SIĞIR TÜBERKÜLOZU BRUSELLOZİS Cihangir Gültekin GÜMÜŞTEPE HAYVAN SAĞLIĞI HİZMETLERİ DAİRE BAŞKANLIĞI Hayvan Hastalıklarıyla Mücadele Şube Müdürü 2010 /ANTALYA 1

SIĞIR TÜBERKÜLOZU

MEVZUAT 3285 sayılı HSZK ve HSZY Sığır (Bovine) Tüberkülozu Yönetmeliği (2/4/2009 tarih/27188 sayı RG)

MEVZUAT Sığır (Bovine) Tüberkülozu Yönetmeliği 6 haftalığın üzeri hayvanlarda test Testler Tek intradermal test Karşılaştırmalı intradermal test Teamül Cetveli (il müdürlüğü) Kesim en kısa zamanda ve 30 günü geçmemek üzere

MEVZUAT Test sonuçlarının değerlendirilmesi Tek intradermal test Klinik belirtiler; Uygulama yerinde, enjeksiyondan yetmişiki saat (± 4 saat) sonra diffüz ya da yaygın ödem, eksüdasyon, nekroz, ağrı ya da lenf kanalları ya da lenf yumrularının yangısı Pozitif reaksiyon : Klinik belirti veya 4 mm veya daha fazla kalınlaşma Şüpheli reaksiyon: Klinik belirti yok, 2 mm’den çok 4 mm’den az kalınlaşma Negatif reaksiyon : Klinik belirti yok, 2 mm’den fazla olmayan kalınlaşma

MEVZUAT Test sonuçlarının değerlendirilmesi Tek intradermal test Şüpheli reaksiyon veren hayvanlar en az 42 gün sonra tekrar test edilir. İkinci testte negatif sonuç vermeyen hayvanlar, teste pozitif reaksiyon vermiş kabul edilir. Tek intradermal testte pozitif bulunan hayvanlar, yanıltıcı pozitif reaksiyondan ya da etkileşim reaksiyonundan şüphe ediliyorsa, karşılaştırmalı intradermal teste tabi tutulabilir.

MEVZUAT Test sonuçlarının değerlendirilmesi İntradermal karşılaştırmalı test Klinik belirtiler; Uygulama yerinde, enjeksiyondan yetmişiki saat (± 4 saat) sonra diffüz ya da yaygın ödem, eksüdasyon, nekroz, ağrı ya da lenf kanalları ya da lenf yumrularının yangısı Pozitif reaksiyon : Klinik belirti veya bovine tüberkülin 4 mm ve üzeri kalınlaşma ve avian tüberkülin’den 4 mm’den daha fazla kalınlaşma Şüpheli reaksiyon: Klinik belirti yok ya da bovine tüberkülin 2 mm’den fazla ve avian tüberkülin’den 1-4 mm daha fazla kalınlaşma Negatif reaksiyon : Klinik belirti yok ya da bovine tüberkülin 2 mm’den fazla değilse veya pozitif ya da şüpheli tavuk reaksiyonuna eşit ya da daha az kalınlaşma ya da daha az kalınlaşma oluşturan pozitif ya da şüpheli sığır reaksiyonu

MEVZUAT Test sonuçlarının değerlendirilmesi İntradermal karşılaştırmalı test Şüpheli reaksiyon veren hayvanlar en az 42 gün sonra tekrar test edilir. İkinci testte negatif sonuç vermeyen hayvanlar, teste pozitif reaksiyon vermiş kabul edilir.

MEVZUAT Test ve karantina İki tüberkülin testi İlki pozitif hayvanın sürüden ayrılmasından en az 60 gün sonra, ikincisi en az 4 ay sonra ve en geç 12 ay sonra yapılmalı, iki test arasında en az 60 gün Karantina son iki testte 6 haftalığın üzerindeki tüm sığırlar tüberkülin testine negatif yanıt verene kadar

MİHRAKLAR Sığır Tüberkülozu 2005 – 27 Kasım 2010

BRUSELLOZİS

MEVZUAT 3285 sayılı HSZK ve HSZY Bruselloz ile Mücadele Yönetmeliği (3/4/2009 tarih/27189 sayı RG)

MEVZUAT Bruselloz ile Mücadele Yönetmeliği, Enfekte sürüden karantinanın kaldırılması için, 1.test sürüden enfekte hayvanlar ayrıldıktan en az otuz gün sonra 2.test birinci testten otuz–altmış gün sonra Son iki testte tüm sürü negatif sonuç verdiğinde 3.test ikinci testten altı ay sonra Bu son testte de sürünün tamamı negatif sonuç verdiğinde karantina kaldırılır. Kesim resmi gözetim altında, en kısa zamanda ve 30 günü geçmemek üzere

MİHRAKLAR Sığır Brusellozu 2005 – 24 Kasım 2010

MİHRAKLAR Koyun-Keçi Brusellozu 2005 – 24 Kasım 2010

AŞILAMA Hastalığın eradikasyonunun temelidir. Mücadelede en önemli etkendir. En ucuz mücadele yöntemidir.

AŞILAMA S-19 Genç Program 1.184.731 baş Gerçekleşme 583.788 baş (% 49.27) Hakkari Program 2.187 baş Gerçekleşme % 0 Van Program 9.123 baş Gerçekleşme % 0 Şırnak Program 2.282 baş Gerçekleşme % 0 Kilis Program 378 baş Gerçekleşme % 0

AŞILAMA Rev-1 Genç Program 4.974.693 baş Gerçekleşme 1.702.860 baş (%34.23) Ağrı Program 155.831 Gerçekleşme % 0 Elazığ Program 44.556 Gerçekleşme % 0 Hatay Program 28.060 Gerçekleşme % 0 Van Program 450.753 Gerçekleşme % 0 Bartın Program 940 Gerçekleşme % 0 Iğdır Program 99.020 Gerçekleşme % 0 Kilis Program 16.560 Gerçekleşme % 0

BRUSELLOZUN HAYVANLARDAKİ VARLIĞI 1998-1999 yıllarında tesadüfi örnekleme (79 İl / Şırnak, Düzce) 34.958 adet sığır kan serumu 30.433 adet koyun kan serumu Prevalans, Sığırlarda %1.43, koyunlarda % 1.97 Her köy bir sürü kabul edildiğinde Sığırlarda sürü prevalansı % 11.5 Koyunlarda sürü prevalansı % 15 Orta ve Doğu Karadeniz sahil şeridi hariç, ülke genelinde hastalık yaygın

BRUSELLOZUN OLASI ZARARLARI % 20 süt kaybı % 5 et kaybı % 20 abort % 5 buzağı ölümü Enfekte inekte 60 gün gebelik gecikmesi % 20 abort yapan inekte sterilite % 1 ölüm

BRUSELLOZ VE SÜT KAYIPLARI % 2 enfekte hayvan, her hayvanda % 20 süt kaybı 6.000.000 dişi büyükbaş, 4.100.000 sağmal (TÜİK), 82.000 baş (% 2) 2.766 litre/baş/yıl/ortalama/2008 (TÜİK) sağlıklı hayvan 2.212 litre/baş/yıl/ortalama/ enfekte hayvan/ süt kaybı 553.2 litre/baş/yıl 553.2 litre*0.75 Krş = 414.90 TL/baş/yıl 82.000 baş*414.90 TL= 34.021.800 TL 15.000.000 dişi küçükbaş, 11.650.000 sağmal (TÜİK),233.000 baş(% 2) 80 litre/baş/yıl/ortalama/2008 (TÜİK) sağlıklı hayvan 64 litre/baş/yıl/ortalama/ enfekte hayvan/ süt kaybı 16 litre/baş/yıl 16 litre *1.50 TL = 24.00 TL/baş/yıl 233.000 baş*24.00 TL= 5.592.000 TL

BRUSELLOZUN OLASI ZARARLARI % 20 süt kaybı S-34.021.800 TL / KK-5.592.000 TL % 5 et kaybı S-5.632.000 TL / KK-2.000.000 TL % 20 abort S-10.020.000 TL / KK-5.360.000 TL % 5 buzağı/koyun/keçi ölümü S-2.550.000 TL / KK-1.340.000 TL Enf. Hay. 60 gün geb. Gecikme S-1.670.000 TL / KK-833.333 TL % 20 abort yapan hay. Sterilite S-6.637.248 TL / KK-2.894.400 TL % 1 ölüm S-5.100.000 TL / KK-1.742.000 TL TOPLAM S-65.631.048 TL / KK-19.761.733 TL

DİKKATİNİZ VE DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM. 23