COMPARATIVE STUDY OF COMMERCIAL STRUCTURAL ANALYSIS PROGRAMS IN VIEW OF SEISMIC ASSESSMENT PROCEDURES IN TURKISH EARTHQUAKE CODE 2007 TİCARİ PROĞRAMLARIN TDY DEPREM PERFORMANSI DEĞERLENDİRMESİ UYGULAMALARININ KARŞILAŞTIRILMASI SUAT YILDIRIM İnşaat Yük. Müh. Supervisor: Prof. Dr. Uğurhan Akyüz Co-Advisor:Prof. Dr. Ahmet Yakut JANUARY 2011

GİRİŞ Yeni Türk Deprem Yönetmeliğine mevcut binaların deprem performansının değerlendirilmesi amacı ile yeni bir bölüm eklendi. 2007 TDY’de bu amaçla doğrusal elastik ve doğrusal elastik olmayan olmak üzere iki yöntem verilmiştir. Yeni bir konu olması, işlemlerin uzun ve hesaplamalar, modellemeler gerektirmesi ve İnşaat Mühendisliğinin bu dalında da diğer dallarda olduğu gibi yasal bir uzmanlaşma oluşmaması gibi sebeplerden mühendislerimiz hazır paket programlar kullanmayı tercih etmektedirler. Burada ana sorumuz gelmektedir. Paket proğramları nasıl kullanmalı ve onlara ne kadar güvenmeliyiz?

Türkiye’de yaygın alarak kullanılan üç paket program Proğram A, Proğram B ve Proğram C’ de ortak olan yöntem, doğrusal elastik yapı performansı analizidir. Bu çalışmanın amacı bu üç proğramın performans analiz sonuçlarını birbirleri ile ve el ile yapılan hesaplar ile karşılaştırmaktı. Yine bu çalışmada maksat, A proğramı iyidir B proğramı kötüdür sonucuna ulaşmak değildir. Mühendisin proğramları kullanırken sorgulayıcı bir gözle yaklaşması, sonuçları mutlaka mantık, bilgi ve tecrübe süzgecinden geçirerek kullanması gerekliliğini ifade etmektir. Bu amaçla değişik malzeme, plan ve yapı özelliklerinde 4 adet yapı üzerinde Elastik Performans Analizi Yöntemi ile çalışılmıştır.

Elastik Yapı Performans Analizi Yöntemi İşlem Şeması MODELLEME EĞİLME DAVRANIŞI GÖSTEREN ELEMANLARA ÇATLAMIŞ KESİT RİJİTLİKLERİ ATAMA YAPI AĞIRLIK VE DEPREM YÜKLERİNİN HESAPLANMASI ANALİZ . DÜŞEY YÜK ANALİZİ(G+nQ) . DEPREM ANALİZİ ELEMAN KESİT KAPASİTELERİNİN HESAPLANMASI KUVVETLİ KOLON-KONTROLÜ ELEMANLARIN SÜNEKLİK KONTROLÜ Ve < Vr ELEMANLARIN PERFORMANS KONTROLÜ YAPININ PERFORMANS KONTROLÜ

Çalışılan Örnek Yapıların Genel Özellikleri   Kat Sayısı Beton Malzeme Çelik Malzeme Deprem Bölgesi Yapısal Sistem Dizayn Kodu Rijit Kat Sayısı Bina A 2 C20 S420 1 Frame TEC 2007 Bina B 6 C30 Bina C C25 Frame + shear wall Bina D 4 C16 S220 ABYYHY 1975 Bu çalışmada kullanılan proğramlar: Analiz için Sap2000 ver 14, kapasite hesaplamaları için Response 2000, performans analizi, ara hesaplamalar ve tablolamalar için Excel.

ÇALIŞMA I: BİNA A S105 K103 Storey height : 3.1 m. Concrete : C20   T (sn) Total Mass Proğram A X 0.245 17.43 Y 0.243 Proğram B 0.247 19.17 0.242 Proğram C 0.29 17.98 0.28 Sap 2000 0.241 17.11 0.239 K103 S105 Storey height : 3.1 m. Concrete : C20 Steel : S420 Bina A: Düzensizlikler sebebiyle oluşacak farklılıkları elimine etmek amacıyla mümkün olduğunca basit bir yapı alındı. Proğram B nin yüksek kütle hesaplamasının sebebi olarak döşeme ölçülerini akstan aksa alması görülmektedir.

TDY 2007 gereği Yapı Performans Analizinde Kullanılan faktörler: Spectrum: 50 yılda olma olasılığı % 10 olan deprem.

Deprem Yükü Hesaplama faktörleri λ = 1: 2 storey building W = 170 t Ao= 0.4 I = 1 S(T) = 2.5 : From Response Spectrum R(T) = Eşdeğer Deprem Yükü Hesabı: Vtx=Vty=λ * W *Ao * I * S(T) / R(T) Vtx= Vty= 1*170*0.40*1*2.5/1=170 t # of Storey Wi (t) Hi (m) WiHi wiHi/ΣwiHi Vxi (t) Vyi (t) 1 85 3.1 263.5 0.333 56.667 2 6.2 527 0.667 113.333 113.33   ΣwiHi = 790.5

Nd / (Ac fcm) ≤ 0.10 → (EI)c =0.40(EI)0 : kolon Çekme dayanımı (fctk) ve Elastik modulus (Ec) TS-500 de verilen yöntemle hesaplanır. fctk = 0.35 fctk = 0.35 = 1.56 MPa Ec = 3250 + 14000 Ec = 3250 + 14000 28534 MPa Elemanların çatlamış kesit rijitlikleri TDY 2007 bölüm 7.4.13 de verilmiştir. (EI)c =0.40(EI)0 : kiriş Nd / (Ac fcm) ≤ 0.10 → (EI)c =0.40(EI)0 : kolon Nd / (Ac fcm) ≥ 0.40 → (EI)c =0.80(EI)0

Bina A kolonları için hesaplanan rijitlik azaltma katsayıları.   Nd (kN) b h Ac fcm (KN/m2) Nd/Acfcm EI reduction. S1 136 0.4 0.16 20000 0.0425 0.400 S2 209 0.0653 S3 90 0.0281 S4 238 0.0744 S5 346 0.1081 0.411 S6 176 0.0550 S7 162 0.0506 S8 242 0.0756 S9 112 0.0350

ÖRNEK KOLON VE KİRİŞ İÇİN DEĞERLENDİRME BİNA A Kiriş K103, +X Yön Deprem Analiz Sonuçları +X I   Ast (cm2) Asb (cm2) Moment Etki (t.m) Artık Moment Kap. (t.m) Ve (t) Vr (t) r Proğram A K103 5.4 3.39 I 24.80 9.20 2.36 31.32 2.69 Proğram B 24.53 8.72 2.8 24.7 2.81 Proğram C 25.78 8.81 3.29 21.39 2.93 THIS STUDY 24.81 9.96 1.71 31.22 2.49 +X J J 18.99 5.80 9.98 3.27 19.95 4.69 9 4.25 20.79 0.46 8.27 45.20 18.87 5.16 9.26 3.66 Proğram C nin hesapladığı düşük artık kapasite kiriş ve kolonlarda yüksek r(etki/kapasite) yol açmaktadır.

Kolon S105 Analiz Sonuçları +X I   Moment Etki (t-m) Artık Moment Kap.(t-m) Ve (t) Vr (t) r Proğram A S105 34.20 18.43 11.03 28.04 1.86 Proğram B 32.3 16.5 10.25 36.03 1.96 Proğram C 37.29 10.41 7.59 25.11 3.58 THIS STUDY 33.5 18.96 9.76 29.59 1.77

YAPI PERFORMANS DEĞERLENDİRME +X DEPREM BİNA A Kolon Doğrusal değerlendirme: 1. Kat (+X ) Kiriş Doğrusal Değerlendirme: 1. Kat (+X ) +X Direction Proğram A Proğram B Proğram C This Study MEMBERS SATISFYING LIFE SAFETY PERFORMANCE LEVEL (r/rlimit<1) Number of Columns 9 Column Percentage 100% Shear Force Percentage 100 % MEMBERS NOT SATISFYING LIFE SAFETY PERFORMANCE LEVEL (r/rlimit>1) 0 % +X Direction Proğram A Proğram B Proğra m C This Study MEMBERS SATISFYING LIFE SAFETY PERFORMANCE LEVEL (r/rlimit<1) Number of Beams 12 Beam Percentage 100% 0 % MEMBERS NOT SATISFYING LIFE SAFETY PERFORMANCE LEVEL (r/rlimit>1) 100 % BUILDING A + X + Y Proğram A OK Proğram B Proğram C NO This Study

Bina B Normal Kat Planı

Bina B Proğramlar ve bu çalışma tarafından hesaplanan değerler   T (sn) Total Weight (t) Base Shear Proğram B X 0.8 2473.30 208.13 Y 0.67 231.88 Proğram A 0.69 2226.77 234.15 0.5 252.57 Proğram C 0.64 2121.71 204.02 0.52 219.67 This Study 0.84 2318.98 203.17 0.59 238.82

+ X Moment Capacity ( tm ) Bina B Örnek Elemanlar Karşılaştırma   MEMBER Proğram A (1) Proğram B (2) Proğram C (3) THIS STUDY (4) (1)/(4) (2)/(4) (3)/(4) + X Moment Demand ( tm ) S221 24,1 27.9 17.1 23.4 1.0 1.2 0.7 + X Moment Capacity ( tm ) 10.9 4.4 2.4 6.8 1.5 0.6 0.4 + X Ve value (t) 2.7 2.3 3.6 + X Vr value (t) 23.1 44.0 28.8 17.3 1.33 2.5 1.7 + X ( r ) 2.2 6.4 7.1 3.4 1.9 2.1 + Y Moment Demand ( tm ) S202 168.1 65.5 273.7 268.0 0.63 0.2 + Y Moment Capacity ( tm ) 179.6 44.5 147.0 91.1 0.5 1.6 + Y Ve value (t) 36.5 77.1 13.4 19.9 3.9 + Y Vr value (t) 97.2 108.1 61.2 1.8 + Y ( r ) 0.94 2.9 K244 48.9 88.8 33.8 38.4 1.3 0.9 9.8 12.5 10.2 1.1 18.9 14.3 8.7 16.9 0.8 30.1 35.3 43.5 41.5 4.9 3.3 3.5 1.4 2.0 K427 24.3 24.5 13.3 22.2 10.3 14.1 17.0 13.5 12.8 5.1 3.7 2.6 44.1 39.3 49.1 51.8 6.7 Kolan S202 ve benzer kolonlar Proğram B tarafından gevrek eleman olarak tanımlanmaktadır. Bu doğru değildir. Kolonlarda hesaplanan farklı eksenel yük oranları farklı Vr değerlerine yol açmaktadır.

Summary of Assessment for + X of Building B   + X Proğram A Proğram B Proğram C Storey Member Type # of Member Not Satisfying LS level V Storey (t) V Not Satisfying (t) % of Member Not Satisfying LS level V Total (t) 6 Beams 2 (%9.09) Columns 251.30 378.38 5 477.27 651.67 4 1 (%4.55) 676.47 860.65 3 849.15 1 (%3.57) 1005.33 18.688 (%1.86) 3.6% 2 995.06 1087.98 16.666 (%1.53) 1 1096.42 1190.59

Summary of Assessment for + Y of Building B   + Y Proğram A Proğram B Proğram C Storey Member Type # of Member Not Satisfying LS level V Storey (t) V(t) Not Satisfying % of Member Not Satisfying LS level V Total (t) V Not Satisfying (t) 6 Beams 1 (%5.56) Columns 339.16 436.783 5 2 (%11.1) 631.27 752.245 4 893.09 3 (%10.7) 993.48 118.459 (%11.9) 3 1116.03 1160.49 133.442 (%11.5) 3.6% 2 1299.16 5 (%17.9) 1255.9 243.116 (%19.4) 7.1% 1 2 (%10) 1400.52 1358.51 279.62 (%20.6) 10.7% BUILDING B + X - X + Y - Y Proğram A OK Proğram B NO Proğram C

ÇALIŞMA III: BİNA C   T (sn) Total Weight (t) Base Shear Proğram B X 0.52 1704.98 164.35 Y 0.613 142.15 Proğram A 0.506 1967.11 158.95 0.631 132.24 Proğram C 0.525 2403.45 161.65 0.622 207.42 This Study 0.504 1927.97 159.12 0.629 133.71 K215 K210 S206 Storey heights for 1,2,3,4,5,6. storey: 3m, 5.6m, 3.2m,3.2m, 4.0m, 4.0m Concrete : C25 Steel : S420 K208

Bina C Örnek elemanlar karşılaştırma   Member Proğram A (1) Proğram B (2) Proğram C (3) THIS STUDY (4) (1)/(4) (2)/(4) (3)/(4) + Y Moment Demand (tm) S206 34.4 149.0 121.5 38.9 0.9 3.8 3.1 + Y Moment Capacity (tm ) 133.1 101.0 61.8 90.3 1.5 1.1 0.7 + Y Ve value (t) 9.1 3.9 6.6 23.5 0.4 0.2 0.3 + Y Vr value (t) 71.5 87.6 80.8 97.0 0.74 0.8 + Y ( r ) 2.0 3.4 4.6 + Y Moment Demand ( tm ) K210 16.5 48.3 282.6 37.0 0.45 1.3 7.6 + Y Moment Capacity ( tm ) 6.2 9.9 9.3 0.67 4.3 10.6 3.3 8.9 0.48 1.2 54.2 47.9 63.4 0.6 2.7 4.9 45.7 4.0 11.5 + X Moment Demand ( tm ) K208 55.9 78.1 237.4 107.7 2.2 + X Moment Capacity ( tm ) 35.1 29.3 22.2 17.7 1.7 + X Ve value (t) 37.8 20.0 20.7 25.5 0.78 0.81 + X Vr value (t) 127.3 112.6 87.1 + X ( r ) 1.6 10.7 6.1 1.8 K215 9.78 36.5 69.4 1.4 8.75 14.2 13.9 0.63 1.0 9.85 13.7 7.4 14.7 0.5 51.0 41.5 68.0 2.6 11.4 0.61 Proğram C, K208 ve K215 gibi ortogonal olmayan kirişlerde yüksek etki momenti ve bunun sonucunda yüksek r değeri hesaplıyor. K210 iki perde arasına yerleşmiş bir kiriştir. Bu elemanda proğramlar arasındaki farklılığın daha belirgin olduğu görüldü. Bunun sebebi perdeye bağlantı modelinin farklılığıdır. K210 da Proğram C yüksek r değeri hesaplıyor.

Summary of Assessments for +X direction of building C   + X Proğram A Proğram B Proğram C Storey Member Type # of Member Not Satisfying LS level V Storey (t) V Not Satisfying % of Member Not Satisfying LS level V Total (t) 6 Beams Columns 295.13 251.43 5 500.39 498.78 4 649.25 668.14 3 22.20% 763.3 782.788 2 11.10% 855.4 873.035 1 1762.76 10.71% 1275.9 44.33%

Summary of Assessments for + Y direction of Building C   + Y Proğram A Proğram B Proğram C Storey Member Type # of Member Not Satisfying LS level V Storey (t) V Not Satisfying ( t ) % of Member Not Satisfying LS level V Total (t) V Not Satisfying (t) V Not Satisfying 6 Beams 33.30% Columns 278.78 251.43 5 55.50% 469.23 498.78 4 88.80% 593.64 6.25% 668.14 28.16% 0.50% 3 88.90% 689.43 782.471 32.17% 0.60% 2 766.44 12.50% 873.039 26.12% 1 11.10% 1297.54 7.14% 1209.22 29.50% BUILDING C + X - X + Y - Y Proğram A OK Proğram B NO Proğram C

ÇALIŞMA IV: BİNA D K224 S210 Storey height: 3.1 m Concrete : C16   T (sn) Total Weight (t) Base Shear (t) Proğram B X 0.421 1175.34 129.48  Y 0.361  129.48 Proğram A 0.412 1128.15 124.67 0.329 106.5 Proğram C 0.389 1149 171.89 153.81 This Study 0.411 1124.23 125.1 0.326 106.1 K224 S210 Storey height: 3.1 m Concrete : C16 Steel : S220 K215 Storey plan views

Bina D Örnek Elemanlar Karşılaştırma Proğram C K224 ve K215 kirişlerinde çok düşük artık kapasite sebebiyle çok yüksek r değeri hesaplıyor.. Proğram B yine iki noktadan tanımlı S210 kolonunu gevrek olarak tanımlıyor.   MEMBER Proğram A (1) Proğram B (2) Proğram C (3) THIS STUDY (4) (1)/(4) (2)/(4) (3)/(4) + Y Moment Demand ( tm ) K224 75.7 98.1 68.3 89.6 0.84 1.09 0.76 + Y Moment Capacity ( tm ) 1.4 2.3 0.1 6.9 0.2 0.4 0.0 + Y Ve value (t) 10.6 11.9 10.7 18.8 0.6 + Y Vr value (t) 35.8 27.9 37.0 47.6 1.5 1.8 + Y ( r ) 54.0 42.5 1025.7 13.0 39.9 28.8 694.4 K215 94.8 118.1 93.5 95.4 0.99 1.24 0.98 10.99 12.7 9.3 14.0 0.8 0.91 0.66 1.1 2.1 9.6 5.7 0.37 1.7 24.7 9.7 40.4 56.6 0.44 0.7 8.62 10.0 6.8 1.3 S210 255.7 64.5 631.5 160.6 1.6 0.40 3.93 115.0 45.8 110.8 94.4 1.2 0.5 20.4 8.5 35.2 0.58 1.83 0.24 112.9 92.1 143.7 0.3 1.9 2.7 6.4 37.2

Summary of Assesments for + X directions of Building D   + X Proğram A Proğram B Proğram C Storey Member Type # of Member Not Satisfying LS level V Storey (t) V Not Satisfying (t) % of Member Not Satisfying LS level V Total (t) V Not Satisfying 4 Beams 2 (15%) 5(38%) 10(76.9%) Columns 1 (5%) 520.88 20.5(4%) 4(21%) 428.62 82(19%) 100% 3 6 (46%) 11(85%) 12(92.3%) 800.81 5(26%) 950.712 255(27%) 2 97(54%) 7(53.9%) 984.15 3(15.8%) 1155.161 525(45%) 75.50% 1 1 (14%) 4 (%25) 1 (25%) 1288.03 5.37(0%) 4(93.7%) 2329.788 2183.88 1.00%

Summary of Assesments for + Y directions of Building D   + Y Proğram A Proğram B Proğram C Storey Member Type # of Member Not Satisfying LS level V Storey (t) V Not Satisfying (t) % of Member Not Satisfying LS level V Total (t) V Not Satisfying 4 Beams 2 (13%) 8 (50%) 12(75%) Columns 439.03 1 (5.3%) 530.79 77(14.5%) 100% 3 6 (38%) 14(88%) 750.14 2 (10.5%) 1000.785 180(18%) 2 7(44%) 13(81%) 901.81 1218.413 120(9.8%) 95.80% 1 1 (11%) 5 (60%) 3(50%) 1410.43 5 (13.9%) 2364.037 2026(86%) 0.20% BUILDING D + X - X + Y - Y Proğram A NO Proğram B Proğram C

Modelleme Farklılıkları -Perdeye Gömülü Kolon- Proğramların perde-çerçeve elemanı bağlantı modelleleri: Proğram A perde içinde kalan kolonu kendi ağırlık merkezinde ve perde ile her SE noktasında bağlı parçalara bölüyor ve her düğüm noktasında rijit elemanlarla bağlantı yapıyor. Proğram C kolonu kendi ağırlık merkezinde ama sadece en üst noktadan rijit link ile bağlıyor. Proğram B kolonu perde ekseninde ve her bir SE noktasından bağlıyor. Hangisi daha doğru?

Analiz Farklılıkları -Perde kesme diyagramı- Programlar ve bu çalışma tarafından hesaplanmış rijit diyafram kabulu yapılmış ve yapılmamış perde kesme diyagramları.

Figure A_1 Demand Moments of Columns +X direction BINA A KOLON SONUÇLARI GRAFİK KARŞILAŞTIRMA Figure A_1 Demand Moments of Columns +X direction Figure A_2 Residual Capacity Moments of Columns +X direction

Figure A_4 Vr of Columns +X direction BINA A KOLON SONUÇLARI GRAFİK KARŞILAŞTIRMA Figure A_3 Ve of Columns +X direction Figure A_4 Vr of Columns +X direction

BINA A KOLON SONUÇLARI GRAFİK KARŞILAŞTIRMA Figure A_5 ( r ) of Columns +X direction Figure A_10 ( r ) of Columns +Y direction

Figure A_11 Demand Moments of Beams +X direction BINA A KİRİŞ SONUÇLARI GRAFİK KARŞILAŞTIRMA Figure A_11 Demand Moments of Beams +X direction

Figure A_13 Residual Moment Capacity of Beams +X direction BINA A KİRİŞ SONUÇLARI GRAFİK KARŞILAŞTIRMA Figure A_13 Residual Moment Capacity of Beams +X direction

BINA A KİRİŞ SONUÇLARI GRAFİK KARŞILAŞTIRMA Figure A_15 Ve of Beams +X direction

BINA A KİRİŞ SONUÇLARI GRAFİK KARŞILAŞTIRMA Figure A_17 Vr of Beams +X direction

BINA A KİRİŞ SONUÇLARI GRAFİK KARŞILAŞTIRMA Figure A_19 r of Beams +X direction

BINA B KİRİŞ SONUÇLARI GRAFİK KARŞILAŞTIRMA Figure B_15 r of Beams +X direction Bir saplama kirişi olan K211 i ucunda Program B ve C nin burulma rijitliği hesaplamadığından r ler 0 hesaplanıyor.

BINA B KOLON SONUÇLARI GRAFİK KARŞILAŞTIRMA Figure B_5 r of Columns +Y direction Döşemeye bağlı olmayan S221 ve S222 kolonu Y yönünde, proğramların elemanları rijit diyaframa bağlama yöndemlerindeki Farklılıklar sebebiyle oluşan belirgin farklılık. Kolonlar döşemeye bağlı olmadığı halde Proğram C rijit diyaframa bağlıyor.

SONUÇLAR Her üç programda farklı moment etki değerleri hesaplıyor. Bunun sebeplerinden birisi her proğramın kendi modelleme tekniğini kullanmasıdır. Proğram C kısa ve Rijit kirişlerde yüksek etki momenti hesaplıyor. Proğram C özellikle kirişlerin bir ucunda yüksek etki momenti ve düşük artık moment kapasitesi Hesaplıyor. Bu değerlere bağlı olarak da yüksek r (etki kapasite oranı) hesaplıyor. Proğramlar tarafından hesaplanan Ve (kesme etkisi) Vr (kesme kapasitesi) dikkat çekecek Şekilde farklılaşmaktadır. Bu noktada TDY 2007 bazı proğramlar tarafından tam anlaşılamamış veya takip edilmemiş olduğu anlaşılmaktadır. Yapı modeli karmaşıklaştıkca proğramların hesapladıkları değerlerin farkları artmaktadır. Bu Farklılaşma özellikle ortogonal olmayan kolon ve kirişlerde ve döşemelere bağlanmayan kolonlarda Modelleme farklılıkları sebebiyle artmaktadır.

SONUÇLAR Proğram B tüm yapıdaki kirişler için bir çatlamış kesit rijitlik azaltma katsayısı ve kolonlar içinde yine ayrı ama tek bir katsayı kullanmaktadır ve bu katsayı kullanıcıdan istenmektedir. Ancak TDY 2007 ye göre kolonlarda çatlamış kesit rijitlik azaltma katsayısı eksenel yüke bağlı olarak her bir kolon için ayrı ayrı hesaplanmak zorundadır. Diğer proğramlar ve bu çalışmanın aksine Proğram B iki noktadan tanımlanan kolonları gevrek eleman olarak sınıflamaktadır. Kirişlerin Vr değeri, kolonların Ve, Vr, ve Mr hesaplama yöntemleri yönetmelikte daha açık ifade edilmelidir.

SONUÇLAR Proğramların Yapı performansı değerlendirme raporları geliştirilmeli ve kullanıcıya yapı hakkında daha fazla bilgi vermelidir. Proğramların analiz sonuçları da oldukça farklılaşmaktadır. Döşemelerde Rijit diyafram kabulu yapılan yapılarda eğer rijit bodrum perdeli kat var ise, kesme perde elemanlarının kesme diyagramlarında umulmayan ve doğru olmayan etkiler oluşmaktadır. Proğramlar bu tip yapılar için rigid diyafram kabulu yapmadan analiz opsiyonunu dahil etmelidir.

ÖNERİLER Proğramlar, kullanıcıların girdileri ile yapı modellerini analitik modellere dönüştürerek analiz yaparlar. Kullanıcı her yapı tipi ve her modeli her proğramın doğru analiz yapabileceğini düşünmemelidir. Basit Yöntemlerle bazı kritik değerleri manuel yöntemlerle ve tecrübesi ile kontrol etmeli. (Yapı ağırlığı, yapı titreşim periyodu, kütle ve rijitlik merkezleri gibi vb) Analiz sonrasında mutlaka çerçevelerin moment, eksenel yük, kesme ve burulma diyagramları irdelenmeli, yapı davranışının doğruluğu teyit edilmeli. Mümkünse birden fazla proğram kullanarak karşılaştırma yapılabilmeli.

ÖNERİLER Kullanıcı, kullandığı proğramların yeteneklerini iyi öğrenmelidir. Kullanıcının modellediği yapılarda gerekirse analiz ve çizim için ayrı modeller kullanması önerilir. Yapı davranışı ve analizini etkilemeyecek yada önemli bir fark yaratmayacak sadece çizim için önemli olan bir takım detayların analiz modelinde girilmemesi önerilir. Tüm irdelemeler sonucunda analizden emin olduktan sonra alınan plan ve detay çizimleri mutlaka incelenmeli ve gerekli müdahaleler yapılmalıdır. Programlar kullanım ve sonuçları için sorumluluk kabul etmediklerini sözleşmelerinde belirtirler. Sorumluluk tamamiyle kullanıcıya aittir. Bu durumda mühendisler dışında proğram kullanımı ile kırık ve kopya proğram kullanımı da ayrı bir sorun olarak önümüze çıkmaktadır. Odalalarımız ve Yapı denetim firmaları yapıda kullanılan bir torba kirecin TSE sini aradıkları gibi, yapının tamamının güvenliğini teslim ettiğimiz Proğram kullanıcılarından lisans belgelerini de istemelidirler. Mühendislik tecrübesi proğramlardan alınamaz, proğramlar Mühendislik tecrübesi ile kontrol edilip kullanılabilir.

Soru, Görüş ve Öneriler Teşekkürler