NASRETTIN HOCA’NIN PENCERESINDEN ODTÜ Gelistirme Vakfi Özel Ilkögretim Okulu NASRETTIN HOCA’NIN PENCERESINDEN I2. SONBAHAR ÖGRETMENLER SEMPOZYUMU FULYA TEMIZ OCAKLI 18 EKIM 2008

Nasrettin Hoca fıkraları, öğrencilerin keyifle okuduğu ve anlattığı eserler arasındadır. Mizah duygusunu harekete geçiren, kısa ve özlü anlatımı olan fıkralar, Türk Edebiyatı’nda büyük öneme sahiptir. ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu/ Nasrettin Hoca’nın Penceresinden /Fulya Temiz Ocaklı/ Ekim 2008

*Öğrencilerde erken yaşlarda farkındalık yaratmak, *Onların mizah duygusunu harekete geçirmek, *Fıkraların güldürücü özelliğinin yanı sıra düşündürücü özelliğinin de olduğunu göstermek amacıyla fıkra yazı türü özenle işlenmelidir. ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu/ Nasrettin Hoca’nın Penceresinden /Fulya Temiz Ocaklı/ Ekim 2008

Fıkralarında; bilgin, uysal, vurdumduymaz, utangaç, şaşkın, kurnaz, korkak gibi çelişkili niteliklere bürünen Nasrettin Hoca, yıllar geçmesine rağmen anlamını yitirmeyen toplumsal gerçeklere dikkat çekmiştir. ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu/ Nasrettin Hoca’nın Penceresinden /Fulya Temiz Ocaklı/ Ekim 2008

hazırlanan etkinlikleri dört başlık altında toplayabiliriz: Nasrettin Hoca kimliğini kullanarak Türkçe dersi kazanımlarımıza yönelik hazırlanan etkinlikleri dört başlık altında toplayabiliriz: 1.Dilbilgisi konularına yönelik etkinlikler 2.Görsel çalışmalar 3.Drama çalışmaları 4.Yaratıcı yazma çalışmaları ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu/ Nasrettin Hoca’nın Penceresinden /Fulya Temiz Ocaklı/ Ekim 2008

KONULARINA YÖNELİK ETKİNLİKLER YAZIM KURALLARI VE DİLBİLGİSİ KONULARINA YÖNELİK ETKİNLİKLER ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu/ Nasrettin Hoca’nın Penceresinden /Fulya Temiz Ocaklı/ Ekim 2008

(Noktalama İşaretleri) Paranın Sesi Nasrettin Hoca’nın kadılık yaptığı dönemde, karşısına birbirinden şikayetçi iki adam gelir. Davacı olan adam, Nasrettin Hoca’ya dert yanmaya başlar: -Hocam, bu adam beş ton odun kırdı. O her baltayı vurduğunda ben de “hınk” diyerek ona destek verdim. Kendisi paraları aldı, ama bana hakkımı vermedi. Hoca olayı dinledikten sonra, davacıya dönerek: -Evet haklısın. Sen karşısında dur, ona o kadar destek ol, bütün parayı odunu kıran alsın, olmaz böyle şey, der. Odun kıran davalı karşı çıkar: -Ama hocam, bütün odunu ben kırdım, karşımda seyretmekle nasıl benim kazancıma ortak olur? Nasrettin Hoca: -Sen karışma orasına, sana verilen para kesesini getir bakayım. Tüm odunu kıran davalı adam, istemeyerek para kesesini getirir ve uzatır. Hoca para kesesini eline alıp sallar. Şıngır mıngır para sesi duyulur. Bunun üzerine Nasrettin Hoca davacıya döner ve: -Haydi şimdi paraların sesini al, “hınk” deyicinin ücreti ancak bu kadar olur. ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu/ Nasrettin Hoca’nın Penceresinden /Fulya Temiz Ocaklı/ Ekim 2008

(Noktalama İşaretleri) Ya Tutarsa!   Nasrettin Hoca bir yolculuktan dönerken köylerindeki gölün kıyısına oturmuş, yemeğini çıkarıp karnını doyurmuş. İşi bitince yoğurt çanağını göl kıyısında çalkalamaya başlamış. Tam o sırada oradan geçmekte olan bir komşusu sormuş: -Hayrola Nasrettin Hoca’m, o yoğurt çanağıyla göl kıyısında ne yapıyorsunuz öyle? -Ne yapıyorum sanıyorsun, göle yoğurt mayası çalıyorum görmüyor musun? Komşusu gülmüş: -Hocam güldürme beni, göl maya tutar mı hiç? -Öyle deme, demiş Hoca. Ya tutarsa! ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu/ Nasrettin Hoca’nın Penceresinden /Fulya Temiz Ocaklı/ Ekim 2008

(İsmi Niteleyen Sözcükler) Bırak Temizlensin Nasrettin Hoca ve titiz karısı, komşuları ile birlikte köylerindeki göle çamaşır yıkamaya gitmişler. Karısı çamaşırlarla uğraşırken Hoca da bir yandan yemyeşil ağaçları seyrediyormuş. Karısı kirli eşyaları üst üste yığıp tam işe başlayacağı sırada, kara bir kedi gelip beyaz sabunu kapmış ve kaçmış. Bunu gören kadın, heyecanla “Yetiş Hoca Efendi, sabunu kedi kaptı.” diye bağırmış. Hoca yapacak bir şey olmadığını anlamış ve sakin bir sesle, “Telaşlanma karıcığım, baksana kedinin üstü başı kapkara, o bizden kirli, varsın temizlensin.” demiş. ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu/ Nasrettin Hoca’nın Penceresinden /Fulya Temiz Ocaklı/ Ekim 2008

Ya Üstünde Ben de Olsaydım (de Bağlacı ve –de Eki) Ya Üstünde Ben de Olsaydım Nasrettin Hoca bir gün kırlarda gezerken eşeğini kaybetmiş. Kaybettiği eşeğini ararken yüzünde bir tebessüm varmış. Nasrettin Hoca’nın mutlu olduğunu gören arkadaşları sormuş: -Hocam, hiç eşeğini kaybetmiş gibi görünmüyorsun. İnsan kaybolan eşeğini ararken de güler mi? -Güler tabi, demiş Hoca. Mutluyum da ondan. Ya üstünde ben de olsaydım! ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu/ Nasrettin Hoca’nın Penceresinden /Fulya Temiz Ocaklı/ Ekim 2008

(İsmin Yerine Geçen Sözcükler) Bize Uğrardı Bir gün kahvede otururlarken arkadaşları Nasrettin Hoca’ya, hanımını şikayet ederler: -Hoca, hanımın o kapı senin, bu kapı benim dolaşıp duruyor. Onu biraz uyarsan diyoruz. Hoca: -Yok canım, o gezmez, karşılığını verir. Onlar da Hoca’ya ısrar ederler: -Geziyor işte Nasrettin Hoca’m, öyle olmasa bizimkiler neden diline dolasın seninkini? Hoca, kendinden emin bir vaziyette konuşmasını sürdürür: -Gezmez dedim size yahu, neden ısrar ediyorsunuz? Dediğiniz kadar gezseydi, bir kere de bize uğrardı. ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu/ Nasrettin Hoca’nın Penceresinden /Fulya Temiz Ocaklı/ Ekim 2008

(Ses Düşmesi) Davetiye   Nasrettin Hoca’nın komşusunun oğlu evlenirken, Hoca’dan birkaç kişiye davetiye götürmesini ister. Hoca, kibir sahibi ve kendini beğenen birisi olarak tanınan bir zenginin davetiyesini vermeye gider. Hoca’yı gören zengin kişi ağzını bükerek der ki: - Davetiye dağıtmaya aklı başında, iyi bir insan bulamamışlar mı? Hoca boynunu yana doğru eğer, sakin bir şekilde cevap verir: -İyi insanlar da vardı tabiki, ama onlar iyi insanların davetiyelerini vermeye gittiler. ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu/ Nasrettin Hoca’nın Penceresinden /Fulya Temiz Ocaklı/ Ekim 2008

(Atasözleri) Parayı Veren Düdüğü Çalar Hoca bir gün pazara gitmek için yola koyulmuş. Az sonra çocuklar önünü kesmiş. “Hoca, bize pazardan düdük al!” diye bağrışmışlar. İçlerinden biri, cebinden çıkarıp parasını uzatmış. Dönüşte aynı çocuklar yine Hoca’yı çevirmişler. Hoca, para veren çocuğa dönmüş ve düdüğü uzatmış. Tam ayrılıyormuş ki bütün çocuklar bağırmaya başlamış: - Hani bana, hani bana? Hoca’nın cevabı kısa ve anlamlı olmuş: - Parayı veren düdüğü çalar! ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu/ Nasrettin Hoca’nın Penceresinden /Fulya Temiz Ocaklı/ Ekim 2008

(Atasözleri) El, Elin Eşeğini Türkü Söyleyerek Arar Nasrettin Hoca’nın komşusunun eşeği kaybolmuş. Herkes bulmak için dört bir tarafa dağılmış. Hoca da aramaya kalkmış. Ancak Nasrettin Hoca dağ bayır eşeği ararken bir yandan türkü söylüyormuş. - Hoca, demişler. Ne yapıyorsun böyle? - Komşularım, demiş Hoca. El elin eşeğini türkü söyleyerek arar!   ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu/ Nasrettin Hoca’nın Penceresinden /Fulya Temiz Ocaklı/ Ekim 2008

GÖRSEL AĞIRLIKLI ÇALIŞMALAR ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu/ Nasrettin Hoca’nın Penceresinden /Fulya Temiz Ocaklı/ Ekim 2008

Turşucu Nasrettin Hoca bir gün pazarda turşuculuk yapıyormuş Turşucu   Nasrettin Hoca bir gün pazarda turşuculuk yapıyormuş. “Haydi turşucu geldi, turşucuuuu...” diye bağırdığında eşeği de onunla aynı anda anırıyormuş. Eşeğin sesinden kendi sesi duyulmayan Hoca, durum birkaç defa tekrarlanınca, eşeği Karakaçan'ın kulağına eğilmiş ve kızmış: - Yeter be! Turşuyu sen mi satıyorsun yoksa ben mi?  ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu/ Nasrettin Hoca’nın Penceresinden /Fulya Temiz Ocaklı/ Ekim 2008

Uçmasını Öğrenmiş Ama… Hoca bir gün eşeğini alıp dağa odun kesmeye gitmiş. Dönüşte bir uçurumun kenarından geçerken aksilik bu ya, eşeğin ayağı kaymış tepetaklak yuvarlanıvermiş. Hoca uçurumdan aşağıya doğru üzgün üzgün bakarken: -Bak hele, diye söylenmiş. Bizim eşek uçmasını öğrenmiş ama konmasını öğrenememiş. ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu/ Nasrettin Hoca’nın Penceresinden /Fulya Temiz Ocaklı/ Ekim 2008

Ya Tutarsa Nasrettin Hoca bir yolculuktan dönerken köylerindeki gölün kıyısına oturmuş, yemeğini çıkarıp karnını doyurmuş. İşi bitince yoğurt çanağını göl kıyısında çalkalamaya başlamış. Tam o sırada oradan geçmekte olan bir komşusu sormuş: -Hayrola Nasrettin Hoca’m, o yoğurt çanağıyla göl kıyısında ne yapıyorsunuz öyle? -Ne yapıyorum sanıyorsun, göle yoğurt mayası çalıyorum görmüyor musun? Komşusu gülmüş: -Hocam güldürme beni, göl maya tutar mı hiç? -Öyle deme,demiş Hoca.Ya tutarsa! ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu/ Nasrettin Hoca’nın Penceresinden /Fulya Temiz Ocaklı/ Ekim 2008

Et Buradaysa Kedi Nerede? ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu/ Nasrettin Hoca’nın Penceresinden /Fulya Temiz Ocaklı/ Ekim 2008

ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu/ Nasrettin Hoca’nın Penceresinden /Fulya Temiz Ocaklı/ Ekim 2008

ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu/ Nasrettin Hoca’nın Penceresinden /Fulya Temiz Ocaklı/ Ekim 2008

DRAMA ÇALIŞMALARI ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu/ Nasrettin Hoca’nın Penceresinden /Fulya Temiz Ocaklı/ Ekim 2008

ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu/ Nasrettin Hoca’nın Penceresinden /Fulya Temiz Ocaklı/ Ekim 2008

ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu/ Nasrettin Hoca’nın Penceresinden /Fulya Temiz Ocaklı/ Ekim 2008

ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu/ Nasrettin Hoca’nın Penceresinden /Fulya Temiz Ocaklı/ Ekim 2008

ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu/ Nasrettin Hoca’nın Penceresinden /Fulya Temiz Ocaklı/ Ekim 2008

YARATICI YAZMA ÇALIŞMALARI ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu/ Nasrettin Hoca’nın Penceresinden /Fulya Temiz Ocaklı/ Ekim 2008

Aşağıdaki bölümde, Nasrettin Hoca’nın “Ay’ın Yeri” adlı fıkrası verilmiştir. Okuduğunuz fıkranın son paragrafını, kendi tümcelerinizle tamamlayınız.   AY’IN YERİ Nasrettin Hoca bir gece kuyudan su çekmeye gider, fakat bir de ne görsün! Ay kuyuya düşmüş. Bir koşu eve gider ve çengeli alır. Kuyuya sallar ama ne kadar uğraştıysa da onu bir türlü çıkaramaz. Bir ara çengel kuyunun dibinde bir taşa takılınca Hoca gayretle asılır, ıkınır, sıkılır... Tam o sırada çengel sıyrılır ve Hoca sırt üstü yere serilir. Bir bakar ki Ay gökyüzünde: .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu/ Nasrettin Hoca’nın Penceresinden /Fulya Temiz Ocaklı/ Ekim 2008

Aşağıda verilen görseli dikkatlice inceleyiniz Aşağıda verilen görseli dikkatlice inceleyiniz. Bu görselleri, oluş sırasına göre sıralayınız. Görselin size çağrıştırdığı fıkrayı kendi cümlelerinizle yazınız. Kazan Doğurdu ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu/ Nasrettin Hoca’nın Penceresinden /Fulya Temiz Ocaklı/ Ekim 2008

Aşağıda verilen kahramanların içinde geçtiği bir hikaye yazınız. ……………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu/ Nasrettin Hoca’nın Penceresinden /Fulya Temiz Ocaklı/ Ekim 2008

Aşağıda verilen fıkrayı günümüze uyarlayarak yeniden yazınız. Bırak Temizlensin Nasrettin Hoca ve titiz karısı, komşuları ile birlikte köylerindeki göle çamaşır yıkamaya gitmişler. Karısı çamaşırlarla uğraşırken Hoca da bir yandan yemyeşil ağaçları seyrediyormuş. Karısı kirli eşyaları üst üste yığıp tam işe başlayacağı sırada, kara bir kedi gelip beyaz sabunu kapmış ve kaçmış. Bunu gören kadın, heyecanla “Yetiş Hoca Efendi, sabunu kedi kaptı.” diye bağırmış. Hoca yapacak bir şey olmadığını anlamış ve sakin bir sesle, “Telaşlanma karıcığım, baksana kedinin üstü başı kapkara, o bizden kirli, varsın temizlensin.” demiş. ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu/ Nasrettin Hoca’nın Penceresinden /Fulya Temiz Ocaklı/ Ekim 2008

KAYNAKÇA *Nasrettin Hoca'nın Hayatı ve Eğiticiliği, Fikri ve Felsefi Yönüyle Nasrettin Hoca Sempozyumu Bildirileri *Nasrettin Hoca Hikayeleri *Türkçe Dersi Programı ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu/ Nasrettin Hoca’nın Penceresinden /Fulya Temiz Ocaklı/ Ekim 2008

ILGINIZ ICIN TESEKKÜRLER… ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu/ Nasrettin Hoca’nın Penceresinden /Fulya Temiz Ocaklı/ Ekim 2008