NEMLİLİK VE YAĞIŞ

Nemlilik ve yağış, yeryüzünde su dolaşımı adı verilen olaylar zincirinin bir halkasıdır. Sıcaklığa bağlı olarak buharlaşan su, havadaki nemi oluşturur. Havadaki nem de türlü biçimlerde yoğunlaşarak yağışlara neden olur. Yağışlarla yeryüzüne düşen su, bir süre sonra yeniden buharlaşarak havaya karışır. Buna Su Dolaşımı (Su Döngüsü) adı verilir.

Terleme, bitkilerin kökleriyle aldıkları suyu, yapraklarıyla atmosfere vermesidir . Buharlaşma, yeryüzündeki suların sıcaklığın etkisiyle gaz haline geçerek havaya karışmasına Buharlaşma denir. Buharlaşmayı etkileyen faktörler şunlardır: Sıcaklık : Enlem : Basınç : Rüzgar : Su Yüzeyinin Genişliği : Havadaki Nem Durumu : Zeminin Nemliliği :

Maksimum Nem (Doyma Noktası) : 1 m³ havanın belirli bir sıcaklıkta içinde taşıyabileceği en fazla nem miktarıdır. Mutlak Nem : 1 m³havada o anki koşullarda var olan (bulunan) nem miktarıdır. Nem Açığı : 1 m³ havanın doyma noktasına ulaşabilmesi için ihtiyaç duyduğu nem miktarıdır. Maksimum nem Nem Açığı Mutlak Nem

Hava Kütlelerinin Max Nem Miktarları Sıcaklık Nem (gr/m³) -20 ºC 1.10 15 ºC 12.85 -10 ºC 2.38 20 ºC 17.33 0 ºC 4.85 25 ºC 23.09 5 ºC 6.80 30 º C 30.66 10 ºC 9.39 35 ºC 42.20

Bağıl (Nispi – Oransal) Nem : 1 m³ hava içindeki nemin, o hava kütlesinin belli bir sıcaklıkta taşıyabileceği en fazla nem miktarına oranıdır.

Örnek: 10°C sıcaklıktaki 1m³ hava içerisindeki nem miktarı 4,7 gr olduğuna göre bağıl nem % kaçtır? (10 °C sıcaklıkta doyma noktası 9,4 gramdır.) Bağıl Nem= 4,7 9,4 x100 = 470 9,4 = %50

Hava Doyma noktasına ulaştı. Hava doyma noktasını aşar. Hava açık Hava Doyma noktasına ulaştı. Hava doyma noktasını aşar. Mutlak Nem: 12 gr 30 º C Max: 30 gr Bağıl Nem: %40 Nem Açığı: %60 1m³havadan 3gr yağış düşer. Max: 12 gr 15 º C Bağıl Nem: %100 ‘’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’ 10 º C Max: 9gr Bağıl nem %100’ü aşar. Yükselerek Soğuma I. Aşama Soğuma II. Aşama III. Aşama

YOĞUNLAŞMA VE YAĞIŞ OLUŞUMU Hava kütlesi yükselir ya da geldiği bölgedeki soğuk zemine dokunur Soğur Nem taşıma kapasitesi azalır Bağıl nem oranı artar Doyma noktasına ulaşır ( Mutlak nem = Max nem → Bağıl nem % 100’e ulaşır.) Havanın içindeki nem yoğunlaşır (Yani gözle görülebilir bir hale gelir. Sis, çiy, kırağı, kırç ya da bulut oluşur.) Bulut oluştuktan sonra hava yeniden yükselerek soğursa Doygun hava kütlesinin max nemi düşer Hava doyma noktasını aşar Yağış oluşur

Oluşumuna göre yağış çeşitleri: Orografik (Yamaç) Yağışı Konveksiyonel (Yükselim) Yağışı Cephe Yağışı Orografik(Yamaç Yağış): Denizden gelen nemli hava kütlesi dağı aşmak için yükselir. Yükselirken her 100 metrede 0,5°C soğur, yoğunlaşır ve yağış bırakır. Yükseklerde yağış kar şeklindedir. Ülkemizde bu yağışlar nerelerde görülür? Kuzey Anadolu ve Güney Anadolu dağlarının denize bakan yamaçlarında görülür. Deniz Dağ ***** """ """" Nemli hava

2. Konveksiyonel (Yükselim) Yağışı: Alçak basınç alanlarında, ısınan hava yükselir. Yükselen hava, soğuyarak yoğunlaşır. ve yağışlar oluşur. Dünya’da Ekvatoral kuşak ile Orta kuşak ülkelerinde görülür. Türkiye’de İç Anadolu Bölgesinde, ilkbahar sonu yaz başlangıcında görülür. Kırkikindi yağışı olarak adlandırılır. ٰٰ Isınma Yeryüzü

Orta kuşakta görülen yağışların büyük bölümü cephe yağışıdır. 3. Cephe Yağışları: Sıcak ve soğuk havanın karşılaşma alanlarında, hafif olan sıcak hava kütlesi soğuk hava kütlesinin üzerinde yükselir. Yükselirken soğur, yoğunlaşır ve yağış bırakır. Orta kuşakta görülen yağışların büyük bölümü cephe yağışıdır. Soğuk Hava Sıcak hava Yeryüzü

Dünya’nın en fazla yağış alan yerleri: -Ekvator kuşağı -Musonlar kuşağı -Orta kuşak karalarının batısı Musonlar Kuşağı Ekvator kuşağı

Dünya’nın en az yağış alan yerleri: -Orta kuşak karalarının dağlarla çevrili iç kesimleri -Kutuplar çevresi -30° Kuzey ve Güney paralelleri çevresi Kutuplar çevresi Orta K. K. İç kesimi 30°Paraleli 30°Paraleli Kutuplar çevresi