CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI (SİSTEMATİK) ÖZNUR KARAARSLAN 200920106028 CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI (SİSTEMATİK)
SİSTEMATİK NEDİR? Canlıları akrabalık dereceleri ile filogenetik gelişimlerine göre sınıflandıran bilim dalına sistematik veya taksonomi denir.
SINIFLANDIRMANIN TARİHÇESİ İlk sınıflandırma Aristo tarafından yapılmıştır.Aristo canlıları yaşadıkları ortama ve dış görünüşlerine göre sınıflandırmıştır. Aristo (M.Ö. 384-322)
CANLILAR BİTKİLER HAYVANLAR OTLAR HAVADA SUDA ÇALILAR AĞAÇLAR KARADA YAŞAYANLAR
Daha sonra 4. y.y.’da St. Augustine, hayvanları insanlar için yararlı, zararlı ve gereksiz olarak sınıflandırmıştır.
17. y.y.’da John Ray ilk olarak tür kavramını ortaya atmış, ortak atadan olan benzer bireyler bütününe tür demiştir.
Sistematik biliminin kurucusu olarak kabul edilir. CARL VON LİNNAEUS 1707-1778 Sistematik biliminin kurucusu olarak kabul edilir.
CARL VON LİNNE
Darwin’nin evrim teorisini ortaya atışı ile tüm canlı organizmalarda filogenetik (akrabalık ilişkisi) sınıflandırma yapılmaya başlanmıştır. 1809-1892
Kuvaterner Dönemi’nde Canlılar 2,5-2 milyon yıl, dik duran insan türü (homo erectus) 1 milyon yıl, düşünen insan türü (homo sapiens) 200 bin yıl, çağdaş tipte düşünen insan (modern homo sapiens)
Mamutlar, yaklaşık olarak son 5,5 milyon yılda yeryüzünde var olmuşlardır.
Kuvaterner Dönemi’nde yayılım gösteren diğer canlılar ise, yünlü mamut (Mammuthus primigenius) , yünlü gergedan (Coelodonta antiquitatis), ren geyiği (Rangifer tarandus) ve arktik tilki (Alopex lagopus) gibi soğuk iklime uyum sağlamış hayvanlardır.
Kuvaterner Dönemi’nde daha önce kurak olan alanların yağışlı ve nemli bir hale gelmesiyle çiçekli bitkiler ve özellikle otlar için çok geniş alanlar ortaya çıkmıştır.
Canlıların Sınıflandırılmasında Ölçüt Alınan Faktörler Hücresel organizasyon Embriyonik benzerlik Embriyo tabakalarının sayısı Vücutta segmentlerin (benzer parça) bulunuşu İskeletin bulunuşu Azotlu boşaltım maddelerinin benzerliği
Sinir, sindirim, dolaşım gibi sistemlerin yapıları DNA’ daki baz dizilişi Protein benzerliği Vücut sıcaklığı Vücut simetrisi Yüzgeç, kanat, kol, anten gibi yapıların varlığı Vücut boşluğu tipleri Homolog organ sayısı
Ortak özellikler artar. Birey sayısı azalır. Farklı özellikler azalır. Ortak özellikler azalır. Birey sayısı artar. Farklı özellikler artar.
Canlı türlerinin Latince kelimelerle adlandırılmasının iki önemli yararı olmuştur: Tüm dünyada canlı türlerinin aynı adla adlandırılmasını sağlamıştır. Olası karışıklıkları önlemiştir.
Canlılar sınıflandırılırken temelde hücre yapıları göz önüne alınır Canlılar sınıflandırılırken temelde hücre yapıları göz önüne alınır. Buna göre canlılar iki üst aleme ayrılır. Bunlar: Basit ilkel canlıların bulunduğu prokaryotlar İleri yapılı canlıların yer aldığı ökaryotlardır.
PROKARYOT HÜCRELER Belli bir çekirdekleri olmayan, kalıtım maddesi sitoplazmada dağınık halde bulunan çok basit hücrelerdir.
Bakteriler Bakteriler tek hücreli mikroorganizma grubudur. Tipik olarak birkaç mikrometre uzunluğunda olan bakterilerin çeşitli şekilleri vardır.
Arkeler Arkeler, çekirdeği olmayan tek hücreli canlılardır.
ÖKARYOT HÜCRELER Belli bir çekirdek yapısına sahiptirler ÖKARYOT HÜCRELER Belli bir çekirdek yapısına sahiptirler. Çekirdek içinde DNA, RNA, özel çekirdek sıvısı ve çekirdekçik gibi yapılar bulunur.
Protista Ayrışık bir canlı grubudur ve hayvan, bitki ya da mantar olarak değerlendirilemeyen ökaryot canlılardan oluşur.
Kamçılılar Kök Ayaklılar Sporlular Silliler Algler Cıvık Mantarlar
Mantarlar Çok hücreli ve tek hücreli olabilen ökaryotik canlılardır.
Bitkiler Fotosentez yapan, ökaryotik, ağaçlar, çiçekler, otlar, eğreltiotları, yosunlar ve benzeri organizmaları içinde bulunduran çok büyük bir canlılar alemidir.
Bitkiler
Damarsız Bitkiler Su Yosunu Kara Yosunu
Damarlı Bitkiler Eğrelti Otu
Kibrit Otu At Kuyruğu
Hayvanlar
Hayvan, canlılar dünyasının ökaryotlar üst alemindeki hayvanlar (Animalia) aleminde sınıflanan canlıların ortak adıdır.
Omurgasızlar Süngerler Su diplerinde, kayalar, hayvan kabukları veya zemin üzerine yapışarak yaşayan basit yapılı canlıları kapsayan omurgasız hayvanlar şubesidir.
Sölenterler Büyük çoğunluğu denizlerde, birkaç türü tatlı sularda yaşayan, doku içeren bir hayvanlar alemi şubesidir.
Solucanlar Bazı omurgasız hayvan türlerinin adıdır. Dünyada yaklaşık 2000 tür solucan çeşidi bulunmaktadır. Türkiye'de 3,5 m'lik dev solucanlar olduğu gibi, en çok karşılaşılan 10 cm’lik solucan türleridir.
Yumuşakçalar Vücutları yumuşak ve kabukludur. Kabuklarının altında manto adı verilen ince bir doku tabakasından oluşan vücut örtüleri vardır. Ahtapot
Eklem Bacaklılar Omurgasızların en büyük şubesidir. Vücutları baş, göğüs ve karın olmak üzere üç bölgeden meydana gelir.
Derisi Dikenliler Su hayvanlarının bir kolu olan ve okyanusun tüm derinliklerinde bulunan omurgasız hayvanlar şubesidir. Sürünerek hareket ederler. Deniz Yıldızı
Kordalılar Hayvanların en iyi bilinen grubudur. Yaklaşık 45.000 türü bulunmaktadır. Sırt iplikliler veya Kordatlar olarak da bilinir. Sırt tarafında ortası boş sinir şeridine ve kuyruğa sahip hayvanlardır. İlkel kordalılar ve omurgalılar olarak iki gruba ayrılır.
Omurgalılar Hayvanlar aleminin kordalılar (Chordata) şubesine ait bir alt şubedir. Balıklar Kurbağalar Sürüngenler Kuşlar Memeliler
Canlıların Sınıflandırılmasında İnsanın Yeri Alem : Hayvanlar Alt alem :Çokhücreliler Şube : Kordata Altşube : Omurgalılar Sınıf : Memeliler Altsınıf : Plasentalı Memeliler Takım : Primat Alttakım : Antropoid Üst aile : İnsanımsı Aile : İnsansı Cins : Homo Tür : Sapiens
Referanslar Prof. Dr. Bayram YILDIZ, Balıkesir Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Botanik Ana Bilim Dalı. Afyon A., 2005, Kaya M., ve Yağız D., Canlılar Bilimi, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara. Ateş A., 2005, Genel Biyoloji, Palme Yayıncılık, Ankara. Efe R., 2010, Biyoğrafya, Mkm Yayıncılık, İstanbul. Güneş T., 2006, Genel Biyoloji, Anı Yayıncılık, Ankara. Campbell ve Reece, 2006, Biyoloji, Palme Yayıncılık, Ankara.
Teşekkürler