BAĞIŞLANAN HER ORGAN YAŞAMA TUTUNAN BİR İNSAN... ORGAN NAKLİ VE BAĞIŞI BAĞIŞLANAN HER ORGAN YAŞAMA TUTUNAN BİR İNSAN... ORGAN VE DOKU NAKLİ İSTANBUL BÖLGE KOORDİNASYON MERKEZİ
ORGAN NAKLİ NEDİR ? (TRANSPLANTASYON) Görev yapamayacak kadar hasta bir organın, yenisi ve sağlamı ile değiştirilmesi işlemine" Organ Nakli ( Organ Transplantasyonu ) denir.
ORGAN NAKLİ KİMLERDEN YAPILIR? Canlıdan canlıya nakil Ölüden (kadavra) ; beyin ölümü olan kişilerden yapılan nakiller
CANLIDAN CANLIYA YAPILAN NAKİLLER: BÖBREK, KARACİĞER,AKCİĞER KALP, PANKREAS gibi diğer hayati organların nakilleri maalesef sadece kadavradan yapılabilmektedir.
BÖBREK NAKLİNDE ORGAN KAYNAKLARI İNGİLTERE TÜRKİYE Türkiye’ de Böbrek naklinin %70’ canlı verici dediğimiz anne,baba,kardeş veya diğer akrabalardan,%30’u ise kadavra donör dediğimiz vericilerden alınmaktadır.Oysa ki diğer ülkelere baktığımızda durumun tam tersi olduğunu görüyoruz.Örneğin İngiltere’nin genel durumuna baktığımızda %20’sini canlı vericiden,%80’nin kadavra vericilerden sağladığını görüyoruz.
ÜLKEMİZDE HANGİ ORGAN VE DOKULARIN NAKLİ YAPILABİLİYOR? İNCE BAĞIRSAK KALP KAPAĞI KORNEA TENDON DERİ BÖBREK KARACİĞER KALP PANKREAS AKCİĞER KEMİK ve KEMİK İLİĞİ
ÜLKEMİZDE ORGAN NAKLİNİN TARİHÇESİ: 1975….. CANLI DONÖRDEN BÖBREK NAKLİ 1978….. KADAVRADAN BÖBREK NAKLİ 1988….. KADAVRADAN KARACİĞER NAKLİ 1989….. İLK BAŞARILI KALP NAKLİ 1990….. CANLI AKRABADAN KISMİ KARACİĞER NAKLİ 1991….. KALP KAPAĞI NAKLİ 1998….. KADAVRA KARACİĞERİ İKİYE BÖLÜNEREK İKİ KİŞİYE NAKLİ.
Türkiye’de Yasal Durum Nedir? Türkiye’de organ naklini düzenleyen yasa 1979 yılında 2238 sayılı “ORGAN VE DOKU ALINMASI,SAKLANMASI VE NAKLİ HAKKINDA KANUNU” çıkarılmış ve bu yasa 1982 yılında yeniden düzenlenmiş olup hala bu yasaya göre organ nakil hizmetleri yürütülmektedir.
HER ÖLEN KİŞİDEN ORGAN NAKLİ YAPILABİLİR Mİ?.... Kişi evde, sokakta veya hastanenin herhangi bir servisinde ölmüş olsa bile, böyle durumlarda nakil için tıbben uygun değildir. Sadece yoğun bakım ünitesinde yaşam destek ünitesine bağlı ölen kişilerden organ nakli yapılır.
BEYİN ÖLÜMÜ NEDİR? Beyin fonksiyonlarının geri dönüşümsüz olarak kaybolmasıdır. Bu durum koma ve bitkisel hayattan farklıdır. Yapılan tüm tıbbi tedavi ve makine desteğine rağmen kısa süre içinde tüm organlar işlevini yitirir. Artık bu kişiler tıbben ölüdürler. Beyin ölümü tanısı olmayan kişiden organ nakli yapılamaz. Beyin ölümü kriterleri ilk 1993 te belirlenerek resmi gazetede yayınlanmıştır.Bu kriterlere göre vakalar değerlendirilir.
BEYİN ÖLÜMÜNE KİMLER KARAR VERİR ? Nöroloji ( Asabiye ) Nöroşirurji ( Beyin Cerrahisi ) Kardiyoloji Anesteziyoloji ve Reanimasyon uzmanları toplam 4 hekimden oluşan heyet tarafından ,gerekli bütün tetkikler yapıldıktan sonra saptanır. Ölüm olayının tutanağını düzenleyecek bu 4 hekim, organ naklini gerçekleştirecek olan hekim ekibinden bağımsızdır.
Beyin Ölümü İle Bitkisel Hayat Arasındaki Farklar!!! Hastanın solunumu devam eder. Bu hastalar aylarca,yıllarca yaşayabilirler, Bazı durumlarda iyileşme şansları vardır. BEYİN ÖLÜMÜ Solunum cihazına bağlıdır. Hastanın kendisi solunum yapamaz. Bu vakalar tıbben ölüdür. Hayata dönmesi mümkün değildir.
SADECE KALP ATMAYA DEVAM EDECEK
AİLEDEN İZİN ALINMASI 2238 SAYILI “ORGAN VE DOKU ALINMASI, SAKLANMASI, AŞILANMASI VE NAKLİ HAKKINDAKİ KANUN” a göre ; Madde 14 - Bir kimse sağlığında vücudunun tamamını veya dokularını, tedavi,teşhis ve bilimsel amaçlar için bıraktığını resmi veya yazılı bir vasiyetle belirtmemiş veya bu konudaki isteğini iki tanık huzurunda açıklamamış ise sırayla eşi, reşit çocukları,ana veya babası veya kardeşlerinden birisinin; bunlar yoksa yanında bulunan herhangi bir yakınının muvafakatiyle ölüden organ ve doku alınabilir. Aksine bir vasiyet veya beyan yoksa, kornea gibi ceset üzerinde bir değişiklik yapmayan dokular alınabilir. Ölü,sağlığında kendisinden ölümünden sonra organ veya doku alınmasına karşı olduğunu belirtmişse organ ve doku alınamaz.
ORGAN BAĞIŞI DİNİ AÇIDAN UYGUN MUDUR? Diyanet İşleri Başkanlığı 6.3.1980 tarih ve 396 sayılı kararı ile organ naklinin caiz olduğunu açıklamıştır. Diğer islam ülkelerinde de benzer kararlar vardır.
Hıristiyanlık, Yahudilik, Budizm gibi diğer dinler de, organ bağışını insan sevgisinin bir parçası olarak kabul edilmektedir.
" KİM BİR KİMSEYE HAYAT VERİRSE, O SANKİ BÜTÜN İNSANLARA HAYAT VERMİŞÇESİNE SEVAP KAZANIR " (Maide Suresi, Ayet 32 )
“İnsan kendisinin kemiklerini bir araya getiremeyeceğimizi mi sanıyor “İnsan kendisinin kemiklerini bir araya getiremeyeceğimizi mi sanıyor? Evet,bizim onun parmak uçlarını bile aynen eski haline getirmeye gücümüz yeter” (Kıyame suresi 3-4. Ayet)
Donör görünüşü ve vücut bütünlüğü bozulur mu? Organ alımı ameliyathane koşullarında, uzman bir hekim ekibi tarafından gerçekleştirilir. Sıradan bir ameliyattan görünüm olarak farklı değildir. İlgili organ alıcıya nakledilene kadar saklanır. Organ alındıktan sonra kadavranın yani insan cesedinin bakımı uygun ve saygın bir şekilde yapılır. Cesedin vücut bütünlüğü korunur.
22
ORGAN BAĞIŞI NEDİR? KİMLER ORGAN BAĞIŞINDA BULUNABİLİR? Kişi hayatta iken serbest iradesiyle tıbben yaşamı sona erdikten sonra doku ve organlarının başka hastaların tedavisi için kullanılmasına izin vermesi işlemine organ bağışı denir. 18 yaşından büyük ve akli dengesi yerinde olan herkes 2238 sayılı yasaya göre organlarının tamamını veya bir bölümünü bağışlayabilir.
ORGAN BAĞIŞI NERELERDE YAPILABİLİR? ORGAN NAKLİ YAPAN MERKEZLERDE SAĞLIK OCAKLARI-SAĞLIK GRUP BAŞKANLIKLARI TÜM DEVLET HASTANELERİ VE BAZI ÖZEL HASTANELERDE SAĞLIK MÜDÜRLÜKLERİNDE ORGAN NAKLİ İLE İLGİLENEN VAKIF, DERNEK...vs KURULUŞLARDA ORGAN BAĞIŞI İŞLEMİ YAPILABİLİR.
Organ Bağış Kartı
Sağlık sorunlarınız var Sağlık sorunlarınız var. Buna rağmen bağışladığınız organlarınız kullanılabilir mi? İleri yaş Süregelen sağlık sorunları Alkol ve sigara alışkanlığı Organ bağışına engel değildir.
ÇIKARILAN ORGANLAR KİMLERE NAKLEDİLİYOR? Dağıtım işlemi ULUSAL KOORDİNASYON SİSTEMİ tarafından yürütülür. Öncelikle doku ve kan grubu uyumuna göre tıbbi aciliyet gözönünde bulundurulur. Zengin-fakir,cins, dil-din-ırk farkı gözetmeksizin Tüm ülkedeki acil vakalar taranır. Yapılan işlemler kayıt altına alınıp, belgelenir.
Türkiye’de Organ Bağışı Yeterli midir? Organ bağışı sayısı Kadavra donör sayısı Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de yeterli değildir, ancak gelişme yolundadır.
MİLYON NUFUS BAŞINA KADAVRA DONÖR SAYILARI (PMP) 2006 İSPANYA 34,6 İTALYA 21,1 FRANSA 20,9 ALMANYA 13,8 İNGİLTERE 12,3 YUNANİSTAN 6,2 TÜRKİYE 2,2 BULGARİSTAN 0,8 ROMANYA 0,5
Dünyada ve Ülkemizde Organ Naklinin Durumu NÜFUS KADAVRA PMP İSPANYA 46.0 1 760 38.2 A.B.D 310.0 9 200 29.6 AVUSTURYA 8.5 255 30.0 FRANSA 64.0 1 651 25.7 İTALYA 60.0 1 525 25.4 ALMANYA 84.0 1 588 18.9 İNGİLTERE 62.0 1 005 16.2 İSRAİL 8.3 110 13.2 YUNANİSTAN 12.0 127 10.5 BULGARİSTAN 8.0 48 6.0 TÜRKİYE 71.5 298 4.1 ROMANYA 22.5 46 2.0 2009 Yılı Milyon Nüfus Başına (pmp) Kadavra sayıları
Yıllara Göre Donör Aktivitesi YIL BEYİN ÖLÜMÜ DONÖR BÖBREK KARACİĞER KALP 2000 - 46 92 38 11 2001 89 162 65 27 2002 259 102 189 82 20 2003 161 105 177 86 23 2004 220 111 191 28 2005 229 153 275 121 34 2006 270 143 264 117 42 2007 594 223 397 197 63 2008 720 262 460 198 60 2009 961 298 37 TNK 437 21 P, 1 İB 226 7 AC, 125 Kornea 54 38 KK
ORGAN BAĞIŞINI ENGELLEYEN OLUMSUZ HABERLER!!!...... Çoğu zaman gazete ve televizyonlarda yayınlanan asılsız veya olumsuz haberler de insanları organ bağışı yapmaktan uzaklaştırıyor. Korkulan bir eylem haline getiriyor. Bu haberlere örnekler vermek gerekirse:
Medya’nın olumsuz etkisi
23 Kasım 2007
“Ölmemiş bir insana ‘öldü’ demek ne kadar büyük bir hataysa, ölmüş bir insana ‘öldü’ diyememek de en az onun kadar büyük bir hatadır.”
ORGAN NAKLİ İYİ BİR TEDAVİ YÖNTEMİ MİDİR? Ülkemizde yaklaşık 60 bin diyaliz hastası vardır. Ne yazıkki çoğu 20-40 yaş arası genç hastalardır. Yaşamlarını haftada 3-4 gün makinalara bağlanarak sürdürebilmekteler. Bu kişinin yaşam kalitesini düşürmekte, kişiyi hayattan koparmaktadır. Ayrıca en iyi diyaliz koşullarında bile ortalama yaşam süresi 15 yıldır. Başarılı nakil ile makinaya bağımlılık sona ermekte, yaşam süreleri uzamaktadır. Kalp ve karaciğer hastaları için ise aranılan organ bulunamazsa kısa sürede yaşamları sona ermektedir.
BEKLENEN YAŞAM SÜRELERİ (YIL) DİYALİZ TX Erkek Kadın 15-19 y 16.8 15.4 39.5 40.2 20-24 y 14.2 13.1 35.6 36.5 25-29 y 11.9 10.9 31.6 32.5 35-39 y 8.3 8 23.8 25.2 45-49 y 6.2 6 17.6 19.4 55-59 y 4.5 12.6 14.6 60-65 y 3.8 10.5 12.5 USRDS 2002
Yılda yaklaşık 6000-7000 kişi organ nakli beklerken hayatını kaybetmektedir.
MALİYET 300.000 $ /5 YIL DİYALİZ 75.000 $ /5 YIL TRANSPLANTASYON TÜRKİYE’DE 52.000 CİVARI DİYALİZ HASTASI VARDIR. BU SAYIYA HER YIL ORTALAMA 4-5 BİN KİŞİ İLAVE OLMAKTADIR……
DEĞERLENDİRME YAŞAM SÜRESİ YAŞAM KALİTESİ MALİYET İŞ GÜCÜ KAYBI- KAZANCI
ORGANLARINIZI TOPRAĞA GÖMMEYİN! ONLARA CENNETTE DEĞİL BURADA İHTİYAÇ VAR!!!!
Hayata yeniden merhaba diyemezsiniz! Ama dedirtebilirsiniz.
BIRAKACAĞINIZ EN GÜZEL MİRAS, HAYATTA İKEN YAPACAĞINIZ ORGAN BAĞIŞIDIR!
http://www.onkod.org