MADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ Yunus Emre KARAKUŞ Fen ve Teknoloji
FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ 5.SINIF DERS SUNUSU Yunus Emre KARAKUŞ Fen ve Teknoloji
Konu: Maddenin Ayırt Edici Özellikleri Ünitemiz: Maddenin Değişimi ve Tanınması Konu: Maddenin Ayırt Edici Özellikleri Yunus Emre KARAKUŞ Fen ve Teknoloji
MADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ Maddeleri birbirinden ayırt etmek için her bir maddenin kendine özgü özelliklerini kullanırız.Örneğin;renk,koku,tat ve sertlik gibi özellikleri ile maddeleri ayırt ederiz. Maddelerin ölçülebilen kaynama noktası,erime noktası ve yoğunluk gibi ayırt edici özellikleri de vardır.
1.)Kaynama Noktası Bir sıvının kaynadığı sıcaklığa kaynama noktası adı verilir.Sıvılar kaynadığı sürece sıcaklık değişmez. Kaynayan bir saf sıvının sıcaklığı değişmez.Yani saf sıvı kaynamaya başladıktan sonra verilen ısı sıcaklığı artırmaz. Sabit kalır. Bu sıcaklıkta verilen ısı sıvının buharlaşması için harcanır.
1.)Kaynama Noktası Örneğin,su 100 C ta kaynar.Su ısıtılmaya devam edilirse sıcaklıkta bir artma gözlenmez.
Sıvıların Hepsi Aynı Sıcaklıkta mı Kaynar? Saf sıvıların kendilerine özgü kaynama sıcaklıkları vardır.Bu nedenle kaynama noktası saf sıvıları ayırt etmek için kullanılabilir. Bazı sıvıların kaynama noktaları aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Bazı sıvıların kaynama noktaları aşağıdaki tabloda verilmiştir. Bazı Saf Sıvıların Kaynama Noktası Sıvı Rengi Kaynama noktası Su Renksiz C Etil alkol 78 C Eter 35 C
2.)Erime ve Donma Noktası Katı maddeler ısıtıldığında sıcaklığı zamanla artar.Sıcaklık belirli bir değere ulaştığında katı erimeye başlar.Örneğin,derin dondurucudaki bir buz parçasının sıcaklığı genellikle 0 C ’un altındadır.Bu buz parçası dondurucudan çıkarıldığında odanın ısısını almaya başlar. Böylece buzun sıcaklığı yükselir.Sıcaklık 0 C ’a ulaştığında buz erimeye başlar.Saf katıların erimeye başladığı sıcaklığa erime noktası denir.Katı eridiği sürece sıcaklık sabit kalır.
Erime ve Donma Noktası Eriyen bir saf katının sıcaklığı değişmez.Yani saf katı erimeye başladıktan sonra verilen ısı sıcaklığı artırmaz.Sabit kalır.Örneğin,buz 0 C ta erir.Buz ısıtılmaya devam edilirse buzun sıcaklığında bir artma gözlenmez.Buzun tamamı eriyene kadar sıcaklık 0 C olarak sabit kalır.
Erime ve Donma Noktası Soğutulan bir sıvının sıcaklığı düşer.Sıvının sıcaklığı belirli bir değere ulaştığında sıvı hal değiştirerek katılaşmaya başlar. Yani donar.Örneğin,su soğutularak sıcaklığı 0 C’ a düşürüldüğünde donmaya başlayarak buz oluşturur. Saf sıvının donmaya başladığı sıcaklığa donma noktası adı verilir.
Erime ve Donma Noktası Donma olayı devam ettiği sürece sıcaklık sabit kalır.Çünkü saf sıvının donarken dışarı verdiği ısıyı ortam alır. Sıvının tamamı katılaşana kadar sıcaklık sabit kalır.Örneğin,su 0 C ta donar.Su ısı kaybetmeye devam ederse donma devam eder.
3.)Yoğunluk(özkütle) Bir maddenin birim hacminin kütlesine yoğunluk ya da öz kütle denir. Birim hacim olarak;1mL,1L gibi birimler kullanılabilir. Yoğunluk; Ayırt edici bir özelliktir. Maddeleri tanımlamak için yoğunluk değerlerinden faydalanılabilir.
Alkolün yoğunluğu;0,8 g/mL Zeytinyağının yoğunluğu;0,9 g/mL Aşağıda dört farklı sıvının 1 mL hacmindeki kütleleri verilmiştir.Buna göre; Alkolün yoğunluğu;0,8 g/mL Zeytinyağının yoğunluğu;0,9 g/mL Suyun yoğunluğu;1 g/mL Altının yoğunluğu;19,3 g/mL
Yoğunluk birimleri;uluslar arası ölçü birimlerinde yoğunluk birimi kg/metreküptür. Kullanılan diğer yoğunluk birimleri ise; g/mL g/L g/santimetreküp Yoğunluk=Kütle Hacim
Bazı yoğunluk değerlerini g/santimetreküp cinsinden tanıyalım. Madde Yoğunluk(g/santimetreküp) tahta 0,6 buz 0,9 alüminyum 2,7 demir 7,8 bakır 8,9