ÖRTÜLÜ SERMAYE VE TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI UYGULAMA SEMİNERİ 19.04.2008

HER İKİ MÜESSESEDE İLİŞKİLİ KİŞİ KAVRAMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI Örtülü Sermayede İlişkili Kişi; Transfer Fiyatlandırmasında İlişkili Kişi; Şirket ortakları, Ortağın, doğrudan veya dolaylı olarak en az %10 oranında ortağı olduğu veya en az %10 oranında oy veya kâr payı hakkına sahip olduğu bir kurumu ya da doğrudan veya dolaylı olarak ortağın veya ortakla ilişkili bu kurumun sermayesinin, oy veya kâr payı hakkına sahip hisselerinin en az %10’unu elinde bulunduran bir gerçek kişi veya kurumu, ifade etmektedir. İşletme sahibi veya şirket ortakları, Kurumların veya ortaklarının idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunduğu gerçek kişi veya kurumları, Kurumların veya ortaklarının idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından nüfuzu altında bulundurduğu gerçek kişi veya kurumları, Ortakların eşlerini, Ortakların veya eşlerinin üstsoy ve altsoyu, üçüncü derece dahil yansoy hısımları ve kayın hısımlarını Aktif YMM A.Ş.

Örtülü Sermaye Kurumların, ortaklarından veya ortaklarla ilişkili olan kişilerden doğrudan veya dolaylı olarak temin ederek işletmede kullandıkları her türlü borcun, hesap dönemi içinde herhangi bir tarihte kurumun öz sermayesinin üç katını aşan kısmı, ilgili hesap dönemi için örtülü sermaye sayılacaktır. Aktif YMM A.Ş.

Örtülü sermaye tutarının hesaplanmasında aşağıda belirtilen borçlar dikkate alınmaz: Şirketin ortak olduğu veya şirkete ortak olan banka ve benzeri finans kuruluşlarından bu kuruluşların ana faaliyetleri çerçevesinde temin edilen kredi ve borçların yarısı, Şirket ortakları yada ilişkili kişilerin banka ve finans kurumları ile sermaye piyasasından temin ederek aynı şartlar ile kısmen veya tamamen şirkete devrettikleri borçların tamamı, Şirket ortakları yada ilişkili kişilerin sağladığı gayri nakdi teminatlar karşılığında üçüncü kişilerden alınan borçların tamamı, Şirket ortağı veya ilişkili kişilerden alınıp işletmede kullanılmayarak başka kişi veya kurumlara aktarılan borçlar, Şirket ortağı ve ilişkili kişiler ile yapılan, piyasa koşulları ve ticari teamüllere uygun vadeli mal ve hizmet alımları ile ilgili olarak meydana gelen ticari borçlar, (Bu borçlara vade veya kur farkı tutarları ayrıca hesaplanmış olabilir.) Aktif YMM A.Ş.

(Transfer Fiyatlandırması Yoluyla) Örtülü Kazanç Dağıtımı Yeni düzenlemeye göre transfer fiyatlandırması yolu ile örtülü kazanç dağıtımını şu şekilde ifade edebiliriz: Türkiye’deki tam ve dar gerçek kişi ve kurumların, ilişkili kişiler ile emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak belirledikleri fiyat ve bedellerden mal veya hizmet alımı ya da satımında bulunmaları durumunda, kazançları kısmen veya tamamen örtülü olarak dağıtılmış sayılmasıdır. Aktif YMM A.Ş.

Bir mal veya hizmetin alım ya da satım işleminin yapılmış olması, Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımından söz edebilmek için; Bir mal veya hizmetin alım ya da satım işleminin yapılmış olması, Bu işlemin ilişkili kişilerle yapılmış olması, Bu işleme ilişkin bedel veya fiyatın emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak belirlenmiş olması, gerekmektedir. Aktif YMM A.Ş.

EMSALLERE UYGUNLUK İLKESİ Emsallere uygunluk ilkesi, ilişkili kişilerle yapılan mal veya hizmet alım ya da satımında uygulanan fiyat veya bedelin, aralarında böyle bir ilişkinin bulunmaması durumunda oluşacak fiyat veya bedele uygun olmasını ifade etmektedir. Başka bir deyişle, ilişkili kişiler ile yapılan alım veya satım işleminde düzenlenecek faturaya yazılacak bedel veya fiyatın, ilişkili olmayan kişiler ile yapılan alım veya satım işleminde düzenlenecek faturaya yazılacak bedel veya fiyattan farklı olmamasıdır. Aktif YMM A.Ş.

KARŞILAŞTIRILABİLİRLİK ANALİZİ Karşılaştırılabilirlik analizi, genel olarak ilişkili kişiler arasındaki mal veya hizmet alım ya da satım işlemlerindeki koşullarla, aralarında ilişki bulunmayan kişiler arasında benzer nitelikteki işlemlerin ve koşullarının karşılaştırılmasına dayanmaktadır. Gerek iç, gerekse dış emsallerin karşılaştırılmasında mal veya hizmetin fiyat veya bedelini etkileyen unsurların bulunup bulunmadığının tahliline karşılaştırılabilirlik analizi diyoruz. Aktif YMM A.Ş.

EMSAL FİYAT ARALIĞI Emsal fiyat aralığı, aynı yöntemin farklı karşılaştırılabilir kontrol dışı işlem verilerine uygulanmasından veya aynı verilere farklı transfer fiyatlandırması yöntemlerinin uygulanmasından elde edilen değişik emsal fiyatların oluşturduğu bir fiyat dizisidir. Aktif YMM A.Ş.

Karşılaştırmalı Fiyat Yönteminde Emsal Fiyat Aralığına Dizisi İlişkili Kişiye Satışlar İlişkisiz Kişilere Satışlar Tarih Miktar Birim Fiyat Tutar 05.05.2007 1.000,00 5,50 YTL 5.500,00 YTL 10.05.2007 3.000,00 16.500,00 YTL 18.05.2007 15.000,00 4,00 YTL 60.000,00 YTL 13.05.2007 45.000,00 4,50 YTL 202.500,00 YTL 31.05.2007 20.000,00 110.000,00 YTL 16.05.2007 10.000,00 5,00 YTL 50.000,00 YTL 13.06.2007 50,00 225,00 YTL 19.05.2007 09.07.2007 200,00 1.000,00 YTL 25.05.2007 3.500,00 14.000,00 YTL 22.07.2007 55.000,00 YTL 28.05.2007 18.000,00 72.000,00 YTL 04.08.2007 6.000,00 33.000,00 YTL 9.000,00 49.500,00 YTL Ortalama 5,07 YTL   4,86 YTL Ağırlıklı Ortalama 4,58 YTL Medyan Mod Aktif YMM A.Ş.

EMSALLERE UYGUN FİYAT YA DA BEDELİN TESPİTİNDE KULLANILAN YÖNTEMLER Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi Maliyet Artı Yöntemi Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi Kâr Bölüşüm Yöntemi İşleme Dayalı Net Kâr Marjı Yöntemi Mükellefçe Belirlenen Yöntem Aktif YMM A.Ş.

Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi Karşılaştırılabilir fiyat yöntemi, bir mükellefin uygulayacağı emsallere uygun satış fiyatının, karşılaştırılabilir mal veya hizmet alım ya da satımında bulunan ve aralarında herhangi bir şekilde ilişki bulunmayan gerçek veya tüzel kişilerin birbirleriyle yaptıkları işlemlerde uygulayacağı piyasa fiyatı ile karşılaştırılarak tespit edilmesini ifade etmektedir. Aktif YMM A.Ş.

Maliyet Artı Yöntemi Maliyet artı yöntemi, emsallere uygun fiyatın, ilgili mal veya hizmet maliyetlerinin makul bir brüt kâr oranı kadar artırılması suretiyle hesaplanmasını ifade eder. Buradaki makul brüt kâr oranı, işlemi yapan mükellefin bu mal veya hizmetlere ilişkin olarak ilişkisiz kişilerle yaptığı işlemlerde uyguladığı brüt kâr oranı olacaktır. Aktif YMM A.Ş.

Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi Emsallere uygun fiyatın, işlem konusu mal veya hizmetlerin aralarında herhangi bir ilişki bulunmayan gerçek veya tüzel kişilere yeniden satılması halinde uygulanacak fiyattan, makul bir brüt satış kârı düşülerek hesaplanmasını ifade etmektedir. Bu yöntem, ilişkili kişiden satın alınan bir ürünün, ilişkisiz bir gerçek veya tüzel kişiye yeniden satılması durumunda uygulanan fiyatı esas almaktadır. Aktif YMM A.Ş.

Kâr Bölüşüm Yöntemi Kâr bölüşüm yöntemi, ilişkili kişilerin bir veya daha fazla sayıdaki kontrol altındaki işlemlere ilişkin toplam faaliyet kârı ya da zararının, üstlendikleri işlevler ve yüklendikleri riskler nispetinde ilişkili kişiler arasında emsallere uygun olarak bölüştürülmesi esasına dayanan bir yöntemdir. Aktif YMM A.Ş.

İşleme Dayalı Net Kâr Marjı Yöntemi İşleme dayalı net kâr marjı yöntemi, mükellefin kontrol altındaki bir işlemden; maliyetler, satışlar veya varlıklar gibi ilgili ve uygun bir temele dayanarak tespit ettiği net kâr marjının incelenmesi esasına dayanan bir yöntemdir. Aktif YMM A.Ş.

GELİR İADERİSİ BAŞKANLIĞI İLE PEŞİNİ FİYAT ANLAŞMASI YAPILMASI Yukarıda belirtilen yöntemlerden herhangi birinin uygulamasında kuşku duyan kurumlar vergisi mükellefleri, gerekli bilgi ve belgeler ile birlikte Gelir İdaresi Başkanlığı’na başvurarak belli bir dönem için (en fazla üç yıl, şartlarda değişiklik olmaz ise süre uzatılabilir) yöntem tespiti talebinde bulunabilirler. Büyük Mükellefler Vergi Dairesi mükelleflerinin 01.01.2008, diğer vergi dairelerine bağlı kurumlar vergisi mükelleflerinin ise 01.01.2009 tarihinden itibaren bağlı bulundukları veri dairelerine başvurarak yurt dışındaki ilişkili kişiler ile yapmış oldukları işlemler için peşin fiyat anlaşması talebinde bulunabilirler. Aktif YMM A.Ş.

TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMINDA DÜZELTME İŞLEMLERİ Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazancın kâr payı sayılması ile mükellefler bu kâr payına ilişkin olarak istisna hükümlerinden yararlanacağından, "karşı taraf düzeltmesi" bu şekilde, işleme taraf olanlar arasında gerçekleşmiş olacaktır. Dolayısıyla, dağıtılmış kâr payının net kâr payı tutarı olarak kabul edilmesi ve brüte tamamlanması sonucu bulunan tutar üzerinden ortakların hukuki niteliğine göre belirlenen oranlarda vergi kesintisi yapılacaktır. Aktif YMM A.Ş.