NOKTALAMA İMLERİ
ÖZEL MÜZEYYEN ÇELEBİOĞLU KONYAALTI KOLEJİ ÖZEL MÜZEYYEN ÇELEBİOĞLU İLKÖĞRETİM KURUMU 1-A SINIFI TÜRKÇE DERSİ TATİL ÖDEVİ SINIF ÖĞRETMENİ SEVİM ÖCAL
Yazıda okumayı kolaylaştırmak için bir takım işaretler kullanılır. Bu işaretler bir yandan cümlenin yapısını, sözün bağlantı yerlerini açık olarak göstermeye; bir yandan da yazıda harflerle belirtilmeyen birtakım özellikleri (vurgu – ezgi) ve durakları bildirmeye yarar.
NOKTA …….. Merhaba, beni tanıyorsunuz. Biliyorum çok küçüğüm ama görevlerim çok. Birlikte sıralayalım mı görevlerimi?
Başarmak için çalışmalıyız. 2. Tümcenin sonuna konurum. Okulumu çok seviyorum. Başarmak için çalışmalıyız. Sakın beni unutma.
2.Bazı kısaltmaların sonuna konurum: Dr. ( Doktor),Cad. ( Cadde), Sok(Sokak), s.(Sayfa)
3.Sayılardan sonra sıra bildirmek için konurum: 3.(üçüncü), 5. (beşinci)
VİRGÜL Merhaba, beni tanıdınız mı?Noktanın arkadaşıyım. Benim de görevlerimi birlikte sıralayalım mı?
Birbiri ardınca sıralanan eş görevli kelime ve kelime gruplarının arasına konur: Uzun boylu, sarı saçlı bir çocuktu. Arkadaşlarım Simge, Merve, Aylin ve Selin bize geldiler. Pazardan portakal, mandalina, elma ve muz aldık. Ben en çok dondurma, kek, çikolata severim.
2.Tümcede ara sözlerin başında ve sonunda kullanılır. “Annesini,canından çok sevdiği aziz varlığı, özlemişti.”
3.Resmi yazılarda ve mektuplarda seslenme sözcüğünden sonra kullanılır. Sayın Profesör, Sevgili Kardeşim,
Beni unutacağınızı hiç sanmıyorum. Yanılıyor muyum? Soru İmi ( ? ) Beni nerede görseniz tanırsınız değil mi? Aklınızdaki her sorunun sonunda hep ben varım. Beni unutacağınızı hiç sanmıyorum. Yanılıyor muyum?
1.Soru bildiren tümce veya sözlerin sonunda kullanılır. Öğretmenim, ne zaman sınıfımızı süsleyeceğiz? Hangi öğrenci tahtaya kalkacak? Ali, bize mi gelecek? İzmir’den mi,Ankara’dan mı, İstanbul’dan mı?
Söz arasında parantez içerisinde soru işareti ( Söz arasında parantez içerisinde soru işareti (?)bir bilginin şüpheyle karşılandığını veya bir söze inanılmadığını gösterir. Ankara'dan Konya'ya 1,5 (?) saatte gitmiş.
Ünlem İmi ( ! ) Merhaba, ne zaman sevinseniz, korksanız ya da yaptığınız bir işle gurur duysanız beni kullanırsınız. Kim miyim?
Ünlem İşareti ( ! ) 1. Sevinç, kıvanç, acı, korku, şaşma gibi duyguları anlatan tümcelerin sonuna konur: Ne mutlu Türk’üm diyene! Hava ne kadar da sıcak! “A, mektubu yine evde unuttum ! ”
2. Seslenme ve uyarı sözlerinden sonra konur: Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz’dir, ileri!
İsteseymiş bir günde bitirirmiş (!) ama ne yazık ki vakti yokmuş (!). 3. Alay, kinaye veya küçümseme anlamı kazandırılmak istenen sözden hemen sonra yay ayraç içinde ünlem işareti kullanılır: İsteseymiş bir günde bitirirmiş (!) ama ne yazık ki vakti yokmuş (!). Adam, akıllı (!) olduğunu söylüyor.