Köprü açıklıklarında yerel oyulmalar Bir köprü açıklığındaki toplam oyulma, taban oyulması, akarsu morfolojik rejiminden etkilenen uzun dünemli taban seviyesi alçalması, köprü açıklıklarındaki daralma nedeniyle oluşan taban oyulması ve orta ve kenar ayaklar etrafındaki çevrintili akımlardan kaynaklanan oyulmalarının toplamıdır.

Köprü açıklıklarında yerel oyulmalara etki eden faktörler Yaklaşım akım derinliği:Yaklaşım derinliği azaldıkça oyulma artmaktadır. Derinlik arttıkça azalmakta ve derinlikten bağımsız hale gelmektedir. Yaklaşım hızı: Yaklaşım hızı ile tabanda hareket eden malzeme de davranış değitirmektedir. Temiz su akımlarında hız kritik taban hızına ulaşana kadar oyulma artmakta ancak daha sonra taban harekete geçmesiyle tabanda yeniden şekillenmeler meydana gelmektedir. Taban malzemesi dağılımı: Tane dağılımının geometrik sapması arttıkça kaba daneler ince daneleri kaplamakta ve oyulma azalmaktadır. Ayak ve tane büyüklüğü etkisi: b/d50 göreli ayak büyüklüğünün değeri 50’den küçük olduğunda oyulma azlmaktadır. Zaman etkisi: Temiz su oyulmalarında dengeye ulaşma süresi oldukça uzundur ve oyulma derinliği zamana bağlı olarak azalmaktadır. Ayak şekli ve yaklaşım açısı: Ayaklar akım alanına dik kesiti minimum olacak şekilde yerleştirilmelidir. Yukarıya doğru genişleyen ayaklar at nalı çevrintilerini yok olmasını önlediği için ayak etrafında oyulmanın artmasına neden olmaktadır.

Dairesel ayaklarda oyulma yapısı Deynesel çalışmadala elde edilmiş köprü ayaklarındaki oyulmalar

Köprü ayaklarındaki yerel oyulma bağıntıları 1950 li yıllardan bu yana yoğun olarak çalışılan problemin çözümüne ilişkin genel bir bağıntı geliştirilememiştir. Ancak literatürde bir çok farklı durum için geliştirilmiş bağıntılar bulunmaktadır. Hesaplamaların yapılmasında kullanılacak olan bağıntının geliştirilme koşulları ile problemin koşullarının mümkün olduğunca örtüşmesini sağlamakta yarar vardır. Ayak oyulmarına ilişkin bağıntıların bazıları ve elde edildikleri deney koşullarına ait bilgiler Yanmaz (2002) de bulunabilir.

Kenar ayakları etrafında oyulmalar Deneysel çalışmalarda elde edilmiş köprü ayaklarındaki oyulmalar

Köprü yıkılmalarındaki başlıca hidrolik etkenlerin neden ve sonuçları (Yanmaz 2002 TMH)