TEKNİK ANALİZ FİYAT VE İŞLEM HACMİNDE SOMUTLAŞAN PİYASA HAREKETLERİNİ GRAFİKLER YARDIMI İLE İNCELEYEREK, GELECEKTE GERÇEKLEŞECEK FİYAT HAREKETLERİNİ TAHMİN ETMEK AMACIYLA YAPILAN BİR ÇALIŞMADIR. BU ÇALIŞMAYI GEÇERLİ KILAN ÜÇ TEMEL VARSAYIM VARDIR: 1- PİYASA HAREKETLERİ HER TÜRLÜ ETKİYİ DİKKATE ALIR. 2- FİYATLAR BELLİ BİR EĞİLİM, TREND ÇERÇEVESİNDE HAREKET EDERLER. 3- TARİH KENDİNİ TEKRARLAR.
GELECEKTE PİYASA HAREKETLERİNİ TAHMİN ETMENİN BİR BAŞKA YOLU FUNDAMENTAL ANALİZDİR. ANCAK BU ANALİZ UZUN VADE DE BAŞARILI OLMASINA KARŞIN, KISA VADE DE PEK ETKİN DEĞİLDİR. TEKNİK ANALİZ İSE ÖZELLİKLE KISA VADE PİYASA HAREKETLERİNE HASSAS OLDUĞU İÇİN BU YÖNÜYLE FUNDAMENTAL ANALİZİ (TEMEL ANALİZ) TAMAMLAYICI ÖZELLİKLERE SAHİPTİR.
“ÇOĞUNLUK HER ZAMAN HAKLIDIR.” FİYAT MEKANİZMASININ DÜNYA EKONOMİK SİSTEMİ İÇİNDEKİ YERİNİ DÜŞÜNÜP, TEKNİK ANALİZİN DÜNYA ÇAPINDA DİREK VEYA İNDİREKT OLARAK YAYGIN BİR ŞEKİLDE KULLANILDIĞINI FARKETTİĞİMİZDE HATIRLAMAMIZ GEREKEN: “ÇOĞUNLUK HER ZAMAN HAKLIDIR.”
GRAFİKLER BAR GRAFİK LİNE GRAFİK (ÇİZGİ) POINT AND FIGURE (NOKTA VE İŞARET) CANDLE STICK GRAFİK (MUM)
TEKNİK ANALİZDE EN YAYGIN KULLANILAN GRAFİK TÜRÜ BAR GRAFİKTİR. PRICE BAR HIGH (GÜNÜN EN YÜKSEK FİYATI) CLOSE (PİYASA KAPANIŞ FİYATI) OPEN (PİYASA AÇILIŞ FİYATI) LOW (GÜNÜN EN DÜŞÜK FİYATI)
LINE GRAFİK
POINT AND FIGURE GRAFİK (NOKTA VE İŞARET) * BU GRAFİK TÜRÜNDE KULLANILAN BOYUT YALNIZ FİYAT HAREKETİDİR. ZAMAN FAKTÖRÜ DİKKATE ALINMAZ. * ÖZELLİKLE GÜNİÇİ FİYATLARIN ANALİZİNDE OLARAK KULLANILIR BU GRAFİK TÜRÜNDE TANIMLANACAK BİR BİRİMLİK ARTIŞ “X” İLE BİR BİRİMLİK DÜŞÜŞ İSE “0” İLE TEMSİL EDİLİR.
POINT AND FIGURE GRAFİK
MEKANİK BİR YAKLAŞIMLA, AKIM DÖNÜŞÜMÜ GÖRÜÜMLERİ VE CANDLESTICK GRAFİK (MUM GRAFİKLERİ) MEKANİK BİR YAKLAŞIMLA, AKIM DÖNÜŞÜMÜ GÖRÜÜMLERİ VE BELLİ FORMASYONLARIN OLUŞUMUNDAKİ DİNAMİK GÜÇLERİN GÖRÜLMESİNE İMKAN SAĞLAYAN GRAFİKLERDİR. MUM GRAFİK ANALİZLERİNDE ELE ALINMASI GEREKEN VE ÖNEM TAŞIYAN KONULAR ŞUNLARDIR: 1- MUMLARIN RENGİ (CANDLESTICK COLOUR) 2- MUMLARIN TARADIKLARI FİYAT SEVİYELERİ (CANDLESTICK RANGE) 3- MUMUN GÖVDE BOYU (CANDLESTICK BODY SIZE) 4- GÖLGENİN YERİ (SHADOW LOCATION) 5- GÖLGENİN BOYU (SHADOW SIZE) 6- MUMUN GELİŞİMİ OLUŞUMU (CANDLESTICK DEVELOPMENT) 7- MUMUN GRAFİKTEKİ YERİ (CANDLESTICK LOCATION)
CANDLESTICK GRAFİK (MUM GRAFİKLERİ)
HAREKETLİ ORTALAMALAR (MOVING AVERAGES) EN BASİT VE EN ÇOK KULLANILAN TREND TAKİP EDEN SİSTEMLERDEN BİRİDİR. BU METODUN KULLANILMASINDA AVARAJI ALINACAK GÜNLÜK FİYAT DEĞERLERİNİN ADEDİ SABİT KALIR FAKAT AVARAJLARIN ALINDIĞI ZAMAN ARALIĞI DEĞİŞİR. MATEMATİKSEL OLARAK ; MOVING AVERAGES = (GÜN1+GÜN2+……+GÜN N)/N BU EŞİTLİKTE TEK DEĞİŞKEN KAÇ GÜNLÜK AVARAJIN ALINACAĞINI GÖSTEREN N DEĞERİDİR.
HAREKETLİ ORTALAMALAR (MOVING AVERAGES) SIMPLE MOVING AVERAGE (BASİT ARİTMETİK ORTALAMA) * YALNIZ BELİRLİ BİR DÖNEMİ KAPSIYOR * HER DATA AYNI ÖNEME SAHİP MATEMATİKSEL FORMÜLÜ; At = (Ks + Ks-1+…….+Ks-1+1) / n n ∑Ks-i+1/n n<s İ Ks = SON GÜNKÜ KAPANIŞ At = SON GÜNKÜ MOVING AVERAGE DEĞERİ N = KAÇ GÜNLÜK MOVING AVERAGE KULLANILDIĞINI BELİRTEN GÜN ADEDİ
HAREKETLİ ORTALAMALAR (MOVING AVERAGES) B) WEIGHTED MOVING AVERAGE (AĞIRLIKLI ARİTMETİK ORTALAMA) * YALNIZ BELİRLİ BİR DÖNEMİ KAPSIYOR * EN SON DATA ÖNEMLİ , TARTILAR SON DATAYA DOĞRU ARTAN ORANLI MATEMATİKSEL FORMÜLÜ; At = (a1Ks + a2Ks-1 +……………+anKs-n+1) / a1+a2+…….+an
HAREKETLİ ORTALAMALAR (MOVING AVERAGES) C) EXPONENTIAL MOVING AVERAGE (ÜSSEL AĞIRLIKLI ORTALAMA) * TÜM DATAYI KAPSIYOR * EN SON DATA ÖNEMLİ , TARTILAR SON DATAYA DOĞRU ARTAN ORANLI MATEMATİKSEL FORMÜLÜ; At = (a1Ks + a2Ks-1 +……………+anKs-n+1) / a1+a2+…….+an
HAREKETLİ ORTALAMALARIN KULLANIMI KISA DÖNEM MA: HASSAS AŞAĞI VEYA YUKARI TRENDLİ PİYASALARDA KÖTÜ SİNYAL VEREBİLİR, ZİRA FİYATI YAKINDAN TAKİP EDER. UZUN DÖNEM MA: PEK HASSAS DEĞİL AŞAĞI VEYA YUKARI TRENDLİ PİYASALARDA ETKİN TRENDİ GÖSTERİYOR. SİNYALLER: KDMA, UDMA AŞAĞIDAN YUKARI KESİYORSA ……. AL UDMA, KDMA YUKARIDAN AŞAĞIYA KESİYORSA ……SAT
HAREKETLİ ORTALAMALARIN KULLANIMI
HAREKETLİ ORTALAMALARIN KULLANIMI
MOMENTUM (HIZ KAZANMA GÖSTERGESİ) MOMENTUM GÖSTERGESİ SENET VEYA ENDEKS FİYAT FİYATLARININ GERÇEK DEĞİŞMELERİ YERİNE FİYAT DEĞİŞİMLERİNİN HIZINI ÖLÇMEKTEDİR. MATEMATİKSEL FORMÜLÜ; Mt = (Pt-Pt-x) + 100 Mt = t GÜNKÜ MOMENT DEĞERİ Pt = T GÜNKÜ KAPANIŞ DEĞERİ Pt-x = x ÖNCEKİ KAPANIŞ FİYATI Pt>Pt-1 İKEN Mt<Mt-1 İSE BEARISH (NEGATIVE) DIVERGENCE YUKARI TREND SONU Pt<Pt-1 İKEN Mt>Mt-1 İSE BULLISH (POSITIVE) DIVERGENCE AŞAĞI TRENDİN SONU
MOMENTUM
MOMENTUM * TRENT YÖNÜNDEKİ SİNYALLERİN UYGULANMASI ETKİNLİĞİ ARTIRIYOR. * 0 ÇİZGİSİ YUKARI TRENDİ OLAN PİYASADA ÖNEMLİ BİR DESTEK YERİ OLURKEN, AŞAĞI TRENT DURUMUNDA İSE ÖNEMLİ BİR DİRENÇ OLMAKTADIR. * 10 VE 12 GÜNLÜK MOMENTUM KULLANIMI YAYGINDIR.
MOMENTUM
PRICE RATE OF CHANGE -ROC ( FİYAT DEĞİŞME HIZI GÖSTERGESİ) ROC’UN MOOMENTUMDAN FARKI, MOMENTUM SON FİYATLA X GÜN ÖNCEKİ FİYAT ARASINDAKİ FARKI GÖZÖNÜNE ALIRKEN; ROC SON FİYATLA , X GÜN ÖNCEKİ FİYATIN ORANINI, NİSBİ DEĞİŞİMİ HESAPLIYOR. DİĞER BİR FARKTA MOMENTUM’DAKİ 0 ÇİZGİSİ YERİNE ROC OSCİLLATÖRÜNDE 100 ÇİZGİSİ AYNI İŞLEVİ GÖRÜYOR. ROCt, 100 ÇİZGİSİNİ AŞAĞIDAN YUKARIYA DOĞRU KESERSE AL (AŞAĞI TREND BİTİP, YUKARI TREND BAŞLIYOR) ROCt, 100 ÇİZGİSİNİ YUKARIDAN AŞAĞIYA DOĞRU KESERSE SAT (YUKARI TREND BİTİP, AŞAĞI TREND BAŞLIYOR) MATEMATİKSEL OLARAK FORMÜLÜ; ROC t = Pt / Pt-x * 100
PRICE RATE OF CHANGE ( ROC )
RELATIVE STRENGTH INDEX –RSI (GÖRELİ GÜÇ GÖSTERGESİ) HIZ KAZANMA GÖSTERGESİNİN DEĞİŞİK TÜRÜDÜR. MATEMATİKSEL OLARAK FORMÜLÜ; RSI = 100 – 100 / 1 + Rs RS = YUKARI KAPANIŞLARIN X GÜNLÜK ORTLAMASI / AŞAĞI KAPANIŞLARIN X GÜNLÜK ORTLAMASI ÖRNEK: 14 GÜNLÜK RSI İÇİN RS A = SON 14 İÇİNDEKİ YUKARI KAPANIŞLARIN BİR ÖNCEKİ GÜNE GÖRE FARKLARININ TOPLAM 14’E BÖLÜNÜR. B = SON 14 İÇİNDEKİ AŞAĞI KAPANIŞLARIN BİR ÖNCEKİ GÜNE RS = A / B
RELATIVE STRENGTH INDEX (RSI) ÖZELLİKLERİ * RSI 0-100 ARASINDA DALGALANIR. * 30 VE 70 ÇİZGİLERİ ÖNEMLİDİR. * 30 ÇİZGİSİNİN ALTI AŞIRI SATILMIŞ (OVERSOLD) 70 ÇİZGİSİNİN ÜSTÜ AŞIRI SATILMIŞ (OVERBOUGHT) * RSI HEM 0-100 ARASI DALGALANMA BANTI, HEM DE AŞIRI FİYAT HAREKETLERİNİ YUMUŞATMASI NEDENİYLE YANILMALARI AZALMASI BAKIMINDAN BASİT OSCILATORLARDAN DAHA ÜSTÜN ÖZELLİKLİDİR. * EN ÇOK 14 VE 9 GÜNLÜK KULLANILIR.
RELATIVE STRENGTH INDEX (RSI) SİNYALLERİ * 30 ÇİZGİSİNİN ALTINA GELDİĞİNDE AÇIK POZİSYONLARINI KAPAT, DIVERGENCE TEYİT OLDUĞUNDA AL. * 70 ÇİZGİSİNİN ÜSTÜNE GELDİĞİNDE MALCI POZİSYONLARIN KARINI AL, DIVERGENCE TEYİT OLDUĞUNDA AÇIĞA DAHA SAT. (DIVERGENCE TEYİDİ TREND DEĞİŞİMİ ANLAMINA GELİYOR.)
RELATIVE STRENGTH INDEX (RSI)
(BELİRLENEN ZAMAN İÇİNDE FİYATLARIN EN DÜŞÜK VEYA STOCHASTICS - K%D (BELİRLENEN ZAMAN İÇİNDE FİYATLARIN EN DÜŞÜK VEYA EN YÜKSEK SEVİYELER ARASINDAKİ YERİNİN SAPTANMASI YÖNTEMİ) YUKARI TRENTTE KAPANIŞ FİYATLARININ GİTTİKÇE ARTAN KANALININ ÜST BÖLÜMÜNE, AŞAĞI TRENTE FİYAT KANALININ ALT BÖLÜMÜNE YAKINLAŞMASI BU GÖSTERGENİN GÖZLEM TABANIDIR. MATEMATİKSEL OLARAK FORMÜLÜ 5/3 GÜNLÜK İÇİN ; %K = 100 * [C – L5 / H5 - L5] C : KAPANIŞ FİYATI L5 : SON BEŞ GÜNÜN EN DÜŞÜĞÜ H5 : SON BEŞ GÜNÜN EN YÜKSEĞİ H3 : (C – L5)’İN 3 GÜNLÜK TOPLAMI L3 : (H-L5)’İN 3 GÜNLÜK TOPLAMI %D = 100 * H3 / L3
STOCHASTICS (K%D) ÖZELLİKLERİ * %K VE %D 0-100 ARASINDA DALGALANIR. * 70’İN ÜSTÜ AŞIRI ALINMIŞ (OVER BOUGHT) 30’ÜN ALTI AŞIRI SATILMIŞ (OVER SOLD) * %K DAHA SERİ %D İSE %K’YA GÖRE DAHA YAVAŞTIR. SİNYALLERİ * %D : 85-90 ARASINDA, BEARISH DIVERGENCE VAR; %D YÖN DEĞİŞTİRİYOR; %K, %D’Yİ BU YÖN DEĞİŞİMİNDEN SONRA YUKARIDAN AŞAIĞYA DORĞU KESİYOR…… SAT * %D : 10-15 ARASINDA, BULLISH DIVERGENCE VAR, %D YÖN DEĞİŞTİRİYOR; %K, %D’Yİ BU YÖN DEĞİŞİMİNDEN SONRA AŞAĞIDAN YUKARI DOĞRU KESİYOR…… AL
STOCHASTICS (K%D) %D KESİK ÇİZGİ 5/3 %K DÜZ ÇİZGİ
WILLIAMS %R BU GÖSTERGE SON KAPANIŞ FİYATININ SİZİN TARAFINIZDAN SAPTANAN SÜRE İÇİNDEKİ EN DÜŞÜK VE EN YÜKSEK FİYATLARA GÖRE NEREDE YER ALDIĞI BULMAKTIR. MATEMATİKSEL OLARAK FORMÜLÜ WILLIAMS %R = [ H10 – C / H10 - L10 ] C : EN SON KAPANIŞ FİYATI H10 : SON 10 GÜN İÇİNDEKİ EN YÜKSEK FİYAT L10 : SON 10 GÜN İÇİNDEKİ EN DÜŞÜK FİYAT
WILLIAMS %R ÖZELLİKLERİ * 0-100 ARASINDA DALGALANIR * AŞIRI SATILMIŞ AŞIRI ALINMIŞ DURUMLAR 80 VE 20’YE GÖRE. * 80’İN ÜZERİ AŞIRI SATILMIŞ (OVERSOLD) 20’İN ALTI AŞIRI ALINMIŞ (OVERBOUGHT) (DİĞER GÖSTERGELERİN TERSİNE) SİNYALLER * %R 80’İN ÜSTÜNDE; BULLISH DIVERGENCE VAR. ….. AL * %R’İN ALTINDA BEARISH DIVERGENCE VAR. ….. SAT
WILLIAMS %R
MACD (HAREKETLİ ORTALAMALARIN BİRLEŞMELERİ VE AYRILMALARI METODU) EXPONANSİYEL OLARAK YUMUŞATILMIŞ İKİ HAREKETLİ ORTALAMA ARASINDAKİ FARKI GÖSTERİR. (YUMUŞATILMIŞ ÜSLÜ HAREKETLİ ORTALAMALARIN ARASINDAKİ FARKIN AZALMASI VEYA ARTMASINDAN KAYNAKLANAN HESAPLAMALAR MACD ÇİZGİSİNİ MEYDANA GETİRİRKEN 9 GÜNLÜK YUMUŞATILMIŞ ÜSLÜ HAREKETLİ ORTALAMA DA SİNYAL ÇİZGİSİ OLARAK KULLANILMAKTADIR.) SIGNAL, MACD’NİN EXPONANSİYEL YUMUŞATILMIŞ HAREKETLİ ORTALAMASIDIR. 0 ÇİZGSİNİN ALTINDA VE ÜSTÜNDE DALGALANAN AŞIRI SATILMIŞ AŞIRI ALINMIŞ DURUMLARI GÖZLENEN VE KESİŞMELERE GÖRE AL, SAT SİNYALLERİ ÜRETEN BİR GÖSTERGEDİR.
MACD SİNYALLER * 0 ÇİZGİSİNİN ALTINDA, MACD, SİGNAL ÇİZGİSİNİN AŞAĞIDAN YUKARI KESERSE BU BİR AL SİNYALİDİR. BU KESİŞMEDEN SONRA AMACD VE SIGNAL’İN 0 ÇİZGİSİNİN ÜSTÜNE ÇIKMASI SİNYALİN DOĞRULUĞUNU YEİT EDER. * 0 ÇİZGİSİNİN ÜSTÜNDE MACD, SİGNAL ÇİZGİSİNİ YUKARIDAN AŞAĞI DOĞRU KESER BU BİR SAT SİNYALİDİR. BU KESİŞMEDEN SONRA MACD VE SİGNAL’İN 0 ÇİZGİSİNİN ALTINA İNMESİ SİNYALİN DOĞRULUĞUNU TEYİT EDER. * MACD BİR GÖSTERGE OLARAK KULLANILDIĞI GİBİ, TREND GÖSTERGESİ OLARAKTA KULLANILMAKTADIR. ÖRNEĞİN MACD’NİN DİP NOKTALARINI BİR TRENT ÇİZGİSİ İLE BELİRTELİM. MACD’NİN BU TRENT ÇİZGİSİNİ KESMESİ TREND DEĞİŞİMİ KONUSUNDA BİR UYARI OLMAKTADIR.
MACD
MACD
MACD