Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA)

ETKEN Bunyaviridae ailesine bağlı Nairovirus soyundan zarflı bir RNA virüsüdür. Dış ortama dayanıksızdır, konakçı dışında yaşayamazlar. 56ºC’de 30 dakikada ve ultraviyole ışınları ile hızla inaktive olurlar. %1 hipoklorit ve %2 gluteraldehit duyarlıdırlar.

EPİDEMİYOLOJİ KKKA ilk kez 1944 ve 1945 yılları yaz aylarında Sovyet askerleri arasında görülmüştür. Hastalığa Kırım Hemorajik Ateşi adı verilmiştir. 1956 yılında Zaire’de ateşli bir hastada Kongo virüsü tespit edilmiştir. 1969 yılında her iki virüsün aynı virüs olduğu belirlenmiş ve Kırım Kongo Hemorajik Ateşi (KKKA) olarak hastalık yeniden adlandırılmıştır.

Bulaşma Vücuda kene tutunması ile Kenelerin çıplak elle çıkarılması ya da ezilmesi ile Hasta insanların tükürük ve kan gibi vücut sıvılarına temas etmekle, Enfekte hayvanların kanları, vücut sıvıları ve dokularına korunmasız temas ile bulaşabilir.

RİSK GRUPLARI • Endemik bölgede yaşayan tarım ve hayvancılık ile uğraşan çiftçiler, çobanlar, kasaplar, mezbaha çalışanları • Veteriner hekimler • Veteriner sağlık teknisyenleri • Enfekte hastalarla temas eden sağlık personeli • Laboratuar çalışanları • Askerler • Kamp yapanlar • Hastaların yakınları

KLİNİK BULGULARI Ateş, üşüme, titreme Yaygın kas ağrıları Baş ağrısı Bulantı-kusma, ishal Yüzde ve konjonktivalarda kızarıklık, makülopapüler döküntü şikayetleri ile başlayan kanamalarla ölüme kadar gidebilen bir hastalıktır.

LABORATUAR BULGULARI Lökopeni, trombositopeni, AST, ALT, CK ve LDH enzimlerinde yükselme, Protrombin zamanı, parsiyel tromboplastin zamanı ve diğer pıhtılaşma testlerinde belirgin bozukluk görülmektedir

Hastalık bahar ve yaz aylarında görülmekle beraber en çok HAZİRAN veTEMMUZ aylarında ortaya çıkmaktadır.

Tüm bu evrelerde hastalık bulaşabilir Nimf (deriye yapışmış) Larva Nimf Erkek Erişkin Kene Dişi Erişkin Kene Tüm bu evrelerde hastalık bulaşabilir Dişi Erişkin Hyalomma kan emmiş Erkek Erişkin Hyalomma Dişi Erişkin Hyalomma

KKKA Kene Tutunmasından Sonra 10 GÜN içinde ortaya çıkabilir.

KKKA Hastalığının Belirtileri Ateş, üşüme, titreme Kırıklık, yorgunluk, Yaygın kas ağrıları Baş ağrısı Halsizlik Bulantı-kusma, ishal

Hastalığın ağırlık kriterleri • Beyaz küre sayısının 10.000/mm3 üzerinde olması, • Trombosit sayısının 20.000/mm3 altında olması, • AST düzeyinin 700 U/L üzerinde, • ALT düzeyinin 900 U/L üzerinde, • PTT’nın 60 saniye üzerinde, • Fibrinojenin 110 mg/dL altında olması, • Melena ve bilinç değişikleri ölüm riskinin yüksek olduğunu gösteren ağırlık kriterleri olarak tanımlanmıştır.

TANI Kesin tanı serum örneğinde PCR ile viral RNA’nın ya da ELISA ile spesifik IgM antikorlarının gösterilmesi ile konulur. Viremi KKKA hastalarında 10-12 gün kadar sürdüğünden bu dönemde serumda PCR ile virüs gösterilebilir. IgM antikorları hastalığın 6-7. gününden itibaren ve IgG antikorları ise hastalığın yaklaşık 7-10. gününden itibaren pozitifleşir.

Tedavi Destek tedavisi KKKA tedavisinin temelini oluşturur.İhtiyaca göre kan ve kan ürünlerinin (taze donmuş plazma, trombosit süspansiyonu,eritrosit süspansiyonu verilmesi gerekir. Buna ilaveten serum tedavisine yönelik çalışmalar devam etmektedir.

Bildirim Basamakları Ve Sürveyans KKKA, ülkemizde ihbarı zorunlu C grubu hastalıklar arasında yer almaktadır. Bildirim ve sürveyans “Bulaşıcı Hastalıkların İhbarı ve Bildirim Sistemi Standart Tanı, Sürveyans ve Laboratuar Rehberi”ne göre yapılmalıdır

Kırım-Kongo Kanamalı Ateşinden Korunma Tarlaya, piknik alanı gibi riskli alanlara giderken vücutta açık yer kalmamasına özen gösterilmeli, Kenelerin kolay fark edilmesi için açık renkli elbiseler giyilmelidir.

Kırım-Kongo Kanamalı Ateşinden Korunma Kırsal alandan, orman kenarından ve tarladan dönüşte mutlaka vücut ve elbiseler kontrol edilmeli kene olup olmadığı araştırılmalıdır.

VÜCUDUN HER TARAFI KONTROL EDİLMELİDİR Kollar Bacaklar Gövde Koltuk altları Saç dipleri Kulak arkası Ense Kasıklar

Vücutta kene görülür ise; Kene asla çıplak elle çıkartılmamalıdır!!! Eldiven, naylon poşet veya bez parçası ile tutularak ya da ince uçlu bir pens veya varsa kene çıkartma kartı ile ezilmeden çıkarılmalıdır Çıkartılamıyorsa en kısa sürede bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Vücuda tutunan kene ne kadar erken çıkartılırsa hastalığa yakalanma riski de o kadar azalır.

Kenenin pens ile çıkarılması

Hayvanlar keneye karşı ilaçlanmalıdır

Kırım-Kongo Kanamalı Ateşinden Korunmak İçin Hayvanların ve insanların kanlarına ve vücut sıvılarına korunmasız (çıplak elle) temas etmeyiniz

Yapılmaması Gerekenler Vücuda tutunmuş olan kenenin üzerine herhangi bir kimyasal madde (alkol, gaz yağı, kolonya) kesinlikle dökmeyin, üzerine sigara bastırmayınız.

Yapılmaması Gerekenler Üzerine birşey dökmeyin Keneyi patlatmayın, ezmeyin

TEŞEKKÜRLER TEKİRDAĞ HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ