ENGELLER Dr. Mehmet Kurt Farmakoloji ABD

DİÜRETİKLER Sana yetişe- miyorum

Bu sunuda ● Diüretiklerin temel özellikleri etki yerleri etki mekanizmaları önemli yan etkileri ● Diüüretiklerin sınıflandırılması birer örnek gruplar arasında karşılaştırma

DİÜRETİKLER > Çıkarılan idrar miktarı artırırlar (Diürezis ) > Kan ve idrarın iyon içeriği, pH değişir > Su ve tuz dengesi negatifleşir >>> Primer etkileri natriüretik etkidir Na reabsobsiyonu azalır(Natriürezis) Su ise Na’ u izler Ödem ve arteriyel hipertansiyon gibi önemli hastalıkların tedavisinde kullanılırlar.

İdrar oluşumu ile ilgili birimler Glomerül Proksimal tübül Henle kıvrımı Distal tübül Toplayıcı tübüller İdrar oluşumu ile ilgili olaylar Glomerüler filltrasyon Tübüler sekresyon Tübüler salgılama

Proksimal tübül Absorbsiyon sodyum, potasyum, klor, su Sekresyon diüretikler >>Etkileri, glomerüler filtrattaki konsantrasyon ile orantılıdır. >> Yüksek oranda plazma proteinlerine bağlanırlar

Henle kıvrımı Absorbsyon inen kol (pasif difüzyon) su çıkan kol sodyum kalsiyum potasyum >>> Bu bölüme etkili olan diüretiklere, ‘kıvrım diüretikleri’ denilir.

Distal tübül Absorbsiyom sodyum kalsiyum

Toplayıcı tübüller İdrar hacmi ve Na konsantrasyonu son şeklini burada alır Na absorbsiyonu <> K sekresyonu su absorbsiyonu

DİÜRETİKLER 1-Osmotik Diüretikler 2-Karbonik Anhidraz İnhibitörleri 3-Kıvrım Diüretikleri 4-Tiazid Grubu Diüretikler 5-Potasyum Tutucu Diüretikler

Etki mekanizmaları Osmotik etki oluştururlar 1-Osmotik diüretikler Enzim inhibisyonu yaparlar 2-Karbonik anhidraz inhibitörleri Membran transport sistemlerini etkilrler 3-Kıvrım diüretikleri 4-Tiazid grubu diüretikler 5-Potasyum tutucu diüretikler (Amilorid) Hormon reseptörlerini etkilerler 5-Potasyum tutucu diüretikler(Spironaloakton)

Etki yerleri (Primer etki yerleri) 1-) Osmotik Diüretikler Proksimal tübül 2-) Karbonik Anhidraz İnhibitörleri 3-) Kıvrım Diüretikleri Henle kıvrımı 4-) Tiazid Grubu Diüretikler Distal tübül. 5-) Potasyum Tutucu Diüretikler Toplayıcı tübül .

- Karbonik Anhidraz İnhib. Osmotik Diür. Proksimal tübül: - Karbonik Anhidraz İnhib. Osmotik Diür. Toplayıcı tübül Potasyum tutucu diür., Distal tübül -Tiazid grubu diüretikler Henle Kıvrımı Kıvrım diüret.

Etkilerinin karşılaştırılması Fraksiyonel sodyum itrahı İtrah edilen Na / filtrasyona uğrayan Na GF: 180 L/gün; 600 g tuz filtrasyona uğrar, 16 g itrah edilir) Fraksiyonel Na itrahı = 16/1600 = % 1 >>Diüretikler bu oranı artırırlar

Diüretiklerin karşılaştırılması Güç karşılaş- tırması Fraksiyonel Na itrahı Diüretik Etki yeri Güçlü 40 Kıvrım diüretikleri (Furosemid) Henle kıvrımı Orta derecede 10 Tiazid grubu diüeretikler (Hidroklortiazid) Distal tübül Zayıf etkili 2 K tutucu diüret. (spironolakton) KAH inhib. (asetazolamid) Osmotik diüretik (mannitol) Toplayıcı tüb. Proksimal tüb.

DİÜRETİKLER Karbonik Anhidraz İnhibitörleri Tiazid Grubu Diüretikler Kıvrım Diüretikleri Potasyum Tutucu Diüretikler Osmotik Diüretikler

KARBONİK ANHİDRAZ (KAH) ENZİMİ NE İŞE YARAR CO2+ H2O H2CO3 HCO3 H peritüb. aralığa lümene verilir (Na alınır) H2CO3 : Karbonik asit HCO3 :Bikarbonat

KARBONİK ANHİDRAZ İNHİBİTÖRLERİ H+ üretimini azaltırlar Na+- H+ değiş tokuşu azalır Na itrahı artar H+ yerine K kullanılır Hipopotasemi (hipokalemi) oluşur Diüretik etki azalır Klinik önemleri azalmıştır Asetazolamid

DİÜRETİKLER Tiazid Grubu Diüretikler Karbonik Anhidraz İnhibitörleri Kıvrım Diüretikleri Potasyum Tutucu Diüretikler Osmotik Diüretikler

TİAZİD GRUBU DİÜRETİKLER Sık kullanılırlar Orta derecede etki Oral yolla kullanılırlar Antihipertansif etki hipovolemi indirekt vazodilatasyon Toksisiteleri az Aşırı Na ve sıvı kaybı olmaz

TİAZİD GRUBU DİÜRETİKLER Damar düz kaslarında intraselüler sodyumu da azaltırlar Buna bağlı olarak intraselüler kalsiyum konsantrasyonunu azalır. (Na+/Ca2+ değiş-tokuşu). Sonuçta, vasküler direnci düşürerek antihipertansif etki oluştururlar.

TİAZİD GRUBU DİÜRETİKLER Distal tübülde etkili Na ve Cl reab. azalır Ca reab. Artar Na x Ca Tolayıcı tübülde Na içeriği artar Na-K değişimi sonucu K atılır hipopotasemi oluşur >> Tiazid grubu diüretiklere bağlı hipopotaseminin oluşum mekanizması

TİAZİD GRUBU DİÜRETİKLER HİDROKLORTİAZİD İNDAPAMİD HİPERTANSİYON TEDAVİSİNDE SIKLIKLA KULLANILIRLAR

DİÜRETİKLER Kıvrım Diüretikleri Karbonik Anhidraz İnhibitörleri Tiazid Grubu Diüretikler Kıvrım Diüretikleri Potasyum Tutucu Diüretikler Osmotik Diüretikler

KIVRIM DİÜRETİKLERİ (Loop diüretikleri) GÜÇLÜ DİÜRETİKLER HEM ORAL HEM DE PARENTERAL VERİLİR OTOTOKSİK ETKİ BELİRGİN HİPOKALEMİ Na+-K+-2Cl- kotransportunu güçlü şekilde inhibe ederler. Ca abs azalır Ca // Na

FUROSEMİD Prostaglandin sentezini artırır (PG E) Böbrek damarlarında vazodilatasyon Kan akımı ve GF artar Antihipertansif etkisi var

KIVRIM DİÜRETİKLERİ’NİN KULLANILIŞI BÖBREK YETMEZLİĞİ AKUT SOL KALP YETMEZLİĞİ SİROZA BAĞLI ÖDEM AKUT ZEHİRLENMELER HİPERKALSEMİ HİPERKALEMİ

DİÜRETİKLER Potasyum Tutucu Diüretikler Karbonik Anhidraz İnhibitörleri Tiazid Grubu Diüretikler Kıvrım Diüretikleri Potasyum Tutucu Diüretikler Osmotik Diüretikler

POTASYUM TUTUCU DİÜRETİKLER (POTASYUM KORUYUCU İÜRETİKLER) Toplayıcı tübüllerde etkili Etkileri zayıf K ve H sekresyonu azaltılır Na reabsorbsiyonu engellenir Hiperkalemi ve asidoz gelişir

POTASYUM TUTUCU DİÜRETİKLER I) Aldosteron reseptör antagonisleri spironolakton (spirolakton) II) Na kanallarını bloke edenler amilorid triamteren

DİÜRETİKLER Potasyum Tutucu Diüretikler Karbonik Anhidraz İnhibitörleri Tiazid Grubu Diüretikler Kıvrım Diüretikleri Potasyum Tutucu Diüretikler Osmotik Diüretikler

OSMOTİK DİÜRETİKLER Mannitol Glukoz Süzüldükden sonra reabsorbe olmazlar Ultrafiltratın osmolalitesini yükseltirler. İntrasellüler kompartmandan ekstrasellüler aralığa ve oradan dolaşım içine su çekilmesine neden olurlar. Buna bağlı olarak, kafa içi ve göz içi basıncı azaltırlar

OSMOTİK DİÜRETİKLER Akut böbrek yetmezliğini önlemek için, BOS basıncını ve beyin hacmini azaltmak için, Göz içi basıncı düşürmek için, Artmış olan intrakranial basıncı düşürmek ve beyin ödemini gidermek için kullanılır

Sabrınız için teşekkürler