Bilgi Teknolojisinin Temel Kavramları Donanım

Merkezi İşlem Birimi

Merkezi İşlem Birimi Kavramı (CPU) Bilgisayar içerisinde meydana gelen her türlü aritmetiksel, mantıksal ve karşılaştırma işlemlerinden sorumlu olan elektronik bir aygıttır. Başlıca üç bölümden oluşur: Aritmetik mantık birimi Kontrol birimi Bellek birimi

Merkezi İşlem Birimi Hız Kavramı Bilgisayarın hızını belirleyen başlıca donanım işlemcidir. Tek başına sistemin hızını belirlemez. En küçük hız birimi Hz (hertz) saniyede yapılan mantıksal işlem sayısı. ( MHz, GHz )

Merkezi İşlem Birimi Bölümleri Aritmetik mantık birimi: İşlemciye gönderilen aritmetiksel ve mantıksal işlevleri yaparak istenen yere tekrar gönderir. İşlemci sadece toplama yapar. Diğer işlemler toplamaya dönüştürülür. Kontrol Birimi: İşlemci tarafından yapılan işlemlerin doğruluğunu kontrol eder. Giriş-çıkış birimlerini denetleyerek hafıza ile ilgili işlemleri ve komutların yorumlanması görevlerini üstlenir.

Merkezi İşlem Birimi Bölümleri Ön Bellek (Cache Memory) ve Hızlı Hafıza Erişimi İşlemci hızı ile ana bellek (RAM) hızı birbirinden farklıdır. İşlemci RAM’in bilgi iletme hızından daha hızlı işlem yapar. RAM’den işlemciye gönderilen bilgi işlemcinin hızına yetişemediği için işlemcinin RAM’i belli bir zaman beklemesi gerekir. Bu sorunu ortadan kaldırmak için işlemcinin içerisine ön bellek birimleri yerleştirilir.

Merkezi İşlem Birimi Bölümleri Ön Bellek (Cache Memory) ve Hızlı Hafıza Erişimi Ön bellek RAM’den daha hızlı çalışır. İşlemcinin boşta kalmasını önler. L1, L2 ve L3 adıyla ön bellek birimleri kullanılır. L1 işlemci üzerinde bulunur. L2 ve L3 anakart üzerinde bulunur. İşlemci veri veya program kodunu önce ön bellekten arar, yoksa RAM’dan alır. Çok kullanılan bilgiler de ön bellekte tutulur.

Giriş (Input) Araçları

Giriş (Input) Araçları Bilgisayara dış ortamdan bilgi girilmesini sağlayan donanım elemanlarıdır. En çok kullanılan giriş birimleri: Fare Klavye Tarayıcı (Scanner) Dokunmatik Altlık (Touchpad) Oyun Çubuğu (Joystick)

Fare Farenin icat edilmesiyle birlikte çok büyük bir devrim yaşanmış ve bilgisayar kullanımı kolay hale gelmiştir. Zaman içerisinde gelişerek farklı özelliklere ve çalışma sistemlerine kavuşmuşlardır. Çeşitleri: Toplu, optik, lazer, kablosuz Bağlantı çeşitleri: Seri, PS/2, Usb, bluetooth

Klavye Standart ve multimedya olmak üzere iki gruba ayrılırlar. Standart klavyelerde sadece harf, rakam ve özel karakterler ile komut tuşları bulunur. Multimedya klavyeler üzerinde özel fonksiyona sahip tuşlar bulunur. Harf dizilişlerine göre: F klavye Q klavye

Tarayıcı Dış ortamda bulunan resimleri, yazıları, dokümanları, çizim ve grafikleri bilgisayar ortamına aktarmak için kullanılan giriş birimidir. Aktarılan veriler resim olarak aktarılır. Özel bazı programlarla yazıya dönüştürülebilir.

Dokunmatik Altlık (Touchpad) Dizüstü bilgisayarlarda fare yerine kullanılır. Dokunuşları hissederek bunları ekran üzerinde bulunan imlece iletir, hareketini sağlar. Çoklu dokunmatik özellikte olanlar ile bazı hareketlere özel işlemler atanabilmektedir.

Oyun Çubuğu (Joystick) Oyunları gerçeğe yakın bir şekilde oynamak için kullanılır. Yönler için kol kullanılır. Özel fonksiyona sahip tuşları bulunur. Araç kullanımı olan oyunlar için direksiyon takımları da bulunur.

Çıkış (Output) Araçları

Çıkış (Output) Araçları Bilgisayarda işlemler sonucu oluşan verileri dış ortama aktaran donanımlardır. En çok kullanılanlar: Ekran Yazıcı Çizici Hoparlör

Ekran Bilgisayarda oluşturulmuş görüntüyü dış ortama aktarır. Görüntü kalitesini ekran üzerindeki nokta (pixel) sayısı yükseltir. Ekran üzerindeki noktalar arası mesafenin az olması kaliteyi yükseltir. Boyutları köşeden köşeye olan uzunluklar ile inç cinsinden ifade edilir. (1 inç=2,54 cm)

Ekran CRT (Cathode Ray Tube) ekran: Üzerinde bulunan bir elektron tabancası sayesinde ekranın ön yüzünde görüntü oluşur. Giderek yaygınlığını kaybetmektedir. LCD (Liquid Crystal Display) ekran: Ekranın ön kısımlarında bulunan sıvı kristalin ışığı yansıtma mantığından hareketle çalışır. Hafif oluşu, az yer kaplaması, uzun ömürlü oluşu, daha az radyasyon, statik elektrik ve manyetik alan oluşturması avantajlarıdır. Maliyetinin yüksekliği, yoğun ışıkta görüntü kalitesinin düşmesi dezavantajlarıdır.

Yazıcı Ekranda gördüğümüz şekil, yazı, grafik ve resim gibi nesnelerin kağıda veya kağıt benzeri bir maddeye basılması için kullanılır. Nokta vuruşlu (iğneli) yazıcılar: Fatura v.b. Evrak basımlarında kullanılır. Mürekkep püskürtmeli (inkjet) yazıcılar Lazer yazıcılar: Fotokopi makinesindekine benzer yapıdadır. Bütün sayfayı bir kerede basar.

Çizici (Plotter) Büyük ebatlı kağıtlara yüksek kalitede baskı yapmak için kullanılır. Daha çok proje baskıları için kullanılır.

Hoparlör Bilgisayar ortamında oluşturulmuş veya dışarıdan bilgisayara aktarılmış sesin dış ortama aktarılması için kullanılır. Çeşitli şekil, boyut ve güçlere sahip hoparlörler bulunur.

Soru 1 Aşağıdakilerden hangisi merkezi işlem biriminin bölümlerinden biridir? A) Aritmetik mantık birimi B) Com1 C) Com2 D) Lpt E) LCD

Soru 2 Aşağıdakilerden hangisi bilgisayarda kullanılan bir fare türü değildir? A) Optik fare B) Paralel fare C) Kablosuz fare D) Ps/2 fare E) Seri fare

Soru 3 Aşağıdaki seçeneklerden hangisi bir yazıcı değildir? A) Nokta vuruşlu B) Lazer C) İnkjet D) Scanner E) Mürekkep püskürtmeli

Soru 4 Aşağıdaki seçeneklerden hangisi bir klavye türü değildir? A) S Klavye B) Q Klavye C) F Klavye D) Standart Klavye E) Multimedya Klavye