Pankreas Kanseri Nedir? 20 Slayt İle Kanser Eğitimi Dr. Özdoğan www.drozdogan.com

Pankreas vücudumuzun neresindedir? Pankreas karın boşluğunun içinde kritik bir bölgede yer alır. Etrafı mide, ince bağırsak, dalak, karaciğer ve ana damarlarca çevrelenmiştir. 20 Slayt İle Kanser Eğitimi Dr. Özdoğan

20 Slayt İle Kanser Eğitimi Pankreas nedir? Pankreas yaklaşık 15 santimetre uzunluğunda çift fonksiyonlu bir salgı bezidir. Karın boşluğunun içinde yer alan pankreasın etrafı mide, ince bağırsak, dalak ve karaciğer ile sarılmıştır. Pankreasın en geniş kısmına baş, orta kısmına gövde ve en ince kısmına ise kuyruk denir. 20 Slayt İle Kanser Eğitimi Dr. Özdoğan

20 Slayt İle Kanser Eğitimi Pankreas ne işe yarar? Pankreasın vücutta ekzokrin ve endokrin adı altında iki temel fonksiyonu ve yapısında bu iki temel fonksiyonu yerine getiren iki ayrı hücre grupları vardır. Safra yolu pankreasın baş kısmında pankreasın kanalı ile birleşerek içeriğini ince barsağa akıtır. 20 Slayt İle Kanser Eğitimi Dr. Özdoğan

20 Slayt İle Kanser Eğitimi Pankreas ne işe yarar? Pankreasın ekzokrin fonksiyonu sindirime yardımcı olan özsuyu salgılayıp ince bağırsağa iletmektir. Pankreasın salgıladığı özsu sayesinde besinlerde bulunan karbonhidrat, protein ve yağlar ayrıştırılmakta ve enerji olarak depolanmaktadır. Pankreas sindirime yardımcı bir organdır. 20 Slayt İle Kanser Eğitimi Dr. Özdoğan

20 Slayt İle Kanser Eğitimi Pankreas ne işe yarar? Pankreasın endokrin fonksiyonu ise insülin ve glikojen hormonlarının salgılamasıdır. Bu hormonlar birlikte çalışarak kandaki glikozu (şekeri) belli seviyede tutarlar. 20 Slayt İle Kanser Eğitimi Dr. Özdoğan

Pankreas kanseri nedir? Pankreas içerisindeki hücreler kontrolsüz bir şekilde çoğalmaya başlayınca pankreas kanseri oluşur 20 Slayt İle Kanser Eğitimi Dr. Özdoğan

Pankreas kanseri nedir? Pankreas kanserlerinin büyük bir bölümünün başlangıç noktası, pankreas kanallarını çevreleyen ekzokrin hücrelerin bulunduğu bölgedir. Bu tür kanserlerine pankreasın ekzokrin kanserleri denir. En sık gözleneni ise Adenokanser alt tipidir. Pankreas kanserinin çok daha nadir rastlanılan türü endokrin hücrelerden kaynaklanan pankreatik endokrin tümörleridir. Bu kanser türü ise pankreasın adacık hücrelerinden gelişir. Her iki kanser türünün tedavi stratejileri özellikle ileri evrelerde son derece farklıdır. 20 Slayt İle Kanser Eğitimi Dr. Özdoğan

Pankreas kanserinin belirtileri nelerdir? Sebepsiz kilo kaybı Halsizlik, iştahsızlık Bulantı, kusma Yemek sonrası ya da yatay pozisyona geçince artan karın ağrısı İshal, kabızlık, gaz sancıları, şişkinlik Sarılık Ani ortaya çıkan şeker hastalığı Koyu renkli idrar Genel halsizlik Karaciğer ve safra kesesinde büyüme Kaşıntı Kil renginde dışkı 20 Slayt İle Kanser Eğitimi Dr. Özdoğan

Pankreas kanseri için risk faktörleri nelerdir? Sigara: pankreas kanserlerinin yaklaşık %30’undan sorumludur. Yaş: ileri yaş pankreas kanseri için bir risk faktörüdür. Beslenme alışkanlığı: meyve ve sebzeden yoksun bol kalorili ve protein ağırlıklı yeme alışkanlığı olan kişilerde pankreas kanseri oranları daha yüksektir. 20 Slayt İle Kanser Eğitimi Dr. Özdoğan

Pankreas kanseri için risk faktörleri nelerdir? Mesleki maruziyet: petrol ürünlerine ve diğer kimyasal maddelere maruz kalan insanlarda pankreas kanseri görülme riski yüksektir. Kronik pankreatit: Uzun süreli, tedavi edilemeyen pankreasın kronik iltihabi durumu pankreas kanserine yakalanma riskini artırır. Şeker hastalığı: Şeker hastalığı pankreas kanserine yakalanma oranını sağlıklı bireylere göre iki kat artırır. Pankreas kanseri hastalarının %60-80’ninde şeker hastalığı gözlenmektedir. 20 Slayt İle Kanser Eğitimi Dr. Özdoğan

Pankreas kanseri tanısı için ne gibi tetkikler yapılmalı? Kan tahlilleri; sarılık, kansızlık, karaciğer testlerinde bozulma, şeker yüksekliği, pankreasa özel tümör testleri konusunda bilgi verir. Karın Ultrasonu; Kolay bir yöntemdir ve pankreasta bir kütle olup olmadığı hakkında yol gösterir. Karın Tomografisi; Ultrason ile şüphe duyulan durumlarda yapılabilir ve pankrasta yer alan kütlenin özellikleri ve pankrasda yayılımı, karaciğere sirayeti (metastazı) konularında yol gösterir. PET-Tomografi; Klasik tomografiden üstün bir yöntemdir. Özel kontrastlı yapılması durumunda pankreasta yer alan kitlenin karekteri, pankreas çevresine yayılımı ve vucudun diğer organlarına yayılımı (metastazı) konusunda yol götericidir. 20 Slayt İle Kanser Eğitimi Dr. Özdoğan

Pankreasda saptanan bir kitlede tanı için ne yapılmalı? Kitleden mutlaka biyopsi (iğne ile parça alınması) yapılmalı. Biyopsi kanserin yayılmasına neden olmaz. Böyle bir korku ile hasta ve yakını tedirgin olmamalı, biyopsiden kaçınmamalı. Biyopsi; alanında yetkin girişimsel radyolog tarafınca ultrason veya tomografi eşliğinde yapılır ve patolog alınan dokuyu hazırlanıp mikroskop ile inceleyerek raporlar. 20 Slayt İle Kanser Eğitimi Dr. Özdoğan

Biyopsiden sonra pankreas kanseri saptanırsa ne yapılmalı Biyopsiden sonra pankreas kanseri saptanırsa ne yapılmalı? Pankreas kanserinin hangi türü olduğunu saptamak ilk adım olmalı. Pankreas Kanserleri Pankreasın Adeno-Kanseri Pankreasın Endokrin Kanseri Pankreasın dışına taşmamış erken evrede her iki grupta da tedavi cerrahidir. Orta ve ileri evrede tedaviler son derece farklı ve gruplara özgüdür. Pankreasın endokrin kanseri farklı bir slayt setinde anlatılacaktır. 20 Slayt İle Kanser Eğitimi Dr. Özdoğan

Biyopsiden sonra pankreas adeno-kanseri saptanırsa ne yapılmalı? PET Tomografi ile hastalığın evresi (yayılma düzeyi) saptanmalı. Pankreas kanserinde tedaviyi belirleyici unsur kanserin yayılma derecesidir. Erken evre; kanser pankreas dokusunda sınırlıdır ve pankreas dokusunu taşmamıştır. Tümör küçük boyuttadır ve pankreasın etrafındaki ana damarlara uzanmamıştır ve pankreasın etrafındaki lenf bezlerine sirayet etmemiştir. Bu evrede hastalar ameliyat edilebilir ve hastalıktan kurtulabilirler. Orta evre; Karaciğere ve uzak organlara sıçramamıştır ancak kanser pankreas dokusunun dışına doğru uzanmıştır. Ana damar yapıları tutmuş ve/veya lenf bezlerine sirayet etmiştir. Bu evrede hastalar çoğunlukla ameliyat edilemez ve kemoterapi, radyoterapi ve bölgesel tedaviler dediğimiz girişimsel radyoloji tarafınca yapılan tümör küçültücü yaklaşımlara adaydır. Bu süreçte hastalıktan kurtulma çoğunlukla mümkün değildir. Yaşamın uzatılması hedeflenir. Nadiren uygun hastalarda tümör küçültülerek cerrahiye uygun hale getirilmeye çalışılarak hastalıktan kurtulma hedeflenebilir. 20 Slayt İle Kanser Eğitimi Dr. Özdoğan

Biyopsiden sonra pankreas kanseri saptanırsa ne yapılmalı? İleri evre (metastaz yapmış evre); Bu evrede hastalık pankreas dışına yayılmıştır. Karaciğer ve karın zarı pankreas kanserinin en sık yayıldığı (metastaz yaptığı) organdır. Klasik pankreas adeno-kanserinin bu evresinde hastaların ortalama yaşam süresi bir yılın altındadır. Günümüz koşullarında bu grup hastalara şifa sağlayacak bir tedavi yoktur. Bir grup hastada safra yollarının pankreas içinde tıkanmasına bağlı sarılık, bir grup hastada şiddetli ağrı, karında sıvı birikmesi (assit), halsilik, iştahsızlık ve kilo kaybı gibi şikayetler ortaya çıkar. Bazen tüm bu bulgular tek bir hastada gözlenebilir. 20 Slayt İle Kanser Eğitimi Dr. Özdoğan

İleri evre (metastaz yapmış) pankreas kanserinde ne yapılmalı? İleri evre (metastaz yapmış evre); Bu grup hastalarda tedavide ana amaç hastanın kalan yaşam sürecinin daha iyi geçirilmesi ve hasta da arzulu ise genel durumu ve kondisyonu yeterli olan hastalarda uygun kemoterapi seçimleri ile yaşam süresinin uzatılması olmalı. Unutulmamalı ki yaşam elektrik düğmesi gibi yanan sönen bir olgu değildir. Şikayetlerin azaltılması ve hastanın yaşam kalitesinin artırılması ve kalan sürecin güvenli ve profesyonel ellerce yönetilmesi hasta ve ailesi için çok önemlidir. 20 Slayt İle Kanser Eğitimi Dr. Özdoğan

İleri evre (metastaz yapmış) pankreas kanserinde ne yapılmalı? Genel durumu ve kondisyonu iyi olan hastalara kemoterapi önerilmelidir. Bu grup hastalarda çoklu kemoterapi kombinasyonlarının yararlı olduğu ve yaşam süresini uzattığı kanıtlanmıştır. Genel durumu daha az iyi olan ve sınırlı kondisyona sahip hastalarda tekli kemoterapi ile yaşam süresine ve yaşam kalitesine katkı sağlanabilir. Genel durumu iyi olmayan kondisyonu zayıf ve günün çoğunu yatakta geçiren hastalarda kemoterapiden ziyade destek tedaviler dediğimiz yaşam kalitesini artırıcı yaklaşımlar sergilenmeli ve kemoterapi tercih edilmemeli. 20 Slayt İle Kanser Eğitimi Dr. Özdoğan

Pankreas kanserine bağlı sarılık ve ağrıda ne yapılabilir? Safra yolarında tıkanmaya bağlı sarılık ve kansere bağlı ağrı hastaların çoğunda gözlenen ve kontrol altına alınabilen hastanın yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyen iki önemli problemdir. Girişimsel radyolojik yöntemler ile üstesinden gelinebileceği unutulmamalı ve mutlaka bu konuda hekiminizden yardım almalısınız. Sarılık için safra yollarına stent konulabilir. Ağrı için pankreasa Nano-knife, Radyo-frekans ablasyon (RFA), Çölyak Ganglion Blokajı uygulanabilir. Tüm bu yöntemler ülkemizde yetkin girişimsel radyoloji bölümlerince uygulanmaktadır. 20 Slayt İle Kanser Eğitimi Dr. Özdoğan

Sağlıcakla kalın…