İLETİŞİMİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER:
“ OLAY: O ne konuşuyor, ne söylenenleri anlıyor. Bazen saatlerce anlaşılmaz şeyler geveliyor. Zaman, yer veya kişi kavramı yok. Sadece kendi adı söylendiğinde tepki veriyor. Son altı aydır onun yanındayım, ne görünüşü için bir çaba sarf ediyor, ne de bakım yapılırken yardımcı oluyor. Onu hep başkaları besliyor, yıkıyor ve giydiriyor.
Dişleri yok, yiyeceklerin püre halinde verilmesi gerekiyor Dişleri yok, yiyeceklerin püre halinde verilmesi gerekiyor. Gömleği salyalarından dolayı sürekli leke içinde, yürüyemiyor ve uykusu düzensiz. Gece yarısı uyanıp çığlıklarıyla herkesi uyandırıyor. Çoğu zaman mutlu ve sevecen, Fakat bazen ortada bir sebep yokken sinirleniyor. Biri gelip onu yatıştırana kadar da feryat figan bağırıyor."
İNSAN İLİŞKİLERİNDE BİR ZEHİR: Önyargı Bir grup insana ilişkin adil olmayan, hoşgörüsüz ya da aleyhte bir görüş olarak tanımlanır.
AZ VERİ/ BİLGİ BOL FİKİR ÖNYARGI ŞABLONLAR
Algı Bireyin yaşadığı dünyayı hissetme yorumlama kavrama deneyimleri
Algılarımızın farkına varıp, yorumlamalarımızı değiştirerek, duygularımızı ve davranışlarımızı kontrol edebiliriz !!!
Önyargının da üç bileşeni vardır: 1. İnançlar, 2. Duygular 3. Davranışsal eğilimler.
İnanç, Yorum Değer Kalıpları Çevresel Olay Duyusal Tepkiler Kavramsal Olaylar İnanç, Yorum Değer Kalıpları Olayla İlgili Düşünceler, İç Konuşmalar Duygu Hali Davranışsal Tepkiler Biyo- Fizyolojik Tepkiler OnayDöngüsü DUYGULANIM SÜRECİNİN ANATOMİSİ Özer K. Ben Değeri Tiryakiliği,
Önyargının sonuçları ne olabilir? Önyargı iletişimi ve çatışmaları nasıl etkiler?
“İnsanlardaki önyargıyı parçalamak benim atomu parçalamamdan çok daha zor". Einstein
TEPKİLER Klasik tepki: "Sıraya geç kardeşim." Neoklasik tepki: "Şeker kardeşiim sıraya geçiver." Realist tepki: "Sıra var." Sürrealist tepki: "Sallandıracaksın bunlardan ikisini Kızılay'da bak bir daha yapabiliyorlar mı?“ Romantik tepki: "Beyefendi galiba sırayı görmediniz."
Modern tepki: "Efendim insanımız eğitimsiz. Halbuki Avrupa'da..." Postmodern tepki: "Sırana geç lan ayı!" Uzlaşımcı tepki: "Acelesi olmasa öne geçmezdi, üzmeyin garibi...“ Devrimci tepki: "Altyapı sorunları çözülmeden halkımız sıraya geçmez. Devrim olunca herkes hizaya gelecek." Kaderci tepki: "İki dakika fazla beklesek kıyamet mi kopar? Kısmetse hepimizin işi görülür." Kantçı tepki: "Efendim, algılanmayan şeyler yok demektir. Bakmayın o tarafa, adam yok olur."
Felsefeci (septik kuşkucu) tepki: "Ön ve arka kavramları görecelidir Felsefeci (septik kuşkucu) tepki: "Ön ve arka kavramları görecelidir. O tarafın ön taraf olduğuna kim karar verdi? Öne geçtiğini zanneden, aslında arkaya geçmiş olabilir."
Kötümser varoluşçu tepki: "Herkes bir gün ölecek Kötümser varoluşçu tepki: "Herkes bir gün ölecek. Onurlu bir şekilde bekleyin. Bir gün o adam da ölecek." İyimser varoluşcu tepki: "Sıkmayın canınızı, şu anın tadını çıkarmaya çalışın. Bakın ne güzel hayattasınız ve birileri önünüze geçebiliyor." Hümanist tepki: "İnsanlık bir bütündür. Birimiz hepimiz, hepimiz birimiz için. Dolayısıyla birimiz öne geçince, aslında hepimiz öne geçmiş oluyoruz."
DİNLEME?????
Dinlemek bir şeyler iletmek isteyen kişinin söylediklerini onun iletmek istediği biçimde anlamaktır… DİNLEMEK= ANLAMAK
Egzersiz Grup çalışması
Birbirimizi dinliyor muyuz? Beni dinliyorlar mı? Dinlenmediğimi fark edince ne yapıyorum?
Birbirimizi anlıyor muyuz? Beni anlıyorlar mı? Anlaşılmadığımı fark edince ne yapıyorum?
Dinleme çeşitleri Görünüşte dinleme Seçerek dinleme Aktif dinleme
Aktif Dinleme İlkeleri Beden dili ile ilgilendiğinizi gösterme Konuşmayı cesaretlendirme Anlamadığınız durumlar için açıklama isteme Özetleme Duyguları kontrol altında tutma SABIR
Hatalar?????
Dinleme Sırasında Yapılan Hatalar İlgisiz davranmak, başka şeylerle ilgilenmek Kişinin konuşmasını bitirmesine izin vermeme Kendi hikayemizi anlatmaya başlama Dalgın olma, bazı ayrıntıları tam dinleyememe
Dinleme Sırasında Yapılan Hatalar Konuşma bitmeden öneriler verme Kişi hakkında olumlu ve olumsuz yargılarda bulunma. Durumla ilgili varsayımlarda bulunma (…Bunun …gibi mi?)
DUYGULAR….
SEVİNÇ TEK KELİME: .................. DEYİM: ..................... DAVRANŞSAL İFADE: ...........................
KIZGINLIK TEK KELİME: .................. DEYİM: ..................... DAVRANŞSAL İFADE: ...........................
UTANÇ TEK KELİME: .................. DEYİM: ..................... DAVRANŞSAL İFADE: ...........................
KAYGI TEK KELİME: .................. DEYİM: ..................... DAVRANŞSAL İFADE: ...........................
ÜZÜNTÜ TEK KELİME: .................. DEYİM: ..................... DAVRANŞSAL İFADE: ...........................
DUYGULARIN DİLİ VE YAŞANTILAR Başkalarının duygularını anlayabilmek istiyorsanız önce kendi duygularınızla iletişim kurabilmelisiniz.
EMPATİ
Egzersiz Birinci sınıfa yeni başlayan arkadaşınız artık herşeyden bıktığını,çok yorulduğunu,hiçbirşeyin anlamı kalmadığını sürekli ders çalıştığını söylüyor. Ona ne söylersiniz.
Empati Bir kişinin kendisini karşısındaki kişinin yerine koyarak olaylara onun bakış açısıyla bakması, o kişinin duygularını ve düşüncelerini doğru olarak anlaması , hissetmesi ve bu durumu ona iletmesi sürecidir.
Empati Sınıflaması Senin sorunların karşısında sen ne düşünüyor ve hissediyorsun Senin sorunların karşısında ben ne düşünüyor ve hissediyorum Senin sorunların karşısında onlar ne düşünüyor ve hissediyor
Empatik tepki verebilme becerileri İçtenlik Saygı Somutlaştırma
Empati yapabilmem için benzer yaşantılardan geçmiş olmak bana yardımcı olur mu?
Nasıl Tepki Verirsiniz? Bir arkadaşınız “mezun oldum ve çocukluğumdan beri hayal ettiğim bir işe alındım” der.
Hatalar?????
DUYGUYU AZIMSAMA İKNA TESELLİ GARANTİ VERME AKIL VERME/TAVSİYE ZİHİN OKUMA YERİNE KARAR VERME BASMAKALIP İFADELER KULLANMA MORAL VERME TEHDİT ETME SAVUNMAYA GEÇME
Empati yapabilmenin ön koşulları nelerdir?
ÇOCUK NE YAŞIYORSA ONU ÖĞRENİR Eğer bir çocuk sürekli eleştirilmişse Kınama ve ayıplamayı öğrenir Eğer bir çocuk kin ortamında büyümüşse Kavga etmeyi öğrenir Sıkılıp utanmayı öğrenir Eğer bir çocuk sürekli utanç duygusuyla eğitilmişse Kendini suçlamayı öğrenir
Eğer bir çocuk hoşgörüyle yetiştirilmişse Sabırlı olmayı öğrenir Eğer bir çocuk desteklenip yüreklendirilmişse Kendine güven duymayı öğrenir Eğer bir çocuk övülmüş ve beğenilmişse Takdir etmeyi öğrenir Eğer bir çocuk hakkına saygı duyularak büyütülmüşse Adil olmayı öğrenir Eğer bir çocuk güven ortamı içinde yetişmişse İnançlı olmayı öğrenir Eğer bir çocuk aile içinde dostluk ve arkadaşlık görmüşse Bu dünyada mutlu olmayı öğrenir (Nolte,1975)
KİŞİLİK GELİŞİMİNE YARARI OLMAYAN DAVRANIŞLAR DEĞİŞTİRİLEBİLİR
BEN DİLİ Durumun Tanımlanması Bu durumun beni etkileyen yönü Duyguların ifadesi
Varoluş Boyutları
GEREKSİNİMLER???
Can, hem ait hem bağımsız olmak ister Can, kaale alınmak, umursanmak ister, Can, kabul edilmek ister, Can, değerli olmak , vazgeçilmez olmak ister, Can, yeterli olmak ister, Can, sevilmek ve özlenmek ister
SÖZSÜZ İLETİŞİM
“İletişim karşımızdaki insanla aynı dansı yapabilme becerisi ise, sözsüz iletişimde karşımızdaki insanın attığı dans figürlerine dikkat etmektir. “
İletişim Sürecinde Yüz ifadeleri ve ses tonu % 93 Sözcükler %7
Düşünceler sözlü iletişimle duygular sözsüz iletişimle en rahat iletilirler.
Sözsüz İletişiminde Temel Davranış Grupları Göz hareketleri, göz teması Baş ve ince yüz hareketleri Kol ve bacak hareketleri Karşınızdaki kişi ile aranızdaki mesafe Oturuş düzeni Fizik ortam
Çatışma yaratan sözsüz iletişim örnekleri nelerdir?
Ne yapmalıyız ? Kişilerden beden diliniz hakkında geribildirim alın. ( beden diliyle ilgili sorunların belirlenmesi) Senaryo yazmadan karşınızdaki kişinin beden diliyle ilgili algınızı kontrol edin ( ben dili)
TOPLUM İÇİNDEKİ DAVRANIŞLARIMIZ ÖĞRENİLMİŞ DAVRANIŞLARDIR
Neden böyle davranıyor olabilirler? Neler hissediyor olabilirler? Durum ne? Neden böyle davranıyor olabilirler? Neler hissediyor olabilirler? Benim için neden problem? Bu probleme benim ve çevremin katkısı nedir?
ETKİLİ İLETİŞİMLE DOĞRU ZAMANDA BEKLENEN SONUÇ DOĞRU KİŞİYLE DOĞRU YOLLA DOĞRU DOZDA DOĞRU YERDE
BÜYÜK FARKLAR YARATIR” “KÜÇÜK ŞEYLER BÜYÜK FARKLAR YARATIR”