IŞIK

Bilim ve Teknik Dergisi, Gülgün AKBABA Bir toplumu çağdaş yapan özelliklerin başında, bilime inanmak ve ona bağlanmak gelir. Bilim ve Teknik Dergisi, Gülgün AKBABA

Işığın önemi Işık, hayatımızda çok önemli bir yer kaplar. Karanlık ortamlarda cisimleri göremeyiz. Cisimleri göremezsek ihtiyaçlarımızı karşılamamız çok zor olur. Işık olmasaydı belki de yaşam diye bir şey olmayacaktı.

Işık Kaynakları Işık görmemizi sağlayan bir enerji çeşididir ve her ışık bir kaynaktan gelir. En büyük ışık kaynağımız Güneş’tir. Işık yayarak çevresini aydınlatan her şey ışık kaynağıdır. Işık kaynakları ikiye ayrılır. Yapay ve doğal ışık kaynakları. Doğal ışık kaynakları insanlar yapmadan doğada kendiliğinden var olan kaynaklardır. Yapay ışık kaynakları ise insanların yaptığı kaynaklardır.

Doğal Işık Kaynakları

Güneş Güneş tüm gezegenleri aydınlatır. Ay da ışığını güneşten alır. Güneşin ışıkları olmasaydı. Dünyada yaşam olmazdı Güneşin çapı dünya çapının 109 katı (1.5 milyon km), hacmi 1.3 milyon katı ve ağırlığı 333.000 katı kadardır.

Yıldızlar Yıldızlar kendi ışıklarını kendileri üretirler. Evrende sayısız yıldız kümeleri vardır. Yıldız yoğun ve ışık saçan bir plazma küresidir.

Şimşek Ve Yıldırım Bulutla yer arasındaki (+) ve (-) kutupları arasındaki elektriksel boşalma sonucunda ve belli bir değerden sonra havanın delinmesiyle oluşan iletken kanal boyunca buluttan toprağa veya topraktan buluta elektriksel boşalma başlar. Bulutla bulut arasında olan elektriksel boşalmaya şimşek ve bulut – toprak boşalmasına ise yıldırım denir

Ateş Böceği Ateş böceği, bahar ve yaz aylarında geceleri uçarken yanıp sönen ışıkları ile tanınan, kınkanatlılar takımından böcek türlerine verilen ad.

Yapay Işık Kaynakları

Meşale İlk meşale 20.000 sene önce reçine ve odun parçalarını kullanılarak yapıldı. İnsanlar binlerce yıl aydınlanmak için meşale kullandılar.

Gaz Lambaları İçine gaz konularak fitilin yanması ile ışık verir. 1786 yılından itibaren evlerin aydınlatılmasında kullanılmaya başlandı.

Ampul İlk Ampul 1879 Işık sistemlerinin icadından önce, güneş battıktan sonraki ışık ihtiyacı insanlar için büyük bir sorun olsa gerekti. Tabi ki mumlar, meşaleler, gaz lambaları gibi ilkel ışık sistemleri kullanılıyordu. Ama sizi o yıllara götürseler herhalde ampulsüz bir dünyaya pek de sabredemezdiniz. Ampulün icat edilmesinden bugüne ışık sistemleri çok değişti

Deniz Fenerleri Deniz fenerleri genelde tepeler,denizdeki sığlıklar ve yüksek yerlere kurulur. Yaydıkları ışıkla kayaların yerlerini belli ederler.

Soğuk ve Sıcak Işık Kaynakları Güneş, mum alevi gibi kaynaklar ışık yayarken ayrıca ısı da verir. Böyle ışık kaynaklarına “sıcak ışık kaynakları” denir. Ateş böceği ve bazı balıklar ışık yayarken ısı vermezler. Bu ışık kaynaklarına ise “soğuk ışık kaynakları” denir.

Yansıtıcı Işık Kaynakları Işık kaynağı olmadıkları halde çevredeki birçok kaynağı görebiliriz. Bu cisimler bir ışık kaynağından ışık alarak görünürler. Ay ışık kaynağı olmadığı halde ışık yayıyormuş gibi görünür. Bunun nedeni ise ayın güneşten aldığı ışığı yansıtmasıdır. Trafik levhaları üzerindeki özel madde sayesinde üzerine ışık geldiğinde diğer cisimlerden daha parlak görünürler. Böyle cisimlere ”aydınlatılmış cisimler” denir.

Günümüze Kadar Aydınlanma Teknolojisi Bilim insanları, son yüzyılda çok değişik teknikler kullanarak çok farklı aydınlatma araçları icat etmişlerdir. Binlerce yıl önce insanların yaşadıkları çevre, sadece Güneş ve Ay’dan gelen ışıklarla aydınlanırdı. Ateşi keşfeden atalarımız, onu yalnız ısınmak için değil, geceleri güvende olmak içinde kullandılar. Ateşin keşfi, insanların aydınlanma teknolojilerine daha çok ilgi duymasına neden oldu.

Aydınlanma Teknolojisinin Gelişimi İnsanlar reçine ve odun parçalarını kullanarak meşale yapmayı öğrendi. M.Ö 3000 İlk yağ lambalarını Sümerler kullanmışlardı. 1786 Gaz lambaları, evlerin aydınlatılmasında kullanılmaya başlandı. 1800 Gaz lambaları şehirlerde kullanılmaya başlandı. 1800-1900 Yağ lambalarında balina yağı kullanıldı.

Aydınlanma Teknolojisinin Gelişimi 1879 Thomas Alva Edison ampulü icat etti. 1881 Lewis Howard Latimer karbon flaman kullanarak uzun ömürlü ampulü icat etti. 1911 Tungstenden yapılan flaman icat edildi. 1927 Floresan lamba icat edildi. 1980 Ampulden daha parlak olan holojen lamba icat edildi.

Yaşamımızı Etkileyen Aydınlatma Bilim ve teknoloji alanında yaşamımızı en çok etkileyen gelişmelerden biri de aydınlatma teknolojisidir.Aydınlatma teknolojileri bu kadar gelişmese idi geceleri otomobil kullanmak imkansız olurdu. Fabrikalar çalışamayacağından, üretim yalnızca gündüzle sınırlı kalırdı.

Işığın Doğru Kullanımı Göz sağlığımız için bulunduğumuz ortamın iyi derecede aydınlatılması gerekir. Çok az aydınlatılmış veya çok fazla aydınlatılmış ortamlar göz sağlığımız için çok sakıncalıdır. Ayrıca etrafın fazla aydınlatılması maddi yönden de bizim için zararlıdır. Bu durum aile bütçemize zarar verdiği gibi ülkemize de zarar verir.

Işık da Çevreyi Kirletebilir Işık kirliliğinin yoğun olduğu yerlerde gökyüzü, geceleri aydınlık olur. Bu durum gök cisimlerinden gelen ışıkların görünmesini engeller. Işık kirliliği doğal hayata da zarar vermektedir. Yaşamları için geceleri karanlık ortama ihtiyaç duyan göçmen kuşlar ve deniz kaplumbağalarının sayıları tükenmekle yüz yüzedir.