TÜTÜN SORUNU VE KONTROLÜ Tütün Kontrolü Çalışma Kolu www.toraks.org.tr Türk Toraks Derneği Tütün Kontrolü Çalışma Kolu

SUNU AKIŞI Türkiye ve Dünyadaki Yaygınlık Tütün ve Sağlık Tütün Kontrolü

EPİDEMİYOLOJİ Dünyada; 1.1 milyar sigara içen 4.5 milyon ölüm/yıl (günde 12 bin ölüm) Türkiye’de; 17 milyon sigara içen 70-100 bin ölüm/yıl (günde 200-250 ölüm) Ulusal Tütün Kontrol Programı Genelgesi, 7 Ekim 2006 26312 Sayılı Resmî Gazete.

KÜRESELLEŞME & SİGARA ASH, Tobacco: Global Trends, 2006.

Tütüne Bağlı Kümülatif Ölüm Oranları 2005-2030 WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2008.

DÜNYADA Kİ SİGARA İÇENLERİN ÜÇTE İKİSİ AŞAĞIDAKİ 10 ÜLKEDEDİR WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2008.

WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2008.

MESLEK GRUPLARINA GÖRE SİGARA İÇME ORANLARI Sayı Yıl Sıklık (%) Şöför 338 1999 74.3 Polis 718 64.7 Gazeteci 109 1996 63.9 Öğretmen 1044 48.6 Artist 130 46.2 Doktor 1128 43.1 Sporcu 149 34.9 İmam-Müezzin 279 25.1 Bilir N, Hacettepe Halk Sağlığı Vakfı Yayını, 1997.

31 MAYIS 2008 TÜTÜNSÜZ GENÇLİK

HEDEF GRUP: ADÖLESAN Bilir N, Hacettepe Halk Sağlığı Vakfı Yayını, 1997.

AB GENÇLİK & SİGARA Kunze M, JMHG, 2004.

Öğrencilerin; %29.3’ü sigarayı denemiş (E: %34.9, K: %21.5) %9.1’i halen içici (E: %11.9, K: %5.0) %89.0’ı evde pasif maruziyet tanımlıyor %91.1’i halka açık yerlerde pasif maruziyet tanımlıyor

http://www.upei.ca/~sfh_proj/ http://profiles.nlm.nih.gov

TÜTÜN VE SAĞLIK

Kaç Madde Var? 1936 : Bruckner; 120 1959 : Johnstone & Plimmer; 450 1968 : Stedman; 950 1982 : Dube and Green; 3875 1988 : Roberts; 3996 Günümüz : >4000

Tütün Esrar Ve Eroinden Sekiz Kat Daha Fazla Bağımlılık Yapar

Karbonmonoksit Egzos Gazı, Kömür sobası Arsenik Fare zehiri imalatında Metanol Roket Gazı yapımında DDT, Naftalin Böcek ilaçlamada Kadmiyum Araba Akülerinde Bütan Gazı Tüp ve Çakmak Gazı Aseton Oje ve Kimyasal sökücü Hidrojen siyanür Gaz odaları zehiri Amonyak Tuvalet temizleyici

MUM YAĞI KADMİNYUM BÜTAN ÇÖZÜCÜ BÖCEK İLACI RADON TUVALET TEMİZLEYİCİSİ ASETON METHAN BOYA ARSENİK EGZOS ROKET YAKITI

SİGARANIN YOL AÇTIĞI KANSERLER WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2008.

ÇEVRESEL SİGARA DUMANI

ÇEVRESEL TÜTÜN DUMANININ YAPTIĞI HASTALIKLAR Erişkinler Çocuklar WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2008.

SİGARA & KANSER Tüm kanserlerin; % 30’unun Kanserden ölümlerin; % 50’sinin Akciğer kanserinin; % 90’nının nedeni

Yanak ve diş eti kanserleri uzun süre enfiye çekenlerde tütün kullanmayanlara göre 50 kat fazla saptanır.

SİGARA İÇMEYEN KİŞİNİN AKCİĞERİ SİGARA İÇEN KİŞİNİN AKCİĞERİ

SİGARA ÖNCESİ SİGARA SONRASI

ANNE GEBELİKTE SİGARA İÇİYORSA Preterm Doğum Membranların Erken Açılması Düşük Doğum Ağırlığı İntrauterin Büyüme Geriliği Ani Bebek Ölümü Sendromu Konjenital Anomaliler Solunum Problemleri İntraventriküler Hemoraji Persistan Pulmoner Hipertansiyon Kraniosinostozis Retinal Vasküler Anormalilikler İnfantil Kolik Ölü Doğum Zeka Geriliği Gelişme Geriliği riski ARTMAKTADIR! ANNE GEBELİKTE SİGARA İÇİYORSA

İş ve trafik kazaları Kötü koku ve renk Sosyal dışlanma Çevre kirliliği Yangınlar Etik sorunlar

EV İÇİNDE SİGARA İÇİLİYORSA; Çocuklar ortalama günde 5 sigara içmiş olmakta Bebekler hastaneye 3 kat daha fazla başvurmakta Ani bebek ölümü riski 2.5 kat artmakta Bebeklerde kolik tarzı karın ağrısı 2 kat artmakta Çocuklarda astım ve solunumsal enfeksiyon riski 2 kat artmakta Kocası sigara içen kadınlarda akciğer kanserinden ölüm 2-3 kat artmaktadır

UNUTMA!!! Bulunduğun odada başka bir kişi tütün ürünü (sigara, püro, pipo, nargile) içiyorsa kapı-pencere açmanın, klima veya aspiratör çalıştırmanın koruyucu hiçbir yararı yoktur. Yaşadığınız evin bir odasında içilen tütün ürünü (sigara, püro, pipo, nargile), o evin diğer odalarında oturan insanları zehirler.

TAYLAND Dr. Toker Ergüder’in izniyle…

KENYA Dr. Toker Ergüder’in izniyle…

BU YASA GEREKLİ MİYDİ? EVET

İNSAN HAKLARI EVRENSEL BEYANNAMESİ Yaşamak, özgürlük ve kişi güvenliği herkesin hakkıdır. Madde 3

SİGARA İÇMEYENLERİN DE İÇENLER KADAR YAŞAMA HAKKI VARDIR

TÜKETİLEMEZ Madde 2; Tütün ürünleri; a) Kamu hizmet binalarının kapalı alanlarında, b) Koridorları dahil olmak üzere her türlü eğitim, sağlık, üretim, ticaret, sosyal, kültürel, spor, eğlence ve benzeri amaçlı özel hukuk kişilerine ait olan ve birden çok kişinin girebileceği (ikamete mahsus konutlar hariç) binaların kapalı alanlarında, c) Taksi hizmeti verenler dahil olmak üzere karayolu, demiryolu, denizyolu ve havayolu toplu taşıma araçlarında, ç) Okul öncesi eğitim kurumlarının, dershaneler, özel eğitim ve öğretim kurumları dahil olmak üzere ilk ve orta öğrenim kurumlarının, kültür ve sosyal hizmet binalarının kapalı ve açık alanlarında, d) Özel hukuk kişilerine ait olan lokantalar ile kahvehane, kafeterya,birahane gibi eğlence hizmeti verilen işletmelerde, TÜKETİLEMEZ

SERBESTLİKLER Eski 1996 Yeni 2008 Yaşlı bakım evleri Sağlık, eğitim,kültür hizmeti, kapalı spor salonu Kamu hizmet kurumlarında 5 ve daha fazla kişinin görev yaptığı yerlerde ayrı odalarda serbest Yeni 2008 Yaşlı bakım evleri Ruh ve sinir hastaneleri Cezaevleri Denizyolu araçlarının güvertelerinde Açık havada toplu seyir yerlerinde özel alanlarda Otellerde oda tahsisi oluşturulabilir Pasif içiciliğe önlem

KORUYUCU ÖNLEMLER (I) Firmalar Yönünden İsim, marka, amblem, reklam, tanıtım, kampanya yasak Firma alametleri, simge, aksesuar yasak Araçlarda yazı, tanıtıcı işaret, alamet yasak Bayilere eşantiyon, promosyon yasak Basın yayına ilan, bildirim, logo verme yasak Televizyonda film, dizi, müzik klibi, reklam yasak 18 yaşını doldurmamış kişilere istihdam yasak Her türlü sakız, şeker, çerez, oyuncak vs yasak

KORUYUCU ÖNLEMLER (II) Satıcılar Yönünden Sağlık, eğitim, spor, kültür yerlerinde satış yasak 18 yaş altına satış yapmak yasak Paket açılarak satış yapmak yasak Otomatik makine, telefon, televizyon, internetle satış yasak Satış yerinde dışarıdan ürünün gözükmesi yasak

KONTROLÜN SAĞLANMASI (I) İçimin yasak olduğu yerde 10 cm punto uyarı Toplu taşıma araçlarında 3 cm punto uyarı Satış serbest olduğu yerde 5 cm puntoyla “Yasal Uyarı: 18 yaşını doldurmayanlara sigara ve diğer tütün ürünleri satılamaz; satanlar hakkında yasal işlem yapılır” ibaresi görünen yerde asılır Asmayanlara mülki amir tarafından 1000 YTL ceza

KONTROLÜN SAĞLANMASI (II) Paketlerde Uyarı Yazısı Bir yüzü %40, arkası %30 oranında mesaj taşır Sağlık etkileri ile yanlış bilgi verilemez Bu uyarı yazıları karton kutular üzerine de yazılır Uyarılar Türkçe yazı, resim, şekil, grafikler biçiminde Yapmayanlara TAPDK tarafından asgari 250000 YTL ceza

KONTROLÜN SAĞLANMASI (III) TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan özel televizyon ve radyolar, ayda en az doksan dakika tütünün zararları konusunda yayın yapmak zorunda Bu yayınlar, 08:00-22:00; asgari otuz dakikası 17:00-22:00 saatleri arasında

CEZA HÜKÜMLERİ (Madde 5) Ceza Verme Yetkisi En büyük mülki amir tarafından İlgililere tebliğ Ceza Tahsili 6183 sayılı “amme alacaklarının tahsil usulü hakkında kanun” hükümleri (mal memurluğu tahsil eder, itiraz sulh hukuka yapılır)

YASAK İHLALİ (I) Kurum amirince görevlendirilen yetkili memurlarca Resmi kurumda tütün kullananlar 62 YTL En yakın veya ilk başvurulan kolluk görevlilerince Kabahatler Kanunu M-39’a göre 62 YTL

YASAK İHLALİ (II) Yasak alanlarda, otellerde sorumluluklarını yerine getirmeyen işletme sorumlularına uyarı, takiben 500-5000 YTL Sağlık, eğitim, kültür, spor yerlerinde tütün satan 1000 YTL 18 yaş altına tütün satanlar, “sağlık için tehlikeli madde temini” suçu 6 ay-1 yıl hapis Taneyle tütün satanlar 250 YTL Sigarayı çağrıştırır aksesuar, ürün imal edenler 20000-100000 YTL 18 yaş altı tütün sektöründe işçi çalıştıran, kişi başı 1000 YTL

CEZA VERMEYE YETKİLİ KURUMLAR Belediye Encümeni Mahallin Mülki Amiri Birim İdare Yetkilileri RTÜK Tütün Alkol Piyasası Düzenleme Kurulu) Belediye Zabıtası Genel Kolluk Kuvvetleri

BIRAKTIĞINIZDA

25 MİLYAR YTL / YIL Üç günde bir beş yıldızlı otel yapımı Günde dört tane 200 yataklı hastane 2500 km otoyol 350 tane uçak Tüm doktorların on yıllık maaşı Çevre Bakanlığı 1 milyar YTL Sağlık Bakanlığı 6.5 milyar YTL Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 16 milyar YTL Milli Eğitim Bakanlığı 21 milyar YTL

1 Aylık Sigara Parası 1 Yıllık Sigara Parası 12 Lt süt 20 kg portakal 106 yumurta 1.5 çocuk paltosu 7 çocuk pantolonu 1 Yıllık Sigara Parası 1.1 ton linyit kömürü

Sigarayı bırakınca; 20 dakikada kan basıncı normale döner, el-ayaklar ısınır. 8 saatte kan karbonmonoksit düzeyi normale iner. 48 saatte koku ve tat alma duyuları normalleşir. 3 ay sonra efor kapasitesi artar, öksürük-balgam azalır. 1 yıl sonra kalp krizi geçirme riski %50 azalır. 5 yıl sonra ağız, boğaz, özefagus kanser riski %50 azalır. 10 yıl sonra akciğer, mesane, böbrek, pankreas kanser riski azalır. 15 yıl sonra kalp krizi geçirme riski içmeyenlere eşitlenir.

VÜCUDUNUZ KÜLLÜK OLMASIN!!!!!