UŞAK SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ SAĞLIK HİZMETLERİ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ 3-9 KASIM DOKU VE ORGAN BAĞIŞI HAFTASI
BIRAKACAĞINIZ EN GÜZEL MİRAS HAYATTA İKEN YAPACAĞINIZ ORGAN BAĞIŞIDIR.
ORGAN NAKLİ NEDİR ? Tedavisi mümkün olmayan hastalıklar nedeniyle görev yapamayacak derecede hasar gören organların yerine, canlı yada ölüden alınan yeni, sağlam organın konularak hastanın tedavi edilmesine “Organ Nakli” denir.
HANGİ ORGAN ve DOKULARIN NAKLİ YAPILMAKTADIR? - Böbrek, - Karaciğer, - Kalp, - Akciğer, - Pankreas, - Kemik iliği, - Kornea, - Kemik - İnce barsak
ORGAN NAKLİ KİMLERDEN YAPILIR? Organ ve Doku nakli, canlıdan ve kadavradan olmak üzere iki şekilde gerçekleştirilebilmektedir. 1. Kadavra donör (verici) : Trafik kazası, kurşunlanma, beyin kanaması vb. nedenlerle yoğun bakımda tedavisi devam ederken beyin ölümü denilen geri dönüşümsüz beyin hasarı gelişmiş hastaların organları bağışlandığı takdirde bunlar kadavra donör olarak tanımlanmaktadır.
ORGAN NAKLİ KİMLERDEN YAPILIR? 2. Canlı donör : Organ nakli gereken hastanın eşi veya yakın akrabaları doku, kan grubu vb. uyum mevcut ise organ bağışında bulunabilmektedir.Bunlar canlı donör olarak tanımlanmaktadır.Böbrek ve karaciğer canlıdan nakil yapılabilen organlardır.
Organ bağışında bulunabilmek için; organ bağış senedini iki tanık huzurunda doldurup imzalamak yeterlidir.
Organ bağış senedi imzalandıktan sonra organ bağış kartı doldurulur ve bağış yapan kişiye verilir.
BEYİN ÖLÜMÜ NEDİR? Beyin ölümü, beyin fonksiyonlarının irreversibl (geri dönüşümsüz) olarak kaybolmasıdır. Beyin ölümü gerçekleşen kişide solunum ve dolaşım ancak yoğun bakım koşullarında ventilatör gibi destek makinelerine bağlanarak sürdürülebilmektedir.
BEYİN ÖLÜMÜ NEDİR? Solunum ve kalp atımları yapay olarak sürdürülebilirken, beyin fonksiyonları yapay olarak sürdürülemez . Bu nedenle kişi beyni öldüğü zaman tıbben ölü kabul edilir. Yoğun bakım ünitelerinde verilen tüm tıbbi desteğe rağmen ortalama 24-36 saat sonra beyin dışındaki organlar da fonksiyonlarını kaybederler.
BEYİN ÖLÜMÜ NEDİR? Beyin ölümü tanısı almış kişilerin hayata dönmesi mümkün değildir.Beyin ölümünün gerçekleşmesinden sonra bu kişiler kadavra donör olarak adlandırılır. Bu dönerlerde en kısa süre içerisinde (organlar fonksiyonlarını kaybetmeden önce) organların alınarak bekleyen hastalara nakledilmesi gereklidir.
KADAVRADAN ORGAN NAKLİ YAPILABİLMESİ İÇİN BEYİN ÖLÜMÜNÜN GERÇEKLEŞMİŞ OLMASI GEREKLİDİR! BEYİN ÖLÜMÜ TANISI KONMADAN ‘KADAVRA DONÖR’ TERİMİNDEN SÖZ EDİLEMEZ!
BEYİN ÖLÜMÜ İLE BİTKİSEL HAYAT ARASINDAKİ FARK NEDİR? Beyin ölümü ile bitkisel hayat kavramları birbirinden farklıdır. En önemli fark, bitkisel hayattaki hastaların solunumlarının devam etmesidir. Bu hastalar aylarca ya da yıllarca yaşamaya devam etmekte ve bazı durumlarda iyileşerek normale dönebilmektedir.
BEYİN ÖLÜMÜ İLE BİTKİSEL HAYAT ARASINDAKİ FARK NEDİR? Beyin ölümünü, çok basit bir benzetme ile vazodaki çiçeğe, bitkisel hayatı ise saksıdaki çiçeğe benzetebiliriz. Vazodaki çiçek istesek de istemesek de birkaç gün sonra solacak ve kuruyacaktır. Oysaki saksıdaki çiçek suladığımız müddetçe solmayacaktır.
? SIK SORULAN SORULAR Organ bağışı benim tıbbi bakımımı etkiler mi? -Hayır. Organ bağışlayan kişinin organlarının kullanılması ancak o kişiye tıbben yapılacak tüm tedaviler uygulandıktan sonra gündeme gelir. Organ bağışı dini inançlara aykırı mıdır? -Kesinlikle hayır. İslam dini de dahil olmak üzere tüm büyük dinlerde organ bağışına aykırı bir durum yoktur. Ayrıca tüm büyük dinler organ ticaretini lanetlemektedir.
? SIK SORULAN SORULAR Organlarımı bağışlamak için ne yapmalıyım? -Bir organ bağış kartı alıp yanınızda taşımanız yeterlidir. Organ bağış kartlarını hastanelerden temin edebilirsiniz. Kart temini konusunda daha ayrıntılı bilgi için Organ Nakli Kuruluşları Koordinasyon Derneği ( 0 212 635 85 85 ) temasa geçebilirsiniz. Organlarını bağışlayan bir kişinin bu durumdan ailesini önceden haberdar etmesinde yarar vardır.
? SIK SORULAN SORULAR Ben sadece böbreklerimi bağışlamak, diğer organlarımı bağışlamamak istiyorum, ne yapmalıyım? -Bağış kartında bunu belirtmeniz yeterlidir. Organlarımı bağışlamıştım, vazgeçebilir miyim? -Evet. Bunun için yanınızda taşıdığınız bağış kartını yırtıp atmanız yeterlidir.
? SIK SORULAN SORULAR Organ bağışı için yaş sınırı var mıdır? -Hayır. Beyin ölümü gerçekleşmiş 18 yaşından küçüklerin organlarının kullanılması için ebeveynleri izin vermelidir. Bağışladığım organlarım para ile bir başkasına satılabilir mi? -Hayır. Türkiye’de bugüne kadar böyle bir olay olmamıştır ve olamaz. Medyaya yansıyan organ ticareti haberleri tek böbreklerini para ile satan insanları anlatmaktadır.
AİLEDEN İZİN ALINMASI 2238 SAYILI “ORGAN VE DOKU ALINMASI, SAKLANMASI, AŞILANMASI VE NAKLİ HAKKINDAKİ KANUN” a göre ; Madde 14 - Bir kimse sağlığında vücudunun tamamını veya dokularını, tedavi,teşhis ve bilimsel amaçlar için bıraktığını resmi veya yazılı bir vasiyetle belirtmemiş veya bu konudaki isteğini iki tanık huzurunda açıklamamış ise sırayla eşi, reşit çocukları,ana veya babası veya kardeşlerinden birisinin; bunlar yoksa yanında bulunan herhangi bir yakınının muvafakatiyle ölüden organ ve doku alınabilir.
AİLEDEN İZİN ALINMASI Aksine bir vasiyet veya beyan yoksa, kornea gibi ceset üzerinde bir değişiklik yapmayan dokular alınabilir. Ölü,sağlığında kendisinden ölümünden sonra organ veya doku alınmasına karşı olduğunu belirtmişse organ ve doku alınamaz.
YENİ BÖBREĞİN HAKKINDA NE DÜŞÜNÜYORSUN? Yuvarlanmakta olan bir insanın önüne çıkan bir dala tutunması gibidir. Aşağıya düşen bir insanı o dal nasıl tutuyorsa, böbrekte benim hayatımı tutarak, hayattan kopmamamı sağladı.
ORGAN BAĞIŞI NEREYE YAPILIR? Sağlık Müdürlüklerinde, Hastanelerde, Emniyet Müdürlüklerinde (Ehliyet Alımı Sırasında), Organ Nakli Yapan Merkezlerde, Organ Nakli ile ilgilenen Vakıf, Dernek vs. kuruluşlarda organ bağışı işlemi yapılabilir.
ORGAN BAĞIŞI NASIL YAPILIR? Organ bağışında bulunabilmek için; organ bağışı kartını iki tanık huzurunda doldurup imzalamak yeterlidir. Bağışlanmış olan organın uygunluğu organ bağışlayan kişide beyin ölümü gerçekleştikten sonra araştırılır.
ORGAN BAĞIŞI NASIL YAPILIR? Organ bağışı yapanların bu durumda ailelerini de haberdar etmeleri daha sonra çıkabilecek problemleri önlemek açısından yararlı olacaktır. Organ bağışında bulunan kişilerin organ bağış kartını daima yanında taşıması organ bağışı işleminin karışıklık ve gecikme olmaksızın yerine getirilmesini sağlayacaktır.
ORGAN NAKLİ DİNİ AÇIDAN UYGUNMUDUR? Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu, organ bağışını insanın insana yapabileceği en büyük yardım olarak tanımlanmıştır. 6.3.1980 tarih 396 sayılı kararı ile organ naklinin caiz olduğunu bildirmiştir. Diğer islam ülkelerinde de ve bütün büyük dinlerde de benzer kararlar mevcuttur.
ORGAN NAKLİ DİNİ AÇIDAN UYGUNMUDUR? Kur'an-ı Kerim'de de (Maide Suresi, Ayet 32) " KİM BİR KİMSEYE HAYAT VERİRSE, ONUN SANKİ BÜTÜN İNSANLARA HAYAT VERMİŞÇESİNE SEVAP KAZANACAĞI " beyan olunmuştur.
EN SIK SORULAN SORULAR Otopsi yapılacak mı? Cenazeyi ne zaman alabiliriz ? Organları alındıktan sonra cenaze nasıl görünecek? Bizden bu işler için para istenecek mi? Medya olayların içine girecek mi? Bizim organ bağışı yaptığımızı kimler bilecek ? Organların kullanılıp kullanılmadığını ne zaman öğrenebiliriz ? Organların takıldığı kişilerle daha sonra görüşebilir miyiz ?
Ne yazık ki insan ancak organ alıcısı durumuna gelince organ bağışının önemini fark edebiliyor. Herkes organ bağışında bulunmalı, yakınlarını bu konuda bilinçlendirmeli ancak bu sayede ihtiyacı olduğunda organ bulabileceğini bilmelidir.
Bir çok hasta bağışlanmış bir organ beklerken ölmektedir. Bağışlanmış bir organ, başarılı bir nakilden sonra, gerçek bir yaşam armağanıdır.’’ “SİZ, BİR YAŞAM ARMAĞAN ETMEYE NE DERSİNİZ?’’
Şimdi siz SU olduğunuzu düşünün. Su kadar özel, Su kadar faydalı Su gibi hayat kaynağı olduğunuzu düşünün. İnanıyoruz ki gerçekten de öylesiniz.
Beni hatırlamak için......
Gözlerimi; gün ışığını, bir bebeğin yüzünü , bir kadının gözlerindeki sevgiyi görmemiş bir adama verin.
Kalbimi; kendi kalbi ona acı vermekten başka bir şeye yaramayan birine verin.
Kanımı ; bir otomobil enkazı altından çıkarılmış olan gence verin. Verin ki torunlarının oynadığını görene dek yaşayabilsin
Böbreklerimi; haftadan haftaya yaşaması makineye bağlı olan birine verin.
Kemiklerimi; alın ve sakat bir çocuğun yürümesinin yolunu bulun.
Eğer bir şeyleri gömmeniz gerekiyorsa, hatalarımı kusurlarımı ,insanlara olan önyargılarımı gömün. Günahlarımı şeytana, ruhumu tanrıya verin. Eğer yeri gelirde beni hatırlamak İsterseniz bunu size ihtiyacı olan birine yardım ederek yapın. Eğer tüm bu isteklerimi yapıyorsanız ben sonsuza kadar yaşayacağım Onlar yaşıyor Desteğinizle onlar, yüzler, binler yaşayacak...... ORGAN NAKLİ İÇİN BAĞIŞLARINIZI BEKLİYORUZ
TEŞEKKÜRLER