Dr. Feyza Parlak Kabakcıoğlu Zinc For Common Cold Dr. Feyza Parlak Kabakcıoğlu

31 yaşında sağlıklı bir kadın rinore ve konjesyon ile başvuruyor 31 yaşında sağlıklı bir kadın rinore ve konjesyon ile başvuruyor. Soğuk algınlığı semptomlarının 1 ya da 2 gün önce başladığını söylüyor ve daha hızlı iyileşebilmesi için önerebileceğiniz bir şey olup olmadığını soruyor.

Amerikalılar yıllık yaklaşık 500 milyon noninfluenza ile ilişkili viral solunum yolu enfeksiyonu, ya da kabaca her yıl kişi başı 2.5 milyon epizodu geçiriyorlar. Soğuk algınlığının toplam ekonomik yükü yıllık yaklaşık 40 milyar dolardır.

Soğuk algınlığına sıklıkla Rhinovirusler sebep olur Soğuk algınlığına sıklıkla Rhinovirusler sebep olur. Dünyanın en yaygın görülen hastalıklarından ve doktora başvuru ve okul ve iş yeri devamsızlığının başta gelen sebeplerindendir. Soğuk algınlığının komplikasyonları otitis media, sinüzit ve reaktif havayolu hastalıklarının şiddetlenmesidir. Çinko rhinovirus replikasyonunu inhibe eder.

Hepimizin soğuk algınlığı ile başvuran hastası olmuştur Hepimizin soğuk algınlığı ile başvuran hastası olmuştur. Ancak yardım etmek istememize rağmen çoğumuz soğuk algınlığı için hiçbir tedavi olmadığı ve gerçeğiyle karşılarız.

What about zinc? Çinkonun soğuk algınlığı tedavisinde kullanımı ilk 1984’te yayınlanan randomize kontrollü çalışmadan beri çelişkili bulgulara dayanarak kabul gördüğü ve dışlandığı dönemler olmuştur. 1998’de bir sistematik çalışma (nicel bir veri sentezi olmayan)çinkonun soğuk algınlığı semptomlarının ciddiyeti ve süresini kısaltmada yararlı olduğunu önermiştir.

2000’de yayınlanan bir metaanaliz çinkonun plasebo ile karşılaştırıldığında 7 günden sonra devam eden soğuk algınlığı semptomlarını azaltmada etkisiz olduğunu bulmuştur. Haziran 2012de yayınlanan bir metaanaliz çinko pastillerinin günlük 75 mg’ın üstünde alındığında soğuk algınlığı semptomlarını %12-48 oranında düşürdüğü sonucuna varmıştır. Bu çelişkili sonuçlar hastalara çinko önerme konusunda zorluk oluşturmuştur.

2012’de çinkonun soğuk algınlığı semptom ve süresini kısaltıp kısaltmadığı ve çinkonun soğuk algınlığını önlemede etkili olup olmadığı üzerinde odaklanan cochrane yayını mevcuttur.

Araştırmacılar tedavi için ardışık 5 gün ve korunma için 5 aydan uzun oral çinko takviyesi kullanılan sadece randomize, çift kör, plasebo kontrollü çalışmaları kapsamıştır. Çalışmalar çinkonun her formu, her dozu ve her yaştan hastayı kapsamaktadır. 13 terapötik, 2 önleme deneyi dahil edilmiştir. Hepsi düşük risk bias açısından yüksek kalite kabul edilen bu çalışmalarda terapötik deneylerde 996 , önleme deneylerinde 394 olmak üzere 1390 hasta bulunmaktadır. Katılımcılar 1 – 65 yaşları arasındadır.

Therapeutic trials Terapötik çalışmalarda genel olarak 3 günden 7 güne kadar her 1 ila 4 saatte bir ,10-24 mg çinko glukonat içeren pastilleri kapsamaktadır. Sadece 1-10 yaş arası çocukları bir terapötik deneyde müdahale grubu 10 gün çinko sülfat şurubu verilmiştir.13 terapötik çalışmanın 11’inde çalışma semptomların ilk 24 saatinde , diğer 2’sinde 48 saat içinde tedavi başlanmıştır.

Therapeutic trials 10 çalışma semptomlarını süresini rapor etmiştir. 6 çalışmanın toplanan sonuçları çinko alan hastaların plasebo ile karşılaştırıldığında daha kısa semptom süresi olduğnu göstermiştir.(0.97 gün, %95 güven aralığı, -1,56 - -0,38) 5 çalışmanın toplanan sonuçları çinkonun soğuk algınlığı semptomlarının ciddiyetini önemli derecede düşürdüğünü göstermiştir( %95 güven aralığı, -0,77 –0,02)

Prevention trials 6,5 -10 yaş arası çocukları kapsayan bir çalışmada müdahale grubuna 10 mg çinko sülfat tableti 1 haftadan 5 aya kadar verilmiştir. Diğer çalışmada müdahale grubundaki çocuklara 7 ay boyunca günlük 15 mg çinko sülfat şurubu verilmiştir. Bu iki çalışmadan toplanan sonuçlar günlük çinko takviyesinin soğuk algınlığı insidansını önemli ölçüde düşürdüğünü göstermiştir. Çalışmaların orjinallerinde birinde 0,5 ( kontrol grubunda 1,7 müdahale grubunda 1,2), diğerinde 1,8 ( kontrol grubunda 3,15 müdahale grubunda 1,37) fark saptanmıştır.

SONUÇ-1 Bu cochrane makalesi,13 randomize plasebo kontrollü deneyin kanıtı soğuk algınlığı semptomlarının başlamasından sonra çinko alımının semptomların süresi ve ciddiyetini önemli oranda azalttığını göstermiştir. Çinko takviyesi reçetesiz alınabilir bu nedenle hastaları bir sonraki soğuk algınlıklarında çinko almalarını tavsiye edebilirsiniz.

SONUÇ-2 Ek olarak, 2 önleme deneyi çinkonun şurup ya da tablet formunun herhangi birinin çocuklarda soğuk algınlığı insidansını azalttığını göstermiştir. Çinkonun soğuk algınlığı proflaksisi için kullanımıyla ilgili sadece birkaç adet çalışma bulunmaktadır ve daha önce yapılmış bir metaanalliz yoktur. Bu cochrane makalesi çinkonun çocuklarda soğuk algınlığı proflaksisindeki etkisini kanıtlamıştır.

SONUÇ-3 Ancak çocukların proflaksi için günlük çinko almaları gerekir ki bu uygun değildir. Uzun dönem güvenilirliği için bilgiler yeterli değildir. Aileler bunları göz önüne alarak günlük proflaksinin güvenilirliği ile ilgili yeterli kanıt olmasını beklemeyi tercih etmelidir.

UYARILAR-1 Bu metaanalizde çinkonun yan etkiler sık görüldü. Rapor edilenlerden nn sık görülen 2 tanesi ağızda kötü tat ( odds oranı 2,64) ve bulantı (OR 2,15). Hastalarınıza çinko önerdiğinizde bu yan etkiler hakkında uyarın. Bu yan etkiler ciddi değildir, bu yüzden hastalar bulantı yada ağızda kötü tat olmasına rağmen soğuk algınlığının süresinin kısalmasının yararına kendileri karar vermelidir.

UYARILAR-2 Şu da çok önemlidir ki bu metaanalizdeki çalışmalar sağlıklı çocuklar ve 65 yaş altı yetişkinleri kapsamıştır. KOAH gibi kronik hastalıkları olanlarda gelişen soğuk algınlığında çinkonun yararı bilinmemektedir.

UYARILAR-3 Uzamış yüksek serum çinko düzeyi bakır metabolizmasını bozar ve çinkonun uzun süre kullanımının yan etkileri bilinmemektedir. Bu metaanalizdeki çalışmalar çinko eksikliğinin sık olmadığı refah düzeyi yüksek toplumlarda yapılmıştır.fakir ülkelerde çinko takviyesinin etkisi bilinmemektedir. Metaanalizdeki 15 çalışmanın 10’u farmakotik şirketler tarafından desteklenmiştir, 4’ü vakıflar tarafından ve 1’i her ikisi tarafından desteklenmiştir.

TEŞEKKÜRLER