TÜKETİCİ HAKLARI SEMİNERİMİZE HOŞGELDİNİZ ZABITA DAİRE BAŞKANLIĞI ZABITA DESTEK HİZMETLERİ MÜDÜRLÜĞÜ TÜKETİCİ HAKLARI SEMİNERİMİZE HOŞGELDİNİZ

SEMİNER PROGRAM AKIŞI - Amirlik Kuruluş ve Tanıtım VTR’ si - Tüketici Kimdir - Tüketici Haklarının Gelişim Süreci - Birleşmiş Milletler Beyannamesi - 4077 Sayılı Kanun Hükümleri - Yasal Çözüm Mercileri - Sorular ve Cevaplar - Kapanış

TÜKETİCİ KİMDİR Bir ürünü veya hizmeti ticari veya mesleki olmayan amaçlarla edinen, kullanan/yaralanan gerçek veya tüzel kişiye TÜKETİCİ denir. Bu ürün veya hizmetin kesinlikle ticari amaçla değil, bireysel kullanım maksadıyla alınması gerekmektedir.

TÜKETİCİ HAKLARININ GELİŞİM SÜRECİ Tüketici Hakları Asrı Saadetten Selçuklu ve Osmanlıya (Hz. Ömer Dönemi-Ahilik Teşkilatı-Kadı Çözümlemeleri) oradan da günümüze kadar hayatın her alanında her kademesinde var olmuştur. Modern anlamda ise, ilk olarak XIX yüzyılda Amerika’da telaffuz edilmeye başlanmış olup, 1900’lü yılların ortalarında Avrupa’da ve dolayısıyla Batı medeniyetindeki köklü reformları yakından takip eden ülkemizde de kendisini göstermiştir. Dünya genelinde de ekonomik, sosyal, eğitim, sağlık gibi alanlarda çeşitli problemlerle karşılaşılması, Tüketici buhranlarının yaşanması sonucunda, 1985 yılında Birleşmiş Milletler nezdinde Türkiye’nin de taraf olduğu Tüketici Hakları evrensel beyannamesi yayınlanmış, ülkemizde de bu beyanname temel alınarak, 1995 yılında Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kabul edilerek yürürlüğe girmiştir. Teknolojik gelişmeler ve diğer nedenlerden dolayı da, malumunuz üzere, 2003 yılında 4822 Sayılı Tüketici Kanunu değiştirilmiş olup, yine aynı nedenlerden dolayı da, TBMM de şuan taslak aşamasında olan 4077 Sayılı Tüketici Kanunu revize edilecektir.

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER BEYANNAMESİ Bu beyannamedeki asıl amaç her ülke vatandaşının, özellikle gelişmekte olan ülke vatandaşlarının mal ve hizmet alımı alanlarındaki haklarını her açıdan güvence altına almaktır. Yayınlanan bu beyannameye binaen, kanunların/yönetmeliklerin/genelgelerin kısacası hukuki mevzuatın oluşturulması hususunda, üye ülke hükümetlerine telkinlerde bulunmak temel gaye olarak değerlendirilmiştir. Bu bildirideki genel ilke, hedefler, usul ve esaslar özetlenerek, ana başlıklar halinde aşağıda sunulmuştur. TÜKETİCİ HAKLARI EVRENSEL BEYANNAMESİ 1-Temel İhtiyaçların Karşılanması Hakkı: 2-Tüketicinin Sağlık ve Güvenliğinin Korunması Hakkı: 3-Tüketicinin Ekonomik Çıkarlarının Korunması Hakkı: 4-Tüketicinin Eğitilme Hakkı: 5-Tüketicinin Bilgi Edinme Hakkı: 6-Tüketicinin Zararlarının Tazmin Edilme Hakkı: 7-Tüketicinin Örgütlenme ve Temsil Edilme Hakkı: 8-Sağlıklı Bir Çevreye Sahip Olma Hakkı:

FİYAT ETİKETİ VE TARİFE LİSTESİ PERAKENDE OLARAK SATIŞA SUNULAN ÜRÜNLERİN ÜZERLERİNE GÖRÜLEBİLİR VE OKUNABİLİR ŞEKİLDE FİYAT ETİKETİ KONULMALIDIR.

LOKANTA, CAFE, ÇAY BAHÇESİ GİBİ YERLERDE FİYAT TARİFESİ BULUNDURULMASI YASAL BİR ZORUNLULUKTUR.

FİYAT ETİKETİ İLE KASA FİYATI ARASINDA FARK OLUŞURSA ARADAKİ FARK MÜŞTERİYE İADE EDİLİR.

AYIPLI MAL VE HİZMET AYIPLI MAL VE HİZMET SÖZ KONUSU OLURSA 30 GÜNLÜK SÜRE İÇERİSİNDE ; 1-) ÖDEDİĞİNİZ BEDELİN İADESİNİ 2-) MALIN YENİSİ İLE DEĞİŞİMİNİ 3-) AYIP ORANINDA BEDEL İNDİRİMİNİ 4-) ÜCRETSİZ TAMİRİNİ * SATICI/SAĞLAYICIDAN İSTEYEBİLİRSİNİZ. * MALIN KULLANIMI ESNASINDA SONRADAN ORTAYA ÇIKAN GİZLİ AYIPLARDA 2 YIL İÇERİSİNDE YUKARIDAKİ HAKLARINIZI KULLANABİLİRSİNİZ. (TAŞINMAZLARDA BU SÜRE 5 YILDIR) Ayıplı Mal-Hizmet : “Satışa sunulan bir ürünün veya hizmetin, etiketinde, ambalajında, tanıtma ya da kullanma kılavuzunda ya da reklam ve ilanlarında yer alan veya satıcı tarafından bildirilen veya standardında/teknik düzenlenmesinde tespit edilen nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine aykırı olan ya da tahsis veya kullanım amacı bakımından değerini veya tüketicinin ondan beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar ayıplı mal/hizmet olarak adlandırılmaktadır.”

GARANTİ ŞARTLARI * ÜRÜNÜN YENİSİ İLE DEĞİŞTİRİLMESİ; GARANTİ SÜRESİ İÇİNDE (ARIZA BAŞLANGICINDAN İTİBAREN) 1 YIL İÇİNDE ARIZALARIN 4 DEFA OLMASI; GARANTİ SÜRESİ BOYUNCA 6 DEFA ARIZA YAPMASI; TAMİR SÜRESİ 20 İŞ GÜNÜNÜ GEÇTİĞİ DURUMLARDA (Otomotiv Sektörü Hariç) TÜKETİCİLER; * ÜRÜNÜN YENİSİ İLE DEĞİŞTİRİLMESİ; * ÖDEMİŞ OLDUKLARI BEDELİN İADESİNİ; * AYIP ORANINDA BEDEL İNDİRİMİNİ İSTEYEBİLİR;

BU TÜR SATIŞLARDA TÜKETİCİ, 7 GÜN İÇİNDE HİÇBİR GEREKÇE GÖSTERMEDEN ALIŞVERİŞTEN CAYMA HAKKINA SAHİPTİR . KAPIDAN SATIŞLAR

AYRICA; AŞAĞIDAKİ DURUMLARDA 7 GÜNLÜK SÜRE GEÇSE BİLE CAYMA HAKKI KULLANILABİLİR; CAYMA HAKKININ SÖZLEŞMENİN ÖN YÜZÜNDE 16 PUNTO İRİ HARFLER İLE YAZILI OLMAMASI; TÜKETİCİDEN PEŞİNAT ALINMASI; SÖZLEŞME ÜZERİNE TÜKETİCİ TARAFINDAN EL YAZISI İLE TARİH YAZILMAMASI; MAL TESLİMİNDEN ÖNCE TÜKETİCİYE SENET İMZALATILMASI; “SÖZLEŞMENİN BİR NÜSHASINI ELDEN TESLİM ALDIM VE 7 GÜN İÇERİSİNDE CAYMA HAKKIM KONUSUNDA BİLGİLENDİRİLDİM” İBARESİNİ, TÜKETİCİNİN KENDİ EL YAZISI İLE YAZIP İMZALAMAMASI.

YASAYA UYGUN SÖZLEŞME ÖRNEĞİ YASAYA AYKIRI SÖZLEŞME ÖRNEĞİ

SÖZLEŞMEDEKİ HAKSIZ ŞARTLAR SÖZLEŞMELER 12 PUNTO VE KOYU SİYAH HARFLER İLE DÜZENLENMELİDİR. TÜKETİCİ İLE GÖRÜŞÜLMEDEN, TÜKETİCİNİN İÇERİĞİNE ETKİ EDEMEDİĞİ SÖZLEŞMELER HAKSIZ ŞART İÇEREN SÖZLEŞMELERDİR. DÜZENLENEN SÖZLEŞMELERİN TÜKETİCİ İLE MÜZAKERE EDİLMESİ GEREKMEKTEDİR.

TAKSİTLE SATIŞ ÖDEME MİKTARINI, TAKSİT MİKTARINI BELİRTİN FAİZ,VADE SAYISINI BELİRLEDİKTEN SONRA SATICI İLE UZLAŞARAK SÖZLEŞMENİZİ YAPIN. HER AY İÇİN AYRI AYRI SENET İMZALAYIN.

DEVRE MÜLK-TATİL SAĞLAYICININ VAAT ETTİĞİ ŞARTLARIN VE İMKANLARIN SÖZLEŞMEDE YER ALMASINA DİKKAT EDİN. SÖZLEŞME İMZALANDIKTAN SONRA 10 GÜN İÇİNDE HİÇBİR GEREKÇE GÖSTERMEDEN CAYMA HAKKINIZIN OLDUĞUNU UNUTMAYIN. BU CAYMA HAKKI , DEVRE MÜLK VEYA TATİLE KONU OLAN YERDE İMZALANDIYSA 10 GÜNLÜK SÜREDEKİ CAYMA HAKKI GEÇERLİ DEĞİLDİR.

PAKET TUR TANITIM BROŞÜRÜ İSTEYİN VE BU ŞARTLARA UYGUN OLARAK YAZILI SÖZLEŞME YAPIN.

MESAFELİ SÖZLEŞMELER YAZILI, GÖRSEL VE ELEKTRONİK ORTAMDA SATICI/SAĞLAYICI İLE YÜZYÜZE GELMEDEN YAPILAN SATIŞLARDIR. 7 GÜNLÜK SÜRE İÇİNDE CAYMA HAKKINIZ VARDIR. CAYMA HAKKINIZI YAZILI OLARAK YAPMAYI UNUTMAYIN. (İADELİ TAAHHÜTLÜ POSTA/FAKS/E-POSTA)

KONUT FİNANSMANI SİSTEMİ SÖZLEŞME ÖNCESİ BİLGİ FORMUNUN TÜKETİCİYE VERİLMESİ,TÜKETİCİNİN BİLGİLENDİRİLMESİ ZORUNLUDUR. SABİT FAİZLİ,DEĞİŞKEN FAİZLİ VEYA HER İKİ YÖNTEM ESAS ALINARAK UYGULANABİLİR. HAYAT VE KONUT SİGORTASININ İSTEĞE BAĞLI OLDUĞUNU UNUTMAYIN. (BU HUSUS SÖZLEŞMEDE 16 PUNTO OLARAK YAZILMALIDIR.)

TÜKETİCİ KREDİSİ ÖDEME PLANI İLE BİRLİKTE SÖZLEŞMENİN BİR ÖRNEĞİNİ MUTLAKA ALIN. ERKEN ÖDEMELERİNİZDE FAİZ İNDİRİMİ HAKKINIZIN OLDUĞUNU UNUTMAYIN.

ABONELİK SÖZLEŞMELERİ SÜRELİ YAYINLARDA ABONELİĞE SON VERME İSTEĞİ BİLDİRİMİ SATICIYA ULAŞTIĞI TARİHTEN İTİBAREN; GÜNLÜK YAYINLARDA 15 GÜN HAFTALIK YAYINLARDA 1 AY AYLIK YAYINLARDA 3 AY SONRA YÜRÜRLÜĞE GİRER YAZILI OLARAK BİLDİRMEK SURETİYLE ABONELİĞİNİZE TEK TARAFLI SON VEREBİLİRSİNİZ.

KREDİ KARTLARI KART HAMİLİ: BANKADAN TALEP ETMEK SURETİYLE KREDİ KARTINI VE SÖZLEŞMEYİ İPTAL ETME HAKKINA SAHİPTİR. YILLIK ÜYELİK ÜCRETLERİ SÖZLEŞMEDE YER ALMADIĞI TÜKETİCİDEN KART ÜCRETİ İSTENMESİ YASALARA AYKIRIDIR. 12 PUNTO KOYU SİYAH HARFLER İLE HAZIRLANMIŞ SÖZLEŞMELER DÜZENLENMELİ, GEREKİRSE TÜKETİCİNİN YAPABİLECEĞİ TALEPLER DİKKATE ALINMALIDIR.

TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ YASAL ÇÖZÜM MERCİLERİ TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETİ TÜKETİCİ MAHKEMESİ 2013 Yılı itibariyle Tüketici Mahkemeleri, 1.192 TL nin üzerindeki şikayetleri değerlendirmektedir. Tüketici Mahkemeleri bütün harçlardan ve vergilerden muaftır. 2013 Yılı itibariyle Hakem Heyetleri, 3.111 TL ye kadar olan şikayetleri değerlendirmektedir. 1.192 TL ye kadar olan kararlar bağlayıcı niteliktedir.