ZİRAİ KAZANÇLAR

ZİRAİ KAZANÇLARDA VERGİLEME: Zirai faaliyetlerden doğan kazançlar zirai kazançlardır. Gelir Vergisi Kanununun 52’nci maddesinde zirai faaliyetin geniş bir tanımı yapılmış ve zirai faaliyetin bu tanımına girmemekle beraber bir kısım faaliyetler de kanunda zirai faaliyet olarak sayılmıştır. GVK 52’ye GÖRE; zirai faaliyet “Arazide, deniz, göl ve nehirlerde, ekim, dikim, bakım, üretme, yetiştirme ve ıslah yollarıyla veyahut doğrudan doğruya tabiattan istifade etmek suretiyle nebat, orman, hayvan, balık ve bunların mahsullerinin istihsalini, avlanmasını, avcıları ve yetiştiricileri tarafından muhafazasını, taşınmasını, satılmasını veya bu mahsullerden sair bir şekilde faydalanılmasını ifade eder.”

ZİRAİ KAZANÇLARDA VERGİLEME: Tanımdan da anlaşılacağı üzere, zirai faaliyetin tanımında iki ana unsur mevcuttur. Bu unsurlar: • Faaliyetin arazide, deniz, göl ve nehirlerde yapılması, • Faaliyetin ekim, dikim, bakım, üretme, yetiştirme ve ıslah yollarıyla veyahut doğrudan doğruya tabiattan istifade edilmesi halleridir. Bazı nebat ve hayvan nevilerinde istihsalin doğrudan doğruya arazi üzerinde yapılmamasının zirai faaliyetin mahiyetini değiştirmeyecektir.

ZİRAİ KAZANÇLARDA VERGİLEME: Kanun ayrıca zirai faaliyet tanımına girmemekle beraber bir kısım faaliyetleri de zirai faaliyet addetmiştir. Bu faaliyetler şunlardır: Aşım yaptırmak maksadıyla erkek damızlık beslenmesi, Çiftçiye ait her türlü ziraat makine ve aletlerinin başka çiftçilerin zirai istihsal işlerinde çalıştırılması, Mahsullerin, değerlendirilmeleri maksadıyla ve zirai istihsale müteferri olarak işlenmesi, (Ancak, bu ameliye aynı teşebbüsün cüzünü teşkil eden bir işletmede vukua geliyorsa, bu ameliyenin zirai faaliyet sayılabilmesi için işletmenin sınai bir müessese ehemmiyet ve genişliğinde olmaması ve faaliyetini, cüzünü teşkil ettiği teşebbüsün mahsullerine hasretmesi şarttır.) Satışların dükkan ve mağaza açılarak yapılması halinde mahsullerin dükkan ve mağazaya gelinceye kadar geçirdikleri safhalar. (Ancak çiftçiler tarafından doğrudan doğruya zirai faaliyetler ile ilgili alım satım işlerinin tedviri için açılan yazıhaneler, faaliyetleri bu mevzuya münhasır kalmak şartıyla dükkan ve mağaza sayılmazlar.)

ZİRAİ KAZANÇLARDA VERGİLEME: Kollektif şirket ortakları ile komandit şirketlerin komandite ortaklarının elde ettikleri kazançlar ( Zirai faaliyet neticesinde olsa dahi) TİCARİ KAZANÇ olarak kabul edilecektir. TEK İŞLETME tabiri ; işletme büyüklüğü ölçülerinin aşılıp aşılmadığının tespiti yönünde önem arz edecektir. Bir çiftçiye veya Bir ortaklığa ait olan Ya aynı köy sınırları içinde ya da Birbirine bitişik arazi üzerinde bulunan veyahutta (aynı köy veya birbirine bitişik arazi üzerinde olmamakla birlikte) üretim şartlarına göre birbirine bağlılık ve beraberlik arz eden işletmeler TEK İŞLETME sayılır.

ZİRAİ KAZANÇLARDA VERGİLEME: Zirai kazançta TEMEL VERGİLENDİRME REJİMİ, hasılatlar üzerinden GVK 94.maddesine göre TEVKİFAT YAPILMASI’ suretiyle yapılan vergilendirmedir. Ancak; 54.maddedeki İşletme büyüklükleri ölçülerini aşan çiftçiler ile Bir biçerdevöre veya bu mahiyetteki motorlu araca Veya 10 yaşına kadar ikiden fazla traktöre sahip olan çiftçiler GERÇEK USULDE vergilendirileceklerdir. Geçici 45’inci madde uyarınca, on yaşına kadar ikiden fazla traktöre sahip olma şartı çiftçinin kendi işinde kullanılması koşuluyla 2007 yılı sonuna kadar dikkate alınmayacaktır. Ancak, çiftçiye ait olmakla beraber zirai işletmeye dahil edilmeyen biçerdöver veya bu mahiyetteki bir motorlu araç veya on yaşına kadar ikiden fazla traktörün işletilmesinden elde edilen gelirler ticari kazanç hükümlerine göre vergilendirilir.

ZİRAİ KAZANÇLARDA VERGİLEME: Gerçek usulde vergilendirilme yapılıp yapılmayacağının tespiti sırasında; aile reisi ile birlikte yaşayan eş ve velayet altındaki çocuklara ait işletmeler ile ortaklık halindeki işletmelerde işletme büyüklüğü TOPLU olarak nazara alınır. Ortaklıklarda, ortaklığını birden fazla işletmeye taalluk etmesi veya işletmelerin ayrı ayrı mahallerde bulunması durumu değiştirmez. Birden fazla zirai işletmede ayrı ayrı şahıslarla ortaklığı bulunanların işletme büyüklüğü ölçülerinin tespitinde; ortaklık payları toplamı esas alınır. Ziraat gruplarının birkaç tanesi içine giren zirai faaliyetlerin bir arada yapılması halinde, EN FAZLA İKİ GRUBA AİT İŞLETME BÜYÜKLÜKLERİ, bu gruplar için tespit olunan hadlerin yarısını aşanlar gerçek usulde vergilendirilir.

ZİRAİ KAZANÇLARDA VERGİLEME: Gerek şahsi işletmesi gerekse dahil bulunduğu ortaklıklar her biri ayrı ayrı bakıldığında, işletme büyüklüğü ölçülerinin altında kalmakla birlikte, KENDİSİNE AİT işletme ve ortaklıktaki payı TOPLAMI, ölçüyü aşanlar gerçek usulde vergilendirilirler. Tevkifat suretiyle vergilendirilmekte iken, gerçek usulde vergilendirilme şartlarına ulaşanlar, izleyen takvim yılı başından itibaren, gerçek usulde vergilendirilmeye başlanır. Gerçek usulde vergilendirilmekte iken, şartları kaybedenler izleyen takvim yılı başından itibaren tevkifat suretiyle vergilendirilirler. Yazılı olarak istemde bulunulması durumunda yeni işe başlayanlarda işe başlama tarihinden itibaren, faaliyetini sürdürenlerde ise izleyen takvim yılı başından itibaren gerçek usulde vergilendirilebilirler. Alivre satışta ; elde etme….Zirai ürünün tüccara fiili teslimi anında, Emanet usul satışta elde etme….Zirai ürünün tesliminde olmaktadır

ZİRAİ KAZANÇLARDA HASILAT Evvelki yıllardan devredilenler de dahil olmak üzere istihsal olunan, satın alınan veya sair suretlerle elde edilen her türlü zirai mahsullerin satış bedelleri. Satıştan elde edilen para, mübadele edilmek suretiyle elde edilen her türlü değer, tahakkuk eden her türlü alacak, primler, risturnlar ve benzerleri de hasılata dahildir. Ziraat makine ve aletlerinin başka çiftçilerin zirai istihsal işlerinde çalıştırılması mukabilinde alınan bedeller ile alınan tüketim veya üretim maddelerinin emsal bedelleri , Gider yazılan değerlerin satılması halinde bunların satış bedelleri, Mahsullerin alınmasından önce veya sonra hasara uğramalarından dolayı alınan sigorta tazminatları. ATİK lerin (zirai üretimde kullanılan gm.hariç— DEĞER ARTIŞ KAZANCIDIR--) satılması halinde VUK na göre hesaplanan hasılat Zirai ürünlerin, üretim vasıtaları ile zat,aile veya işletme ihtiyaçlarında kullanılmak üzere tüketim maddeleri ile değiştirilmesi halinde verilen mahsulün emsal bedeli hasılat sayılır.

ZİRAİ KAZANÇLARDA HASILAT İşletmede üretilip de tohum, yem ve sair suretlerle işletmede kullanılan zirai mahsullerin emsal bedelleri hasılat sayılır, bu hasılat sayılan unsurun yıl sonunda bir defada yazılması uygundur.

ZİRAİ HASİLATTAN İNDİRİLEBİLECEK GİDERLER Aşağıda yazılı unsurlar dolayısıyla ÖDENEN veya BORÇLANILAN tutarlar Zirai hasılattan indirilebilecek giderler olarak kabul edilir. 1- İşletme ile ilgili olarak tohum, gübre, fide, yem, ilaç ve benzeri maddelerin tedariki için yapılan giderler; 2- Satılmak üzere satın alınan hayvanların, zirai mahsullerin ve diğer maddelerin satın alma bedelleri; 3- İşletmelerde çalıştırılanlara ücret, prim ve sair namlarla hizmet mukabili yapılan ödemeler; 4- İşçilerin iaşe, tedavi ve ilaç giderleri, sigorta primleri; 5- Zirai tesisat, makine, aletler ve taşıtların çalıştırılması ve bakımı için yapılan giderler (yakıt, yağ, elektrik, yedek parça vesaire) ve tamir giderleri; 6- Vergi Usul Kanununa göre ayrılan amortismanlar; 7- Kira ve ücret mukabili kullanılan istihsal vasıtaları için yapılan ödemeler;

ZİRAİ HASİLATTAN İNDİRİLEBİLECEK GİDERLER 8- Zirai kazancın elde edilmesi ve idamesi için yapılan genel giderler a) 1.İşletme için alınan ve işletme için harcanan borç paraların faizleri, b) İşletme ile ilgili olmak şartı ile ödenen ayni vergi,resim ve harçlar, c) İşletme ile ilgili ve yapılan işin önemi ve genişliği ile mütenasip seyahat ve ikamet giderleri (Seyahat maksadının gerektiği süreye mahsus olmak üzere), d) İşletme ile ilgili olarak ödenen kira bedelleri, e) Genel mahiyetteki sair giderler, 9- İşletme ile ilgili olmak şartıyla mukavelenameye veya ilama veya kanun emrine istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatlar; 10- Amortismana tabi iktisadi kıymetlerin (Zirai istihsalde kullanılan gayrimenkuller hariç) satılması halinde Vergi Usul Kanununun 328’inci maddesine göre hesaplanan zararlar; 11- İşletmeye dahil olup aynı zamanda zati veya ailevi ihtiyaçlar için de kullanılan taşıtların amortismanlarının tamamı ile giderlerinin yarısı.

ZİRAİ HASİLATTAN İNDİRİLEBİLECEK GİDERLER 12- Aynı zamanda işletmede istihsal edilip de tohum, yem ve sair suretlerle kullanılan zirai mahsullerin emsal bedelleri de masraf yazılabilir. Bu giderlerin sene sonunda bir kalemde yazılması mümkündür. 13- Gerçek usule geçen çiftçilerin,önceki yıllardan devreden ürünleri Vergi Usul Kanununun 45’inci maddesinde belirtilen ortalama maliyet bedeli esasına göre değerlendirilerek gider yazılır.

ZİRAİ KAZANÇLARDA HASILAT İNDİRİLEMEYECEK GİDERLER GVK 41.MADDESİNDE yazılı giderler Zirai hasılattan da indirilmesi mümkün bulunmamaktadır. ( İşletmede üretilen mahsullerden teşebbüs sahibi ile eşi ve velayet altındaki çocukları tarafından tüketilenler hariç)