YAZILIM MİMARİLERİ

.PROJE HEDEFLERİ .PROJE YÖNETİM SÜREÇLERİ

Proje Hedefleri Her projenin mutlaka belirgin hedefleri ve kapsamı olmalıdır.Tanıtımı gereğince proje,her şeyden önce ,özgün olmalıdır.

Hedefler ölçülebilmeli ,yani istenen niteliğe,kıstasa,maliyete ve başarım ölçütüne sahip olmalıdır.

Projeye gerçekçi ve somut hedefler konmalı,müşteri tatminini riske sokacak soyut amaçlardan kaçınılmalıdır.

Ortaya konan hedeflerin arkasında,hem resmi hem de manevi değerlere dayalı,yeterli destek ve inanç bulunmalı,izlenebilirlik sağlanmalıdır.

Proje Yönetim Süreçleri Proje yönetimi çeşitli alanları kapsayan alt süreçler ve onların bileşenleri halinde yürütülür.

Proje yönetiminde yer alan en temel alt süreçler

Bu alt süreçler,her biri ayrı birer yönetim süreci olan şu bileşenlerden oluşur:

Başlangıç: Projenin resmi olarak başlatılmasıdır.

Bunun için,proje sahibi yetkili makam tarafından genellikle proje beratı adı verilen bir yetki belgesi ile ilk çekirdek ekip görevlendirilir ve bir proje yöneticisi belirlenir.

Proje beratı,proje ekibinin yetki ve sorumluluklarını tanımlayan imzalı bir görevlendirme belgesidir.

Proje Tümleştirme Yönetimi: Çeşitli proje unsurlarının uygun bir eşgüdüm halinde ve denetim altında yürütülmesini sağlayan süreçleri tanımlar.

Bu yönetimi ,proje planı oluşturma,proje planının yürütülmesi ve tümleşik değişiklik denetimi oluşturur.

Proje Kapsam Yönetimi: Projenin öngörülen hedeflerine başarıyla ulaşması için gerekli ve yeterli tüm çalışmaların yerine getirilmesini sağlayan süreçleri tanımlar.

Proje başlama,kapsam planlama,kapsam tanımlama,kapsam doğrulama ve kapsam değişiklik denetimini içerir.

Proje Zaman Yönetimi: Projenin zamanında tamamlanmasını sağlayan süreçleri tanımlar.

Etkinlik tanımlama,sıralama,süre tahmini,zaman programı geliştirme ve denetimden oluşur.

Proje Maliyet Yönetimi: Projenin onaylanmış bütçe sınırları içinde tamamlanması için gerekli süreçleri tanımlar.

Kaynak planlaması,maliyet tahminleri,maliyet bütçeleme ve maliyet denetimini kapsar.

Proje Nitelik Yönetimi: Öngörülen proje gereksinimlerinin uygun şekilde karşılanmasını sağlamak için gerekli süreçleri tanımlar.

Nitelik planlaması,nitelik güvencesi ve nitelik denetiminden oluşur.

Proje İnsan Kaynakları Yönetimi: Projede yer alan bireylerin en etkin kullanımı için gerekli süreçleri tanımlar.Örgütsel planlama,personel temini ve takım geliştirmeyi kapsar.

Proje İletişim Yönetimi: Proje bilgilerinin zamanında ve uygun bir şekilde türetilmesi,toplanması,yayınlan ması,düzenlenmesi ve saklanmasını sağlayan süreçleri tanımlar.

İletişim planlama,bilgi dağıtımı,başarım raporlama ve idari kapanış kapsanır.

Proje Risk Yönetimi: Proje risklerinin tanımlandığı,çözümlendiği ve önlemlerin alındığı süreçleri tanımlar.

Risk tanımlama,risk niceleme,riske tepki geliştirme ve riske tepki denetimini kapsar.

Proje Edinme Yönetimi: Malzeme ve hizmetlerin proje örgütü dışından sağlanması için gerekli süreçleri tanımlar.

Edinim,yani tedarik,planlama,ihale planlama,ihale,kaynak seçimi,sözleşme idaresi ve sözleşme kapanış süreçlerinden oluşur.

Kapanış: Projenin sözleşme yada görevlendirme ile belirlenmiş hedeflere ulaşması sonucu resmi olarak sonlandırılmasıdır.

Denetim: Başlangıç ve bitiş arasındaki tüm etkinliklerin yönetim tarafından denetlenmesi,kontrol edilmesidir.

.PROJE TÜMLEŞTİRME YÖNETİMİ .PROJE PLANI .İŞ DAĞIM AĞACI

Proje Tümleştirme yönetimi Proje tümleştirme yönetimi, çeşitli proje unsurlarının uygun bir eşgüdüm halinde tümleştirmesini ve denetlemesini sağlayan süreçli tanımlar.

Bu yöntem altında proje planı oluşturma, proje planının yürütülmesi ve tümleşik değişiklik denetimi bulunur.

Proje Planı Proje planı, diğer adıyla proje yönetim planı stratejik planların uygulanabileceği şekilde projenin yürütülmesi ve denetlenmesine ilişkin planlamaların yer aldığı bir belgedir.

Yürütmeye ilişkin çeşitli kılavuzluk bilgileri, tahminler, paydaşlar arası ilişkiler, iş paketleri, temel zamanlamalar, önemli aşama noktaları, kısıtlamalar, ölçme ve sabitleme için dayanaklar ile gerekli görülen diğer ayrıntılar bu belge içinde tanımlanır.

Eger farklı sözleşme yüklenicileri aynı proje altında çalışıyorlarsa bu plan tümleşik proje planı adını alır.

Yazılım projeleri için plan hazırlanmasında IEEE 1058-1998 sofrware project management plans ve IEEEE\ EIA 12207 dikkate alınabilir.

Proje planı belirlenen kıstaslara göre yürütülür ve uygulamalar proje yöneticisi tarafından denetlenir.

Bu amaçla örgüt politikaları kullanılır gerekiyorsa risk önleyici ve düzeltici tedbirler alınır.

Uygulanan her aşama sonunda bir ürün yani teslimat kalemi ortaya çıkar.

Bu aşama da ortaya çıkabilecek değişiklik gereksinimleri düzenleşim yöntemi denetiminde yapılır.

İş Dağım Ağacı İş dağılım ağacı proje kapsamını tanımlayan ve düzenleyen bileşenlerin ürüne veya hizmete göre gruplanmasıdır.

Bazen iş kırınım ağacı veya iş kırınım yapısı ya da iş dağılım yapısı olarak adlandırılır. Her azalan düzey daha fazla ayrıntıda proje öğesinin tanımını temsil eder.

Her öğe için maliyet kodu adıyla ayrı bir tanımlayıcı belirlenir Her öğe için maliyet kodu adıyla ayrı bir tanımlayıcı belirlenir. En alt düzeydeki öğeler iş paketi olarak tanımlanır.

Her iş paketi için bir sorumlu (örgüt yada birey) belirlenir ve resmi olarak atanır.

İş paketi tanımları genelde bir sözlük içinde toplanarak iş paketi tanımları oluşturulur.

Projelerde yürütülecek etkinliklerin ve işlerin tanımlaması yapılırken iş dağılım ağacı kullanılır.

Bu durumda sıralı bir liste yapılarak her bir iş için ayrı bir kod verilir. Buna iş kırınım yapısı veya iş dağılım yapısı demeyi tercih ediyoruz.

Eğer liste maliyeti de içeriyorsa buna maliyet kırınım yapısı adı verilir.

Bu liste herhangi bir proje de temel alınıp ilgili kısımlar daha alt düzeylere indirgenebilir veya uygun olmayanlar çıkartılabilir.

Önemli olan temel süreçlerin ve temel etkinliklerin atlanmayan uygulamasıdır.

Donanım Bakımı. Planlı Bakım. Onarım. İyileştirici Bakım .Donanım Bakımı .Planlı Bakım .Onarım .İyileştirici Bakım .Yazılım Bakımı

Donanım Bakımı Kullanıcıya teslim edilen donanım öğelerinin hem çalışır durumda tutulması için alınması gereken önlemleri hem de arıza durumunda uygulanacak onarım yöntemlerini içerir.

Bunun yanında,bir de,değişen teknolojinin uygulanması da donanım bakımının bir parçası kabul edilebilir.

Planlı Bakım Her donanım öğesinin planlı ve düzenli bir şekilde bakımdan geçirilmesi gereklidir.

Bu bakım sistemi tamamen devre dışı bırakıp önemli parçalarını yenilemekle de yapılabilir.

Planlı bir bakım için,kullanıcı ya da üretici tarafından bir çizelge hazırlanıp ne tür bakımlar yapıldığı belirtilmelidir.

Bir hava filtresinin ayda bir temizlenip,yılda bir değiştirilmesi,planlı bir bakım etkinliğidir.

Sistem, nasıl olsa çalışıyor,mantığıyla kendi haline bırakılmamalı, mutlaka periyodik bakımlar uygulanmalıdır.

Onarım Her türlü mekanik ve elektronik sistem gibi bilgisayar sistemlerinin donanımları da zaman zaman arıza yapabilir.

Bellek modüllerinin arızalanması Sabit diskin bozulması Arayüz donanımlarının yanması İletişim kablolarının ezilmesi veya kopması bu tür arızalara örnektir.

Bunların bir kısmı kullanıcı tarafından giderilebilir Bunların bir kısmı kullanıcı tarafından giderilebilir. Bir kısmı içinse yerinde veya fabrikasında sağlanacak teknik servis desteği gereklidir.

Hangi onarımların ne şekilde yapılması gerektiği kullanıcıya teslim edilen sistem ile ilgili belgelerde belirtilmelidir.

Yedek parça yönetimi donanımı bakımının önemli etkinliklerinden biridir.

Çok sayıda sistem üretilip kullanıcılara teslim edilmişse,istatistiklere göre en fazla arıza yapan donanım biriminden yeteri kadar stoklanmalıdır.

Donanım geliştirici,anlaşmalara bağlı olarak kullanıcının istediği süre boyunca yeteri kadar yedek parçayı stoklarında bulundurmak, onarım yapabilme yeteneğini, yani ürün desteğini sürdürmek zorundadır.

İyileştirici Bakım Donanım öğelerini oluşturan donanım birimlerinin bir kısmı ya da tamamı zaman içinde geçerliliklerini kaybederler.

Günümüzde yaklaşık altı ayda bir yeni donanım ürünleri piyasaya çıkmakta, bir öncekinden daha yetenekli ve daha ucuz hale gelmektedir.

Piyasada bulunan bir donanım birimi,geliştirimi tamamlanıp kullanıma sunulduğu sırada piyasadan kalkmış olabilir.

Bir arıza durumunda,o donanım için yeteri kadar yedek stoklanmalı ya da piyasada bulunan ona en yakın yeni bir ürünle değiştirilir.

Bu durumda uyumluluk ve beraber çalışabilirlik ilkelerinin önemi ortaya çıkmaktadır.

Yazılım Bakımı Kullanım sırasında ortaya çıkan yazılım kusurlarının giderilmesi,işlevsel hatalarının düzeltilmesi,sisteme yeni özellikler kazandırılması ya da var olanların değiştirilmesi

Tüm bu etkinliklere yazılım bakımı (software maintanence) adı verilmektedir.

.SİSTEM TESTİ .SİSTEM TESLİMİ .EĞİTİM .DESTEK .GARANTİ .SİSTEM BAKIMI

Sistem Testi Sistem isterlerinin doğru ve eksiksiz olarak karşılandığını göstermek üzere, hedef sistem üzerinde sistem belirtimi ve arayüz isterleri belirtimi belgelerinde yer alan isterlerin testleri yapılır.

Bu testlerin amacı müşteriye sistemin farklı kabul edilebilirliğini, yani yeterliliğini kanıtlamaktır.

Yeterlilik testini yapacak kişi ya da kişilerin tasarım ya da gerçekleştirimde görev almamış olması gereklidir.

Nitelik güvence sorumlusu yanında, tümleştirme işlerini yürütmüş ekip ile daha sonra sistemi bakımını yürütecek ekibin temsilcileri ve tabii ki müşteri temsilcisi bu testlerde gözlemci olarak bulunur.

Testler için Kabul Testleri tanımlaması kullanılır Testler için Kabul Testleri tanımlaması kullanılır. Bu bölgede test ortamı koşulları belirtilir, test senaryoları, test yordamları ve beklenen sonuçlar tanımlanır.

Yeterlilik testleri ile sistemin son kabulü yapılacağı için her türlü işlevsellik ve başarım testi gerçek ya da gerçeğe en yakın koşullarda yapılır.

Gereken test senaryoları ve izlenecek program önceden hazırlanır ve testler sırasında kullanılır.

Bu amaçla, daha üst düzey senaryoları içeren ve geçerleme amaçlı olarak ayrı bir belge, Yerinde Kabul Testleri tanımlaması belgesi hazırlanabilir.

Test sonuçları bir Kabul Testi Raporu ‘nda belirtilir Test sonuçları bir Kabul Testi Raporu ‘nda belirtilir. Bu rapordan sonradan çözümlemesi yapılabilecek sonuçlar ve testler sırasında toplanan veriler bulunabilir.

Sistem Teslimi Sistemin testlerden başarıyla geçip kabul edilmesinden sonra sistemin bakım ve onarım konularında gerekli belgeler eğitimlerle birlikte kullanıcıya teslim edilir.

Eğitim Sistem teslim edilmeden bir süre önce sistemi kullanacak olan personele eğitim verilmelidir.

Bu eğitim aynı zamanda büyük sistemlerin testleri sırasında personelden yararlanılabilmesi için de gereklidir.

Kurumsal eğitim herhangi bir derslikte sistem kullanıcı rehberleri üzerinden verilebilir.

Bundan sonra çalışan bir sistemin kullanıcı arayüzü üzerinde uygulamalı eğitim yaptırılır.

Salt yazılımdan oluşan ve ticari donanımı kullanan sistemler için eğitim herhangi bir yerde verilebilir.

Eğitimin son aşaması kullanıcılar iş başında iken verilir Eğitimin son aşaması kullanıcılar iş başında iken verilir. Sistem çalışacağı yere kurulduktan sonra gerçek verilerle, gerçek koşullarda kullanılmaya başlanır.

Bu arada kullanıcıların karşılaşabilecekleri sorunları gidermek, anlayamadıkları kısımlarda kendilerine yardımcı olmak üzere bir süre destek sağlanır.

Bu yöntem ancak kullanım ortamının gizlilik durumu elverdiği takdirde uygulanabilir.

Donanım içeren sistemler için ayrıca donanım bakım eğitimi verilir.

Bu eğitimde, sisteme nasıl düzenli bakım uygulanacağı, bir arıza olması durumunda ne tür arıza bulma yöntemleri izleneceği, arızalanan birimlerin nasıl değiştirileceği ve onarımların hangi düzeyde, nasıl yapılacağı kapsanır.

Çok sayıda dağıtımı yapılan paket yazılım ürünleri için tanıtıcı düzeyde ve ileri düzeyde kullanıcılar için eğitimler verilebilir.

Destek Normal olarak bir geliştirici, piyasaya sürdüğü her ürün için teknik destek sağlamalıdır.

Bu destek, yerinde eğitim olabileceği gibi, sanal ortamda eğitim, belge desteği ve çağrı merkezi şeklinde olabilir.

Kullanıcı ilk kez bilgisayarlı bir ortama geçiyorsa yerinde destek adı verilen teknik yardım oldukça büyük önem kazanmaktadır.

Özellikle bilgisayarı yeni öğrenen personel ile kullanılacak sistemlerin gerçekten verimli hale gelebilmesi için bir süre teknik destek ekibinin;

kullanıcı yerinde kalması, sorunlara çare bulması, kullanıcıların sorularını sabırla yanıtlaması ve sistemi öğretmesi gereklidir.

Bu destek resmi anlamda bir eğitim gibi olmayabilir Bu destek resmi anlamda bir eğitim gibi olmayabilir. Bu durumda, desteği alanın tam olarak ne istediğini bilmesi önemlidir.

Garanti Geliştirilen her sistem belirli süre garanti altına alınır. Bu süre içinde çıkan donanım arızaları ya ücretsiz olarak ya da düşük bir bedelle onarılır.

Yazılım hataları ise genellikle ücretsiz olarak giderilir.

Özel geliştirilmiş sistemlerin donanım yazılımları sözleşmelerde tanımlı süre boyunca ücretsiz giderilir.

Yazılımda, isterlerin yanlış anlatılmasından doğmuş kullanım eksikliği varsa, bu düzeltmenin garanti kapsamında mı yoksa değişiklik olarak mı algılanacağı yine ikili anlaşmalara bağlıdır.

Bu kararın nasıl bir yöntemle verileceği konusunda baştan kara alınması sonradan anlaşmazlık çıkmasını önlemiş olur.

Garanti koşulları tamamen geliştirici ve müşteri arasındaki anlaşmaya bağlı olup belirgin bir kuralı yoktur.

Anlaşmazlığın büyümesi halinde, sözleşmede kabul edilmiş hakemlere ya da mahkemelere gidilir.

Sistem Bakımı Sistem kullanıcıya teslim edildikten sonra belirli bir garanti süresi de dahil olmak üzere bakım aşaması başlar. Bakım aşamasında donanım ve yazılım için ayrı yöntemler uygulanır.

HAZIRLAYANLAR MEVLÜT İNAN