SÜT SAĞIM EKİPMANLARININ TEMİZLİĞİ Neden? Sağım sonrası kalan, istenmeyen maddeleri ortadan kaldırılıp, mikroorganizmaları öldürerek (dezenfeksiyon), mikrobik kontrol sağlamak. Sabit olmayan sistemlerin, genellikle temizlik öncesi demonte edilmesi gerekir . Sabit sistemler yerinde temizlenir (CIP). Örn. temizlik sıvısı, sistemin tüm süt taşıma hatlarından geçirilir.

Temiz nedir? Temiz: Hiç kalıntı olmaması Mikrobiyolojik temiz: Kalıntı seviyesi süt kalitesini etkileyecek seviyeden az ise Kimyasal temiz: Kimyasal kalıntılar belirli standartların altında ise

NELER TEMİZLENMELİ? Sıvı süt kalıntıları ,kuru süt kalıntıları-yağlar, proteinler Süt taşları (kalsiyum, magnezyum) ve demir

HANGİ PARÇALAR TEMİZLENMELİ? Başlıklar, Hortumlar, Süt-ölçerler, Borular, Toplama üniteleri Soğutma tankına giden taşıma hattı (ön-soğutucu), Soğutma tankı

SÜT SAĞIM EKİPMANLARININ TEMİZLİĞİ

TEMİZLİK FAKTÖRLERİ ☼ Mekanik güç ☼ Temizlik maddeleri ☼ Sıcaklık ☼ Temas süresi ☼ Su

FAKTÖRLER NOTLAR Mekanik Fırçalama-kovalar, güğümler,tanklar. Sıvı sirkülasyonu-borulu sistemler ve tanklar

TEMİZLİK MADDELERİ ● Deterjanlar (alkalin veya asit) kalıntıların temizlenmesini sağlar. ● Dezenfektanlar mikropları öldürür. ● Birlikte kullanılabilirler.

SICAKLIK ☼ Maddeleri çözmek ve eritmek için. ☼ Sıcak su yağlı maddeleri ve deterjanlarr daha kolay çözer.

TEMAS SÜRESİ Su, sıcaklık ve temizlik maddeleri, temizliğin gerçekleşebilmesi için yeterli zamana sahip olmalıdır.

SU Temizlik maddelerini, sıcaklığı taşır ve mekanik etkiyi tatbik eder. Aynı zamanda kalıntıları çıkarıp uzaklaştırır. Su kalitesi önemlidir-içme suyu tercih edilir.

TEMİZLİK MADDELERİ Mutlaka : Yüzeydeki kiri kaldırmalı. Kiri katı halde tutmalı. Kalıntıların tekrar çözünmesini engellemeli. Tabaka oluşumunu engellenmeli. Mikroorganizmaları öldürmeli.

TEMİZLİK MADDELERİ Aynı zamanda : Tesis yüzeyine ve lastik maddelere zarar vermemeli.Kullanımı kolay ve güvenli olmalı.Süt kalitesine etki edecek madde içermemeli.Çevreye zarar vermemeli.

ALKALİLER Kolayca durulanabilmesi için, yağ moleküllerini parçalayarak çözer. Proteinlerin katılığını azaltır.

ISLATMA MADDELERİ Yağ ve süt, yüzeyler arasındaki teması azaltır.

SU YUMUŞATICILARI Sağım tesisinin yüzeylerinde film tabakası oluşumunu engellemek için kalsiyum, magnezyum ve demir gibi metal iyonları ile çözünebilir bileşikler oluşturmalıdır.

DEZENFEKTANLAR Mikropları öldürür.

ASİTLER. Yüzeydeki süt taşlarını ve diğer sert kalıntıları söker Temizlik maddesi genellikle deterjan ve dezenfektan karışımıdır.-Kullanımı kolaydır.

SİRKÜLASYON TEMİZLİĞİ Ön durulama: Ilık su Temizleme : Sıcak su ve deterjan. Başlangıç sıcaklığı 70-90C, bitiş sıcaklığı 40-50C. En az 40C olmalıdır! Son durulama : Soğuk temiz su

Manuel/Otomatik Temizleme Manuel :Temizliği yapan; Sıcak su miktarını, Soğuk su miktarını, Suyun dolaşımını, Temizlik maddesi kullanımını, Her aşamanın süresini kontrol eder. Otomatik : Temizleme ünitesine deterjan konulduktan sonra, bütün işlemleri otomatik olarak yapar.

BORULARDAN SU AKIŞI Dalgalı akış 1 Dalgalı akış 2 Darbeli akış Tam akış

“Darbeli akış” elde etmenin üç metodu vardır Sonsuz hava ve su girişi Değişmeli hava ve su girişi Kontrollu hava ve su girişi

1. Sonsuz hava ve su girişi: Hava girişi, emme borusuna açılmıştır, emme borusu temizleme süresince su seviyesinin altında kalır.

2. Değişmeli hava ve su girişi: Su seviyesi emme borusunun altına düşünce, suyun itilerek tesise gitmesi ve temizleme borusunu doldurmak için hava girişi yapılır.

3. Kontrollu hava ve su girişi Hava girişi, darbe yaratmak için otomatik olarak kontrol edilir.

Taşıma Hattı Süt pompasından taşıma hattına olan süt akışı, “tam akış” şeklindedir. RTS (bağlı ahır) süt akış şekli

Sağımhane süt akış şekli

Temizlik sonrası tahliye Temizlik sonrası tesiste kalan su, mutlaka tahliye edilmelidir. Bütün hatlar toplayıcıya doğru eğimli omalı ve süt pompasından sonraki en alt noktada, mekanik tahliye vanası bulunmalıdır. RTS tesislerindeki ana süt hattını boşaltmak için genellikle tahliye süngerleri kullanılır. Bu süngerler sistem içinde emilerek, toplayıcıya kadar gelirler ve buradan elle çıkarılırlar.

SOĞUTMA TANKLARININ TEMİZLİĞİ Soğutma tankı boşaltılır boşaltılmaz tamamen temizlenmelidir. Küçük tanklar elle temizlenebilir, ancak tank temizleme ünitesi daha güvenilirdir. Bütün büyük tanklar kendinden temizleme sistemi ile donatılmış olmalıdır.

Temizlik işleminin veriminin takip edilmesi Su sıcaklığı Açık temizleme sistemlerinde dönüş suyunun sıcaklığını ölçmek kolaydır.Kapalı sistemlerde, temizlik ünitesi genellikle sıcaklık algılayıcıya sahiptir

Yüzey temizliğinin anlaşılması Eğer temizlik başarılı bir şekilde yapılmamış ise, artıkların cinsi kolaylıkla tanımlanabilir. Aşağıdaki bilgiler bu gibi durumlarda ne yapılması gerektiği konusunda yardımcı olabilir.

Yüzey temizliğinin anlaşılması Artık Cinsi Tarifi Yağ : Kaygan, yağlı yüzey görüntüsü Protein : Mavi-gökkuşağı tonunda, vernik gibi Süt taşı : Beyaz ile sarı renk arası kalıntılar Demir : Kırmızı ila kahverengi-siyah arası kalıntılar Bakteri : Kırmızı veya pembe/mor renkte lekeler Lastik parçacıkları: Siyah leke ve/veya parçacıklar.

Diğer yüzeylerin temizliği Pençe, süt ölçer ve toplayıcı ünitelerin temizliği mutlaka kontrol edilmelidir