PLANLAMA 2 / 02.04.2008 CENK HAMAMCIOĞLU ULAŞIM KENTİÇİ – MAHALLE ÖLÇEĞİNDE

Belirli amaçlar doğrultusunda motorlu veya motorsuz araçların veya yayaların belirli yüzeyler üzerinde gidip gelme eylemidir. KONUT ÇALIŞMA ULAŞIM SOSYAL HİZMETLER REKREASYON

Unkapanı Köprüsü

Bahçeşehir

Ulaştırma Arazi kullanım Sosyo-ekonomik yapı Arazi yüzeyinin yapısı-topoğrafya Arazinin Jeolojik yapısı Hangi miktar ve özellikteki insan ve yüklerin? Hangi zamanda ve koşullarda? Nereden nereye? Hangi türde ulaşım sistemleri?

KENTSEL ULAŞIM

Ulaşım Alanları, Ulaşım Ağı ve Ulaştırma Sistemleri Odak-Toplanma-Dağılma-Aktarma-Düğüm-Yön Değiştirme-Giriş Çıkış Noktaları (Nodes) Durak Kavşak Terminal-Otogar-İstasyon Liman-İskele Havalimanı Bağlantı-Güzergâh (Links) Karayolu Demiryolu-Raylı Sistemler Havayolu (rota) Denizyolu (rota) Yaya ve Bisiklet Yolu Trafiğin Durağan Olduğu Alanlar Otopark-Araç Depolama Toplu Taşıma Sistemlerine ait Plankton ve Garaj Alanları Akaryakıt-Muayene-Servis İstasyonları

TAŞIT YOLLARI

Ulaşım Yüzeylerinde ve Alanlarında Kullanıcı-Araç İlişkisi ve Boyutlandırma Taşıt Ölçülendirmesi: taşıt boyutları (en-boy) Yol Genişlikleri: Yolu kullanan taşıtların veya yayaların yoğunluğu – talep Taşıt genişlikleri Taşıt hızı (yolun amacına göre) Kavşak-Yol Kesişim Düzenlemeleri Görülebilirlik Algılanabilirlik Açıklık Geçmeye ve dönüşe elverişlilik Taşıtın Dönüş Kabiliyeti

Yolun Yapımını ve Düzenini Etkileyen Hususlar. Eğim (%7’yi geçmemesi) Yolun Yapımını ve Düzenini Etkileyen Hususlar Eğim (%7’yi geçmemesi) Maliyet (yol uzunluğu, dolgu, yarma)

Kentiçi Yollar Ana Yol (major arter) Toplu Taşıma Sistemleri, Otomobil, Motosiklet b. II. Derece Yol (minor arter) Toplu Taşıma Sistemleri, Otomobil, Motosiklet c. Toplayıcı Yol (collector road) Otomobil, Motosiklet d. Mahalli Yol-Erişim-Servis Yolu Otomobil, Motosiklet (local streets) e. Bisiklet ve Yaya Yolları Bisiklet, Yaya

Türk Standartları Enstitüsü Şehiriçi Yol Sınıflandırması (Kapasitelerine Göre)-1993 Çevre Yolu (1. derece) Çevre Yolu Şehiriçi Bölge Bağlantı Yolu (2. derece) Ekspres Yol Şehiriçi Bölge Toplayıcı Yolu Ana Yol ve Alt Arter Yollar Şehir Bölge İçi Yolu Toplayıcı Yol Servis Yolu Mahalli-Erişim-Servis Yolu

KAMULAŞTIRMA GENİŞLİKLERİ (m.) (Gür, 2003) min. max. Otoyollar 50 120 Ekspres Yollar 30 50 Ana Arterler 24 35 Alt Arterler 16 22 Toplayıcı Yollar 12 20 Servis Yolları 10 18

ANA ARTER: Şehir içinde yüksek hacimde trafik taşıyan, temelde transit trafik taşıyan, bir ölçüde de bitişiğindeki parsellere erişim sağlayan yoldur. Bu bazen bölünmüş bazen de bölünmemiş karşılıklı iki yönlü veya tek istikâmete hizmet veren yol olabilir. Şerit genişlikleri 3.25 m. – 3.50 m. arasında alınabilir. Kalabalık nüfuslu kentlerde toplam 6 şeritli tasarlanması uygundur. Ana Arterler toplu taşıma sistemlerinin işlediği güzergâhlardır. Karşılıklı olarak birer şerit toplu taşıma sistemlerine ayrılması gerekir. Taşıt hızı 60-80 km/saat alınabilir. Otopark düzenlemeleri kaldırım kenarında veya orta bölme (röfüj) alanda yaratılmamalıdır. Tehlike yaratır. Kaldırım genişlikleri min. 2.0 m. den 15.0 m. ye kadar çıkabilir. Yol ortasındaki bölme adaları dönüş noktasındaki araçlara sığınma cebi yaratabilecek şekilde min. 3.0 m. olmalıdır. Ana yollar üzerinde yeralan kavşaklar arası mesafeler 1.000-2.000 m. arasında değişebilir. Kavşak noktaları hemzemin sinyalizasyonla çözümlenir. Zorunlu koşullarda katlı veya köprülü kavşak çözümleri getirilebilir.

Bağdat Caddesi bölünmemiş ve tek istikamette çalışan bir ana arterdir. Örnek: Bağdat Caddesi bölünmemiş ve tek istikamette çalışan bir ana arterdir. Millet ve Vatan Caddesi ile Tarlabaşı ve Barbaros Bulvarı ise bölünmüş ana arterlerdir. Barbaros Bulvarı Bağdat Caddesi

ALT ARTER YOL – II. DERECE ARTER: Ana arterler arasında yerel toplu taşımacılığın yapıldığı yollardır. Şerit genişliği 3.25 m. – 3.50 m. arasında değişir. Taşıt hızı 50-60 km/saat olarak alınabilir. Örneğin: 2x3.25 m. şerit genişliği + 2x0.5 m. sakınma uzaklıkları + 2x2.0 m. kaldırımlar = 12 m. (min.)

Toplayıcı Yol Mahalli Yollar, Servis Yolları Alt Arter - II. Derece Arter MAHALLE

Toplayıcı Yol Servis Yolu

YOL ENKESİT ELEMANLARI (TSE, 1993) orta ayrıcı (röfüj), taşıt yolu- trafik şeridi, toplu taşıma şeridi, banket, trafik şeritlerine ve yola yaklaşım mesafeleri, su toplama bandı, park-durak şeridi, yeşil bant, bisiklet yolu, yaya yolu-kaldırımı

yeşil bant Su depolama bandı röfüj banket yaya yolu-bisiklet yolu taşıt yolu, trafik şeridi sol güvenlik izi

Komşulukta Araçlar İçin Uygun Çıkmaz Sokak Düzenleri B X A C

Stockholm

KAVŞAKLAR

Yolların Ara Uzaklıkları – Kavşak Aralıkları Kavşak çözümlerinde trafiğin hacmi, yoğunluğu ve hangi yönlere talep olduğu ölçümlerle belirlenir. Ana Yollar 800 m. – 2 km. II. Derece Yollar 800 m. – 2 km. Toplayıcı Yollar 100 m. – 800 m. (min 800 m.) Sinyalizasyon gerekli Servis Yolları 40 m. – 100 m. (min. 75 m.) Sinyalizasyon olmadan geçiş önceliğine göre, Küçük yarıçaplı (10-20 m.) sinyalizasyonsuz döner kavşak

Paderborn

OTOPARK ALANLARI

Büyüklüklerine Göre Otopark Türleri OTOPARK ALANLARI Büyüklüklerine Göre Otopark Türleri Küçük Otoparklar: Kullanım alanı 100 m²’den küçük otoparklardır. Orta büyüklükte otoparklar: Kullanım alanı 100 m² ile 1000 m² arasında olan otoparklardır. Büyük otoparklar: Kullanım alanı 1000 m²’den büyük otoparklardır. Park Etme Yerine Göre Otoparklar Yol üzeri Otoparklar (on-street parking): Yol üzeri park etmeler paralel ve açılı park etme olarak ikiye ayrılmaktadır. Bunlar yol üzerinde tek sıralı veya çift sıralı olabilmektedir. Açılı park etmeler: genel olarak 30 derecelik, 45 derecelik, 60 derecelik ve 90 derecelik park etmeler şeklinde sıralanabilir.

Yol kenarına park etmede dikkat edilmesi gerekenler: Genişliği 6.00 m’den az olan yollarda yol içi parkına izin verilmemeli. Zorunlu ise paralel parka izin verilmeli. Genişliği 6.00-7.00 m tek yönlü trafik akımının olduğu yollarda bir kenarda olmak üzere paralel parka izin verilebilir. Genişliği 7.50-10.00 m olan yollarda iki yönlü trafik akımı varsa bir kenarda, tek yönlü trafik akımı halinde ve trafiği tek şerit yeterli ise iki yanda paralel ya da bir yanda açılı (eğik) parka izin verilebilir. Genişliği 10.00 m’den fazla olan yollarla bölünmüş yollarda, trafik yoğunluğunun ihtiyaç gösterdiği şerit sayısı her iki yön için tespit edilerek artan genişlik için tek ya da iki yanda parka izin verilebilir. Toplu taşıma araçlarının da kullandığı yoğun trafikli ve kentin ana arterlerini oluşturan yollarda yol içi parkına izin verilmemelidir. Kurb civarında görüşü kapayan yerlere, yaya geçitlerine park yeri yapılmamalıdır .

Yol Kenarına Park Etme Açıları Yola paralel park etme :N = L / 6.7 = 100/6.7 = 15 araç 30 derece ile park etme :N = (L – 0.9)/5 = (100-0.9) / 5= 20 araç

45 derece ile park etme :N= (L-2) / 3.7=(100-2) / 3.7=26 araç

Yola İki Sıra Halinde Park Etme 30 derecelik simetrik park hali 45 derecelik simetrik park hali

60 derecelik simetrik park hali

Yol dışı Otoparklar (off-street parking): Yol dışı park etme ikiye ayrılmaktadır: 1. Açık alan parkları – zemin tesisler 2. Çok katlı otoparklar - Rampalı otoparklar - Yer altı otoparkları - Mekanik sistemli otoparklar * Otomasyonlu otoparklar * Otomatik otoparklar: a.Dik olarak kaldırılan ve platformun döndürülmesiyle araçların depolandığı sistem b. Araçların kaldırılarak katlara taşındığı ve yatayda kaydırılarak raf modeline yerleştirildiği sistemler

Komşuluk ve Komşuluk Grubu Alanlarında Ada Ortası Kullanımı ÇOCUK OYUN ALANI OTOPARK

Komşulukta Mekan ÇIKMAZ SOKAK BİTİŞLERİ İŞLEVSEL ve GÜVENLİ OLMALI

Commery-Nancy

Commery-Nancy

Commery-Nancy

YAYA YOLLARI

Kaldırım-Yaya Yolu Düzenleme İlkeleri Yaya Yolu Genişlikleri: Kullanıcı-yaya yoğunluğu Konut alanları içinde en az 1.5 m. olmalı Yayaların kullandığı iz üzerinde bitki, ağaç veya aydınlatma elemanı, çöp kutusu gibi herhangi bir engel olmaması Yaya yolunun taşıt yolundan yüksekliği 10 cm.’i geçmemesi Kavşak-Yol Kesişim Düzenlemeleri Hemzemin yaya yolu geçişleri taşıt yolu eksenine dik yerleştirilmesi Hemzemin yaya yolunun taşıt yoluyla çakıştığı kavşak geçişlerde engelliler ve bisiklet sürücüleri için eğimli yüzeylerin tasarlanması

Bahçeşehir

Stockholm

Paris

Paderborn

Dusseldorf

Stockholm

BİSİKLET YOLLARI

Lausanne Ortalama hız 10 dak. gidilen mesafe Hizmet alanı   Ortalama hız 10 dak. gidilen mesafe Hizmet alanı Sadece yürüme 5 km/ saat 0.8 km 2 km2 Bisiklet 20 km/ saat 3.2 km 32 km2   Lausanne

Stockholm

Viyana