyle kurum faaliyetlerine önemli katkılar sağlayan bir oluşum olarak görülmeli ve benimsenmelidir.
Teşekkürler