Psikolojik Danışma ve Rehberlik Servisi ERGENLİK DÖNEMİ Fatma ARICI Psikolojik Danışma ve Rehberlik Servisi

Ergenlik Dönemi Ergenlik dönemi 11 - 12 yaşlarında başlayıp yirmili yılların başlangıcına kadar süren, hızlı bedensel, ruhsal, sosyal değişiklikleri içeren dönemin genel adıdır. Çocukluktan çıkıp, yetişkinliğe adım atmak için gerekli beceri, bilgi ve tutumların kazanıldığı bir geçiş dönemidir. Ergenlik dönemindeki bedensel değişiklikler erkeklerde ortalama 12-14 yaşlarına rastlar. Kızlar ise bu döneme biraz daha erken girerler.

Ergenlik Dönemi Ergenliğin başlangıcı olarak genellikle biyolojik yapı değişikliklerinin başlaması gösterilir. Erken veya geç büyüme, az ya da çok gelişkin olma gençleri daha iyi ya da daha kötü yapmaz. Bunlar doğal farklılıklardır.

Ergenlik Dönemi Biyolojik temelli değişiklikler bireyin fırtına ve stres yaşamasına sebep olur. Birçok psikologa göre ergenlik, bocalama ve fırtınalar içinde geçen bir dönemin adıdır. Ergen, kendi kimliğini de oluşturmaya çalışmaktadır.

Kimlik Oluşturma Ergen, bireyselleşmeye; anne-babasından bağımsızlaşmaya, kendi kimliğini oluşturmaya çalışmaktadır. Başarılı kimliğe ulaşanlar mutlu, benlik saygıları yüksek, cinsel rol tutumlarında başarılı bireyler olurlar.

Çocuğumla önceleri birbirimize epey yakındık; ama artık kendini geri çekiyor. Yeniden yakınlaşabilecek miyiz? Siz “büyük”tünüz, o “küçük”tü. Çocuğunuz, “ben küçüğüm” rolünden uzaklaşıp “ben büyüğüm” dönemine hazırlanmaktadır. Bu geri çekilme, DOĞAL ve GEÇİCİDİR. Yakınlık, YETİŞKİN İLİŞKİSİ şeklinde geri dönecektir!

ARKADAŞLAR ÖNEMLİDİR! Kendine özgü yeni bir dünya kurmaya çalışan ergenin, dayanabileceği en önemli güven kaynağı arkadaşlıktır. Bu yaşlarda yaşıtların çocuk üzerindeki etkisi, en az aile kadardır. Bir gruba ait olma, sosyal gelişme için oldukça önemli bir duygudur. Ergen, bu konuda bilgilendirilmeli, yanlış gruplardan korunmalıdır.

Çocuğumun arkadaş seçimini nasıl denetleyebilirim Çocuğumun arkadaş seçimini nasıl denetleyebilirim? Arkadaşı çocuğuma zarar veriyor, biliyorum; nasıl davranabilirim? Gencin kendi arkadaşlarını kendisinin seçmek istediği, sizin aracılığınızla arkadaş edinmekten hoşlanmadığı unutulmamalı! Kaygılarınızı dile getirmek Çocuğunuzun seçim yapma gücüne inanmak

Ergenlik Döneminin Hedefleri Bağımsızlık kazanma Kendine özel bir kimlik oluşturma Kendi kendini motive edebilme Kendi değer yargılarını belirleme ve seçilen değerlere bağlı kalabilmek için yeterli düzeyde öz denetim geliştirebilme Ayrı birer birey olarak, diğer insanlara da ilgi duymaya başlama ve başkalarının duygu ve düşüncelerini anlamaya, paylaşmaya çalışma

Ergenlik Döneminin Hedefleri Cinsel kimlik kazanma ve yeterli düzeyde karşı cinse ilgi geliştirip kabullenme Yeni edinilen zihinsel becerileri geliştirme Kendi kendini destekleyebilmeyi sağlayacak becerileri kazanma Yaşıtlarıyla tatmin edici ilişkiler geliştirme

Dışarısı tehlikelerle dolu. Çocuğumun zarar görmesinden korkuyorum! Ebeveynin bir görevi de, gence aile dışındaki yaşamı kendi deneyimleri aracılığıyla yaşama özgürlüğünü tanımak, fakat bunu yaparken ona hiçbir zarar gelmemesini sağlamaktır. Unutulmamalıdır ki; anne-baba tarafından sergilenen buyuran ve otoriter bir tutum, çocukların yeterince büyüyüp bağımsızlaşmalarını ve kendi ayakları üzerinde durmalarını güçleştirmektedir.

Çocuğunuzun yardıma muhtaç olduğuna inanmak yerine onun kendi kararlarını verebilecek yeterliliğe sahip olduğuna güvenmek; bu konuda onu teşvik etmek, yüreklendirmek!

Ruhsal Değişiklikler Ergenlerin duygularında sevgi-nefret; zevk-acı; güven-korku gibi dalgalanmaları izlemek mümkündür. Tepkileri genellikle abartılıdır. (Hiç kimse onun kadar sevmemiştir. Hiç kimse onun kadar acı çekmiyordur…) Geçirdiği hızlı değişime uyum sağlamada güçlük çeker, bedenine yabancılaşır; davranışlarında sakarlıklar ortaya çıkar.

Çocuğum her zaman yalnızlık çekiyor Çocuğum her zaman yalnızlık çekiyor. Benim bunu giderebilmem için ne yapmam gerek? Bir de sivilceleri var; kompleks yapıyor. Yalnızlık, yalnızca onun bir özelliği olmaktan öte, ergenlik dönemine özgü geçici bir durumdur. Çocuğunuzu ilgileri doğrultusunda aktif kılmak!

Ergenlikteki İlgilerin Özellikleri Biyolojik gelişmeyle birlikte duygularda coşku artmış; kavrama gücü çoğalmıştır. Buna bağlı olarak da öğrenme isteği artar, ilgi duyulan konular zenginleşir. Bazı ilgiler söner ve yerini başka ilgilere bırakır. Ergenliğin sonlarına doğru ilgi duyulan konulardaki devamlılık daha belirginleşir.

Ergenlikteki İlgilerin Özellikleri Ergenlerin okul dışındaki uğraşları işe yaramaz çalışmalar olarak düşünülmemelidir. Ergenler serbest zaman uğraşları ile yetenekli oldukları alanları keşfedebilirler; başarılı olabilecekleri veya olamayacakları alanları tanıyabilir; yaratıcılıklarını geliştirebilirler. Serbest zaman uğraşları, sosyalleşmeyi, grup yaşantısını öğrenmeyi, başkaları ile işbirliği içinde bir arada yaşamayı da sağlar.

Ne zaman profesyonel yardım almalı? Okul başarısında olumsuz anlamda fark edilir bir değişme Günlük etkinlikleri sürdürme ve günlük sorunlarla baş etme becerisinde bozulma Sıklıkla fiziksel yakınmalar Normal gelişim dönemi özelliği dışında cinselliğe karşı bir ilgisizlik Çok yoğun içine kapanıklık Hiçbir şeye ilgi duymama ve tüm etkinliklerden uzaklaşma Geleceğine ilişkin planlar yapmama ve yoğun mutsuzluklar dile getirme

Ne zaman profesyonel yardım almalı? Alkol, sigara veya madde kullanımı Uyku bozuklukları ve kabuslar görme Kendini ve başkalarını incitme ve zarar vermekten çekinmeme Başkalarının değer yargılarına, doğrularına karşı duyarsızlık, saygısızlık ve karşı gelme Okuldan kaçma Aileye farklı gelen tuhaf düşünce ve duygulara sahip olma

Anne-babalık, yetişkin hayatının en ödüllendirici yaşantısı olabilir Anne-babalık, yetişkin hayatının en ödüllendirici yaşantısı olabilir. Başka hiçbir şey mutlu, yaratıcı ve sevgi dolu bir çocuktan daha fazla keyif ve gurur verici olamaz…

TEŞEKKÜRLER…