BESLENMEDE DANIŞMANLIK EĞİTİMİ Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü ANNE SÜTÜ İle BESLENMEDE DANIŞMANLIK EĞİTİMİ Yetersiz Süt

Amaçlar: Bebeğin yeterli süt alıp almadığına karar vermek, Yeterli süt alamayan bebeklerin annelerine yardım etmek, Yeterli süt olmadığına inanan annelere yardım etmek.

ANNELERİN BEBEĞİ BİBERONLA BESLEMEYE BAŞLAMALARININ VEYA EMZİRMEYİ KESMELERİNİN EN SIK NEDENLERİNDEN BİRİ SÜTLERİNİN YETERLİ OLMADIĞINI DÜŞÜNMELERİDİR.

Yetersiz süt Her anne bebeğine yetecek kadar süt üretir Bazen bebek yeterli süt alamaz Annenin ne kadar süt üretebildiği değil bebeğin ne kadar süt aldığı önemlidir.

BEBEĞİN YETERLİ SÜT ALMADIĞINI GÖSTEREN EN GÜVENİLİR BELİRTİLERİ Yetersiz kilo alımı, Bebeğin çok az konsantre idrar yapması

YETERSİZ SÜTÜN EN GÜVENİLİR BELİRTİLERİ Yetersiz kilo alımı: 1 ayda 500 gr.’dan az 2 hafta sonunda kilosu doğum kilosundan az ise Bebeğin çok az, konsantre idrar yapması: Bir günde 6’dan az Sarı ve keskin kokulu

YETERSİZ KİLO ALIMI Yenidoğan ilk hafta kilo kaybeder İki haftalık olduğunda doğum kilosuna ulaşması beklenir Bebekler ilk altı ayda her ay en az 500 gr alması beklenir Bebeğin büyüme eğrisi ve önceki tartıları incelenir Bebek yeterli kilo almış ise yeterli süt alıyor demektir

Bebeğin idrar miktarını kontrol edin 24 saatte en az 6-8 kez açık renkli idrar Yeterli süt alan bebek Günde 6 kezden az (özellikle 4’den az) Özellikle 4 haftadan büyük bebekte koyu sarı, belirgin kokulu idrar Yeterli süt alamayan bebek

BEBEĞİN İDRAR MİKTARI Yalnız anne sütü ile beslenen ve yeterli süt alan bebek günde en az 6-8 kez dilüe idrar yapar Yeterli süt alamayan bebek günde 6’dan az idrar yapar, İdrar konsantre, kuvvetli kokulu, koyu sarı ya da portakal rengindedir.

BEBEĞİN DIŞKILAMA SIKLIĞI Bebeklerin dışkılama sıklığı değişkendir. Bir bebeğin günde 8 ya da daha fazla sayıda yarı sıvı dışkı yapması normaldir. Bazen bebek birkaç gün dışkılamaz, bu normaldir. Böyle bir bebek dışkıladığı zaman, dışkı genellikle çok bol miktarda ve yarı sıvı şekildedir. Az ve kuru dışkı çıkarılması bebeğin yeterli süt alamadığının işareti olabilir.

BEBEĞİN YETERLİ ANNE SÜTÜ ALMADIĞINI GÖSTEREN OLASI BELİRTİLER

YETERSİZ SÜT OLASI BELİRTİLERİ Bebek emzirmeden sonra tatmin olmuyorsa Bebek sık ağlıyorsa Çok sık meme istiyorsa Çok uzun süre emiyorsa Bebek emmeyi reddediyorsa

YETERSİZ SÜT OLASI BELİRTİLERİ Bebek sert yada yeşil dışkı yapıyorsa Bebek az sayıda, az miktarda dışkı yapıyorsa Memeler büyümemişse (hamilelikte) Süt gelmiyorsa (doğumdan hemen sonra)

BEBEĞİN YETERLİ ANNE SÜTÜ ALAMAMASININ NEDENLERİ-I Emzirme ile ilgili faktörler Geç başlama Sık emzirmeme Gece emzirmeme Kısa emzirme Memeye kötü yerleşme Biberon, yalancı emzik verme Ek besinler verme

EMZİRME İLE İLGİLİ FAKTÖRLER Geç emzirme: Laktasyonun başlaması gecikir. Sık emzirmeme: İlk 4 hafta günde 8 kezden az emzirme ya da daha sonra günde 5-6 kezden az emzirmek sütü azaltır. Gece beslememek: Bebek hazır olmadan gece beslenmeleri kesilirse süt miktarı azalır.

EMZİRME İLE İLGİLİ FAKTÖRLER Kısa beslenme: Bebeğin yağdan zengin son sütü alması engellenir. Kötü yerleşme: Bebek etkin ememez ve yeterli süt alamaz. Biberon ve emzik: Meme şaşkınlığı ve daha az emme sonucu annenin süt üretimi azalır. Ek besinler: Ek besinlere 6. Aydan önce başlanması ile bebek daha az emer ve annenin süt üretimi azalır.

BEBEĞİN YETERLİ ANNE SÜTÜ ALAMAMASININ NEDENLERİ-II Annenin psikolojik durumu Özgüven azlığı Kaygı,stres Emzirmeden hoşlanmama Bebeği kabullenememe Yorgunluk

BEBEĞİN YETERLİ ANNE SÜTÜ ALAMAMASININ NEDENLERİ-III Annenin fiziksel durumu Ağır malnütrisyon Hamilelik Kontraseptif haplar, diüretikler Alkol, sigara Plasenta parçası kalması Meme gelişiminde bozukluk Süt yapımını etkileyen fiziksel faktörler ender olarak bir nedendir

BEBEĞİN YETERLİ ANNE SÜTÜ ALAMAMASININ NEDENLERİ Bebekle ilgili durumlar Hastalık: Hasta bebek yeterince güçlü ememez sonuçta süt yapımı olumsuz etkilenir. Anomali varlığı: Yarık damak, frenulum kısalığı, konjenital kardiovasküler anomali, nörolojik, pulmoner sorunların varlığı yetersiz emmeye neden olur.

SÜT YAPIMINI ETKİLEMEYEN FAKTÖRLER Annenin yaşı Menstürasyon Sezeryanla doğum Bebeğin yaşı Preterm doğum Multipar Basit sıradan diet Çalışmaya başlamak Cinsel ilişki Akraba ve komşuların eleştirileri

BEBEĞİN YETERLİ ANNE SÜTÜ ALAMADIĞINI GÖSTERMEYEN BELİRTİLER

Bebek parmaklarını emiyorsa, Bebek biberonla beslendikten sonra daha uzun uyuyorsa, Bebeğin karnı her beslenmeden sonra şişmiyorsa, Doğumdan sonra memeler dolu değil ise, Memeler eskisinden yumuşaksa,

Memeden süt damlamıyorsa, Süt çok sulu gözüküyorsa, Daha önceki emzirme denemeleri başarısız olmuşsa, Bebeğin çok küçük ya da çok büyük olması, Annenin çok genç ya da çok yaşlı olması.

Süt fazlalığı Anne memesine iyi yerleşmemişse görülür Bebek çok uzun ya da çok sık emer, meme uyarılır, süt artar Ön süt- son süt Son sütü alamazsa doygunluk olmaz Dışkı yumuşak ve yeşil olabilir Tartı artışı yetersiz olabilir Bebek ağlar, sık beslenmek ister Anne de sütü bol olduğu halde yetersiz olduğunu düşünür

BEBEĞİN YETERLİ ANNE SÜTÜ ALAMAMASININ NEDENLERİ Emzirme ile ilgili faktörler Annenin psikolojik durumu Annenin fiziksel durumu Bebeğin durumu Geç başlama Özgüven azlığı Kontraseptif haplar, diüretikler Hastalık Sık emzirmeme Kaygı, stres Hamilelik Anomali varlığı Gece emzirmeme Emzirmeden hoşlanmama Ağır malnutrisyon Kısa emzirme Bebeği kabullenmeme Alkol Memeye kötü yerleşme Yorgunluk Sigara Biberon, emzik kullanımı Plasenta retansiyonu Ek besinler verme Meme gelişiminde bozukluk ( çok nadir) OLDUKÇA SIK SIK DEĞİLDİR

BEBEĞİN YETERLİ SÜT ALAMAMASININ SIK NEDENLERİNİN EMZİRME İLE İLGİLİ FAKTÖRLER VE PSİKOLOJİK FAKTÖRLER OLDUĞU UNUTULMAMALIDIR.

BEBEĞİ YETERİNCE SÜT ALMAYAN ANNEYE NASIL YARDIM EDİLİR?

1-Neden Arayın Dinleyin ve öğrenin Öyküyü alın Emzirmeyi değerlendirin Bebeği muayene edin Anneyi ve memeleri muayene edin

2- Özgüven kazandırın ve destek verin Annenin bebeğine daha fazla anne sütü vermesi için yardımcı olun Daha çok süt üretebileceğine inanmasını sağlayın Övün Pratik yardım yapın Açıklayıcı bilgi verin Uygun –anlaşılır bir dil kullanın Önerilerde bulunun

3-Daha nadir nedenler konusunda yardım edin Bebeğin durumunun değerlendirilerek gerekli tedavi, bakım ve destek verilmesi, Annenin durumu değerlendirilerek gerekli tedavi, bakım ve destek verilmesi, Bebeğin gelişiminin izlenmesi