BAŞARI VE MOTİVASYON
BAŞARI NEDİR
Zengin olmak mı ? Popüler olmak mı ? Taktir edilmek mi ? Lider olmak mı ? Sevilmek mi ? Saygı görmek mi ? Sizce hangisi?
Başarıyı Etkileyen Faktörler
Öğrenilmiş Çaresizlik Kurbağaların Yarışı Bir gün kurbağaların yarışı varmış. Hedef, çok yüksek bir kulenin tepesine çıkmakmış. Bir sürü kurbağa da arkadaşlarını seyretmek için toplanmışlar. Ve yarış başlamış. Gerçekte seyirciler arasında hiçbiri yarışmacıların kulenin tepesine çıkabileceğine inanmıyormuş. Sadece seyirci kurbağalardan gelen; “Zavallılar! Hiçbir zaman başaramayacaklar!” sesi duyulabiliyormuş. Yarışmaya başlayan kurbağalar kulenin tepesine ulaşamayınca teker teker yarısı bırakmaya başlamışlar. İçlerinden sadece bir tanesi inatla ve yılmadan kuleye tırmanmaya çalışıyormuş.
Seyirciler bağırıyorlarmış “Zavallılar. Hiçbir zaman başaramayacaklar Seyirciler bağırıyorlarmış “Zavallılar! Hiçbir zaman başaramayacaklar!" Sonunda, bir tanesi hariç, diğer kurbağaların hepsinin ümitleri kırılmış ve bırakmışlar. Ama kalan son kurbağa büyük bir gayret ile mücadele ederek kulenin tepesine çıkmayı başarmış. Diğerleri hayret içinde bu işi nasıl başardığını öğrenmek istemişler. Bir kurbağa ona yaklaşmış ve sormuş bu işi nasıl basardın diye. O anda farkına varmışlar ki ... Kuleye çıkan kurbağa sağırmış! Farkında olsak da olmasak da, kendi başımıza bir iş başarmaya kalktığımızda çoğu zaman çevremizdeki insanların yapamayacağımız başaramayacağımızı anlatan olumsuz mesajları ile karşılaşırız.
İnanın bizde hayat içimizdeki öğrenilmiş çaresizliği fark ettiğimizde başlayacak. Yaşadığımız hayattaki zorlanmalarımız ya da yenilgilerimiz bizi en ufak bir şeyi bile değiştiremeyeceğimiz konusunda sonuçlara ulaştırırken mevcut ve şikayetçi olduğumuz şartların ya kendiliğinden değişmesini ya da başkalarının düzeltmesini bekleriz.
Özgüven Eksikliği Abdullah ilkokul dördüncü sınıfa giden, sesiz sedasız, kimsenin etlisine sütlüsüne karışmayan, kendi halinde bir çocuktu. Abdullah anlatıyor : “İlkokul öğretmenim beni hiç anlamadı. Fakir bir aileden geldiğim için üstüm başım hiçbir zaman göz kamaştırıcı olmadı. Onun için sınıf içinde utangaç bir çocuk oldum. Öne çıkmak için kendimde yeterince cesaret bulamadım. Öğretmenimden de yeterince ilgi ve teşvik görmedim. Hatta bir gün hakarete uğradım. Beni tahtaya kaldırdı. Heyecandan elim ayağıma dolaştı. Cetvelle üçgen çizerken cetvel elimden düşüverdi.
Öğretmenim nasıl kızdı ve köpürdü, tarif edemem Öğretmenim nasıl kızdı ve köpürdü, tarif edemem. Avazı çıktığı kadar bağırdı: “Otur ulan yerine! Sen zaten adam olmazsın. Bir cetvele bile sahip olamayan beceriksiz birinden ne beklenir?” Sonra birdenbire sesi yumuşayıverdi: “Ayten sen kalk da şu üçgeni çiziver.” Süklüm püklüm yerime oturdum. Öğretmenime cevap vermedim. Verecek durumda da değildim. Sınıfa rezil olmuştum. Bir çok arkadaş bana bakarak fıkır fıkır gülmüştü. Hatta sıra arkadaşım Vedat’ın: “Beceriksiz birinden ne beklenir?” diye mırıldandığını ve sinsi sinsi güldüğünü bugün bile hatırlarım.
Abdullah’ın yaşadığı olay çok sıra dışı bir olay değildir Abdullah’ın yaşadığı olay çok sıra dışı bir olay değildir. Birçoğumuzun bu tür olaylar yaşamış olduğunu tahmin ediyorum. İstatistiklere göre bir çocuk ergenlik çağına gelinceye kadar ortalama 18.000 defa anne babasının “yapma, elleme, dokunma” gibi sözlerini duyuyor. Böyle olunca da insanda yapamama edememe özellikleri gelişiyor. Özgüvenini yitiriyor.
Mazeretçilik Öğretmen sınavda kopya çeken lise ikinci sınıf öğrencisi Emrah’ı fena halde yakalamış, sınav bittikten sonra odasına gelmesini istemiştir. Sınav bittikten sonra Emrah öğretmenler odasının önüne gider ve Azrail’inin gelmesini bekler. Öğretmen Emrah’ı görünce yanına çağırır ve neden kopya çektiğini sorar. Emrah’ın cevabı ilginçtir : -Ah hocam ahh şu ezberci eğitim sistemi yok mu ? Bizi bu eğitim sistemi mahvetti. Bizi bu hale düşüren, milli eğitim sistemimizi yap boz tahtasına çeviren bakanlar utansın.
Mazeretler gerekçeleri ve gerçekleri gizlemek için ideal bir kılıftır Mazeretler gerekçeleri ve gerçekleri gizlemek için ideal bir kılıftır. Aslında hiç ilgisiz bir mazeret tembelliğimizi gevşekliğimizi örtüp bizi yatıştırabilir. Belli başlı mazeretler: Türkiye’de yaşamak, anne babanın eğitimsiz olması, fırsat eşitsizliği,bozuk sistem veya sistemsizlik, elinden tutanın olmaması, büyük şehirde oturmamak, parasızlık, yeteneklerini keşfedecek şahıs veya kurumla karşılaşmamış olmak, isteksizlik hayal kırıklıkları, kalitesiz çevre, vasıfsız insanlar, kötü yönetim, ekonomik ve siyasi krizler gibi.
Atalet Atalet fizik biliminde “eylemsizlik hali”, kişisel gelişim terminolojisinde “amaca yönelik eyleme geçememe” demektir. Atalet içindeki insanların bulundukları durumdan kurtulamamalarını açıklayan tipik bir örnek vardır. Bu örnek meşhur “ suyu ısınan kurbağa” deneyidir.
Suyu Isınan Kurbağa Bir kurbağa sıcak suya direkt atılır. Yaşadığı “şok değişim”in etkisiyle kurbağa zıplayarak atıldığı kaptan çıkar. İkinci denemede kurbağamız bu defa içinde oda sıcaklığında su bulunan bir kaba konur. Kap bir ısıtıcının üzerine konur ve kurbağanın suyu ısınmaya başlar! Su ısındıkça kurbağa gevşemeye, rehavete ve atalete düşmeye başlar. Suyun sıcaklığı “yakıcı” seviyeye ulaştığında kurbağa zıplayıp kaptan dışarı çıkmaya çalışır ama artık bacak reflekslerinin “çalışmadığını” görür. Ataletin insanı etki altına alma şekli de yaklaşık olarak böyledir.
Koşullara Bağımlı Kalmak Başarımızın Önündeki bir başka engel koşullara bağımlı kalmaktır. Bir ağaca çıkmanın iki yolu vardır. 1.Yol : Ağaca merdiveni dayarsınız ve çıkarsınız . 2.Yol : Geçersiniz bir fidanın üzerine oturursunuz, onun ağaç olmasını beklersiniz .
Çinli Kolsuz Pianistin Hayrete Düşüren Resitali
İyi bir ortam oluşturma Verimli çalışma yollarını öğrenme BAŞARIYA GİDEN YOL Hedef belirleme Plân yapma İyi bir ortam oluşturma Verimli çalışma yollarını öğrenme Motivasyonu sağlama ETKİNLİK
Hareketlerimizin kaynağı Güdüleme (Motivasyon)
MOTİVASYON NEDİR ? İnsanı ihtiyaçlarını karşılamak için harekete geçiren itici güce motivasyon denir.
Motivasyon, “Kişilerin belirli bir amacı gerçekleştirmek için kendi arzu ve istekleri ile davranmaları” “Bireyin harekete geçmesi için etkilenmesi ve isteklendirilmesi süreci”
Motivasyon (Güdüleme) nedir ? Hareketi Devam Ettirici Harekete Geçirici BİR VEYA BİRDEN ÇOK İNSANI BELİRLİ BİR YÖNE VE AMACA DOĞRU DEVAMLI ŞEKİLDE HAREKETE GEÇİRMEK İÇİN YAPILAN ÇABALARIN TOPLAMIDIR. Olumlu Yöne Yöneltici 22 22
Motivasyon İçsel kaynaklar Dış kaynaklar Biyolojik ihtiyaçlar (yemek, su, kan şekeri vs.) Dürtüler Dış uyaranlar Güdüler Sosyal motivler
BİRİNCİL VE İKİNCİL GÜDÜLER Birincil Güdüler: Biyolojik temeli olan dürtülere dayanan güdülerdir. Hedefleri doğuştandır.(açlık, susuzluk, cinsellik , analık güdüleri ,öğrenilmemiş güdüler) İkincil Güdüler (Sosyal Güdüler):Psikolojik ve sosyal temellidir. Bu güdüler öğrenilmiş veya öğrenilmemiş olabilirler. (sevecenlik ve birlikte olma isteği, sosyal onay, kendilik değeri ve başarı)
MOTİVASYONU ENGELLEYEN DIŞ ETKENLER ÇEVRE AİLE ARKADAŞLAR
MOTİVASYONU ENGELLEYEN İÇ ETKENLER 1.ÇALIŞMA İSTEKSİZLİĞİ 2.KENDİNE GÜVENMEME 3.UMUTSUZLUĞA KAPILMA
1.ÇALIŞMA İSTEKSİZLİĞİ Hedef tespiti yapmamak Plansız çalışmak
Hedef Sahibi Olmak Yataktan kalkabilmeniz için bir sebebe ihtiyacınız vardır. Sebebi, amacı olmayan insanlar yataktan kalkamazlar.
Orta ikideyken, büyüdüğü zaman ne olmak ve yapmak istediği konusunda bir kompozisyon yazmasını istedi hocası. Çocuk bütün gece oturup günün birinde at çiftliğine sahip olmayı hedeflediğini anlatan 7 sayfalık bir kompozisyon yazdı. Hayalini en ince ayrıntılarıyla anlattı. Hatta hayalindeki 200 dönümlük çiftliğin krokisini de çizdi. Binaların, ahırların ve koşu yollarının yerlerini gösterdi. Krokiye, 200 dönümlük arazinin üzerine oturacak 1000 metrekarelik evin ayrıntılı planını da ekledi. Ertesi gün hocasına sunduğu 7 sayfalık ödev, tam kalbinin sesiydi.. İki gün sonra ödevi geri aldı. Kağıdın üzerinde kırmızı kalemle yazılmış kocaman bir "0" ve "Dersten sonra beni gör" uyarısı vardı. - Neden "0" aldım? diye merakla sordu hocasına, çocuk..
- Bu senin yaşında bir çocuk için gerçekçi olmayan bir hayal dedi, hocası.. - Paran yok. Gezginci bir aileden geliyorsun. Kaynağınız yok. At çiftliği kurmak büyük para gerektirir. Önce araziyi satın alman lazım. Damızlık hayvanlar da alman gerekiyor. Bunu başarman imkansız ve ekledi: - Eğer ödevini gerçekçi hedefler belirledikten sonra yeniden yazarsan, o zaman notunu yeniden gözden geçiririm. çocuk evine döndü ve uzun uzun düşündü. Babasına danıştı. - Oğlum, dedi babası. Bu konuda kararını kendin vermelisin. Bu senin hayatın için oldukça önemli bir seçim!.
Çocuk bir hafta kadar düşündükten sonra ödevini hiçbir değişiklik yapmadan geri götürdü hocasına… Siz verdiğiniz notu değiştirmeyin dedi.. - Ben de hayallerimi....... O, orta 2 öğrencisi, bugün 200 dönümlük arazi üzerindeki 1000 metrekarelik evinde oturuyor. Yıllar önce yazdığı ödev şöminenin üzerinde çerçevelenmiş olarak asılı.
BAŞARACAĞINA İNANMAMA 2.KENDİNE GÜVENMEME BAŞARACAĞINA İNANMAMA
3.UMUTSUZLUĞA KAPILMA PES ETME
Kişinin Önündeki En Büyük Engel KENDİSİDİR
MOTİVASYON TEKNİKLERİ Motivasyon, optimum bir seviyede tutulmalıdır. Yüksek motivasyon da düşük motivasyon kadar tehlikelidir.
Motivasyon Teknikleri Hayatta ne yapmak istediğinizi belirleyin. Tutkularınızı, yeteneklerinizi, kapasitenizi tanıyın. Olumsuz alışkanlıklarınızı yenmeyi öğrenin. Her gün kendinize bir hedef (parçası) belirleyin. Uzun ve kısa vadeli planlarınız olsun. Rüyalarınız ve arzularınız olsun. Kendinizi adadığınız bir işiniz ve ekibiniz olsun. Başka insanların hedeflerinin gerçekleşmesine de yardımcı olun. İş hayatınızda hiç olmaz ise %50 verimli olsun.
Motivasyon Teknikleri Stresi atmayı, sakin düşünme ve hareket etmeyi öğrenin. Stres düşürme teknikleri öğrenin. Düğmeye ne zaman basacağınızı bilin. Her günkü hayatınız anlamlı ve neşeli olsun. İlham kaynaklarınız olsun. Hayal gücünüzü ve rüyalarınızı asla öldürmeyin. En önemli motivasyon güçleri onlardır. Hayatınızda hedef koymayı ve onlara ulaşmayı bilin. Enerji ve güç artırmayı bilin. Olumsuz havadan hemen kurtulmayı öğrenin.
Öğrenci Doyumu ve Başarısı İçin Motivasyonun Önemi
Eğitimde Motivasyon 1.Öğretmen Nitelikleri 2.İklim Değişkenleri 3.Öğretim Değişkenleri
Eğitimde Motivasyon 1. Öğretmen nitelikleri : Öğretmenin iyi bir model olması, coşkulu olması, sıcak ve empatik bir yaklaşımı taşıması motivasyonu arttırır.
Eğitimde Motivasyon 2. İklim değişkenleri : Sınıf ortamının düzenli ve sıcak olması, başarıya yönlendiren ve destekleyen bir atmosferde olması, çok şiddetli olmayan bir yarışma havasının bulunması motivasyonu arttırır.
Eğitimde Motivasyon 3. Öğretim değişkenleri : Öğretimde konuya uygun bir giriş, eğitimin bireyselleştirilmiş olması, öğrencinin sürece dahil edilmesi ve geri bildirimin mümkün olması motivasyonu arttırır.
Öğrencileri Motive Etme Yolları * Derse başlarken ilginç, şaşırtıcı, merak uyandırıcı sorular sorun. * Çalışmaları mümkün olduğu kadar aktif, araştırıcı, heyecanlı, ve yararlı hale getirin. * Öğrenciler arasında zeka, sosyo-ekonomik-kültürel geçmiş, okula ve bazı derslere karşı tutum açılarından bireysel ayrılıklar olduğunu her zaman dikkate alın.
Öğrencileri Motive Etme Yolları * Öğrencilerin temel ihtiyaçlarını doyurmalarına yardımcı olun. * Sınıfın fiziksel şartlarını hesaba katın. * Bütün öğrencilerin azda olsa saygınlık kazanabilecekleri öğrenme yaşantıları düzenleyin. Her öğrencinin takdir edilme ihtiyacını karşılayacağı ders içi ders dışı etkinlikler düzenleyin.
Öğrencileri Motive Etme Yolları Olumlu benlik kavramı geliştirmelerine yardımcı olun. Olumlu yanları vurgulayarak vurgulayarak, sonuçlar hakkında geri bildirim verin. İhtiyaç duyan öğrencilerin öz güvenlerini geliştirmeleri için cesaretlendirmeye çalışın. Öğrencilere sorumluluk vererek, kendileriyle yarıştırarak onların başarı güdüsünü geliştirici teknikler kullanın.
“İnsanlar daima yüksek, soylu ve mukaddes hedeflere yürümelidirler “İnsanlar daima yüksek, soylu ve mukaddes hedeflere yürümelidirler. Bu tarzda yürüyenler ne kadar büyük fedakarlık yaparlarsa o kadar yükselirler. “