ANAYASA REFERANDUMU Anayasa Mahkemesi’nin “kısmi iptal” kararı sonrası Anayasa değişiklik paketinin önü açılmış oldu. Paket, 12 Eylül’de halkoyuna sunulacak. Peki Referandumda Neyi Oylayacağız?

MADDE 1- Kadınlar, Çocuklara, Yaşlılar, Özürlüler Gibi Özel Surette Korunması Gerekenlere “POZİTİF AYRIMCILIK” Örneğin bir işveren istihdam konusunda kadınlara, özürlülere, gazilere belli bir kontenjan ayırdığında, bu şikâyet konusu olamayacak. Kadınların toplumsal hayat pratiğinde karşılaştıkları engeller ortadan kalkacak. Anayasanın Kanun Önünde Eşitlik başlığını taşıyan 10. maddesine; Kadınlar, Çocuklar, Yaşlılar, Özürlüler, Harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleri ile Malul ve gaziler için alınacak tedbirlerin eşitlik ilkesine aykırı sayılmayacağı ibaresi ekleniyor.

Anayasanın Özel Hayatın Gizliliği başlığını taşıyan 20. maddesine; MADDE 2- Kişisel Bilgilerin, Kişinin Rızası Dışında FİŞLENMESİne Son Veriliyor Anayasanın Özel Hayatın Gizliliği başlığını taşıyan 20. maddesine; Herkesin kendisiyle ilgili kişisel verilerin korunmasını isteme hakkına sahip olduğu, kişisel verilerin ancak kanunla belirlenen hallerle ve kişinin rızasıyla işlenebileceği hükmü ekleniyor. Darbeler insanların hayatını karartırken, cuntacılar toplumun neredeyse tamamını fişlemişti. Kişisel verileri korumaya alan anayasa paketi ile fişleme tarih olacak. Vatandaşın adı, yaşı, adresi, medeni durumu, telefon numarası, pasaport numarası, özgeçmiş bilgileri, resimleri, sesi, parmak izi ancak kişinin rızası ile kayıt altına alınabilecek. Zorunlu haller dışında bu veriler kayda geçirilemeyecek. Fişleme yapanlar yargılanacak. Gerektiğinde, özel bilgilere işlem yasağı getirilebilecek. Herkes kişisel bilgilerinin kayıt altına alınıp alınmadığını öğrenme hakkına sahip olacak.

MADDE 3- Yurt dışına Çıkış Kolaylaşıyor Anayasanın Yerleşme ve Seyahat Hürriyeti başlığını taşıyan 23 . Maddesine; Vatandaşın yurt dışına çıkma hürriyetinin ancak suç soruşturması sebebiyle hakim kararına bağlı olarak sınırlanabileceği ibaresi ekleniyor. Özellikle işadamlarının muzdarip olduğu bir soruna çözüm getiriliyor. Mevcut işleyişte, vatandaşlık ödevi sebebiyle yurtdışı çıkış yasağı getirilebiliyordu. Az miktarda vergi borcu olan bir işadamı bu sınırlama yüzünden yurtdışına çıkamıyordu. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin de 2006 yılında yanlış bulduğu bu uygulama değiştirilerek seyahat özgürlüğünün kapsamı genişletiliyor. Buna göre, hakkında hâkim kararı olmadığı sürece ceza kovuşturması ve soruşturması geçirenler de yurtdışına çıkabilecek.

MADDE 4- Çocuklar Özel Koruma Altına Alınıyor Anayasanın Ailenin Korunması başlığını taşıyan 41. maddesinin başlığı Ailenin Korunması ve Çocuk Hakları olarak değişiyor ve maddeye; “Her çocuk, korunma ve bakımdan yararlanma, yüksek yararına açıkça aykırı olmadıkça, ana ve babasıyla kişisel ve doğrudan ilişki kurma ve sürdürme hakkına sahiptir. Devlet, her türlü istismara ve şiddete karşı çocukları koruyucu tedbirleri alır” hükmü ekleniyor. . 12 Eylül Anayasası'nda görmezden gelinen çocuklar yeni anayasaya giriyor. Çocukların şiddete ve her türlü istismara karşı korunmasına devlet güvencesi geliyor.

MADDE 5- Sendikal Haklar Genişliyor Anayasanın Sendika Kurma Hakkı başlığını taşıyan 51. maddesinin “aynı zamanda aynı iş kolunda birden fazla sendikaya üye olunamaz” hükmünü içeren 4. fıkrası yürürlükten kaldırılıyor. Uluslararası Çalışma Teşkilatının (ILO) Sendika Özgürlüğüne ve Örgütlenme Hakkının Korunmasına İlişkin 87. Sayılı Sözleşmesine aykırı olduğu gerekçesiyle söz konusu fıkrası yürürlükten kaldırılıyor. Değişiklikle birlikte bugüne kadar sadece bir sendikaya üye olabilen işçiler aynı iş kolunda birden fazla sendikaya üye olabilecek. Bu durum sendikalar arasındaki rekabeti artırırken, işçiden yana avantajlar getirecek. Değişiklikle birlikte bugüne kadar sadece bir sendikaya üye olabilen işçiler aynı iş kolunda birden fazla sendikaya üye olabilecek. Bu durum sendikalar arasındaki rekabeti artırırken, işçiden yana avantajlar getirecek.

MADDE 6- Memurlara Toplu Sözleşme Hakkı Anayasanın 53. maddesinin başlığı Toplu İş Sözleşmesi ve Toplu Sözleşme Hakkı olarak değişiyor Maddeden toplu görüşme ile ilgili fıkra çıkarılırken, memurlar ve diğer kamu görevlilerinin toplu sözleşme hakkına sahip oldukları, uyuşmazlık çıkması halinde tarafların Kamu Görevlileri Hakem Kuruluna başvurabileceğini, toplu sözleşme ilgili usul ve esasların kanunla düzenleneceğine dair hükümler ekleniyor. Paketin referandumdan geçmesiyle birlikte 11 milyonun üzerindeki işçi, memur, emekli ve özürlülere yeni haklar gelecek. Anayasa'ya göre memurlar bugüne kadar sahip olmadıkları toplu sözleşme hakkını kazanacak. Maaş zammı konusunda Uzlaştırma Kurulu kararları bağlayıcı olacak. Son sözü hükümet yerine Uzlaştırma Kurulu'nun söylemesi memurun alacağı zammı yükseltecek. Bu kurumun kararları geçtiğimiz dönemlerde bağlayıcı olsaydı memurlar son 6 yılda yüzde 17 daha fazla zam alacaktı.

MADDE 7- Grev ve Lokavt Hakkı Genişletiliyor Anayasanın Grev Hakkı ve Lokavt başlığını taşıyan 54. maddesinin üçüncü ve yedinci fıkraları yürürlükten kaldırılarak, Grev ve lokavt hakkına getirilen sınırlamalar azaltılıyor. Grev esnasında meydana gelen olaylardan sendikanın sorumlu olacağına yönelik hüküm Anayasa'dan çıkarılıyor. Greve katılan işçilerin ve sendikanın kasıtlı veya kusurlu hareketleri sonucu grev uygulanan işyerinde sebep oldukları maddi zarardan sendika sorumlu tutulamayacak. Siyasi amaçlı grev ve lokavt, dayanışma grevi ve lokavtı, genel grev ve lokavt, işyeri işgali, iş yavaşlatma, verim düşürme ve diğer direnişlere ilişkin yasaklar kaldırılmak suretiyle grev ve lokavt hakkının kullanılabilmesi bakımından, ileri bir adım atılmış oluyor.

MADDE 8- Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) Kuruluyor Anayasanın 74. maddesinin başlığı Dilekçe, Bilgi Edinme ve Kamu Denetçisine Başvurma Hakkı olarak değiştirilerek maddeye; İdarenin işleyişiyle ilgili şikayetleri incelemek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisine bağlı Kamu Denetçiliği Kurumunun kurulmasına ilişkin hükümler ekleniyor. Kökeni Osmanlı'ya dayanan, oradan da İskandinav yarımadasına sıçrayan ve gelişmiş Batı demokrasilerinde yaygın olan ombudsmanlık mekanizması kuruluyor. Devlet kurumlarının her türlü işleminde haksızlığa, kötü muameleye uğrayan vatandaş mahkemeye müracaat etmeden sorununu Meclis'e bağlı oluşturulacak kamu denetçiliği (ombudsmanlık) aracılığıyla çözebilecek.

MADDE 9- Partisi Kapatılan Milletvekilinin Üyeliği Düşmeyecek Anayasanın Milletvekilliğinin düşmesi başlığını taşıyan 84. maddesinin son fıkrası yürürlükten kaldırılıyor Fıkranın yürürlükten kaldırılmasıyla; Partisinin temelli kapatılmasına sebep olan milletvekilinin milletvekilliği düşmeyecek.

MADDE 10- TBMM Başkanlık Divanının Görev Süresi Değişiyor Anayasanın Başkanlık Divanı başlığını taşıyan 94. maddesindeki, “Başkanlık Divanına ikinci devre için seçilenlerin görev süresi üç yıldır” hükmü, “o yasama döneminin sonuna kadar devam eder” şeklinde değiştiriliyor. Milletvekilliği genel seçimlerinin 4 yılda bir yapılacağına ilişkin daha önce yapılan Anayasa değişikliğine paralel olarak, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlık Divanı seçimlerinin her yasama döneminde iki kez yapılması ve ilk seçilenlerin görev süresinin iki yıl olması, ikinci devre için seçilenlerin görev süresinin ise o yasama döneminin sonuna kadar devam etmesi öngörülüyor.

MADDE 11- Yüksek Askeri Şura Kararlarına Karşı Yargı Yolu Açılıyor Anayasanın Yargı yolu başlığını taşıyan 125. maddesine; Yüksek Askeri Şurası(YAŞ)'nın terfi işlemleri ile kadrosuzluk nedeniyle emekliye ayırma hariç, her türlü ilişik kesme kararlarına karşı yargı yolunun açık olduğu, Yargı yetkisinin hiçbir surette yerindelik denetimi şeklinde kullanılamayacağı, hükümleri ekleniyor. Yıllardır eşinin kılık kıyafeti veya dolayı irtica gerekçesiyle ordudan binlerce subay ve astsubay ihraç edilmişti. Bu rakam 28 Şubat döneminde zirveye çıkmış, 1997-1998 yıllarında 569 kişi ordudan atılmıştı. Rütbesi sökülen, işsiz bırakılan askerler mahkemelere gidip hakkını arayamıyordu. Anayasa değişikliğiyle Silahlı Kuvvetler'den ilişiği kesilen askerî personele hak arama hürriyeti ve savunma hakkı tanınacak. Özellikle Danıştayın yargı yetkisini yerindelik denetimi şeklinde kullanarak verdiği “katsayı kararı” gibi kararların önüne geçilecek.

MADDE 12- Memurlara Toplu Sözleşme ile Sağlanan Mali Haklar Anayasanın Genel ilkeler başlığını taşıyan 128. maddesine; “Ancak, malî ve sosyal haklara ilişkin toplu sözleşme hükümleri saklıdır.” hükmü ekleniyor. Anayasanın 128 inci maddesinde, memur ve diğer kamu görevlilerinin nitelik, atanma, aylık, ödenek gibi özlük haklarının kanunla düzenleneceği hükmü yer almaktadır. 53 üncü maddede yapılan değişikliğe paralel olarak yapılan değişiklikle, memur ve diğer kamu görevlilerinin malî ve sosyal haklarına ilişkin toplu sözleşme hükümlerinin saklı olduğu hükme bağlanıyor.

MADDE 13- Memurlara Verilen Uyarma ve Kınama Cezalarına Karşı Yargı Yolu Açılıyor Anayasanın memurların Görev Sorumlulukları, Disiplin Kovuşturulmasında Güvence başlığını taşıyan 129. maddesine; “Disiplin kararları yargı denetimi dışında bırakılamaz” hükmü ekleniyor. Memurlar ve diğer kamu görevlilerine verilen uyarma ve kınama cezalarının da yargı denetimine açılması öngörülüyor. Buna göre, haksız ceza aldığını düşünen memur mahkemeye gidebilecek

MADDE 14- Hakim ve Savcıların Denetim Sistemi Değişiyor Anayasanın 144 üncü maddesi kenar başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “G. Adalet hizmetlerinin denetimi MADDE 144 – Adalet hizmetleri ile savcıların idarî görevleri yönünden Adalet Bakanlığınca denetimi, adalet müfettişleri ile hâkim ve savcı mesleğinden olan iç denetçiler; araştırma, inceleme ve soruşturma işlemleri ise adalet müfettişleri eliyle yapılır. Buna ilişkin usul ve esaslar kanunla düzenlenir.” Maddenin önceki halinden farklı olarak; Adalet hizmetlerinin Adalet Bakanlığınca denetimi idari görevler yönünden olacak Denetim, inceleme ve soruşturmaların Adalet Bakanlığının izni ile yapılacağı ifadesine yer verilmiyor Adalet bakanlığınca yapılacak idari denetim adalet müfettişleri yanısıra hakim ve savcı mesleğinden olan iç denetçiler tarafından yapılacak

MADDE 15- Anayasal Düzene Karşı Suç İşleyen Askerler Sivil Mahkemede Yargılanıyor Anayasa'nın Askeri yargıyı düzenleyen 145. maddesinde değişiklikle askere sivil mahkeme yolu açılıyor. Buna göre; Askerî yargı, askerî mahkemeler ve disiplin mahkemeleri tarafından yürütülür. Bu mahkemeler; asker kişilerin, sadece askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili olarak işledikleri askerî suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler. Devletin güvenliğine, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlara ait davalar her halde adliye mahkemelerinde görülür. Savaş hali haricinde, asker olmayan kişiler askerî mahkemelerde yargılanamaz. Askerî mahkemelerin savaş halinde hangi suçlar ve hangi kişiler bakımından yetkili oldukları; kuruluşları ve gerektiğinde bu mahkemelerde adlî yargı hâkim ve savcılarının görevlendirilmeleri kanunla düzenlenir. Türkiye, ikili yargı sisteminin olduğu nadir ülkelerden. 12 Eylül Anayasa'sı ile askerî personelin işlediği suçlara askerî mahkemeler bakıyordu. Bir asker demokratik rejime karşı suç işlese, darbe planı yapsa hatta uyuşturucu işine bile karışsa askerî mahkemede yargılanıyordu. Anayasa'nın 145. maddesinde yapılan değişikliğe göre, bundan sonra askerler sadece görevleriyle ilgili disiplini gerektiren suçlarda askerî mahkemelerde yargılanacak. Darbe ve muhtıra gibi anayasal düzene ve devletin güvenliğine yönelik suçlara sivil mahkemeler bakacak. Siviller savaş hali dışında askerî mahkemelerde yargılanamayacak

MADDE 16,17- Anayasa Mahkemesinin Kuruluş Yapısı Demokratikleşiyor Anayasanın, Anayasa Mahkemesi 1.Kuruluşu başlığını taşıyan 146. maddesinde yapılan değişiklikle; Mahkemenin üye sayısı 11 den 17 yükseltiliyor, yedek üye seçilmiyor. TBMM ne 3 üye seçme hakkı tanınıyor, 14 üyeyi yine Cumhurbaşkanı seçecek Anayasa Mahkemesi üyesi olabilmek için 40 olan yaş sınırı 45’ e, 15 yıl olan asgari hizmet süresi 20 yıla çıkarılıyor Mahkeme 1 yerine 2 Başkanvekili seçecek Anayasanın, Anayasa Mahkemesi 2.Üyeliğin sona ermesi başlığını taşıyan 147. maddesinde yapılan değişiklikle; Anayasa Mahkemesi üyelerinin görev süresi 12 yılla sınırlanıyor, bir kimse iki kez üye seçilemiyor “Zorunlu emeklilik yasından önce görev süresi dolan üyelerin başka bir görevde çalışmaları ve özlük işleri kanunla düzenlenir.” hükmü ekleniyor Bu değişikliklerle, Anayasa Mahkemesi'nin üye yapısı daha geniş eğilimleri kapsayacak şekilde ve daha devingen olacağından antidemokratik kararların çıkması zorlaşacak.

Anayasa Mahkemesinin Yeni Yapısı

MADDE 18- Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Hakkı Geliyor Anayasanın, Anayasa Mahkemesi Görev ve Yetkileri başlığını taşıyan 148. maddesinde yapılan değişiklikle; “Herkes, Anayasada güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerinden, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamındaki herhangi birinin kamu gücü tarafından, ihlal edildiği iddiasıyla Anayasa Mahkemesine başvurabilir. Başvuruda bulunabilmek için olağan kanun yollarının tüketilmiş olması şarttır.” hükmü ekleniyor Mahkemenin Yüce Divan sıfatıyla yargılayabileceği makamlar genişliyor. Meclis Başkanı, Genelkurmay Başkanı, kuvvet komutanları ve Jandarma Genel Komutanı da görevleriyle ilgili suçlardan dolayı Yüce Divan'da yargılanacak. Yüce Divan kararlarına karşı yeniden inceleme başvurusu yapılabilecek. Genel Kurulun yeniden inceleme sonucu verdiği kararlar kesin olacak. Referandumdan evet çıkarsa bütün vatandaşlara Anayasa Mahkemesi'nin kapısı açılacak. Toprağı elinden alınan köylüden ayrımcılığa tabi tutulanlara, din ve vicdan baskısı yaşayanlardan aile kurma hakkı engellenenlere kadar herkes AİHM yerine Anayasa Mahkemesi'ne başvuracak. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) nin kurulduğu 1959'dan beri 2 bin 295 kez mahkemeye giden Türkiye, bu davaların 2 bin 17'sinde yüklü miktarda tazminat ödemeye mahkum oldu. Bu değişiklikle birlikte her yıl AİHM'ye ödenen milyonlarca dolarlık ceza azalacak.

MADDE 19- Anayasa Mahkemesinin Çalışma ve Yargılama Usulü Gelişiyor Anayasa Mahkemesinin çalışma ve yargılama usulünü düzenleyen 149. maddesinde yapılan değişiklikle; Yüksek Mahkeme, iki bölüm ve Genel Kurul olarak çalışacak. Anayasa Mahkemesinin bölümleri başkanvekilinin başkanlığında 4 üyenin katılımı ile toplanacak. Genel Kurul ise mahkeme başkanının veya başkanın belirleyeceği başkanvekilinin başkanlığında en az 12 üye ile toplanacak. Bölümler ve genel kurul, kararlarını salt çoğunluk ile alacak Bireysel başvuruların kabul edilebilirlik incelemesi için komisyonlar oluşturabilecek. Bireysel başvurularda duruşma yapılmasına karar verilebilecek Siyasi partilere ilişkin dava ve başvurulara, iptal ve itiraz davalarına, Yüce Divan sıfatıyla yürütülecek yargılamalara Genel Kurul bakacak. Bireysel başvurular ise bölümlerce karara bağlanacak. Anayasa değişikliğinde iptale, siyasi partilerin kapatılmasına ya da devlet yardımından yoksun bırakılmasına karar verilebilmesi için üye tam sayısının üçte ikisinin oyu aranacak (Şu anki halinde beşte üçünün oyu gerekiyor)

MADDE 20,21- Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde Hakimlik Teminatı Güçlendiriliyor Anayasa'nın, Askeri Yargıtay'a ilişkin düzenleme içeren Anayasa'nın 156. maddesinde yapılan değişiklikle; Askeri Yargıtay üyelerinin disiplin ve özlük işlerinde askerlik hizmetinin gereklerine bakılmayacak. Bunun için mahkemelerin bağımsızlığı ve hakimlik teminatı esasları dikkate alınacak. Anayasa'nın, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’ne ilişkin düzenleme içeren Anayasa'nın 157. maddesinde yapılan değişiklikle; Askeri Yargıtay üyelerinin disiplin ve özlük işlerinde askerlik hizmetinin gereklerine bakılmayacak. Bunun için mahkemelerin bağımsızlığı ve hakimlik teminatı esasları dikkate alınacak.

MADDE 22- Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) Özerkleşiyor Anayasa'nın, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun (HSYK) yapısını düzenleyen 159. maddesinde yapılan değişiklikle; HSYK’nın halen 7 olan asıl üye sayısı 22’ye, 5 olan yedek üye sayısı ise 12’ye çıkarılacak HSYK, 3 daire halinde çalışacak. Adalet Bakanı ve Müsteşarı Kurulun tabi üyesi. Ancak Kurul Başkanı olan Adalet Bakanı dairelerin çalışmalarına katılamıyor Cumhurbaşkanı mevcut halde üyelerin tamamını seçiyorken, değişiklikte yalnızca 4 asıl üye seçebilecek Asıl ve yedek 32 üyenin 10'u Danıştay ve Yargıtay Genel kurulları tarafından doğrudan seçilecek Türkiye Adalet Akademisi Genel Kurulunca 1 asil 1 yedek üye seçilecek Asıl ve yedek 32 üyenin 11’i adli yargı hakim ve savcılarınca, 5’i idari yargı ve hakimlerince seçilecek (toplam 16 üye) Hakim ve savcıların görevleriyle ilgili denetimleri Kurul bünyesindeki müfettişlerce yapılacak Kurula bağlı genel sekreterlik kuruluyor Anayasa Mahkemesinin Gerekçeli Kararında; “Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun yapısıyla ilgili olarak yapılan yeni düzenlemeyle Kurulun üye sayısının artırıldığı, seçim tabanının genişletildiği, Kurul üyelerinin büyük çoğunluğunun yargıçlar tarafından doğrudan seçilmesinin kabul edildiği, Kurul’un kendi sekreteryasına kavuşturulduğu ve Teftiş Kurulunun Kurul’a bağlandığı böylece özerk yapısının güçlendirildiği görülmektedir. Cumhurbaşkanının Kurula üye atama yetkisinin sınırlandırıldığı, Adalet Bakanı’nın dairelerin çalışmasına katılmasının yasaklandığı, Bakan’ın Teftiş Kurulu üzerindeki mutlak kontrolünün kaldırıldığı, böylece yürütmenin Kurul üzerindeki etkisinin belli ölçüde azaltıldığı anlaşılmaktadır. Kurul’un kararlarının kısmen de olsa yargı denetimine açılmasının hukuk devletinin güçlendirilmesine yönelik bir adım olduğu görülmektedir. Bu nedenle, söz konusu hükümlerin yargı bağımsızlığını dolayısıyla hukuk devleti ilkesini ortadan kaldırdığı ya da içini boşaltarak anlamsız hale getirdiği söylenemez.” denilerek HSYK nın özerkliğinin arttığı vurgulanmıştır.

MADDE 22- Meslekten Çıkarılan Hakim ve Savcılara Hak Arama Yolu Açılıyor Yapılan değişiklikle, Kurulun ''meslekten çıkarma'' cezasına ilişkin kararlarına yargı yolu açılıyor. Kurulun diğer kararlarına karşı yargı mercilerine başvurulamayacak Yapılan değişikliklerle HSYK üyeliği yüksek yargı dışındaki hâkim ve savcılara da açılıyor. Böylece yaklaşık 13 bin hâkim ve savcıdan oluşan birinci derece mahkemelerde (taşrada) görev yapan yargı mensupları da seçimlerde söz sahibi olabilecek. Bakan, HSYK'nın atama, yetki, terfi, disiplin gibi önemli kararlarının alındığı toplantıya katılmayacak ve oy kullanamayacak. Dairelerin ve genel kurulun görev ve yetkileri kanunla belirlenecek. Tıpkı YAŞ kararları gibi HSYK'nın meslekten çıkarma kararları da yargı denetimi dışındaydı. Şemdinli Savcısı Ferhat Sarıkaya örneğinde olduğu gibi HSYK'nın meslekten attığı yargı mensuplarının hak arama yolu kapalıydı. Böylece hak arama imkanı sağlanacak Ayrıca HSYK'nın fizikî ve malî çehresi de değişecek. HSYK, müstakil bir bina ve sekreterya ile bütçeye kavuşacak Hâkim ve savcıların denetimi ve soruşturmalarını yapacak olan müfettişler, kurul müfettişleri ve adalet müfettişleri olarak ikiye ayrılıyor. Kurul müfettişleri HSYK'ya, diğerleri bakanlığa bağlı çalışacak Yüksek Yargı'daki vesayetçi anlayış sona erecek. Kurul'un yapısı ve işleyişi, gelişmiş ülkelerdeki demokratik standarda kavuşacak

MADDE 23- 'Ekonomik ve Sosyal Konsey' Anayasal Güvenceye Kavuşuyor Anayasasının 166 ncı maddesinin kenar başlığı “I. Planlama; Ekonomik ve Sosyal Konsey” şeklinde değiştirilmiş ve maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir. Ekonomik ve sosyal politikaların oluşturulmasında hükümete istişarî nitelikte görüş bildirmek amacıyla Ekonomik ve Sosyal Konsey kurulur. Ekonomik ve Sosyal Konseyin kuruluş ve işleyişi kanunla düzenlenir. Hükümetler ile işçi ve işveren sendikaları, tüccar, esnaf, sanayicinin bağlı olduğu birlik ve konfederasyon temsilcilerinden oluşan 'Ekonomik ve Sosyal Konsey' anayasal güvenceye kavuşturuluyor. Böylece konseyin toplanması ve sosyo-ekonomik politikaların belirlenmesinde iktidarların inisiyatifi kaldırılıyor. Toplumun geniş kesimleri sosyal ve ekonomik politikaların belirlenmesinde sürece dahil edilecek.

MADDE 24- Darbecileri Koruyan Geçici Madde Kaldırılıyor Anayasa'nın, 12 Eylül dönemindeki Milli Güvenlik Konseyi üyeleri ile bu dönemde kurulan hükümetler ve Danışma Meclisi'nde görev alanların yargılanmasını önleyen geçici 15. maddesi yürürlükten kaldırılıyor Böylece, 12 eylül darbesinin sorumluları, üst düzey yetkilileri için yargı yolu açılmış olacak Anayasa'nın geçici 15. maddesi 12 Eylül darbecilerini koruma altına alıyordu. Paket referandumdan geçerse 12 Eylül darbesini gerçekleştiren Kenan Evren ve arkadaşları ile Danışma Meclisi üyelerinin yargılanamaz ve hesap sorulamazlığına son verilecek. Darbecilerin yargılanmasıyla ilgili yasal düzenlemeler gündeme gelecek. Tartışma konusu olan zamanaşımında farklı görüşler savunuluyor. Kimi hukukçular insanlık suçu gördükleri darbeler için zamanaşımı olmayacağı görüşünde. Ancak bazı hukukçulara göre de yargılamayı imkânsız kılan sebepler zamanaşımını durdurur, engeller kalktığında zamanaşımı tekrar işlemeye başlar. Yani 12 Eylül darbecilerinin yargılanması söz konusu olabilir.

MADDE 25- Anayasa Mahkemesi ve HSYK nın Mevcut Durumuyla İlgili Geçici Maddeler Anayasaya eklenen Geçici 18. madde ile; Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Anayasa Mahkemesinin mevcut yedek üyelerinin asıl üye sıfatını kazanacağı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren otuz gün içinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi bir üyeyi Sayıştay Genel Kurulunun ve bir üyeyi de baro başkanlarının gösterecekleri üçer aday içinden seçeceği Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte üye olanlar yaş haddine kadar görevlerine devam edecekleri Vb. hükümlere yer verilmiştir. Anayasaya eklenen Geçici 19. madde ile; Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren otuz gün içinde belirtilen esas ve usuller dahilinde Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu üyeleri seçileceği, Yeni seçilen HSYK asıl üyelerinin Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonraki otuzuncu günü takip eden iş günü görevlerine başlayacakları Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte HSYK nın Yargıtay ve Danıştay’dan gelen üyelerinin görevlerinin seçilmiş oldukları sürenin sonuna kadar devam edeceği, Vb. hükümlere yer verilmiştir.

MADDE 26- Yürürlük Maddesi Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer ve halkoyuna sunulması halinde tümüyle oylanır.

Özetle, Referandumda; Özel surette korunması gerekenlere Pozitif Ayrımcılık için… Çocuk istismarının önüne geçilmesi için... Fişlemenin son bulması için... Yurtdışına çıkış özgürlüğünün genişletilmesi için... Aynı işkolunda birden fazla sendikaya üye olunabilmesi için... Memurların toplu sözleşme hakkı alabilmesi için... Grev hakkının önündeki engellerin kalkması için... Memurlara verilen tüm disiplin suçlarına karşı yargı yolunun açılabilmesi için… Kamu Denetçiliğinin kurularak hak arama yollarının genişlemesi için… Yüksek Askeri Şura Kararlarına karşı yargı yolunun açılabilmesi için… Anayasa Mahkemesi'ne kişisel başvuru yapabilmek için... Anayasa Mahkemesi ile Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun belli bir zümrenin elinden kurtulup demokratikleşebilmesi için... HSYK kararlarının yargı denetimine açılması için... Yüksek yargının kendini Meclis'in ve Hükümetin yerine koymasına son vermek için... Türlü gerekçelerle ordudan atılanların mahkemede hak arayabilmeleri için... Yüksek yargıda tarafsızlık sağlayabilmek için... Sivillerin askeri mahkemede yargılanmasına son verebilmek için... TBMM Başkanı, Genelkurmay Başkanı ve Kuvvet Komutanlarının Anayasa Mahkemesinde yargılanabilmeleri için… Askeri Yargının emir-komuta zincirinden çıkıp Hakimlik Teminatının güçlendirilmesi için… Darbecilerden hesap sorulabilmesi için...

Tercihte bulunacak, Ve…

EVET veya HAYIR

Diyeceğiz…

Ama Lütfen Böyle Olmasın…

Ülkemizin geleceğine yön verecek değişiklikleri oylarken; Kısa vadeli siyasi hesaplara girmeden İdeolojik saplantılarının etkisinde kalmadan Vicdanıyla, bilinçle oy verecek herkese TEŞEKKÜRLER……..