HARİTA PROBLEMLERİ
ZAMAN ( SAAT) PROBLEMLERİ Güneş doğudan doğduğu için doğudaki bir yerin yerel saati hep ileridedir. İki meridyen (Boylam) arasında 4 dakikalık zaman farkı vardır.
ÖRNEK SORU: 26° Doğu boylamında yer alan A kentinde saat 10:00 iken 34° Doğu boylamındaki B kentinde saat kaçtır?
1. Aşamada meridyen farkı bulunur. 34 – 26 = 8 meridyen ÇÖZÜM 1. Aşamada meridyen farkı bulunur. 34 – 26 = 8 meridyen 2. Aşamada zaman bulunur. 8 X 4 = 32 dakika 2. Aşamada bulduğumuz zamanı problemde verilen zamanla toplarız. 10:00 + 32 dakika = 10:32
ÖRNEK SORU: 41° Doğu boylamında yer alan A kentinde saat 11:00 iken 28° Doğu boylamındaki B kentinde saat kaçtır?
1. Aşamada meridyen farkı bulunur. 41 – 26 = 15 meridyen ÇÖZÜM 1. Aşamada meridyen farkı bulunur. 41 – 26 = 15 meridyen 2. Aşamada zaman bulunur. 15 X 4 = 60 dakika = 1 saat 2. Aşamada bulduğumuz zamanı problemde verilen zamandan çıkarırız. 11:00 - 60 dakika = 10:00
ÖRNEK SORU: 26° batı boylamında yer alan A kentinde saat 06:13 iken 26° doğu boylamındaki B kentinde saat kaçtır?
1. Aşamada meridyenleri toplarız. 26+26 = 52 meridyen 2. Aşamada zaman bulunur. 52 X 4 = 208 dakika = 3 saat 28 dakika 2. Aşamada sorulan yer batıda ise verilen zamandan çıkarırız. 06:13 – 03:28 = 02:45
10:00 10:04 10:08 10:12 10:16 26 27 28 29 30
PARALELLER VE UZAKLIK HESAPLAMALARI İKİ PARALEL ARASI 111 KM’DİR.
UYARI Herhangi bir paralel noktası verilerek uzaklık sorulursa verilen paralel ile 111’i çarparak uzaklığı bulabiliriz.
ÖRNEK SORU: 36° kuzey paralelinde bulunan Türkiye’nin Ekvatora olan uzaklığı kaç km’dir? 36 X 111 = 3996 KM
UYARI: Aynı yarımkürede iki paralel arasındaki mesafe sorulursa önce paralel farkı bulunur ve bulunan fark 111 ile çarpılır.
ÖRNEK SORU: 5° Güney Paralelinden hareket ederek 70° Güney paraleline giden bir kişi kaç km yol kat etmiştir?
Önce paralel farkını buluruz Paralel farkı ile 111’i çarparız ÇÖZÜM: Önce paralel farkını buluruz 70° - 5° = 65 Paralel farkı ile 111’i çarparız 65° X 111 = 7215 km yol kat etmiştir.
UYARI : Farklı yarım küredeki paraleller arasındaki mesafe sorulduğunda verilen paraleller toplanır ve bulunan sayı 111 ile çarpılır.
ÖRNEK SORU : 10° güney paralelindeki A şehrinden hareket eden bir uçak 20° kuzey paralelindeki B şehrine gitmiştir.Uçak kaç km yol kat etmiştir?
Önce paralelleri toplarız 10° + 20° = 30 paralel dairesi Toplam paraleli 111 ile çarparız. 30 X 111 = 3330 km yol kat etmiştir.
UYARI: Toplam km verilir ve hangi paralel olduğu sorulursa önce verilen km’yi 111 km’ye böleriz , çıkan sonucu verilen paralel ile toplayarak sonucu buluruz.
ÖRNEK : 10° kuzey paralelinden hareket ederek 5550 km kuzeye giden bir kişi hangi paralel dairesine gitmiştir?
5550 : 111 = 50 paralel dairesi yol almıştır. ÇÖZÜM: 5550 : 111 = 50 paralel dairesi yol almıştır. 10° paralelinden hareket ettiğine göre 10° + 50° = 60° kuzey paraleline gitmiştir.
UYARI: Farklı yarımküredeki paralel dairesi sorulduğunda önce verilen km’yi 111 km’ye böleriz , çıkan sonucu verilen paralelden çıkartarak sonucu buluruz.
ÖRNEK : 40° güney paralelinden hareket ederek kuzeye doğru 7770 km yol kat eden bir kişi hangi paralel dairesine gitmiştir.
Önce kaç paralel yol aldığını buluruz. ÇÖZÜM : Önce kaç paralel yol aldığını buluruz. 7770 : 111 = 70 paralel dairesi yol almıştır. Sonra hangi paralelde olduğunu bulmak için 70 – 40 = 30° kuzey paraleline gitmiştir.
ÖLÇEKLER
Harita Uzaklığı x Ölçeğin Paydası (PAYDA km’ye çevrilecek) Gerçek Uzaklık = Harita Uzaklığı x Ölçeğin Paydası (PAYDA km’ye çevrilecek)
ÖRNEK: 1/3 000 000 ölçekli bir haritada iki şehir arasındaki uzaklık 8 cm olarak gösterilmiştir.Bu iki şehrin birbirine olan gerçek uzaklığı kaç km’dir?
Gerçek uzaklık = Haritanın ölçeği x Haritadaki uzunluk 3 000 000 x 8 = 24 000 000 cm 24 000 000 cm’i km’ye çevirirsek 240 km'dir.
Gerçek Uzaklık : Ölçeğin Paydası Harita Uzaklığı = Gerçek Uzaklık : Ölçeğin Paydası
Örnek : Arazi üzerindeki 180 km'lik uzunluk 1 / 900.000 ölçekli haritada kaç cm ile gösterilir?
H.U. = Gerçek Uzunluk / Ölçek (payda) Harita Uzunluğu = 18.000.000 / 900.000 Harita Uzunluğu = 20 cm'dir.
İzdüşümsel Alan = (Ölçek Paydası)2 * Haritadaki Alan
ÖRNEK 1 / 700.000 ölçekli bir haritada bir adanın kapladığı alan 15 cm2 olduğuna göre adanın izdüşümsel alanı kaç km2 dir?
İzdüşümsel Alan = (700.000)2 X 15 İzdüşümsel Alan = 49 X 15 = 735 cm2
Harita Uzunluğu / Gerçek Uzunluk Ölçek (Payda) = Harita Uzunluğu / Gerçek Uzunluk
ÖRNEK: Arazi üzerindeki 84 km'lik uzunluk, ölçeği bilinmeyen haritada 7 cm gösterildiğine göre, haritanın ölçeği nedir?
Ölçek (Payda) = Harita Uzunluğu / Gerçek Uzunluk Ölçek (Payda) = 1.200.000 cm Ölçek : 1 / 1.200.000'dir.
Çizik ölçek kesir ölçeğe çevrilirken Çizik ölçeğin boyu Gösterdiği gerçek uzunluğa bölünür.
ÖRNEK Aşağıdaki çizik ölçeğin boyu 4 cm’dir.Buna göre çizik ölçeğin kesir ölçek cinsinden değeri kaçtır? 50 0 50 100 150 km
Ö = 4 cm/ 200 km 200 Km’yi cm’e çevirelim 20.000.000 km Ö = 1/ 20.000.000 = 1/ 5.000.000