Ekonomik Sipariş Miktarı ‘ESM’ Stok Planlaması ve Yönetimi Latin Amerika Lojistik Merkezi Lojistik Yönetim Serileri
Ekonomik Sipariş Miktarı ESM
Ekonomik Sipariş Miktarı Varsayımlar Daimi Talep Oranı Lot Büyüklüğünde Sınırlama Yok İlgili masraflar sadece tutma ve sipariş etme/kurulum masraflarıdır Mallarla ilgili kararlar diğer mallardan bağımsızdır Yükleme zamanında ve tedarikte belirsizlik yoktur.
Ekonomik Sipariş Miktarı Sipariş Alımı Stok Azaltmı (talep oranı) Q Eldeki stok (Birimler) Ortalama Stok Q — 2 1 devir Zaman
Ekonomik Sipariş Miktarı 3000 — 2000 — 1000 — 0 — Toplam Maliyet = STM+ SM Yıllık Maliyet (dolar) Stok Taşıma Maliyeti Q 2 = x M xSI T Q Sipariş Maliyeti = x (S) | | | | | | | | 50 100 150 200 250 300 350 400 Arazi Ölçüsü (Q)
Uygulama Bir Şirket 60 $ lık bir üründen haftada 18 birim satmaktadır ve Stok Taşıma Maliyeti %25 Sipariş Maliyeti 45$’dır. Mevcut lot büyüklüğü 390 birimdir. Toplam Stok Maliyetini Ölçün.
Uygulama (devam) T = 18 birim/hafta x 52 hafta/yıl = 936 birim/yıl STM = 390/2 x 60 x 0.25 = 2925 $/yıl SM = 936/390 x 45 = 108 $/yıl TM = 2925 + 108 = 3033 $/yıl
Ekonomik Sipariş Miktarı 3000 — 2000 — 1000 — 0 — 3033 $ Yıllık Maliyet (dolar) | | | | | | | | 50 100 150 200 250 300 350 400 Q=390 Arazi Ölçüsü (Q)
Optimize etme Stok Taşıma Maliyetlerini Sipariş Maliyetleriyle Eşitlemek STM = SM Q/2 xM x S = T/Q x K Q2 = (2 x T x S) / (M x K)
EOQ = 75 Birim
Maliyetler STM = 75/2 x 60 x 0.25 = 562.50 $/yıl SM = 936/75 x 45 = 562.5 $/yıl TM = 562.50 + 532.50 = 1125 $/yıl Tasarruflar = 3033 – 1125 = 1908 $/yıl
Ekonomik Sipariş Miktarı 3000 — 2000 — 1000 — 0 — 3033 $ Yıllık Maliyet (dolar) 1125 | | | | | | | | 50 100 150 200 250 300 350 400 Q=390 EOQ Arazi Ölçüsü (Q)
Sonuçlar Parametreler Başlangıç Optimum Talep ‘T’ (Birimler/yıl) 936 Birim Maliyeti ‘BM’ ($) 60 Stok Taşıma Oranı ‘STO’ (%) 25% Satınalma Sipariş Maliyeti ‘SSM’ ($) 45 Arazi Ölçüsü (Birim/sipariş) 390 75 Sipariş Sayısı/yıl (siparişler) 2.4 12.5 Siparişler arasındaki zaman (gün) 150 29 Otalama Stok Seviyesi ‘OSS’ (Birim) 195 37.5 Sipariş Maliyeti ‘SM’ ($/yıl) 108 562.5 Stok Taşıma Maliyeti ‘STM’ ($/yıl) 2,925 Toplam Maliyet ‘TM’ ($/yıl) 3,033 1,125 Tasarruflar “TR” ($/yıl) 1,908
Değişken talep Ne kadar talep? Sipariş ne zaman? Ne kadar? Ne kadar Güvenlik Stoğu? Hangi Karşılama Oranı? Teslim Süreleri ne?
Devamlı Gözden Geçirme Modeli (Q) Alınan Sipariş Alınan Sipariş Alınan Sipariş Alınan Sipariş Q Q Q Eldeki Stok R Sipariş Verme Sipariş Verme Sipariş verme L1 L2 L3 TBO1 TBO3 TBO2 Zaman
Yeniden Sipariş Noktası (Y) Karşılama Oranı= 85% Stok out olasılığı (1.0 – 0.85 = 0.15) = 15% Teslim Süresi boyunca ortalama talep R zL
Yeniden Sipariş Noktası R = m + s İçin: R = Yeni sipariş vermek için Minimum Stok Seviyesi (Yeniden Sipariş Verme Noktası) m = Teslim Süresi boyunca ortalama talep s = Teslim Süresi boyunca Güvenlik Stoğu s = z x σ σ = Talebin Standart Sapması z = f(Karşılama Oranı)
Teslim Süresinin Standart Sapması 225 3 haftalık teslim süresi boyunca talep + 75 1.hafta talep st = 15 + 75 2.hafta talep st = 15 = 75 3.hafta talep
Uygulama Bir süper market aşağıdaki özelliklere sahip bir ürün satmaktadır: T=200 kutu/gün TS=4 gün (Teslim Süresi) σ=150 kutu/gün Karşılama Oranı (planlı) 95% SSM=20 $/sipariş STO=20%/yıl BM=10 $/kutu
Uygulama (devam) Devamlı Gözden Geçirme sistemi “Q” için Stok Planlama Parametrelerini Ölçün.
Periyodik Gözden Geçirme Sistemi (P) Alınan Sipariş IP Alınan Sipariş Alınan Sipariş Q3 Q1 OH OH Q2 IP1 IP3 IP2 Eldeki Stok Verilen Sipariş Verilen Sipariş L Zaman P Koruma aralığı
Hedef Stok T = m’ + s’ İçin: T = Siparişin verildiği andaki Hedef Stok m’ = Yükleme Zamanı ve Gözden Geçirme Periyodu için Hizmet Stoğu s’ = Yükleme Zamanı ve Gözden Geçirme Periyodu için Güvenlik Stoğu
Uygulama Önceki Uygulamada Periyodik Gözden Geçirme Sistemi “P” için Stok Planlama Parametrelerini Ölçün
P ve Q Sistemlerinin Karşılaştırılması Parametre Devamlı Gözden Geçirme (Q) Periyodik Gözden Geçirme (P) Sipariş Maliyeti Sipariş sayısı/yıl Ortalama Stok Seviyesi Güvenlik Stoğu Karşılama Oranı Stok Taşıma Maliyeti