Köylerimizde Asbest Karışımlı Topraklar ve Türkiye Asbest Kontrolü Stratejik Planı Prof.Dr. Mehmet KARADAĞ Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dr. İrfan OĞUZ Bursa İl Halk Sağlığı Müdür Yrd.

31 Aralık 2010 Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü, kansere neden olan asbestin, üretim, kullanım, piyasa arzı ile asbest içeren eşyaların piyasaya arzını 31 Aralık 2010 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yasakladı.

Asbest İthalatı Son 30 yılda asbest ithalat miktarı yaklaşık 500 000 Ton olmuştur.

ASBEST NEDİR Asbest, tabiatta doğal olarak bulunan ve lifsi (iğsi) yapıda olan bir mineral grubuna verilen ortak isimdir. Asbest grubunda yer alan minerallerin temel ortak özelliği lifsi yapıda olmalarıdır. Bazı köylerimizin çevresinde gri, kirli beyaz, kirli yeşil renkte, lif lif, hafif nemli ve yağlı bir toprak çeşidi olabilir. Bu toprak çeşidine değişik yörelerde değişik isimler verilir: Aktoprak, geven toprak, höllük, ceren, çorak toprak, gök toprak gibi.

AKTOPRAK / GEVEN TOPRAK / ÇORAK TOPRAK / HÖLLÜK TOPRAK / CEREN TOPRAK / GÖKTOPRAK Bazı köylerimizin çevresinde gri, kirli beyaz, kirli yeşil renkte, lif lif, hafif nemli ve yağlı bir toprak çeşidi olabilir. Bu toprak çeşidine değişik yörelerde değişik isimler verilir: Aktoprak, geven toprak, höllük, ceren, çorak toprak, gök toprak gibi.

Söz konusu toprağa ait bir örnek. Sertçe görünen lifsi yapıya dikkat. Parmaklarınızla sıkarak koparabilirsiniz ve ufalayabilirsiniz. Sert gibi göründüğüne bakmayın, elle kırılır. Söz konusu toprağa ait bir örnek. Sertçe görünen lifsi yapıya dikkat. Parmaklarınızla sıkarak koparabilirsiniz ve ufalayabilirsiniz. Sert gibi göründüğüne bakmayın, elle kırılır.

Başka bir örnek; toprağın rengine ve lif lif yapısına dikkat. Elinizde ezerseniz elinize sıvanır. Başka bir örnek; toprağın rengine ve lif lif yapısına dikkat. Elinizde ezerseniz elinize sıvanır.

Lifsi minerallerin boy : en oranı 3’ten fazladır. Yani boyları enlerinden en az 3 misli veya daha fazla uzundur. Asbest mineralleri bu lifsi yapısal özellikleri nedeniyle “fibröz mineraller” olarak da anılırlar

Bu çeşit toprak yığınlarını köylerin etrafında bazı yerlerde yığınlar halinde bulunur. Gri-yeşil rengi nedeniyle kolay tanınır. Dikkat edin toprak çıkarılıp, götürülmüş. Bu çeşit toprak yığınlarını köylerin etrafında bazı yerlerde yığınlar halinde bulunur. Gri-yeşil rengi nedeniyle kolay tanınır. Dikkat edin toprak çıkarılıp, götürülmüş.

Rengi ve yapısıyla toprak kolay tanınıyor. Toprağın yeşile kayan rengine dikkat. Rengi ve yapısıyla toprak kolay tanınıyor. Toprağın yeşile kayan rengine dikkat.

Bu çeşit toprak yol kenarlarında bulunabilir.

Bazı köylerin girişinde çıkışında bu toprağı görebiliriz.

Civarda yaşayan köylüler bu toprağı çıkarıp, kullanmış.

Bu toprağı tanıdınız mı ?

Uzun lifli toprak ! Bu özel toprağı renginden, yumuşak, nemli, yağlı ve lifsi yapısından, ele değince sıvanıp iz yapmasından kolay tanırız. Bazısı uzun lifsi olur.

Kısa lifli toprak ! Bazısı kısa lifsi…

Aktoprak, çorak toprak, geven veya höllük bulunduğu yerden kolayca çıkarılır. Bu toprak kolay çıkar.

Toprağı bir keserle bile çıkarabilirisiniz.

Bir kova içinde suda eritilir. Kıvamı yumuşatılır.

Sıva maksadıyla evlerin dış duvarına sürülür. SIVA

Evlerin iç sıvasında kullanılır Evlerin iç sıvasında kullanılır. Ev içinde parlak, güzel görünüşlü, güzel kokulu bir sıva - badana olur. SIVA - BADANA

Bu topraklar bazen evlerin, damların üstüne de serilir. DAMLARDA ÖRTÜ

Kapının yanındaki ağılın damına dikkat; bu çeşit toprak serilmiş Kapının yanındaki ağılın damına dikkat; bu çeşit toprak serilmiş. İnsan boyunda…

Toprak lif lif olduğu için ısıyı ve suyu tutuyor. Neden köylüler bu toprağı kullanmış ? Çünkü toprak lif lif. Bu lif lif olması çok önemli. Toprak lif lif olduğu için ısıyı ve suyu tutuyor. Toprak lif lif olduğu için ısıyı ve suyu tutuyor.

Toprak lif lif çünkü içinde asbest var. Bakın asbest nasıl görünüyor.

GÜZEL KOKU, YAZIN SERİN EV, KIŞIN SICAK EV. İçindeki asbest lifleri sayesinde bu toprakla sıvanan evlerde yazın serin, kışın sıcak olur. GÜZEL KOKU, YAZIN SERİN EV, KIŞIN SICAK EV.

YAĞMUR VE KAR SUYU GEÇMEZ. Bu çeşit toprak içindeki asbest sayesinde çatıda suya ve ısıya karşı koruma yapar. Yağmur geçmez, kar suyu sızmaz, sıcağı oda içinde tutar. YAĞMUR VE KAR SUYU GEÇMEZ.

Bahsettiğimiz asbestle karışık toprakla sıvalı evleri ve sıvayı kolayca tanırız. Duvara dikkat edin lütfen.

Asbest elinize veya elbisenize kolayca sıvanır.

Asbestli toprakla sıvalı duvarlarda bazı evlerin sıvası kireçle kapatılmış olabilir. Kireçi biraz dökerseniz altında bu sıva kolayca görülür.

Evin içinde de asbestli sıvayı kolayca tanırsınız Evin içinde de asbestli sıvayı kolayca tanırsınız. Bakın bir ince katman gibi kalkmış.

Asbest karışık toprağa ve ondan oluşan sıvaya bakın.

A B ASBEST YOK ASBEST VAR Asbestli sıva toprağı ile içinde asbest olmayan sıva toprağı nasıl ayırt edilir ? Fotoğraf A’da içinde asbest olmayan tamamen beyaz renkli aktoprak. Fotoğraf B de gri – yeşil renkli asbest karışımlı toprak. ASBEST YOK ASBEST VAR Asbestli sıva toprağı ile içinde asbest olmayan sıva toprağı nasıl ayırt edilir ? Fotoğraf A’da içinde asbest olmayan tamamen beyaz renkli aktoprak. Fotoğraf B de gri – yeşil renkli asbest karışımlı toprak.

Resim A da asbest olmayan kireç taşı sıva toprağı, Resim B de gri-yeşil, yumuşak, yağlı asbest karışık sıva toprağı. Resim A da asbest olmayan kireç taşı sıva toprağı, Resim B de gri-yeşil, yumuşak, yağlı asbest karışık sıva toprağı. ASBEST YOK ASBEST VAR

Resim A da sert, küçük küçük parçalı, toz gibi parlak beyaz sıva toprağı Resim B de asbest karışımlı sıva toprağı, Farkı görüyorsunuz değil mi ? ASBEST YOK ASBEST VAR

KÖYLERDE ASBEST TEMASI BÖYLE OLUR Asbest karışımlı toprak ile sıvalı evlerin olduğu yerlerde yaşayanlar asbest ile nefes yoluyla temas etmiş olurlar. KÖYLERDE ASBEST TEMASI BÖYLE OLUR

KÖYLERDE ASBEST TEMASI BÖYLE OLUR Temas doğumda çocuklukla başlar, kişi oralarda yaşadıkça asbest solumaya devam eder. KÖYLERDE ASBEST TEMASI BÖYLE OLUR

Asbest solunması Carbone M: Semin Oncol 2002;29:2.

KÖYLERDE ASBEST TEMASI HANGİ HASTALIKLARI YAPAR: Akciğer zarı kanseri – mezotelyoma Akciğer kanseri Akciğerde iyi huylu su toplanması Akciğer zarında kireçlenmeler Karın zarı kanseri Asbest soluyan kişilerde 40-50 yıl sonra bir çok hastalık olabilir.

LÜTFEN KONUŞMACI YORUMLASIN

Asbest temaslı köylerde, asbest teması olmayan köylere göre: - Akciğer zarı kanseri 110 misli - Akciğer kanseri 44 misli daha yüksektir.

Ülkemizde Asbest Teması Kırsal alanda asbest ile temas etmiş 1000000’a yakın insan var. Bu insanların 332 600’ünde asbest nedenli hastalık gelişebilir. Önümüzdeki 20 yılda; 7 638 Mezotelyoma, 2 934 Akciğer Kanseri 2 847 Solunum Yetmezliği gelişebileceği bekleniyor.

Daha önce de duymuş olabilirsiniz: Asbest teması olan köylerimizde bu temas ciddi bir tehlikedir.

TÜRKİYE ASBEST KONTROLÜ Sağlık Bakanlığı 3 Daire Başkanlığı STRATEJİK PLANI 25 Üniversite Hastanesi 4 Eğitim Hastanesi 2 Meslek Hastanesi Sağlık Bakanlığı 3 Daire Başkanlığı Türkiye için Sağlık bakanlığı – Üniversiteler arasındaki en büyük işbirliği.

TÜRKİYE ASBEST KONTROLÜ STRATEJİK PLANI 15 Profeör 21 Doçent 5 Yardımcı doçent 4 Uzman hekim 3 Mineralog 4 Yabancı danışman Planı çok geniş bir uzman kadrosu uyguluyor; bunlar üniversitelerden,

TÜRKİYE ASBEST KONTROLÜ STRATEJİK PLANI 30 İlin halk sağlığı müdürü 80 den fazla halk sağlığı teknik personeli Sağlık bakanlığı da çok geniş bir kadroyla plan çalışmalarına katılıyor.

Köyünüzde asbest karışık toprakla sıvalı ev veya kaplı çatı var mı ? ÇOK ÖNEMLİ Köyünüzde asbest karışık toprakla sıvalı ev veya kaplı çatı var mı ? Bu plan köyünde asbestli toprak kullanılan veya çıkan köy varsa o köy için çok büyük şans.

BU PROJE İLE KÖYÜNÜZ NELER KAZANACAK: Asbestli toprak yığınları yeşillendirilecek, Asbestlı toprakla sıvalı evler plastik – yağlı boya ile boyanacak, Asbestli toprakla örtülü damlar güzelce kaplanacak, Asbestli toprak olan yıkıntılar varsa temizlenecek. Köyünüz için bu projede yapılacaklar büyük kazanç olacak.

Kesin kayıtlı asbeste bağlı akciğer zarı kanseri olan hasta var. SİZİ DAVET ETTİK ÇÜNKÜ Sizlerin köylerinden Kesin kayıtlı asbeste bağlı akciğer zarı kanseri olan hasta var. Biz sizi nasıl bulduk ? Çünkü sizin köylerinizden çıkmış akciğer zarı kanseri olan hasta var. Öyleyse sizin köyde asbest karışımlı toprak ya da bu toprakla sıvanmış evler var.

1. Köyünüzde bu konuşmada gösterilen toprak var mı: Evet ( ) Hayır ( ) ANKET İl ismi: Köyün ismi: İlçe: Muhtar ismi: 1. Köyünüzde bu konuşmada gösterilen toprak var mı: Evet ( ) Hayır ( ) 2. Köyünüzde bu konuşmada gösterilen toprakla sıvalı ev var mı: Evet ( ) Hayır ( ) 3. Köyünüzde bu toprakla çatısı örtülü oda – dam var mı : 4. Köyünüzde bu konuşmada gösterilen toprak eskiden kullanıldı mı: (Değerli arkadaşlarım anketi lütfen siz bu slaytı da göstererek ve tek tek soruları sorup, açıklayarak cevaplatın.) Muhtar arkadaşlar lütfen bu anketi doğru cevaplayın. Çünkü size çok faydası olacak. Haydi hep birlikte cevaplandıralım. Soru 1: Köyünüzde bu konuşmada gösterilen çorak, höllük, geven ya da aktoprak var mı ? Varsa evet’in yanına işaret koyun, yoksa hayırın yanına işaret koyun. Zorluğunuz varsa arkadaşlarımız size yardım etsin. Birinci soru bittiyse ikinciye geçelim… .

TEŞEKKÜRLER !