Prof.Dr.Sami HİZMETLİ C.Ü.Tıp.Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı Öğretim Üyesi

LOKOMOTOR SİSTEM PATOLOJİLERİ Lokomotor sistem patolojilerinin büyük bir bölümünü oluşturan bel ağrıları,gelişen toplumlardaki en önemli toplumsal medikal ve sosyo-ekonomik problemlerden biridir. Lokomotor sistem patolojilerinin büyük bir bölümünü oluşturan bel ağrıları,gelişen toplumlardaki en önemli toplumsal medikal ve sosyo-ekonomik problemlerden biridir. Bel ağrısı dünya nüfüsunun %70-70’ini yaşamlarının herhangi bir döneminde etkileyen ve dünyada en sık görülen ikinci hastalıktır. Bel ağrısı dünya nüfüsunun %70-70’ini yaşamlarının herhangi bir döneminde etkileyen ve dünyada en sık görülen ikinci hastalıktır. Boyun ağrısı ise toplumda her iki kişiden birinde görülen bir semptomdur. Boyun ağrısı ise toplumda her iki kişiden birinde görülen bir semptomdur.

BEL AĞRISI NEDENLERİ-1 1)Kemik yapılara bağlı bel ağrıları (spinal kaynaklı) 1)Kemik yapılara bağlı bel ağrıları (spinal kaynaklı) A. Konjenital Anatomiler Bağlı Bel Ağrıları 1-Spina Bifida 1-Spina Bifida 2-Sakralizasyon-Lumbalizasyon 2-Sakralizasyon-Lumbalizasyon 3-Faset Tropizmi 3-Faset Tropizmi 4-Diastomotomyeli 4-Diastomotomyeli 5-Konjenital Blok Vertebra 5-Konjenital Blok Vertebra 6-Konjenital Hemivertebra 6-Konjenital Hemivertebra 7-Konjenital Spinal Kanal Darlığı 7-Konjenital Spinal Kanal Darlığı

BEL AĞRISI NEDENLERİ-2 B. Travmatik Faktörlere Bağlı Bel Ağrıları 1-Vertabra Fraktürleri 1-Vertabra Fraktürleri a) Vertikal kompresyon kırıkları a) Vertikal kompresyon kırıkları b) Overfleksiyon kırıkları b) Overfleksiyon kırıkları c) Eksteansiyon kırıkları c) Eksteansiyon kırıkları d) Fleksiyon+Distraksiyon kırıkları d) Fleksiyon+Distraksiyon kırıkları 2-Spondilolizis-Spondiloliztezis 2-Spondilolizis-Spondiloliztezis 3-Koksikodini 3-Koksikodini 4-Disk hernisi 4-Disk hernisi

BEL AĞRISI NEDENLERİ-3 C. Belin Dejeneratif Hastlıkları 1-Faset Sendromu 1-Faset Sendromu 2-Primer veya Sekonder Spondiloartrozla 2-Primer veya Sekonder Spondiloartrozla 3-Kanal Stenozu 3-Kanal Stenozu 4-Disk Hernisi 4-Disk Hernisi D. Enflamatuar Hasralıklar Seronegatif Spondiloartropatiler Seronegatif Spondiloartropatiler

BEL AĞRISI NEDENLERİ-4 E. Osteopenik Kemik Hastalıkları 1-Osteoporoz 1-Osteoporoz 2-Osteomalazi 2-Osteomalazi 3-Paget Hastalığı 3-Paget Hastalığı F. Myofasiyal Ağrı Sendromları G. Sakroiliyak Eklem Disfonksiyonu

BEL AĞRISI NEDENLERİ-5 H.İnfeksiyöz Orjinli Bel Ağrıları 1- Bakteriyal 1- Bakteriyal 2- Tüberküloz 2- Tüberküloz 3-Brucella 3-Brucella 4-Aktinomikoz 4-Aktinomikoz 5-Fungal 5-Fungal 6-Parazitik 6-Parazitik 7-Diskitis 7-Diskitis

BEL AĞRISI NEDENLERİ-6 2) Yumuşak Dokulara Bağlı Bel Ağrıları 2) Yumuşak Dokulara Bağlı Bel Ağrıları A. Sprain-Strainler A. Sprain-Strainler B. Enfeksiyon hastalıkrından Sonra B. Enfeksiyon hastalıkrından Sonra C. Postural Deformitelere Bağlı C. Postural Deformitelere Bağlı 1) Pes Planus-Pes Kavus 1) Pes Planus-Pes Kavus 2) Skolyozlar 2) Skolyozlar 3) Atmış yada Azalmış Lomber Skolyoz 3) Atmış yada Azalmış Lomber Skolyoz 4) Alt Ekstremite Uzunuluk Farkları 4) Alt Ekstremite Uzunuluk Farkları D. Fibromyalji D. Fibromyalji E. Psikojenik veya Çevresel Faktörlere Bağlı Bel Ağrıları E. Psikojenik veya Çevresel Faktörlere Bağlı Bel Ağrıları F. Sinir ve Damarsal Patolojilerine Bağlı Bel Ağrıları F. Sinir ve Damarsal Patolojilerine Bağlı Bel Ağrıları

BEL AĞRISI NEDENLERİ-7 3) Vuran Ağrılar 3) Vuran Ağrılar A) Gastrointestinal sistemden A) Gastrointestinal sistemden 1- Duedenal Ülser 1- Duedenal Ülser 2- Pankreatit 2- Pankreatit 3- Taşlı Kolesistit 3- Taşlı Kolesistit B) Abdominal Aort Anevrizması B) Abdominal Aort Anevrizması C) Genitoürener Sistemden C) Genitoürener Sistemden 1-Ürolityazis-Üriner enfeksiyon 1-Ürolityazis-Üriner enfeksiyon 2-Prostat ve Mesaneye ait Hadiseler 2-Prostat ve Mesaneye ait Hadiseler 3-Uterus ve Adnekslere ait Hadiseler 3-Uterus ve Adnekslere ait Hadiseler 4-Retroperitoneal Kitleler 4-Retroperitoneal Kitleler D) Kanser Uzak Etkisi D) Kanser Uzak Etkisi

Belde Anormal Yüklenme Yapan Nedenler-1 1-Şişmanlık2-Gebelik 3-Yüksek Topuk Ayakkabı Giymek 4-Bacak Uzunluğundaki Eşitsizlikler a)Tek Taraflı Genu Valgum-Genu Rekurvatum a)Tek Taraflı Genu Valgum-Genu Rekurvatum b) Kırıklar b) Kırıklar c) Artiküler Hastalıklar (Özellikle Kalça) c) Artiküler Hastalıklar (Özellikle Kalça) d) Uygun Olmayan Cihaz ve Protez Kullanma d) Uygun Olmayan Cihaz ve Protez Kullanma e) Çocukluk Hastalıkları (Poliomyelitis,Kalça Displazisisi,Osteokondrozis) e) Çocukluk Hastalıkları (Poliomyelitis,Kalça Displazisisi,Osteokondrozis) 5- Pes Planus 5- Pes Planus

Belde Anormal Yüklenme Yapan Nedenler-2 6- Uzun Süre tabure ve sandalyede oturma 7- Kronik Mesleki Zorlanmalar 8- Fazla Ağırlık Kaldırmalar 9- Yanlış Ağırlık Kaldırmalar 10- Diz Fleksörlerinde Gerginlik 11- Gluteus Maksimusus Kasının Yetersizliği

MUAYENE ANEMNEZ ANEMNEZ Ağrının Özelliği Ağrının Özelliği FİZİK MUAYENE 1-İnspeksiyon2-Palpasyon 3-Bel ve Karın Kasları için Kas Testi 4-Kalça Eklemin Hareket Genişliği 5-Bacak Uzunluğu Tayini 6-Bacak Testleri 7-Nörolojik Muayene 8-Radyolojik Muayene 9-Labatuar Testleri

GİLLET TESTİ

DUYU MUAYENESİ

L4 segmenti Ağrı uyluk ve bacağın önünde yayılır Uyuşukluk bacağın önü ve başparmaktadır Patella refleksi azalır veya alınmaz Motor güçsüzlük başparmak dorsifleksörlerindedir

Ağrı uyluk ve bacağın lateraline yayılır Uyuşukluk bacağın laterali ve 3 orta parmaktadır Refleks değişiklik yoktur Motor güçsüzlük ayak bileği ve parmak dorsifleksörlerindedir L5 segmenti

Ağrı uyluk ve bacağın arkasına yayılır Uyuşukluk bacağın arkası ve 5. parmaktadır Aşil refleksi azalır veya alınmaz Motor güçsüzlük plantar fleksörlerdedir S1 segmenti (en sık)

KAS GÜCÜ DEĞERLENDİRİLMESİ KAS YÜZDESİ KAS DEĞERİ MEVCUT FONKSİYONEL DURUM %100 (5) NORMAL Yer çekimini yeniyor,tam bir dirence karşı tam E mevcut %75 (4) İYİ Az dirençle yerçekimine karşı Tam Hareket %50 (3) ORTAyer çekimine karşı tam hareket %25 (2) ZAYIFYerçekimsiz tam hareket %10 (1) ESERHafif kasılma eklem hareketi yok %0 (0) SIFIRHiç kasılma yok

Vasküler ve Nörojenik Kladikasyo Farkları Nörojenik Kladikasyo Vasküler Kladikasyo SemptomlarKramp tarzında AğrıAğrı,kramp Semptomların dağılımıKaba uyluk ve bacaklaraKaba veya bacaklara Başlatıcı Faktörler Uzun süre ayakta durma ve yürüme Yürümek,egzersiz Rahatlatıcı Faktörler Öne doğru eğilme veya oturmak Bir süre ayakta durmak Arteriyal NabızGenellikle NormalAzalmış veya yok EMG ve SEPAnormalNormal

Faset Sendromu Bel ağrısı kaba ve uyluk arka yüzüne yayılabilir Bel ağrısı kaba ve uyluk arka yüzüne yayılabilir Postür değişiklikleri ile iyileşen ağrı Postür değişiklikleri ile iyileşen ağrı Faset eklemin palpasyonu ile hassasiyeti Faset eklemin palpasyonu ile hassasiyeti Belin hiperekstansiyonunda ağrının artması Belin hiperekstansiyonunda ağrının artması Millgram testi (+) Millgram testi (+) Nörolojik defisit yok Nörolojik defisit yok

Lomber Spondilozun Klinik Görünümleri Klinik görünümPatolojinin yeriBelirti ve Bulgular Faset sendromu Faset eklemleri Bel uyluk arka kısmına yayılan ağrı.Ağrılı ekstansiyon.Nörolojik bulgu yok. Disk hernisi İntervertebral disk Bel ve bacak ağrısı.öksürmekle artan Ağrı,DBKT (+),nörolojik bulgu (+) Kanal stenozu Kemik ve yumuşak doku Bel ve bacak ağrısı,parestezi,NK (+) Kombine sendrom İntervertebral disk ve Faset eklemleri Bel ağrısı uyluk arka kısmına yayılıbilir,öksürmekle ile artan ağrı ekstansiyon ve fleksiyon ağrılı,Nörolokik bulgu yok

İntervertebral Disk Mesafesini Daraltan Hastalıklar Hastalık Radyolojik Bulgular Disk hernisi Disk araılığında daralma,lordoz düzleşmesi,skolyoz Disk dejen.. Disk araılığında daralma,kenar sklerozu, osteofitler,vakum fenomeni Enfeksiyon Disk araılığında daralma,hafif kenar sklerozu,yumuşak doku kitlesi Travma Disk araılığında daralma, kenar sklerozu Psodogut Disk araılığında daralma,kalsifikasyon,fragmantasyon,subluksasyon,kenar sklerozu Okronosiz Disk araılığında daralma,kenar sklerozu,vakum fenomeni,kalsifikasyon

Radyolojik Tanı Yöntemleri 1-Konvansiyonel yöntemler 1-Konvansiyonel yöntemler 2-BT 2-BT 3-MRG 3-MRG 4-Sintigrafi 4-Sintigrafi 5-Myelografi 5-Myelografi

Ayırıcı Tanı Lomber vertebra kırıkları Lomber vertebra kırıkları Lomber vertebra veya Sakroiliyak Patolojileri Lomber vertebra veya Sakroiliyak Patolojileri Bel bölgesinin konjenital Bozuklukları Bel bölgesinin konjenital Bozuklukları Disk Yaralanmaları Disk Yaralanmaları Tbc ve diğer Enfeksiyonlar Tbc ve diğer Enfeksiyonlar Bel bölgesi Tümörleri Bel bölgesi Tümörleri Psikonörotik durumlar Psikonörotik durumlar

SPONDİLOLİZİS SPONDİLOLİZTESİZ

Lomber Spondiloz

Tedavi 1.Medikal NSAİD NSAİD Myorölaksan Myorölaksan Antideprasanlar Antideprasanlar Lokal Enjeksiyonlar Lokal Enjeksiyonlar

Tedavi-2 2.Fizik tedavi ve Rehabilitasyon 2.Fizik tedavi ve Rehabilitasyon Fizik tedavi modaliteleri Fizik tedavi modaliteleri Egzersiz Egzersiz Korseleme Korseleme Bel Okulu Bel Okulu

Tedavi-3 3.Cerrahi 3.Cerrahi Laminektomi Laminektomi Diskektomi Diskektomi Füzyon Füzyon Kemopapain Enjeksiyonu Kemopapain Enjeksiyonu Foramenotomi Foramenotomi

Lokal Enjeksiyonları 1.Paraspinal Enjeksiyon 1.Paraspinal Enjeksiyon 2.Paravertabral Enjeksiyon 2.Paravertabral Enjeksiyon 3.Epidural Enjeksiyon 3.Epidural Enjeksiyon 4.İntratekal Enjeksiyon 4.İntratekal Enjeksiyon 5.Faset İnfliltrasyonu 5.Faset İnfliltrasyonu 6.İntradiskal Enjeksiyonlar 6.İntradiskal Enjeksiyonlar

Rehabilitasyonun Amaçları 1. Hasarlı ve komşu segmentlerde ve lomber omurgayı etkileyen diğer spinal,kalça kuşağı ve alt ekstremite yapılarında ağrısız hareker açıklığı sağlamak 2. Lomber omurgayı etkileyen nöromusküler sistemin optimal kuvvet,endurans ve koordinasyonunu sağlamak 3. Daha sonraki hasar ve rekurrensleri önlemek 4. Normal fonksiyonel aktivitelere dönmek

Disk Patolojileri