BÖLÜM VI ÜRETİM YÖNETİMİ

Üretim Bir işletmenin beşeri ve maddi kaynakları kullanarak ihtiyaçları karşılayacak mal ve hizmet yaratmasıdır. Üretim Sistemlerinin Gelişimi: El Üretimi Atölye Üretimi Fabrikasyon Üretim

Üretim El Üretimi: Genel olarak zanaat biçiminde öğrenilen, bir ürünün bütün üretim evrelerinin bir kişi tarafından gerçekleştirildiği üretim sistemidir. Temel özellikleri: Küçük birimler olması, Sipariş üzerine üretim yapması, Çok az sermayeye gereksinim duyması, Makine teçhizattan çok emeğe dayalı olması, Müşteri ile doğrudan ilişki kurulması, Yerel müşterilere ürün üretilmesi, vb.

Üretim 2. Atölye Tipi Üretim: Emeğe dayalı olan, ancak uzmanlaşmaya yer veren ve kişilerin üretimin, değişik aşamalarında görev aldıkları üretim sistemidir. Temel özellikleri: Emeğe dayalı olması, Çok yoğun sermaye gerektirmemesi, Müşterinin birebir tanınmaması, Talep tahminlerine dayalı olarak üretim yapılması, El üretim sistemine göre iş bölümü ve uzmanlaşmanın daha gelişkin olması, Bölgesel müşteriler için üretim yapılması, vb.

Üretim 3. Fabrikasyon Üretimi: Üretim işlemlerinin makineler tarafından yapıldığı, insanların makinelerin çalıştırılması ve üretimin sağlıklı yürütülmesinden sorumlu olduğu üretim sistemidir. Temel özellikleri: Sermaye yoğun olması, Büyük işletmeler olması, Geniş pazarlar için üretim yapılması, Diğer sistemlere göre daha çok sermaye gerektirmesi, Teknolojik gelişmelere karşı duyarlı olması, vb.

Üretim Sistemlerinin Sınıflandırılması Sürekli Üretim Kesikli Üretim Proje Tipi Üretim İleri Üretim Sistemleri

Üretim Sistemlerinin Sınıflandırılması Sürekli Üretim ve Türleri Tek veya birkaç ürünün sürekli üretilmesidir. Kütle Üretimi: Standart bir veya birkaç üründen çok sayıda üretim yapılmaktadır. Akış Tipi Üretim: Fabrika içinde makine ve teçhizat tek bir ürün üretmek üzere düzenlenmiştir. Özellikleri: Üretilen ürünlere düzenli ve yüksek talep olması, Az çeşide karşın yüksek miktarda üretim yapılması, Sermaye yoğun yatırım gerektirmesi, Üretilen tüm ürünlerin aynı makinelerde, aynı sırayla işlem görmesi, vb.

Üretim Sistemlerinin Sınıflandırılması 2. Kesikli Üretim ve Türleri Farklı ürünlerin talebe göre ve az miktarlarda üretildiği sistemlerdir. Siparişe göre üretim Parti üretimi Özellikleri: Düzensiz talep, Esnek üretim sistemi, Küçük makinelerde çok çeşitli üretim, Aynı fonksiyonel özellikli üretim araçlarının aynı bölümlerde toplanması, vb.

Üretim Sistemlerinin Sınıflandırılması 3. Proje Tipi Üretim Bir proje oluşturan büyük imalatlar söz konusudur. Özellikleri: Büyük ölçekli projeden oluşan görev, Özel isteme bağlı üretim, Üretim faktörlerinin üretim yerine taşınması, Mamulün sabit konumda olması,vb.

Üretim Sistemlerinin Sınıflandırılması 4. İleri Üretim Sistemleri Üretimde bilgisayarlar ve robotların yaygın kullanımıyla gelişmiş sistemlerdir. Esnek Üretim Bilgisayar Destekli Tasarım ve Üretim Bilgisayarla Bütünleşik Üretim Tam Zamanında Üretim

İleri Üretim Sistemlerinin Özellikleri Makineleşme ve Otomasyon İşbölümü ve Uzmanlaşma Standartlaşma Esneklik Bütünleşme

Hizmet Üretimi Hizmet: Tüketicilerin ihtiyaçlarını karşılamak ve tatmin sağlamak amacıyla üretilen maddi olmayan her türlü faaliyetlerdir. Ürünler, somut ve soyut özellikleri ile bu özelliklerin karışımı dikkate alınarak beş grupta ele alınır. Tam mal Hizmet gerektiren mal Karma ürün Mal gerektiren hizmet Tam hizmet

Hizmetin Özellikleri Dokunulmazlık (Soyut Olma) Benzemezlik (Türdeş Olmama - Değişkenlik) Ayrılmazlık (Eşzamanlılık) Dayanıksızlık (Bekletilememe) Sahip olamama

Hizmet İşletmesinin Özellikleri Hizmetlerin stoklanamamasından dolayı, hizmet üretiminde satılacak ürünün envanteri (stoğu) yoktur. Hizmet üretimi genelde emek yoğundur. Başarı büyük sermaye yatırımlarına göre değil, verilen hizmetin kalitesine göre belirlenir. İşgücü maliyeti en büyük faaliyet harcamasını oluşturur. Hizmet tekrarlama veya sürdürme özelliğindedir.

Üretim Yönetimi Üretimle ilgili faaliyetlerin organizasyonu, yönetimi ve denetiminden oluşmaktadır.

Üretime Hazırlık Ürün Tasarımı Tedarik (Satın Alma) Süreç Seçimi

Üretim Planlaması Orta Dönemli Planlar Kısa Dönemli Planlar

Üretimde Kontrol 1. Stok Kontrolü 2. Dönüşüm İşlemleri Kontrolü 3. Kalite Denetimi

Üretimde Kontrol Stok Kontrolü Stok Kontrol Yöntemleri: Sabit Sipariş Miktarı Yöntemi Sabit Sipariş Dönemi Yöntemi Minimum Maksimum Yöntemi

Üretimde Kontrol Stok Kontrolü Stok Kontrol Yöntemleri: Sabit Sipariş Miktarı Yöntemi Sabit bir sipariş miktarı söz konusudur. Sipariş miktarı sürekli aynı olurken sipariş zamanları değişken olabilmektedir. Stokların takip edilmesinde iki yöntem söz konusudur. Bunlar; Sürekli Kayıt Yöntemi Çift Kutu Yöntemi

Üretimde Kontrol Stok Kontrolü Stok Kontrol Yöntemleri: Sabit Sipariş Dönemi Yöntemi Siparişler sabit aralıklarla verilir. Sipariş miktarları değişmekte, sipariş zamanı aynı kalmaktadır.

Üretimde Kontrol Stok Kontrolü Stok Kontrol Yöntemleri: Minimum Maksimum Yöntemi Stoklarda bir maksimum, bir minimum düzeyi belirlenir. Stokları önceden belirlenmiş sabit dönemlerde gözden geçirilir. Minimum stok düzeyi sipariş noktası, maksimum stok düzeyi de hedef stok düzeyini ifade etmektedir.

Optimum Stok (Ekonomik Sipariş) Miktarı Toplam stoklama ve sipariş verme maliyetlerini (TSM) en düşük (minimum) düzeyde gerçekleştirebilecek sipariş veya stok miktarıdır. Stoklama ile ilgili maliyetler dört ana grupta toplanır. Bunlar: Satın alma veya stok kalemlerinin maliyeti, Sipariş verme veya üretime hazırlama maliyeti, Stokta bulundurma (stoklama) maliyeti, Stoksuzluk veya stokta bulundurmama maliyeti.

Ekonomik stok miktarı TSM = (T.p) + (T/Q) . sm + (1/2 Q) . Sg Sipariş veya stok miktarı: (Q) Ortalama sipariş veya stok miktarı: (1/2 Q) Yıllık toplam talep miktarı: (T) Birim stok satınalma fiyatı: (p) Toplam stok satınalma maliyeti (T.p) Bir dönemde verilen sipariş sayısı: (T/Q) Her bir siparişin maliyeti: (sm) Toplam sipariş maliyeti: (T/Q). Sm Birim stoklama gideri: (sg) Toplam stoklama gideri: (1/2 Q.sg)

Optimum Stok (ya da Ekonomik Sipariş) Miktarı (OSM) Optimum Sipariş Sayısı (OSS) T OSS = -------------- OSM Yani; Yıllık Toplam Talep Miktarı (T) Optimum Sipariş Sayısı (OSS)= Optimum Sipariş Miktarı (OSM)

Dönüşüm İşlemleri Kontrolü Üretim süreçlerinin izlenmesi ve gerçekleşen faaliyetlerin programlarla karşılaştırılarak sapma olup olmadığının belirlenmesi, sapma belirlendiğinde düzeltici önlemlerin alınmasını içermektedir.

Kalite Denetimi Kalite, standartlara uygunluk derecesidir. Kalite, tasarımla başlayıp, tedarik, dönüşüm ve satış sonrası hizmetlerle devam etmektedir. Kaliteyi etkileyen faktörler: Yönetim, İş görenler, Tesisler, Üretim araçları, Kullanılan malzemeler. Kalite denetiminde kullanılan istatistiksel yöntemler: Kabul örneklemesi, Süreç denetimi.