STRES YÖNETİMİ
STRES KAYNAKLARI
GÖREV YAPISINA İLİŞKİN STRES KAYNAKLARI Aşırı İş Yükü İşin Sıkıcı Olması Ücret Yetersizliği Yükselme İsteği Çalışma Saatlerinin Uzun Olması Çalışma Koşulları Aydınlatma Gürültü Kalabalık
YETKİ YAPISINA İLİŞKİN STRES KAYNAKLARI Karar Verme Karara Katılma Yetkilerin Yetersizliği Sorumlulukların Verdiği Endişe Değerlendirmede Adaletsizlikler Yöneticilerin Teşvik Etmemesi
ÜRETİM YAPISINA İLİŞKİN STRES KAYNAKLARI Zaman Baskısı Araç – Gereçlerin Yetersizliği Yeteneklerin İşin Gereklerine Uygun Olmaması Çalışmaların Karşılığını Alamamak
TOPLUMSAL ÇEVRE VE STRES KAYNAKLARI
A) KÜMELEŞME(GRUPLAŞMA) YAPISINA İLİŞKİN STRES KAYNAKLARI İş Ortamında Huzursuzluk Ast-Üst ve İş Arkadaşları İle Anlaşmazlık Toplumsal Desteğin Düzeyi İşyerinde Dedikodu Yapılması Yaranma ve Dalkavukluğun Yarattığı Huzursuzluk
B) ROL YAPISINA İLİŞKİN STRES KAYNAKLARI Rol Çatışması İş Gerekleri İle Kişilik Uyumsuzluğu Örnek Olay Rol Belirsizliği
C) KÜLTÜREL YAPIYA İLİŞKİN STRES KAYNAKLARI İş Ortamında Görüş Farklılıkları İş Çevresindeki Ortak Değer ve Normlara Uyum Statü Düşüklüğü Moral ve Doyum Düşüklüğü
STRES BELİRTİLERİ VE SONUÇLARI
FİZİKSEL STRES BELİRTİLERİ Tansiyon Yükselmesi Sindirim Bozuklukları Terleme Nefes Darlığı Baş ağrısı Yorgunluk Alerji Mide Bulantısı
DAVRANIŞSAL STRES BELİRTİLERİ Uykusuzluk Uyuma İsteği İştahsızlık Aşırı Yeme Sigara Kullanma Alkol Kullanma
PSİKOLOJİK STRES BELİRTİLERİ Gerginlik Geçimsizlik İşbirliğinden Kaçınma Sürekli Endişe Yetersizlik Duygusu Yersiz Telaş
İŞ STRESİ SİYASALAR YAPILAR FİZİKSEL KOŞULLAR SÜREÇLER
SİYASALAR Haksız,keyfi performans değerlendirme Yetersiz ücret Katı kurallar İş rotasyonu ve vardiya düzeni Belirsiz işlemler Sık sık iş ve yer değiştirme Gerçekçi olmayan iş tanımları
YAPILAR Merkeziyetçilik İlerleme fırsatlarının az olması Aşırı biçimsellik Yüksek düzeyde uzmanlaşma Bölümler arası koordinasyon eksikliği Personel çatışmaları
Aşırı gürültü,sıcak veya soğuk Zehirli kimyasal maddeler,radyasyon FİZİKSEL KOŞULLAR Kalabalık ve kişiselliğin az olması Aşırı gürültü,sıcak veya soğuk Zehirli kimyasal maddeler,radyasyon Hava kirliliği Yetersiz ışıklandırma
SÜREÇLER Zayıf iletişim Performansa ilişkin zayıf,yetersiz dönüt Belirsiz,çatışmalı amaçlar Performans ölçümünde belirsizlik,hatalı uygulamalar Adaletsiz kontrol sistemi Yetersiz bilgi
STRESLE BAŞA ÇIKMADA BİREYSEL STRATEJİLER
Kişilik özelliklerinin değiştirilmesi Yaşamınızı kontrol altına alın Mizah ve şakaya yaşamınızda daha çok yer verin Kendinizi başkaları ile karşılaştırın Stresin avantajlarını kullanın Kaçınamadığınız stresle yaşamayı öğrenin
Bedensel hareket Solunum egzersizi Gevşeme(Relaxasyon) Meditasyon Biyo-Feedback Gevşeme(Relaxasyon)
Sosyal,kültürel, sportif etkinliklere katılma Toplumsal destek Masaj Beslenme Zaman yönetimi Sosyal,kültürel, sportif etkinliklere katılma
İŞ YAŞAMINDAKİ STRESLE BAŞA ÇIKMADA ÖRGÜTSEL STREJİLER Destekçi bir örgütsel hava yaratmak İş zenginleştirmesi Örgütsel rollerin belirlenmesi Çatışmaların azaltılması Mesleki gelişim yollarının planlanması Danışmanlık İşyerinde neşeli bir ortam yaratmak
ÖRGÜTLERDEKİ STRES KAYNAKLARI
ÖRGÜTSEL POLİTİKALAR Adaletsiz başarı değerlendirmeleri, ücret eşitsizlikleri Örgütsel kuralların katılığı, çelişkili yöntemler İş gruplarını değiştirme, sık sık yer değiştirmeler Gerçekçi olmayan iş tanımları
ÖRGÜTÜN YAPISAL ÖZELLİKLERİ Merkeziyetçilik ve kararlardan dışlanma Yükselme olanaklarının azlığı, aşırı formaliteler Yüksek derecede uzmanlaşma Örgütsel bölümlerin karşılıklı bağımlılığı Yürütme ve danışma birimleri arasındaki çatışma
FİZİKSEL KOŞULLAR Kalabalık çalışma ortamları ve özel yaşamı önemsememe Aşırı gürültü, sıcak ya da soğuk çalışma ortamı Zehirli maddeler ve radyasyon Hava kirliliği, yetersiz aydınlatma ve iş kazaları
ÖRGÜTSEL SÜREÇLER Yetersiz iletişim ve yetersiz ilgi Başarı düzeyi ile ilgili yetersiz geri bildirim Belirsiz ve çelişkili amaçlar, adaletsiz denetim Başarı değerlemesinin yanlış ve çelişkili olması
UYGULANACAK TEKNİKLER STRESLE BAŞA ÇIKMADA UYGULANACAK TEKNİKLER
D Değiştir Stres kaynağıyla yüzleş Yardım iste Zamanı iyi kullan “hayır” demeyi öğren Arada bir mola ver Stres kaynağını önceden tahmin et
K Kabul et Düşünce tarzını değiştir Kaygıyı bırak Öfkene hakim ol Durumu daha da kötüleştirme
B Boş ver Vazgeçmeyi öğren İşleri üst üste ekleme Neden boş vermen gerektiğini bil Denge kur “A” tipi davranıştan kaçın “B” tipi davranış edin
Y Yaşam tarzını yönet Pozitif yaşam tarzını benimse Diyet yap Negatif mücadeleden kaçın Pozitif yaşam tarzını benimse Diyet yap Egzersiz yap Rahatla Destek al