MYCOPLASMA-UREAPLASMA VE GARDNERELLA PROF.DR.MEHMET TEKEREKOĞLU

OLGU 15 yaşında kız 5 gündür balgamsız öksürük ve ateş mevcut. Belirtiler yavaş yavaş gelişmiştir. Akciğer dinlemede tek tük ral duyulmakta. Göğüs radyografisi sol alt lobda yama tarzında infiltrasyon mevcut. Soğuk aglütinin testi pozitif’dir.

Tanı M. pneumoniae’nin yaptığı atipik zatürre Tanı M.pneumoniae’nin yaptığı atipik zatürre. Bu organizma gençlerde görülen atipik zatürrenin en sık rastlanan nedenidir. Soğuk aglütinin testinde, hastanın serumundaki antikorlar soğukta (4°C) insan alyuvarlarını aglütine eder.

Mycoplasma ve Ureoplasma anaerop bakterilerden gen delesyonu sonucu farklılaşmış bakterilerdir. Hücre duvarları yoktur, canlı hücre dışında çoğalarak hayatlarını sürdürebilen, en küçük bakterilerdir.

Sınıf : Mollicutes Takım : Mycoplasmatales Aile : Mycoplasmataceae Genus I : Mycoplasma M.pneumoniae M.hominis M.salivarium M.fermentans M.buccale M.orale M.primatuma Genus II : Ureoplasma U.urealyticum

Fakültatif anaerob - mikroaerofilik olup, sterole gereksinim duyarlar. Pox viruslarla aynı büyüklükte olup 0.2-0.8 mikrometre boyutundadır. Pleomorfik, yuvarlak, yıldız, armut şeklinde ve dallanmalar yapar.

Hücre duvarı olmadığı için gram boyanmazlar. Gram negatiftirler. Karanlık alan ve faz-kontrast mikroskobunda logaritmik fazdaki kültürler incelenebilir.

KÜLTÜR Üremeleri için nükleik asit, protein ve lipid prekürsörlerini içeren zengin besiyerine gereksinim duyarlar. Lipid-kolesterol kompleksi gerekliliği sınıflandırmada temel kriterdir. Üreme sırasında kolesterole gerek duyan tek prokaryottur. Katı besiyerindeki kolonilerin görüntüsü sahanda yumurta şeklindedir. Bu görüntü koloninin merkezde daha yoğun, agarın derinliğine doğru, periferde ise agarın yüzeyinde üremesinden kaynaklanır. Ureoplasmalar ise ince koloniler yaparlar, bunlar T tuşu (Tiny) olarak adlandırılırlar.

Üremeleri nazlıdır. Üreme hızı sıvı besiyerinde 1-6 saat, katı besiyerinde 2 ile 20 gün arasında ürerler. Nemli ısıya, osmotik değişikliklere, dezenfektanlara duyarlıdırlar.

Antijenik Yapı Hücre yüzeylerine yapışma özelliğine sahiptirler Antijenik Yapı Hücre yüzeylerine yapışma özelliğine sahiptirler. Nadiren kan ve dokulara karışırlar. Çoğunlukla müköz membranlara yapışır. Özgül reseptör proteinleri tanımlanmıştır.

Bu adherans özelliğinde M.pneumonia’da membranda bulunan P1 M.hominis’ de P50-P100 protein Genital doku tropizmi genital yolda bulunan sulfatid glikolipidler ve glikokonjugatların yüksek konsantrasyonda bulunmalarına bağlıdır. M.neurolyticum nörotoksin salgılayarak etkisini gösterir. M.mycoides galakton salgılar ve hücrenin dış yüzeyine çökerek girer.

U. urealyticum fosfolipidleri hidroliz eden fosfolipaz enzimi üretir U.urealyticum fosfolipidleri hidroliz eden fosfolipaz enzimi üretir. Bu olay arşidonik asidin serbestleşmesini sağlar ve prostaglandin oluşumu gerçekleşir. Bu ise amnionitis, prematüre doğum, perinatal morbidite ve mortaliteyi tetikler.

Yaptığı Hastalıklar M.orale, M.buccale, M.facium, M.lipophilum, M.fermentans birçoğu ağız florasının doğal üyeleridir. M.salivarum periodontal hastalıklar M.pneumoniae primer atipik pnömoni, bronşit, bronşiolit, farenjit, krup. M.hominis Vaginit, servisit, postpartum sepsis, neonatal infeksiyonlar

M.genitalium uretrit, artrit (nadir), ÜSYE(nadir) M.fermentans GÜS infeksiyonları,bakteriemi, internal doku inf. M.penetrans GÜS infeksiyonu. M.pirum bakteriemi Fermentans, penetrans ve pirum HIV ve diğer immun sistemi baskılanmış hastalarda sık görülmektedir. Ureoplasma urealyticum uretrit, üst genital tract ve neonatal infeksiyonlarla karakterizedir.

LABORATUVAR TANI Muhtemel Örnekler Boğaz sürüntüsü, nazofarengeal sürüntü, boğaz yıkama suyu, balgam, trakeal ve transtrakeal aspirat, bronkoalveolar lavaj, akciğer doku örnekleri, Vaginal, servikal sürüntü, prostat sekresyonu, semen, idrar, kan, BOS, amniotik sıvı, synovial sıvı, perikardial sıvı ve dokular (endometrial biopsi, yıkama sıvısı, plasental-amniotik doku, fetal ve abortus dokusu).

Alınan bu örnekler analjezik ve antiseptiklerle temas etmemeli. Alınan eküvyon kırılmamalı (baskılayıcı madde açığa çıkmamalı) Kan kültürü yapılacaksa 2 ml heparin içeren kan kullanılmalı. Örnekler en kısa sürede ekilmelidir. Gecikecekse –70° C’de veya sıvı azot içinde dondurulmalıdır. İdrar ekimi gecikecekse santrifüj edilmeli, sediment transport mediumla 1/1 dilüe edilip dondurulup saklanmalı. Bu örnekler inceleneceği zaman 37°C su banyosunda çözülmelidir.

Alınan nümune laboratuvara gecikecekse +4° C saklanmalıdır Alınan nümune laboratuvara gecikecekse +4° C saklanmalıdır. 72 saatten fazla beklememeli ve –20°C asla bekletilmemeli. Preparat hazırlayıp incelemenin pratik değeri yoktur. Ancak floresanlanmış antiserumlarla floresans mikroskobunda görülür.

NümuneninTransportu %0 NümuneninTransportu %0.5 bovin serum albumin içeren tripticase-soy broth %10 fetal calf serum içeren, antibiyotiksiz sucrose-phosphate transport besiyeri (2SP) Kültür: PPLO agar(%20 atserumu, %10 taze maya özeti destekli) Methylene blue-glucose diphasic medium SP-4 diphasic broth ve SP-4 agar, EDWARD sıvı besiyeri U broth ve U agar besiyerleri kullanılmaktadır.

İlk izolasyon için besiyerine penicillin ilave edilmelidir İlk izolasyon için besiyerine penicillin ilave edilmelidir. Ekimler sıvı besiyerine seri sulandırımla ekilir. Daha sonra sub kültürler sıvı veya katı besiyerine yapılır. İlk izolasyonda M.pneumoniae sahanda yumurta görüntüsü vermez. Subkültürde gözlenir. %5 CO2’li ortamda iyi ürerler. Ureoplasmalar kolonileri çok küçüktür. Sahanda yumurta görüntüsü oluşturmazlar.

Antijen – Antikor aranması immunofloresan, counter immunoelektroforez, immunoblot, EIA, ELISA PCR tekniği Kompleman birleşmesi, Hemaglütinasyon inhibisyon,

Ancak normalde insanda antikorlar bulunabileceğinden titrenin zamanla yükselmesi değerlidir. M.pneumoniae infeksiyonlarında olguların %50’sinde insan O grubu eritrositlerine ya da hastanın kendi eritrositlerine karşı soğukta aglutinasyon yapan antikorlar oluşur. Bunları ortaya konulması ve antikor titresinin yükselmesinin tanı değeri vardır.

Tedavi: Hücre duvarları olmadığı için penisilin ve sefalosporinlere gibi beta-laktam antibiyotiklere doğal olarak dirençlidir. M.pneumoniae için tetrasiklin, eritromisin kullanılır. M.hominis için Tetrasiklin, Klindamisine duyarlı, Eritromisine dirençlidir. U.urealyticum Tetrasiklin, Eritromisine duyarlı iken, Klindamisine genellikle dirençlidir. Antibiyotiklere direnç kromozomal mutasyonla veya transpozonlarla oluşmaktadır.

Antibakteriyel Duyarlılık Agar Dilüsyon Yöntemi : Agar sulandırımı yapılır. Koloni oluşmasının önlendiği son dilüsyon kabul edilir. Minimal İnhibisyon Yöntemi: Özellikle Ureoplasmalarda uygulanmaktadır. Üremede renk değişikliği görülür. Üremenin engellendiği son tüpte en yüksek antibiyotik dozu mevcutturki bu konsantrasyonda renk değişimi gözlenmez.

Aşağıdaki bakterilerden hangisine bağlı olarak gelişen enfeksiyonların tedavisinde β-laktam grubu antibiyotiklerin kullanımı uygun değildir? (TUS 2008 nisan) A) Staphylococcus aureus B) Mycoplasma pneumoniae C) Haemophilus influenzae D) Neisseria meningitidis E) Streptococcus pyogenes

Aşağıdaki mikroorganizmalardan hangisi soğuk aglütinin oluşumuna neden olur? (TUS Eylül 2006) A) Rickettsia rickettsii B) Chlamydia trachomatis C) Mycoplasma pneumoniae D) Streptococcus pneumoniae E) Chlamydia pneumoniae

450 nm'lik süzgeçlerden geçebilen, hücre duvarı bulunmayan, üreaz pozitif ve sıklıkla idrar yolu enfeksiyonuna yol açan bakteri hangisidir? (TUS Nisan 2001) A) Ureaplasma urealyticum B) Naisseria gonore C) Actinomyces israelii D) Blastomyces urealyticum E) Gardnerella vaginalis

Verilen bakteri çiftlerinden hangileri zar filtrelerden süzülebilir Verilen bakteri çiftlerinden hangileri zar filtrelerden süzülebilir? (TUS Nisan 98) A) Klamidya - Leptospira B) Üreoplazma - Streptokoklar C) Mikoplazma – L form C) Riketsia - Yersinia E) Borelia - Treponema

Mycoplazmaları L-formundan ayıran özellik hangisidir? (TUS Eylül 94) A) Koloni morfolojisi B) Penisiline dirençli olması C) Sterol bulunması D) Yavaş üremesi E) Hücre duvarının olmaması

Gardnerella vaginalis 0.5-1.5 mikrometre boyutlarında Hareketsiz, sporsuz ve kapsülsüz Fakültatif anaerop CO2’li ortamda yavaş olarak çoğalan, pleomorfik bir bakteridir. Gram variable %20-40 normal vaginal flora da bulunur.

Kötü kokulu vaginal akıntı ve bakterilerle örtülü vagen epitel hücreleri olan clue cell (anahtar hücreler) ile karakterize bakteriyel vaginozise neden olur. Postpartum bakteriyemi Endometrit Vaginal apselere neden olabilir.

Hasta başında alınan örneğin üzerine KOH damlatılırsa tipik çürümüş balık kokusu alınır. Enfekte hastanın vaginal sekresyonunda bulunan yüksek konsantrasyondaki aminlerden kaynaklanmaktadır. İnsan kanı içeren besiyerinde hemoliz yaparak ürer. Hayvan kaynaklı kan içeren besiyerine hemoliz oluşturmaz. Oksidaz ve katalaz aktivitesi yoktur. Gram boyasında epitel hücreleri içerisinde gram değişken cocobasillerin görülmesi tanı koydurucudur (Clue cell).

G.vaginalis çeşitli extragenital bölgelerden de elde edilmiştir. Kan, idrar, erkek üretrası, perinefrik abselerden, farinks ve intraabdominal sıvılardan da izole edilmiştir. G.vaginalis enfeksiyonlarının tedavisinde Metranidazol Trimethoprim Sulfonamidler kullanılabilir. Tedavide reinfeksiyonu önlemek için eşlerin birlikte tedavisi gerekir.

SABRINIZ İÇİN TEŞEKKÜRLER