Fen Bilimleri Merkezi

BİLGİSAYAR VE İNTERNET BAĞIMLILIĞI

Psikolojide Bağımlılık : BAĞIMLILIK NEDİR? Bağımlılık, bir nesneye, kişiye, ya da bir varlığa duyulan önlenemez istek; veya bir başka iradenin tahakkümü altına girme durumu olarak tanımlanır. Psikolojide Bağımlılık : Bağımlılık bireylerin, kendilerinin ruhsal ve bedensel sağlığına ya da sosyal yaşamına zarar vermesine karşın, belirli bir eylemi yinelemeye yönelik önüne geçilemez bir istek duymaları halidir. Özgürlük varolmaksa, bağımlılık yok olmaktır. Özgürlük hayattır, bağımlılık ölmek bile değil...

Internet bağımlılığı diğer bağımlılık türlerinden çok farklı değil. Bağımlı olmak; belli bir sürede bir davranışı tekrarlamak ya da maddeyi kullanmak Davranışı tekrarlamak, insanın psikolojik, sosyal ya da bedensel yapısına bir zarar getiriyorsa ve kişi buna rağmen o eylemi tekrarlıyorsa o zaman burada bir bağımlılık var demektir.

NETKOLİZMİN TARİHÇESİ Internet bağımlığı aslında çok yeni bir kavram değil. 1994 yılında ABD’de, bütün gecesini Internet’te geçiren bir kadını kocasının terk etmesi gazetelere yansımıştı. Terk edilen kadının arkadaşı olan Doktor Kimberley Young, hemen kolları sıvayarak Internet bağımlılığını araştırmaya başlamıştı. Yine ABD’de 1996 yılında, 17 yaşında bir erkek çocuğu Internet’e girmesi yasaklandığı için depresyona girmiş; daha sonrasında bir uyuşturucu ve alkol rehabilitasyon merkezinde tedaviye alınmıştı. 1996 yılında, Harward’la bağlantılı bir psikiyatri merkezi olan McLean Hastanesi, bilgisayar bağımlılığı kliniği açarak Internet bağımlılığının boyutlarını gözler önüne sermişti. Internet kullanıcı sayısının, sanal dünyanın özelliklerinin ve bu alemde geçirilen zamanın giderek arttığı 1999 yılında, Amerikan Psikoloji Kurumu konferansında Online bağımlılık hakkında akademik bir araştırma görüşmeye sunuldu. 496 yoğun faaliyet gösteren Internet kullanıcısı arasında 396 tanesi bağımlı olarak tanımlandı ve bilim adamları bu konu üzerinde daha fazla uğraşmaya başladılar. Aynı yıl, Dr. Kimberley Young, Internet bağımlıları için ilk Online kliniğini açtı.

SANAL SOHBET ABD `de yapılan bir araştırma, chat yapmanın geçici bir mutluluk meydana getirdiğini, fakat uzun vadede yalnızlık hissini ve depresyonu artırdığını göstermiştir. Sanal sohbeti alışkanlık haline getirenlerin özgüven problemi olduğu ve içe dönük kişiliğe sahip, konuşkan olmayan kişilerden oluştuğu gözlenmiştir. Sanal sohbette, çok sosyal olmayan kişiler daha çok vakit harcıyorlar.

Türkiye'de İnternet Kullanımı İle İlgili İstatistikler Amerika da yapılan bir araştırmada Internet kullanımının her yıl yaklaşık %40 oranında arttığı tespit edilmiştir. Türkiye'de İnternet Kullanımı İle İlgili İstatistikler Internet Abone Sayısı: 3,2 mil. Internet Kullanıcı Sayısı: 15 mil. Internet’in Kafelerde Kullanılma Oranı : %47 Türkiye'deki Internet Kafe Sayısı : 18 bin, Internet Kafelerdeki Bilgisayar Sayısı: 400 bin, Int. Kafelerden Hiz. Alan Ort. Kişi Say.(Günde): 2 mil. Tüm Internet Evleri Derneği (TİEV) Merkez Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Andiç

Kesin Tanı Ancak Bir Uzman Tarafından Konulabilir. BAĞIMLI MISINIZ? BAĞIMSIZ MISINIZ? Aşağıdaki Sorulardan Alınan Yanıtlar Internet Bağımlılığı Konusunda Direkt Bir Tanı Olmasından Ziyade Yol Gösterici Oluyor. Kesin Tanı Ancak Bir Uzman Tarafından Konulabilir.

SÜREKLİ İNTERNETİ, DAHA ÖNCEKİ BAĞLANTINIZI YADA BİR SONRAKİ BAĞLANTINIZI DÜŞÜNÜYOR MUSUNUZ? HER GEÇEN GÜN İNTERNETİ DAHA UZUN SÜRE KULLANMA İHTİYACI DUYUYOR MUSUNUZ? İNTERNETİ KULLANMA SÜRENİZİ KONTROL ETMEYİ YA DA AZALTMAYI DENEYİP BAŞARISIZ OLDUNUZ MU? İNTERNET KULLANIMINI AZALTMAYA ÇALIŞIRKEN SİNİRLİLİK, DEPRESYON GİBİ DURUMLARLA KARŞILAŞTINIZ MI?

İNTERNETTE SÜREKLİ DÜŞÜNDÜĞÜNÜZDEN UZUN SÜRE KALIYOR MUSUZ? İNTERNET NEDENİYLE İŞİNİZİ KAYBETME, DERSLERİNİZİ AKSATMA, ÖNEMLİ BİR İLİŞKİNİZİ KAYBETME NOKTASINA GELDİNİZ Mİ? YAKINLARINIZA İNTERNETTE KALMA SÜRENİZLE İLGİLİ YALAN SÖYLEDİNİZ Mİ? İNTERNETİ PROBLEMLERİNİZDEN, SUÇLULUK DUYGUNUZDAN, ENDİŞELERİNİZDEN YA DA DEPRESYONDAN KAÇMAK İÇİN BİR ARAÇ OLARAK GÖRÜYOR MUSUNUZ?

İNTERNET BAĞIMLILIĞININ NEDENLERİ:

Bağımlılığı oluşturan; bilgisayar, Internet ve sanal dünyanın karşı konulmaz çekiciliği Kent yaşamı sosyal bağlantıların azalmasıyla kendini göstermektedir ve bu ortamda sosyal bağlar kolaylıkla kurulamamaktadır. Yalnızlığa karşı sığınak olması Gerçeklerden kaçabilme imkanı sağlaması İnsanların sosyal bağlantılarını Internet üzerinden kurmaya çalışmaları

Yabancılarla kolaylıkla iletişim içinde bulunmaları İnsanların sınır tanımadan, özgürce düşüncelerini, duygularını ifade edebilmeleri Kendilerini göstermek istedikleri yönlerini abartarak gösterebilmeleri Internet üzerindeki paylaşma ortamlarında diğerlerini gözetleme fırsatının olması bağımlılık nedenleri olarak gösterilmiştir.

INTERNET BAĞIMLILIĞIN BELİRTİLERİ (1) Her gün Internet'e bağlanmak, bağlı iken zamanın farkında olmamak, sorulduğunda ise inkar etmek veya yalan söylemek. Bilgisayarın başında bu kadar fazla zaman geçirildiği için suçluluk duyma ve büyük bir zevk alma arasında gidip gelmek. Herkese mail adresi, sohbet odası adları vs. vermek veya dağıtmaya çalışmak.

INTERNET BAĞIMLILIĞIN BELİRTİLERİ (2) Internet dışı uğraşlara ilginin kaybolması. Bilgisayardan uzak kalındığında canın bilgisayar çekmesi ve sinirlilik halleri. E-postada bir şey var mı diye bakmak için aşırı bir istek duymak.

INTERNET BAĞIMLILIĞIN BELİRTİLERİ (3) Dostları tarafından anlaşılamama duygusu Spor, Sanat ve Sosyal faaliyetlerden uzaklaşma Çalışma verimliliğinin düşmesi, sürekli uykusuz kalma ve yorgunluk Aile fertlerine yeterli zamanı ayıramama nedeni ile aile bağlarının zayıflaması

Çin'in güneybatısında yaşayan bir kadın, kendisiyle ve ailesiyle yeteri kadar ilgilenmeyen Internet bağımlısı kocasının sağ elini kesti.

EBEVEYNLERİN İNTERNET KULLANIMI İLE İLGİLİ ALACAĞI ÖNLEMLER

Bilgisayarı yasaklayalım mı? Bilgisayarı toptan yasaklamanın bir yararı yok. Çocukların da katkısıyla Internet ev kuralları listesi oluşturmak. Bu listede sınırların dışında kalan site türleri, Internet'e erişim saatleri ve sohbet odası iletişimini de içeren çevrimiçi iletişimle ilgili olarak uyulması gereken kurallar da bulunmalı. Internet'e bağlı olan bilgisayarları, açık bir alanda ve çocukların yatak odalarının dışında tutmak. Ebeveynlerin diğer arkadaşları ve etkinlikleri hakkında konuştukları gibi, çocuklarla çevrimiçi arkadaşları ve etkinlikleri hakkında konuşmak. Ebeveyn gözetiminin yerine geçecek değil onu bütünleyecek Internet filtreleme araçlarını araştırmak.

Çevrimiçi ortamda edindikleri arkadaşlarla asla gerçek yaşamda buluşmayı kabul etmemeleri konusunda ısrar etmek. Çocuklarla e-posta, sohbet odası ya da anlık ileti kullanırken, kayıt formu ve kişisel profil doldurmak ve çevrimiçi yarışmalara girmek için izniniz olmaksızın asla kişisel bilgiler vermemelerini öğretmek. Çocuklara, izinleri olmaksızın program, müzik ya da dosya yüklememeyi öğretmek. Web'de dosya paylaşırken, metin, görüntü ya da çizim alırken telif hakkı yasalarını çiğneyebilir ve yasadışı duruma düşebilirler. Çocuklarla çevrimiçi yetişkin içeriği ve pornografi hakkında konuşmak ve onları sağlık ve cinsellikle ilgili olumlu sitelere yönlendirmek.

Çocukların çevrimiçi ticari işlemler yapmadan önce sizden onay almalarını sağlamak. Çocuklarla çevrimiçi kumarı ve olası risklerini tartışmak. Çevrimiçi kumar oynamalarının yasadışı olduğunu anımsatmak. Sanal Kumara Ceza Türkiye'de internet üzerinden oynanan 'online kumara' ilk kez ceza verilecek. Emniyet, sanal kumar oynayan 3 bin 500 kişinin kimliklerini tespit etti. 46 bin kez kumar oynayan bu kişilere Kabahatler Kanunu'na göre her bir oyun için 100 YTL ceza kesilecek. Soruşturmanın ikinci ayağında polis kredi kartı ile online kumar oynayanları takibe aldı. 3 bin 500 online kumarbazın kimlikleri adresleri belirlenmesi amacıyla Bankalar Birliği ile irtibata geçildi. Polis, Bankalar Birliği'nden kumar oynayanların açık kimlikleri ile adreslerinin kendilerine bildirilmesini istedi.

İnternet konusunda yapılan araştırmalardan çarpıcı sonuçlar: Anne babalar %62 oranında çocuklarının hangi sitelerde dolaştıklarını bilmemektedirler. Çocuklara hangi sitelere girdikleri sorulduğunda %44’ ü seks içerikli sitelere, %14’ü bomba imalatı sitelerine, %12’si nereden silah alabilecekleri bilgisini içeren sitelere girdiklerini belirtmişlerdir. %43’ü ailesinin internet konusunda bir kural koymadığını, %31’ ailesinin kuralları takip ettiğini, %26’sı ise kurallara rağmen istediklerini yaptıklarını belirtmişlerdir.

SONUÇ OLARAK Ailelerin çocuklarının Internet kullanımlarını bilinçli bir şekilde takip etmeleri onların sağlıklı birey olarak gelişimleri için oldukça önemlidir. Ailelerin Internet hakkında oldukça bilinçli olmalarını gerektirir. Internet başında gereksiz fazla zaman geçirme hem fiziksel hem de ruhsal bir takım olumsuz etkilere sebep olacaktır.

Bir Internet kullanıcısı olarak bize düşen en büyük görev ise bilinçli bir kullanıcı olmak. Toplum olarak Internet’i doğru kullanma bilincimiz mutlaka oluşmalıdır. Aksi takdirde çocuklarımız olumsuz cinsel bilgiler, şiddet davranışları, alkol ve sigara alışkanlıkları, kumar, sağlıksız beslenme alışkanlıkları gibi istenilmeyen alışkanlıklar edinebilirler.

Özellikle bilgisayar önünde uzun süreler harcanması gelişim çağında olan çocuklarda: duruş ve oturuş pozisyonlarına bağlı olarak iskelet kas sisteminde hasarlara, görme problemlerine, elektro-manyetik radyasyon problemlerine, yaratıcı ve zihinsel gelişim risklerine, dil becerilerinde gerilemeye ayrıca okumaya dayalı akademik başarıda düşmeye, beyin gelişiminde problemlere sosyal gelişimde olumsuzluklara da neden olabilmektedir.

Balıklı Rum Hastanesi'nde Türkiye'nin ilk Internet bağımlılığı kliniği açıldı. Hastaneye bağlı Anatolia Klinikleri şefi Prof. Dr. Mansur Beyazyürek, hastalarının çoğunun aşırı Internet veya bilgisayar kullandığına dikkat çekiyor ve ekliyor: Kore'de bilgisayar başında oturmaktan ölen iki genç bile var!. 1 yıl önce açılan Internet Bağımlılığı Kliniği’nde bugüne kadar 200'ün üzerinde Internet’le sorunu olan insan tedavi oldu.

TC İçişleri Bakanlığı Araştırma ve Etütler Merkezi tarafından hazırlanan “İNTERNET VE BİLİNÇLİ KULLANIMI” isimli kitapçığı okumanız yararlı olacaktır. Kitapçığı indirebileceğiniz adres: http://www.arem.gov.tr/yayin/internet_ve.pdf

KATILIMINIZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ…