SÖZLEŞMELERİNİZ YENİ DÖNEME UYGUN HALE GETİRİLDİ Mİ? 1 TEMMUZ 2012 AV. İREM SOYMAN İzmir, 2011

SÖZLEŞMENİN KURULMASINA İLİŞKİN DEĞİŞİKLİKLER Yeni Türk Borçlar Kanununa göre, ısmarlanmamış bir şeyin gönderilmesi öneri (icap) sayılmaz ve bu şeyi alan kişi onu geri göndermekle ve saklamakla yükümlü değildir. “Fiyatını göstererek mal sergilenmesi veya tarife, fiyat listesi ya da benzerlerinin gönderilmesi, aksi açıkça ve kolaylıkla anlaşılmadıkça öneri sayılır .” www.cukuryilmaz.av.tr info@cukuryilmaz.av.tr COPYRIGHT@ÇUKUR&YILMAZ

SÖZLEŞMENİN KURULMASINA İLİŞKİN DEĞİŞİKLİKLER (devamı) Karşı tarafın menfaatine aykırı genel işlem koşullarının sözleşmenin kapsamına girmesi, sözleşmenin yapılması sırasında düzenleyenin karşı tarafa, bu koşulların varlığı hakkında açıkça bilgi verip bunların içeriğini öğrenme imkânı sağlamasına ve karşı tarafın da bu koşulları kabul etmesine bağlıdır. Aksi takdirde, genel işlem koşulları yazılmamış sayılır. www.cukuryilmaz.av.tr info@cukuryilmaz.av.tr COPYRIGHT@ÇUKUR&YILMAZ

SÖZLEŞMENİN KURULMASINA İLİŞKİN DEĞİŞİKLİKLER (devamı) Sözleşmenin niteliğine ve işin özelliğine yabancı genel işlem koşulları da yazılmamış sayılacaktır. Güvenli elektronik imza, el yazısıyla atılmış imzanın bütün hukuki sonuçlarını doğuracaktır. Açığa atılan imzanın üstüne, sonradan yazılan metnin anlaşmaya aykırılığını ispat yükü imza atana ait olacaktır. www.cukuryilmaz.av.tr info@cukuryilmaz.av.tr COPYRIGHT@ÇUKUR&YILMAZ

HAKSIZ FİİL SORUMLULUĞUNA İLİŞKİN YENİLİKLER Ağır bedensel zararlar bakımından da zarara uğrayan kişinin yakınları lehine manevi tazminata hükmedilebilecektir. Ölüm ve bedensel zararlara ilişkin davalarda; hakimin hakkaniyet düşüncesiyle tazminat miktarını azaltma veya arttırma imkanı ortadan kaldırılmıştır. Mağdurun sosyal ve içtimai durumuna bakılmaksızın; mağdur kim olursa olsun aynı miktarda manevi tazminata hükmedilecektir. www.cukuryilmaz.av.tr info@cukuryilmaz.av.tr COPYRIGHT@ÇUKUR&YILMAZ

KUSURSUZ SORUMLULUKTA YENİLİKLER Sorumluluktan kurtulmak için adam çalıştıran tarafından getirilecek olan kurtuluş kanıtının kapsamı daraltılmıştır. Önemli ölçüde tehlike arz eden bir işletmenin ( örneğin doğal gaz tesisi, tiner üretim tesisi vb) faaliyetinden zarar doğduğu takdirde, bu zarardan işletime sahibi ve varsa işleten, kusur şartı aranmaksızın sorumlu olacaktır. Haksız fiilde zamanaşımı iki ve on yıl olacaktır. www.cukuryilmaz.av.tr info@cukuryilmaz.av.tr COPYRIGHT@ÇUKUR&YILMAZ

KUSURSUZ SORUMLULUKTA YENİLİKLER (devamı) Aynı şekilde , Sebepsiz zenginleşmede hak sahibinin geri isteme hakkı olduğunu öğrendiği tarihten başlayarak iki yıla ve her hâlde zenginleşmenin gerçekleştiği tarihten başlayarak on yıla çıkarılmıştır. Tazminat davasında; hiçbir sosyal güvenceden yararlanamayacak durumda bulunanlara geçici ödeme yapmasına karar verebilir. www.cukuryilmaz.av.tr info@cukuryilmaz.av.tr COPYRIGHT@ÇUKUR&YILMAZ

BORÇ İLİŞKİSİNE BAĞLI YENİLİKLER Sözleşme ile kararlaştırılacak yıllık faiz oranı da yürürlükte olan mevzuat hükümlerine göre belirlenen yıllık faiz oranının yüzde elli fazlasını aşamaz. Sözleşme ile kararlaştırılacak yıllık temerrüt faizi oranı da , yürürlükteki mevzuata göre belirlenen yıllık faiz oranının yüzde yüz fazlasını aşamaz. www.cukuryilmaz.av.tr info@cukuryilmaz.av.tr COPYRIGHT@ÇUKUR&YILMAZ

COPYRIGHT@ÇUKUR&YILMAZ ALACAĞIN TEMLİKİ Yeni TBK m. 191/I’e göre, alacak, edim karşılığında devredilmişse devreden, devir sırasında alacağın varlığını ve borçlunun ödeme gücüne sahip olduğunu garanti etmiş olur ve devreden kusursuzluğunu ispat etmedikçe uğradığı diğer zararlardan da devralana karşı sorumludur. www.cukuryilmaz.av.tr info@cukuryilmaz.av.tr COPYRIGHT@ÇUKUR&YILMAZ

Borçların Sona Ermesine İlişkin Yenilikler Yeni Borçlar Kanunu ile getirilen “Aşırı İfa Güçlüğü” kavramı ekonomik kriz dönemleri gibi olağanüstü durumlarda, sözleşmeler değişen ekonomik koşullar nedeniyle fesih edilebilecek ya da yeniden uyarlanabilecektir. www.cukuryilmaz.av.tr info@cukuryilmaz.av.tr COPYRIGHT@ÇUKUR&YILMAZ

KEFALET SÖZLEŞMESİNE İLİŞKİN YENİLİKLER Kefil olmada eş rızası aranmasını şartı olup; eşlerden biri i) mahkemece verilmiş bir ayrılık kararı olmadıkça veya ii) yasal olarak ayrı yaşama hakkı doğmadıkça, ancak diğerinin yazılı rızasıyla kefil olabilecektir. Kişiler tarafından verilmiş olan her türlü kefalet, 10 yıl geçmesiyle kendiliğinden ortadan kalkacaktır. www.cukuryilmaz.av.tr info@cukuryilmaz.av.tr COPYRIGHT@ÇUKUR&YILMAZ

Bunlardan birinin dahi olmaması kefalet sözleşmesini geçersiz kılar. Kefalet Sözleşmesinin geçerli olabilmesi için aşağıdaki koşulların varlığı gerekmektedir: Kurulmuş geçerli bir borç ilişkisinden doğan borcun varlığı; Hangi borç için kefil olunduğu sözleşmede açıkça belirtilmesi Kefalet sözleşmesinin yazılı olması; Kefalet tarihi kefalet sözleşmesinde belirtilmelidir. Kefil, kefalet sözleşmesine kendi el yazısıyla - Sorumlu olduğu azamî miktarı, - Kefalet tarihini, - Müteselsil kefil ise bu bu sıfatını belirtmelidir. Bunlardan birinin dahi olmaması kefalet sözleşmesini geçersiz kılar. www.cukuryilmaz.av.tr info@cukuryilmaz.av.tr COPYRIGHT@ÇUKUR&YILMAZ

KİRA SÖZLEŞMESİNE İLİŞKİN YENİLİKLER Depozito alınması durumunda, bu depozito bedelinin 3 aylık kira bedelini aşamayacağı koşulunu getirmektedir. Kira bedellerinin belirlenmesinde ise, bir yıldan kısa süreli kira sözleşmelerinde kira bedelleri bir önceki yılda gerçekleşen üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla artırılabileceği kararlaştırılmıştır.   Kira bedelinin zamanında ödenmemesi halinde sözleşme cezası ödeneceğine veya sonraki kira bedellerinin muaccel olacağına ilişkin anlaşmalar da geçersizdir. www.cukuryilmaz.av.tr info@cukuryilmaz.av.tr COPYRIGHT@ÇUKUR&YILMAZ

KİRA SÖZLEŞMESİNE İLİŞKİN YENİLİKLER (devamı) Konut ve iş yeri kiralarında kiracı, süre bitiminden en az 15 gün önce bildirimde bulunmadığı takdirde sözleşme aynı koşullarla 1 yıl uzatılmış sayılacak. Ancak kiraya veren, 10 yıllık uzama süresi sonunda, bu süreyi izleyen her uzama yılının bitiminden en az 3 ay önce bildirimde bulunmak koşuluyla, herhangi bir sebep göstermeksizin sözleşmeye son verebilecek. www.cukuryilmaz.av.tr info@cukuryilmaz.av.tr COPYRIGHT@ÇUKUR&YILMAZ

KİRA SÖZLEŞMESİNE İLİŞKİN YENİLİKLER (devamı) Kiracının kiralananı sözleşmeye uygun olarak özenle kullanma ve komşulara gerekli saygıyı gösterme aykırı davranması durumunda kiraya veren, kiracının sözleşmesi feshedilebilecek. Kiralayan sadece kira bedelinin değil yan giderlerin (örneğin elektrik, su paralarının) ödenmemesi durumunda da kira sözleşmesini feshedebilir. www.cukuryilmaz.av.tr info@cukuryilmaz.av.tr COPYRIGHT@ÇUKUR&YILMAZ

İŞVERENİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ İşveren, fazla çalışma için işçiye normal çalışma ücretini en az yüzde 50 fazlasıyla ödeyecek. Aksine bir adet olmadıkça, işçiye ücreti her ayın sonunda ödenecek, iş sahipleri, işçilerin ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakını özel olarak açılacak banka hesaplarına yatıracak. www.cukuryilmaz.av.tr info@cukuryilmaz.av.tr COPYRIGHT@ÇUKUR&YILMAZ

İŞVERENİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ (devamı) İşveren, hizmet ilişkisinde işçinin kişiliğini korumak ve saygı göstermek, iş yerinde dürüstlük kurallarına uygun bir ortamı sağlamakla işçilerin psikolojik ve cinsel tacize uğramamaları için gerekli önlemleri almakla yükümlü olacak. Hizmet sözleşmelerine, sadece işçi aleyhine konulan ceza koşulu, geçersiz olacak. www.cukuryilmaz.av.tr info@cukuryilmaz.av.tr COPYRIGHT@ÇUKUR&YILMAZ

İŞVERENİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ (devamı) İbra tarihi itibariyle sözleşmenin sona ermesinden başlayarak, en az bir aylık sürenin geçmiş bulunması, ibra konusu alacağın türünün ve miktarının açıkça belirtilmesi, ödemenin hak tutarına nazaran noksansız ve banka aracılığıyla yapılması şartı aranacak. İşçi, haklı sebep olmaksızın hizmet sözleşmesi feshedilirse, sözleşme süresince kazanabileceği miktarı, tazminat olarak isteyebilecek. İşveren, ölen işçinin eşine ve çocuklarına ödeme yapacak. www.cukuryilmaz.av.tr info@cukuryilmaz.av.tr COPYRIGHT@ÇUKUR&YILMAZ

YENİ KANUNUN YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ Borçlar Kanununun yürürlüğe girmesinden önce gerçekleşmiş olup da, Türk Borçlar Kanununun yürürlüğe girdiği sırada henüz herhangi bir hak doğurmamış fiil ve işlemlere, Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır. Borçlar Kanununun kamu düzenine ve genel ahlâka ilişkin kuralları ile geçici ödemelere ilişkin ,faize ilişkin, temerrüt faizine ilişkin ve aşırı ifa güçlüğüne ilişkin maddeleri, görülmekte olan davalarda da uygulanır www.cukuryilmaz.av.tr info@cukuryilmaz.av.tr COPYRIGHT@ÇUKUR&YILMAZ

YENİ KANUNUN YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ Türk Borçlar Kanununun yürürlüğe girmesinden önce işlemeye başlamış bulunan hak düşürücü süreler ile zamanaşımı süreleri, eski kanun hükümlerine tabi olmaya devam eder. Ancak, bu sürelerin henüz dolmamış kısmı, Türk Borçlar Kanununda öngörülen süreden uzun ise, yürürlüğünden başlayarak Türk Borçlar Kanununda öngörülen sürenin geçmesiyle, hak düşürücü süre veya zamanaşımı süresi dolmuş olur. Türk Borçlar Kanunu ile hak düşürücü süre veya özel bir zamanaşımı süresi ilk defa öngörülmüş olup da  başlangıç tarihi itibarıyla  bu süre dolmuşsa, hak sahipleri  Türk Borçlar Kanununun yürürlüğe girdiği tarihten başlayarak bir yıllık ek süreden yararlanırlar. www.cukuryilmaz.av.tr info@cukuryilmaz.av.tr COPYRIGHT@ÇUKUR&YILMAZ

TALATPAŞA BULVARI NO:11/3 ALSANCAK/İZMİR 0232 465 07 07 www.cukuryilmaz.av.tr www.cukuryilmaz.av.tr info@cukuryilmaz.av.tr COPYRIGHT@ÇUKUR&YILMAZ